Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Hoâm aáy, Ñöùc Gieâsu töø trong nhaø ñi ra ngoài ôû ven Bieån Hoà. Daân chuùng tuï hoïp beân Ngöôøi raát ñoâng, neân Ngöôøi phaûi xuoáng thuyeàn maø ngoài, coøn toaøn theå ñaùm ñoâng thì ñöùng treân bôø. Ngöôøi duøng duï ngoân maø noùi vôùi hoï nhieàu ñieàu.
Ngöôøi noùi: "Kìa ngöôøi gieo gioáng. Trong khi ngöôøi aáy gieo, thì coù nhöõng haït rôi xuoáng veä ñöôøng, chim choùc ñeán aên maát. Coù nhöõng haït rôi treân nôi soûi ñaù, choã ñaát khoâng coù nhieàu; noù moïc ngay, vì ñaát khoâng saâu; nhöng khi naéng leân, noù lieàn bò chaùy, vaø vì thieáu reã neân bò cheát khoâ. Coù nhöõng haït rôi vaøo buïi gai, gai moïc leân laøm noù cheát ngheït. Coù nhöõng haït laïi rôi nhaèm ñaát toát, neân sinh hoa keát quaû: haït ñöôïc gaáp traêm, haït ñöôïc saùu chuïc, haït ñöôïc ba chuïc. Ai coù tai thì nghe".
Hình aûnh deã thöông cuûa Cha Boä giöõa nhöõng ngöôøi daân toäc thieåu soá
Taïi vuøng Cao Nguyeân Vieät Nam nay laø tænh Kontum, cha Ñoã Ñình Boä (Dourisboure thuoäc hoäi Thöøa Sai Ba Leâ) gaëp moät cô hoäi raát may ñeå thöïc hieän moät vieäc coù yù nghóa tieàn-Phuùc-AÂm haàu chuaån bò daân laøng Phoå Naêng (Pô Naêng) ñoùn nhaän Tin Möøng Kitoâ. Ñeå tin vaøo Thieân Chuùa laø Cha toaøn naêng, daân laøng daân toäc ít ngöôøi naøy caàn phaûi töø boû nhieàu ñieàu meâ tín dò ñoan lieân quan tôùi vieäc döïng nhaø, ñaép beáp naáu aên vaø kín nöôùc veà uoáng. Nhöõng ñieàu meâ tín dò ñoan aáy gaén lieàn vôùi caên nhaø hoï töøng ôû, caùi beáp hoï töøng söû duïng vaø nôi hoï töøng ñeán kín nöôùc. Vôùi ngöôøi daân toäc Bana ñaâu ñaâu cuõng coù caùc vò thaàn linh cai quaûn. Ngöôøi ta caàn naêng daâng cuùng leã vaät cho caùc vò aáy môùi mong höôûng ñöôïc bình an. Neáu muoán boû haún moät taäp tuïc meâ tín dò ñoan naøo thì thuaän tieän nhaát laø vaøo luùc doïn sang ôû nhaø môùi hoaëc laøng môùi. Theo ngöôøi Bana, chæ ai ñöùng ra chuû tröông baõi boû taäp tuïc daâng cuùng caùc thaàn môùi bò caùc thaàn tröøng phaït.
Trong vieäc döïng laøng môùi, ñieàu ñoøi hoûi nhieàu meâ tín dò ñoan nhaát laø khi döïng coät nhaø, ñaép beáp naáu, vaø muùc nöôùc uoáng laàn ñaàu tieân nôi maïch nöôùc môùi. Cha Boä töï nguyeän ñöùng ra laøm troøn ba vieäc ñoù cho töøng gia ñình. Vò thöøa sai boû qua moïi nghi thöùc coå truyeàn, vaø saün saøng höùng chòu moïi haäu quaû neáu coù. Daân laøng ñoàng yù.
Vaäy taïi vò trí cuûa moãi ngoâi nhaø, cha Boä seõ boå xuoáng neàn ñaát ñeå laøm nhaø moät nhaùt cuoác, roài ngöôøi trong nhaø cöù loã ñoù maø ñaøo cho xong. Theo ñuùng nghi thöùc vò Linh Muïc coøn sôø tay vaøo caây coät chính maø ngöôøi ta döïng leân ñuùng vaøo caùi loã ñaõ ñaøo. Cöù nhö vaäy, cha Boä vaän chuyeån töø nhaø naøy sang nhaø khaùc cho tôùi khi moïi nhaø ñöôïc döïng leân.
Veà vieäc thieát laäp beáp naáu, coâng vieäc ñôn giaûn hôn. Ngöôøi ta laáy boán khuùc caây daøi moät thöôùc, boán goùc ñöôïc buoäc chaët baèng giaây maây. Ngöôøi ta ñaët khuoân ñoù ôû giöõa nhaø vaø ñoå ñaày ñaát vaøo khuoân ñoù, theá laø ñaõ coù moät caùi beáp ñeå thoåi côm, khoùi muoán bay ñi ñaâu tuøy yù, khoâng caàn oáng khoùi ñeå daãn ñöôøng!
Rieâng veà nöôùc uoáng, ngöôøi ta daãn cha Boä ñeán nôi kín nöôùc uoáng. Caùc phuï nöõ trong laøng ñeàu ñi theo. Ñeán nôi laàn löôït töøng ngöôøi trao cho cha Boä moät oáng tre ñeå ngaøi ñoå ñaày nöôùc vaøo oáng tre ñoù vaø trao laïi cho hoï.
Cha Boä chæ phaûi thöïc hieän nhöõng vieäc ñôn giaûn noùi treân nhöng ñaõ ñöôïc daân laøng thieát moät böõa tieäc lôùn vì ñaõ giaûi thoaùt hoï khoûi moät môù nhöõng taäp tuïc toán keùm leõ ra cöù coøn phaûi laëp ñi laëp laïi ñeå laøm vui loøng caùc thaàn linh lieân heä. Hôn nöõa, hoï coøn vui loøng ñeå vò thöøa sai mang linh vaät böï ôû coång laøng cuõ neùm xuoáng soâng Dak Bla. Vaøi ngaøy sau ñoù, daân laøng coøn ñoàng yù ñeå cha Boä ñeán ñoán ngaõ goác caây ñaàu tieân ôû caùnh röøng hoï ñònh phaùt quang ñeå laøm raãy trong vuï muøa saép tôùi. Dòp naøy hoï cuõng ñöôïc giaûi thoaùt khoûi loaïi meâ tín dò ñoan lieân quan tôùi vieäc troàng tæa.
Ñieàu cha Boä nhaém laø vieäc gieo troàng haït gioáng ñöùc tin. Haït gioáng aáy seõ khoâng naûy nôû vaø mang laïi hoa traùi nôi ñaàu oùc nhöõng con ngöôøi ñaày aép nhöõng meâ tín dò ñoan. Do ñoù môùi coù nhu caàu giaûi toûa nhöõng thöù ñoù khoûi naõo traïng daân laøng Phoå Naêng ñeå chuaån bò hoï ñoùn nhaän Nöôùc Thieân Chuùa. Nöôùc Thieân Chuùa chæ veà quyeàn laøm chuû cuûa Thieân Chuùa treân moïi thoï taïo. Giaûi toûa meâ tín dò ñoan chöa ñuû, ñoùn nhaän Nöôùc Thieân Chuùa môùi laø ñieàu thieát yeáu.
Baøi Tin Möøng hoâm nay laø khôûi ñaàu cuûa baøi giaûng cuûa Ñöùc Gieâsu veà Nöôùc Thieân Chuùa theo Tin Möøng cuûa thaùnh Mattheâu. Baøi giaûng naøy goàm moät loaït nhöõng duï ngoân so saùnh Nöôùc aáy vôùi cuoäc soáng thöôøng ngaøy hoaëc vôùi thieân nhieân. Muïc tieâu khoâng nhaèm söï chính xaùc cho baèng kích thích ngöôøi nghe phaûi suy nghó ñeå naém baét ñöôïc phaàn naøo yù cuûa taùc giaû.
Tin Möøng Mattheâu ñaët ta vaøo boái caûnh bôø hoà Galileâ nôi Ñöùc Gieâsu ñang ngoài treân thuyeàn höôùng veà ñaùm ñoâng daân chuùng treân ñaát maø giaûng cho hoï. Hoï chính laø ñoái töôïng cuûa lôøi môøi goïi gia nhaäp Nöôùc Thieân Chuùa.
Duï ngoân haït gioáng ñöôïc gieo vaõi
Duï ngoân haït gioáng ñöôïc gieo vaõi (Mt 13, 1-9) ñoái choïi moät beân laø ba loaïi haït gioáng bò maát maùt, beân kia laø moät loaïi duy nhaát sinh soâi naûy nôû (cc.4-9). Ba loaïi haït ñaàu tieân bò thaát thoaùt vì rôi treân ñaát xaáu, töùc nôi loái ñi (c.4) nôi nhieàu soûi ñaù (c.5) vaø nôi buïi gai (c.7). Rieâng loaïi haït rôi treân ñaát toát (c.8) mang laïi muøa thaâu hoaïch raát ñaùng keå. Caùc loaïi ñaát xaáu laàn löôït gaây thaát voïng laøm noåi baät keát quaû doài daøo cuûa thöûa ñaát phì nhieâu. Ñieàu ñöôïc hieåu ngaàm laø coâng cuoäc rao giaûng veà Nöôùc Thieân Chuùa do Ñöùc Gieâsu khoâng ñöôïc ñaïi ña soá thính giaû ñoùn nhaän. Duï ngoân naøy coù yù khuyeán khích nhöõng ngöôøi ñoùn nhaän haõy tieáp tuïc mang laïi hoa traùi baèng caùc vieäc laønh vì chính hoï ñöôïc ví nhö thöûa ñaát toát höùa heïn keát quaû to lôùn.
Taïi sao Chuùa Gieâsu daïy baèng duï ngoân
Taïi sao Ñöùc Gieâsu giaûng daïy baèng duï ngoân? (Mt 13,10-17). Chính caùc moân ñeä muoán bieát taïi sao Thaày caùc oâng khoâng duøng ngoân ngöõ ñôn sô roõ raøng maø laïi daïy daân chuùng baèng duï ngoân (c.10). Ñaùp laïi, Ñöùc Gieâsu khaúng ñònh raèng caùc moân ñeä ñeàu ñöôïc ban ôn ñeå hieåu veà Nöôùc Thieân Chuùa, coøn nhöõng ngöôøi khaùc thì khoâng (cc.11-12). Ngöôøi boù buoäc phaûi duøng ngoân töø bí aån cuûa duï ngoân (c.13) vì ngöôøi ta nghe Ngöôøi giaûng daïy roõ raøng veà Nöôùc Thieân Chuùa thì chaúng thaáy ñöôïc gì neân chaúng buoàn nghe. Tình traïng chung cuûa thính giaû nghe maø khoâng hieåu ñöôïc keå nhö theå hieän ñieàu ngoân söù Isaia ñaõ noùi (6,9-10). Taâm traïng thieâng lieâng cuûa caùc moân ñeä chính laø thöûa ñaát phì nhieâu khieán hoï coù khaû naêng thaáy vaø hieåu ñöôïc ñieàu Ñöùc Gieâsu daïy veà Nöôùc Thieân Chuùa. Taâm traïng aáy nhöõng ngöôøi khaùc khoâng coù khieán hoï khoâng theå laøm cho haït gioáng naûy sinh hoa traùi.
Chính Ñöùc Gieâsu caét nghóa
Chính Ñöùc Gieâsu caét nghóa duï ngoân haït gioáng ñöôïc gieo vaõi (Mt 13, 18-23). Bình thöôøng thính giaû duï ngoân naøy seõ ñi ñeán keát luaän ñeå keå: haït gioáng laø lôøi cuûa Ñöùc Gieâsu daïy veà Nöôùc Thieân Chuùa; ñaát toát laø taâm traïng saün saøng ñoùn nhaän lôøi Ñöùc Gieâsu daïy; ñaát xaáu laø taâm traïng chöa saün saøng ñoùn nhaän lôøi daïy ñoù; haït gioáng sinh nhieàu boâng haït laø caùc moân ñeä; haït bò thaát thoaùt laø nhöõng keû khoâng tin. Nhöng lôøi Ñöùc Gieâsu giaûi nghóa ñi xa hôn vaø taäp chuù vaøo nhöõng lyù do taïi sao coù nhöõng haït gioáng sinh nhieàu boâng haït, coøn nhöõng haït gioáng khaùc bò thaát thoaùt. Theo lôøi giaûi nghóa naøy, ñaát xaáu do khoâng hieåu lôøi giaûng daïy (c.19), do söï hôøi hôït (c.21), vaø do noäi taâm bò phaân taùn (c.22). Nhöõng caûn trôû ñoái vôùi nieàm tin laø "keû döõ" (c.19), gian nan thöû thaùch hoaëc cuoäc baùch haïi (c.21), lo laéng söï ñôøi vaø loøng ao öôùc cuûa caûi (c.22). Ñieàu noåi baät laø caâu choùt cuûa toaøn boä duï ngoân haït gioáng ñöôïc gieo vaõi: "Coøn keû ñöôïc gieo treân ñaát toát, ñoù laø keû nghe Lôøi vaø hieåu, thì taát nhieân sinh hoa keát quaû vaø laøm ra, keû ñöôïc gaáp traêm, keû ñöôïc saùu chuïc, keû ñöôïc ba chuïc" (c.23).
Moïi ngöôøi ñeàu ñöôïc môøi goïi gia nhaäp Nöôùc Thieân Chuùa nhöng Nöôùc ñoù tröôùc tieân ñöôïc coâng boá cho con caùi Israel. Baøi Tin Möøng hoâm nay laø duï ngoân ñaàu tieân veà Nöôùc Thieân Chuùa theo taùc giaû Mattheâu. Noù cho thaáy taàm quan troïng cuûa vieäc ñoùn nhaän Lôøi Ñöùc Gieâsu daïy nhö ñieàu kieän ñeå gia nhaäp Nöôùc Thieân Chuùa:
Lôøi ñöôïc saùnh vôùi haït gioáng gieo trong ñoàng ruoäng. Ai tin, nghe vaø gia nhaäp ñoaøn chieân Ñöùc Kitoâ laø ñoùn nhaän chính Nöôùc Trôøi. Do naêng löïc rieâng, haït gioáng trieån nôû tôùi muøa gaët (LG 5).
Chuùa môøi ngöôøi ngheøo gia nhaäp Nöôùc Chuùa
Sau con caùi Israel, moïi daân toäc ñeàu ñöôïc môøi goïi gia nhaäp Nöôùc Thieân Chuùa. Nöôùc ñoù daønh cho ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi beù nhoû. Noùi khaùc ñi, daønh cho nhöõng ai ñoùn nhaän vôùi loøng khieâm nhöôøng. Chuùa Gieâsu ñöôïc sai ñeán "loan Tin Möøng cho ngöôøi ngheøo" (Lc 4,18). Ngöôøi tuyeân boá hoï laø nhöõng ngöôøi phöôùc haïnh vì "Nöôùc Trôøi laø cuûa hoï" (Mt 5,3). Do ñoù, Cha ñaõ thöông maïc khaûi cho ngöôøi beù nhoû chaân lyù Cha giaáu ngöôøi khoân ngoan vaø taøi kheùo. Töø maùng coû ñeán thaäp giaù, Chuùa chia phaàn cuoäc soáng vôùi daân ngheøo; Ngaøi bieát ñoùi khaùt, thieáu thoán. Hôn nöõa, Ngaøi ñoàng hoaù mình vôùi ñuû loaïi ngöôøi ngheøo vaø coi thaùi ñoä tích cöïc yeâu ngöôøi ngheøo laø ñieàu kieän nhaäp Nöôùc Trôøi.
Chuùa môøi caùc toäi nhaân vaøo ñoàng baøn Nöôùc Trôøi: "Thaày khoâng ñeán goïi ngöôøi coâng chính, nhöng nhöõng toäi nhaân" (Mc 2,17). Ngaøi môøi hoï trôû veà; khoâng trôû veà hoï khoâng theå nhaäp Nöôùc Trôøi. Nhöng ngoân haønh Ngaøi chöùng toû Cha voâ cuøng töø bi vôùi hoï, vaø chöùng toû "treân trôøi vui möøng voâ haïn tröôùc moät toäi nhaân saùm hoái" (Lc 15,7). Cuoäc daâng hieán chính ñôøi Ngaøi ñeå chuoäc moïi toäi loãi laø lyù do cao vôøi cuûa tình yeâu Ngaøi (Mt 26,28) - GLGHCG, soá 544-545.
Vaäy taïi vuøng Cao Nguyeân Vieät Nam, cha Boä ñaõ nhaém ñuùng ñoái töôïng maø Ñöùc Gieâsu ñaõ nhaém khi môøi goïi ngöôøi ta gia nhaäp Nöôùc Thieân Chuùa. Ñoù laø daân laøng Phoå Naêng cuûa daân toäc thieåu soá. Khi giaûi thoaùt hoï khoûi nhieàu meâ tín dò ñoan, cha ñaõ hy sinh saün saøng höùng chòu moïi haäu quaû. Cha ñaõ ñeán vôùi töøng gia ñình laøng Phoå Naêng vaø ñaõ khôûi coâng döïng töøng coät nhaø, thieát laäp töøng caùi beáp, trao cho ngöôøi ta töøng caùi oáng tre chöùa nöôùc töø maïch nöôùc môùi. Cha Boä ñuùng laø hình aûnh deã thöông cuûa chính Ñöùc Gieâsu beân caïnh ngöôøi ngheøo.
1. Trong moâi tröôøng hieän baïn ñang soáng, baïn nghó ñoái vôùi haït gioáng Lôøi Chuùa, ñaát xaáu xem ra laø: Tieàn cuûa? Tieän nghi? Danh voïng? Ích kyû? Khoaùi laïc? AÙp löïc xaõ hoäi? Baïn beø? Baïn coù yù kieán khaùc?
2. Baïn taâm ñaéc ñöôïc gì veà lôøi giaûi nghóa cuûa Chuùa Gieâsu lieân quan tôùi ñaát xaáu: do khoâng hieåu lôøi giaûng daïy (c.19)? do söï hôøi hôït (c.21)? do noäi taâm bò phaân taùn (c.22)? Baïn coù yù kieán khaùc?
3. Baïn caûm nghieäm gì veà hình aûnh cha Boä hy sinh ñeán giuùp ñôõ töøng gia ñình taïi laøng Phoå Naêng? Baïn coù bieát ñöôïc hình aûnh naøo töông töï soáng ñoäng giöõa ngöôøi tín höõu Vieät Nam trong coá gaéng phuïc vuï nhöõng ngöôøi beù nhoû trong xaõ hoäi ta hieän ñang soáng?
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page