Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Khi aáy Ñöùc Gieâsu daäy caùc moân ñeä raèng: "Chính anh em laø muoái cho ñôøi. Nhöng muoái maø nhaït ñi, thì laáy gì muoái noù cho maën laïi? Noù ñaõ thaønh voâ duïng, thì chæ coøn vieäc quaêng ra ngoaøi cho ngöôøi ta chaø ñaïp thoâi.
"Chính anh em laø aùnh saùng cho traàn gian. Moät thaønh xaây treân nuùi khoâng taøi naøo che giaáu ñöôïc. Cuõng chaúng coù ai thaép ñeøn leân roài laïi ñaët beân döôùi caùi thuøng, nhöng ñaët treân ñeá, ñeå noù soi saùng cho moïi ngöôøi trong nhaø. Cuõng vaäy, aùnh saùng cuûa anh em phaûi chieáu giaõi tröôùc maët thieân haï, ñeå hoï thaáy nhöõng coâng vieäc toát ñeïp anh em laøm, maø toân vinh Cha cuûa anh em, Ñaáng ngöï treân trôøi."
Chöa bao giôø nöôùc Meâhicoâ ñaõ rung ñoäng ñeán theá
Möôøi giôø saùng ngaøy 23 thaùng 11, 1927, moät cuoäc haønh quyeát quan troïng ñöôïc toå chöùc taïi thuû ñoâ nöôùc Meâhicoâ cuûa Trung Myõ. Boán Kitoâ höõu seõ bò baén, trong ñoù coù moät linh muïc môùi chòu chöùc ñöôïc 27 thaùng: Ñoù laø cha Mica Pro.
Taùm giôø saùng, hieán binh vaø boä binh tôùi ñoùng choát ôû loái vaøo coâng tröôøng Caroâloâ IV. Ñoaøn kò binh dieãu qua caùc ñöôøng phoá keá caän. Caùc nhaø baùo, nhieáp aûnh vieân ñi taáp naäp. Coù tin ñoàn caùc laõnh tuï Lieân Ñoaøn Baûo Veä Toân Giaùo bò haønh quyeát. Daân Coâng Giaùo keùo ñeán ñoâng ñeán noãi ñöôøng phoá bò taéc ngheõn.
Muoân maét taäp trung vaøo boán tuø nhaân ñang ñöôïc giong ra phaùp tröôøng. Daân Coâng Giaùo, maø tæ leä chieám 15 trieäu treân 16 trieäu coâng daân nöôùc Meâhicoâ, ai cuõng nhaän ra cha Micae Pro; ba töû toäi khaùc laø oâng Lu-y Se-gu-ra, ngöôøi em cha Pro laø Humbert vaø anh Ti-ra-do A-ri-as ngöôøi da ñoû.
Haõy chuù yù ñeán töû toäi soá 1 laø cha Pro. Giôø hy sinh ñaõ ñieåm cha lieàn caàm thaùnh giaù ñeo tröôùc ngöïc maø hoân trong khi tay kia caàm chuoãi haït Maân Coâi giô leân. Cha ñöùng daäy nhìn veà phiaù nhöõng tay suùng vaø noùi: "Xin Chuùa thöông xoùt caùc anh. Xin Chuùa chuùc laønh cho caùc anh." Roài Ngaøi caàu nguyeän: "Laïy Chuùa, Chuùa bieát con voâ toäi. Con saün saøng tha thöù cho keû thuø." - Cha coù yù tha thöù cho nhöõng ngöôøi vu oan cho cha ñaõ chuû möu aùm saùt töôùng Obregen. Luùc ñoù coù ngöôøi tieán leân bòt maét ñeå cha ñôõ sôï nhöng cha töø choái. Nghe leänh "nghieâm", caùc tay suùng ñeàu nhaém vaøo ngöïc cha Pro trong khi cha giang tay ra ñeå cheát nhö Thaày mình, mieäng hoâ "Vaïn tueá Chuùa Kitoâ Vua!"
Vieân só quan haï kieám, tieåu ñoäi haønh quyeát lieàn baén. Vò toâng ñoà cuûa Chuùa ngaõ xuoáng, hai tay vaãn coøn giang ra. Moät só quan tôùi gaàn, baén phaùt aân hueä. Theá laø danh voïng, taøi naêng, tuoåi treû, maïng soáng, vò linh muïc 37 tuoåi naøy ñeàu daâng heát cho Ñöùc Kitoâ Vua, ñeå Ngöôøi hieån trò treân nöôùc Meâhicoâ vaø treân theá giôùi.
Baùo chí öôùc löôïng 20,000 ngöôøi döï ñaùm tang khoång loà ñöa xaùc cha Pro vaø ngöôøi em ruoät tôùi nôi an nghæ. Rieâng xe cuõng tôùi 500 chieác. Ngöôøi döï ñaùm phaûi ñi haøng boán suoát 3 giôø treân quaõng ñöôøng daøi 5 caây soá vôùi nhöõng khaåu hieäu naêng ñöôïc nghe thaáy laø "Vaïn tueá caùc vò töû ñaïo!", "Vaïn tueá Ñöùc Giaùo Hoaøng!", "Vaïn tueá caùc giaùm muïc!", "Vaïn tueá caùc linh muïc!"
Moät ngöôøi chöùng kieán ñaùm tang hoâm ñoù ñaõ nhaän xeùt raèng "Coù leõ trong lòch söû, chöa heà ñaát nöôùc Meâhicoâ ñaõ rung ñoäng nhö theá, tröôùc moät cuoäc bieåu tình vó ñaïi nhö vaäy." Ngöôøi khaùc cho raèng vieäc chính quyeàn keát aùn vaø xöû töû cha Pro vaø ba thaønh vieân Coâng Giaùo tieán haønh veà toäi möu saùt töôùng Obregen cuûa chính quyeàn, vieäc ñoù ñaõ saäp ñoå 24 giôø sau cuoäc haønh quyeát; coâng hieäu duy nhaát cuûa noù laø mang laïi cho Giaùo Hoäi Meâhicoâ boán vò töû ñaïo.
Rieâng cha Pro ñaõ noùi vôùi baùo chí tröoùc ngaøy cha bò haønh quyeát: "Toâi chaéc chaén vaø tin raèng coâng lyù seõ choùi saùng." Chaéc cha Pro coù yù noùi raèng chính Chuùa Gieâsu laø "AÙnh saùng chieáu soi trong boùng toái vaø boùng toái ñaõ khoâng dieät ñöôïc aùnh saùng" (Ga1,5). Do ñoù cha ñaõ hoâ to "Vaïn tueá Chuùa Kitoâ Vua!" tröôùc khi cha bò haønh quyeát. Hoaëc ñoù coù theå laø caùch cha tuyeân tín veà Hoäi Thaùnh vôùi tö caùch laø linh muïc, döïa vaøo lôøi Chuùa Gieâsu tuyeân boá vôùi toâng ñoà Pheâroâ raèng: "Coøn Thaày, Thaày baûo cho anh bieát: anh laø Pheâroâ, nghóa laø Taûng Ñaù, treân taûng ñaù naøy, Thaày seõ xaây Hoäi Thaùnh cuûa Thaày vaø quyeàn löïc töû thaàn seõ khoâng thaéng noåi." (Mt16,18).
Vai troø ngöôøi moân ñeä Chuùa Gieâsu
Nhöng trong baøi Tin Möøng hoâm nay, yù Chuùa Gieâsu raát roõ laø "chính anh em laø muoái cho ñôøi" vaø "chính anh em laø aùnh saùng cho traàn gian" (cc. 13-14). Anh em noùi ñaây laø caùc moân ñeä ñang nghe Chuùa giaûng veà caùc moái phuùc. Hoï ñeán saùt beân Chuùa (c.1) vaø ñöôïc Chuùa daïy cho bieát vai troø cuûa hoï phaûi nhö theá naøo trong nöôùc cuûa Thieân Chuùa.
Vaøo thôøi Ñöùc Gieâsu laø thôøi chöa coù tuû laïnh nhö ta coù ngaøy nay, thì muoái chính laø chaát duøng ñeå öôùp thòt vaø caù. Khi ví ñoà ñeä nhö muoái (c.13), Ñöùc Gieâsu coù yù noùi raèng hoï phaûi caûi thieän ñôøi soáng con ngöôøi vaø giöõ cho noù khoûi bò huyû hoaïi. Thôøi ñoù ngöôøi ta chæ coù thöù ñeøn ñoát saùng laø ñeøn daàu: daàu ñöôïc ñoå treân dóa coù baác chaùy saùng. Khi Ñöùc Gieâsu keâu goïi caùc moân ñeä phaûi trôû neân ñeøn soi saùng cho theá giôùi (cc.14-15), Ngöôøi coù yù noùi: haønh ñoäng cuûa caùc moân ñeä phaûi trôû neân nhö ñeøn hieäu baät saùng leân giöõa theá gian taêm toái. Toùm laïi, caùc moân ñeä ñöôïc thaùch ñoá ñeå ngöôøi ta nhaän ra hoï laø nhöõng con ngöôøi trung thaønh vôùi Ñöùc Gieâsu vaø vôùi Cha cuûa Ngöôøi. Phuùc cho anh em khi vì Thaày maø bò ngöôøi ta xæ vaû, baùch haïi vaø vu khoáng ñuû ñieàu xaáu xa (c.11)… Cuõng vaäy, aùnh saùng cuûa anh em phaûi chieáu giaõi tröôùc thieân haï, ñeå hoï thaáy nhöõng coâng vieäc toát ñeïp anh em laøm, maø toân vinh Cha cuûa anh em, Ñaáng ngöï treân trôøi (c.16).
Hai ñieàu kieän ñeå ñöôïc toân leân baäc Chaân Phöôùc, Hieån Thaùnh
Chính nhaèm ñaùp öùng lôøi ñoøi hoûi cuûa Chuùa Gieâsu laø caùc moân ñeä phaûi trôû neân muoái vaø aùnh saùng giöõa theá giôùi hoï ñang soáng, maø Giaùo Hoäi ñöa ra hai loaïi söï kieän caàn thieát phaûi ñöôïc chöùng minh ñoái vôùi vieäc phong thaùnh cuõng nhö phong chaân phöôùc:
+ Moät laø nhaân vaät ñöôïc ñieàu tra ñeå ñöôïc toân leân baäc chaân phöôùc hoaëc hieån thaùnh, phaûi chöùng toû taàm aûnh höôûng thieâng lieâng ñoái vôùi Daân Chuùa. Ñoù laø daáu chæ Vò ñoù ñaõ töøng tham döï vaøo söï thaùnh thieän cuûa chính Thieân Chuùa. Göông laønh cuûa Vò aáy ñoàng thôøi coøn haáp daãn vaø mang laïi aûnh höôûng toát cho Daân Chuùa.
+ Hai laø: cuoäc töû ñaïo hoaëc caùc nhaân ñöùc Kitoâ giaùo cuûa Vò aáy cuõng phaûi ñöôïc chöùng minh. Töû Ñaïo laø chòu cheát ñeå trung thaønh vôùi ôn ñöùc tin do Chuùa ban taëng. Coøn caùc nhaân ñöùc Kitoâ giaùo cho thaáy ñoù khoâng nhöõng laø baèng chöùng veà moät ñöùc tin soáng ñoäng maø coøn cho thaáy söï thaùnh thieän cuûa ngöôøi toâi taù Thieân Chuùa ñaõ trôû neân göông saùng cho Daân Chuùa.
Laø muoái laø aùnh saùng
Chaân phöôùc Micae Pro khoâng nhöõng neâu cao chöùng töø tuyeät ñænh cuûa yeâu meán baèng vieäc hy sinh maïng soáng vì Chuùa maø coøn baøy toû caùc nhaân ñöùc Kitoâ giaùo moät caùch anh huøng, nhaát laø trong ñôøi linh muïc.
Caäu Pro sinh ngaøy 13 thaùng 1, 1891 taïi khu moû Conception del Oro, nöôùc Meâhicoâ, nôi cha meï caäu laø ngöôøi coù ñòa vò giöõa daân ñòa phöông. Maõn trung hoïc, caäu theo y hoïc ít laâu nhöng ñaõ sôùm boû cuoäc, ñeå veà ñieàu haønh coâng vieäc cuûa cha nôi haàm moû. Nhaân moät cuoäc tónh taâm töï nhieân loeù leân trong taâm hoàn caäu caùi moäng laøm linh muïc ñeå hieán thaân phuïc vuï lôïi ích cuûa daân thôï moû. Lyù töôûng aáy ngöôïc laïi vôùi sôû thích rieâng cuûa caäu laø öa ñôøi soáng nhoän nhòp xa hoa, nhö caäu ñaõ töøng nghieäm thaáy dòp hai ngöôøi chò cuûa caäu giaõ töø gia ñình ñeå soáng ñôøi tu. Chính nhôø ôn Chuùa neân moïi söï ñeàu xuoâi chaûy ñeå ngaøy 10.8.1911, caäu vaøo taäp vieän Doøng Teân. Ngaøy 15.8.1913, caäu tuyeân khaán laàn ñaàu. Keá ñoù laø nhöõng naêm hoïc vaên chöông, trieát vaø thaàn hoïc tröôùc khi thaày Pro ñöôïc chòu chöùc linh muïc taïi Phaùp ngaøy 31 thaùng 8,1925.
Cha Pro khoâng phaûi laø moät con ngöôøi coù söùc khoûe doài daøo. Cha maéc chöùng ñau daï daày töø hoài 31 tuoåi vaø naêm 1925 ñaõ traûi qua nhieàu ñôït giaûi phaåu. Khi aáy cha ñang döôõng beänh ôû mieàn Nam nöôùc Phaùp thì nhaän ñöôïc thö goïi veà Bæ ñeå chuaån bò hoài höông. Treân con taøu vôùi 525 haønh khaùch, cha laø ngöôøi duy nhaát coù chöùc linh muïc. Cha sung söôùng lo muïc vuï cho hoï. Cha vieát: "Coøn söùc khoeû aø? Toâi khoâng nhôù mình yeáu nöõa, caùi gì toâi cuõng aên ñöôïc vaø nguû nhö lôïn con. Maët toâi cuõng khaùc ñi, ñeïp, raát ñeïp nöõa!".
Quaû thaät cha raát caàn coù söùc khoeû ñeå phuïc vuï caùc linh hoàn. Töø thaùng 5,1926, Nhaø Nöôùc Meâhicoâ coù nhöõng bieän phaùp aùc lieät choáng laïi Giaùo Hoäi. Ñöùc Khaâm Söù Toaø Thaùnh bò truïc xuaát. Caùc chuûng vieän bò ñoùng cöûa. Caùc tröôøng hoïc bò xung coâng. Caùc nhaø thôø bò quoác höõu hoaù.
Thaønh phoá Meâhicoâ vôùi 400,000 cö daân laø moät caùnh ñoàng roäng lôùn cho vieäc toâng ñoà. Cha Pro toå chöùc nhieàu cuoäc tónh taâm trong thaønh vôùi nhieàu keát quaû. Moãi ngaøy coù theå phaûi rôøi nôi hoïp hai ba laàn, luùc heïn ôû nhaø naøy, khi khaùc phaûi rôøi ñeán nhaø kia. Cha keå: "Toâi giaûng tónh taâm cho nhieàu nhoùm. Vôùi nhoùm taøi xeá, toâi maëc aùo thôï maùy vaø noùi chuyeän giöõa saân. Vôùi nhoùm 80 nöõ giaùo vieân, toâi giaûng luùc höøng ñoâng. Coù maáy coâ khoâng tin coù hoaû nguïc, khoâng tin linh hoàn baát töû. Cuoái cuøng coù 12 ôn hoái caûi vaø taát caû eàu xöng toäi."
Nhöõng cuoäc tónh taâm loaïi ñoù, noùi ñöôïc laø moâi tröôøng reøn luyeän chí anh huøng. Nguyeân thaùng Gieâng 1927 ñaõ coù 5 thanh nieân bò haønh haï, roài bò baén vì Danh Chuùa Gieâsu. Ngaøy 15 thaùng 4 naêm ñoù, ñuùng thöù Saùu Tuaàn Thaùnh, anh Juan Manuel Bonilla 23 tuoåi, ñoaøn tröôûng thanh nieân Coâng Giaùo bò baén, xaùc coät vaøo thaäp giaù töø giöõa tröa ñeán 3 giôø chieàu. Khi anh thoï naïn laø luùc cha Pro ñang giaûng cho caùc ñoaøn vieân cuûa anh.
Vaäy cuoäc haønh quyeát ñöôïc aùp duïng cho cha Pro ngaøy 23 thaùng 11,1927, xem ra chæ laø chuyeän bình thöôøng. Nhöng coù ñieàu vöôït ngoaøi trí töôûng töôïng cuûa Nhaø Nöôùc Meâhicoâ laø moät caùch voâ yù thöùc, hoï ñaõ goùp phaàn laøm saùng toû baøi Tin Möøng hoâm nay vôùi lôøi Chuùa daïy caùc moân ñeä laø "Anh em laø muoái öôùp theá giôùi naøy… Anh em laø aùnh saùng soi cho theá giôùi."
1. Roõ raøng baøi Tin Möøng hoâm nay ñoøi hoûi caùc moân ñeä Chuùa Gieâsu phaûi trôû neân muoái vaø aùnh saùng giöõa theá giôùi hoï ñang soáng. Nhöng ai laø moân ñeä Chuùa Gieâsu? Chính baïn coù ñöôïc goïi laøm moân ñeä cuûa Ngöôøi chaêng? Baïn nghó gì veà lôøi choùt cuûa Chuùa Gieâsu trong Tin Möøng thaùnh Mattheâu laø "Anh em haõy ñi vaø laøm cho muoân daân trôû thaønh moân ñeä, laøm pheùp röûa cho hoï nhaân danh Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn, daïy hoï tuaân giöõ nhöõng ñieàu Thaày ñaõ truyeàn cho anh em." Baïn nghó lôøi ñoù noùi gì vôùi baïn veà vieäc trôû neân ngöôøi moân ñeä Chuùa Gieâsu? Nhöõng lôøi Chuùa daïy giuùp baïn trôû neân muoái vaø aùnh saùng cho theá giôùi nhö theá naøo?
2. Baïn nghó gì veà 2 ñieàu kieän ñeå ñöôïc toân leân baäc chaân phöôùc vaø hieån thaùnh, lieân quan tôùi baøi Tin Möøng hoâm nay? 117 vò thaùnh töû ñaïo Vieät Nam ñaùp öùng 2 ñieàu kieän ñoù nhö theá naøo?
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page