Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Thaáy ñaùm ñoâng, Ñöùc Gieâsu leân nuùi. Ngöôøi ngoài xuoáng, caùc moân ñeä ñeán gaàn beân. Ngöôøi môû mieäng daïy hoï raèng: "Phuùc thay ai coù taâm hoàn ngheøo khoù, vì Nöôùc Trôøi laø cuûa hoï. Phuùc thay ai hieàn laønh, vì hoï seõ ñöôïc Ñaát Höùa laøm gia nghieäp. Phuùc thay ai saàu khoå, vì hoï seõ ñöôïc Thieân Chuùa uûi an. Phuùc thay ai khaùt khao neân ngöôøi coâng chính, vì hoï seõ ñöôïc Thieân Chuùa cho thoûa loøng. Phuùc thay ai xoùt thöông ngöôøi, vì hoï seõ ñöôïc Thieân Chuùa xoùt thöông. Phuùc thay ai coù taâm hoàn trong saïch, vì hoï seõ ñöôïc nhìn thaáy Thieân Chuùa. Phuùc thay ai xaây döïng hoøa bình, vì hoï seõ ñöôïc goïi laø con Thieân Chuùa. Phuùc thay ai bò baùch haïi vì soáng coâng chính, vì Nöôùc Trôøi laø cuûa hoï. Phuùc cho anh em khi vì Thaày maø bò ngöôøi ta sæ vaû, baùch haïi vaø vu khoáng ñuû ñieàu xaáu xa. Anh em haõy vui möøng hôùn hôû, vì phaàn thöôûng daønh cho anh em ôû treân trôøi thaät lôùn lao.
Hoa Traùi cuûa söï coâng chính cuûa Thieân Chuùa
Baøi Tin Möøng hoâm nay laø khai môû cuûa baøi giaûng ñaàu tieân trong 5 baøi giaûng cuûa Ñöùc Gieâsu theo saùch Tin Möøng Mattheâu. Ñieàu chuû yeáu maø Chuùa Gieâsu muoán noùi vôùi caùc moân ñeä vaø ñaùm ñoâng trong baøi giaûng ñaàu tieân naøy laø "Neáu anh em khoâng aên ôû coâng chính hôn caùc kinh sö vaø ngöôøi Pharisieâu, thì seõ chaúng ñöôïc vaøo Nöôùc Trôøi." (Mt 5,20). Trôû neân coâng chính noùi ñaây ñöôïc hieåu veà vieäc tìm laøm ñeïp loøng Thieân Chuùa nhö baøi ñoïc 1 khaúng ñònh laø "Hôõi taát caû nhöõng ai ngheøo heøn trong xöù sôû, nhöõng keû thi haønh meänh leänh cuûa Ñöùc Chuùa, anh em haõy tìm kieám Ngöôøi; haõy tìm söï coâng chính, haõy tìm ñöùc khieâm nhöôïng thì may ra anh em seõ ñöôïc che chôû trong ngaøy thònh noä cuûa Ñöùc Chuùa" (Xp 2,3). Hay noùi moät caùch cuï theå hôn theo baøi ñoïc 2 laø "chính nhôø Thieân Chuùa maø anh em ñöôïc hieän höõu trong Ñöùc Kitoâ Gieâsu… Ñaáng ñaõ laøm cho anh em trôû neân coâng chính, ñaõ thaùnh hoaù vaø cöùu chuoäc anh em, hôïp nhö lôøi ñaõ cheùp raèng: Ai töï haøo thì haõy töï haøo trong Chuùa." (1Co 1,30-31).
Taát caû caùc moái phuùc maø Ñöùc Gieâsu coâng boá trong baøi Tin Möøng hoâm nay ñeàu laø hoa traùi cuûa söï coâng chính cuûa chính Thieân Chuùa. Chính söï coâng chính cuûa Thieân Chuùa mang laïi ôn cöùu ñoä laø haïnh phuùc cho con ngöôøi. Thieân Chuùa trong kinh thaùnh laø Ñaáng thaønh tín. Ngaøi thöïc hieän nhöõng ñieàu Ngaøi ñaõ höùa. Cho neân taùc giaû thaùnh vònh thöa vôùi Giaveâ: "Ñöùc coâng chính cuûa Ngaøi, con chaúng giöõ rieâng loøng mình bieát; nhöng con ñaõ noùi leân ñöùc trung tín vaø ôn cöùu ñoä cuûa Ngaøi, chaúng giaáu gieám chi cuøng ñaïi hoäi, Raèng Ngaøi thaønh tín vaø yeâu thöông (Tv 40,11). Ñieàu taùc giaû thaùnh vònh vöøa noùi, chính Ñöùc Gieâsu ñeán ñeå thöïc hieän. Ngöôøi chaúng giaáu gieám chi cuøng caùc moân ñeä vaø ñaùm ñoâng trong baøi giaûng ñaàu tieân naøy. Ngoân söù I-sai ñaõ tieân baùo ngaøy Giaveâ theå hieän ñöùc coâng chính ñaõ ñeán gaàn, "ôn cöùu ñoä cuûa Ta, Ta seõ khoâng trì hoaõn" (Is 46,13). Quaû thaät, Ñöùc Gieâsu ñaõ ñeán ñeå theå hieän troïn veïn ñöùc coâng chính ñoù cuûa Thieân Chuùa (Mt 3,15).
Con ngöôøi maø trôû neân coâng chính laø trôû neân ñuùng ñieàu Thieân Chuùa chôø ñôïi, töùc laø hôïp vôùi lôøi giao öôùc cuûa Thieân Chuùa, nhôø soáng theo yù muoán cuûa Ngöôøi nhö lôøi thaùnh vònh noùi: "Laïy Chuùa, Ngaøi giöõ tín trung vôùi keû tín trung; xöû tuyeät haûo vôùi ngöôøi tuyeät haûo; ôû lieâm khieát cuøng ai lieâm khieát nhöng duøng möu meïo vôùi keû gian ngoan. Vì Chuùa cöùu ñoä daân ngheøo heøn…" (17,26-28).
Baøi giaûng treân nuùi
Baøi giaûng ñaàu tieân cuûa Chuùa Gieâsu theo thaùnh Mattheâu tröôùc heát daãn nhaäp (5,1-2) baèng vieäc moâ taû cho thaáy nhöõng ai laø ngöôøi coù phuùc (5,3-12), keá ñeán noùi tôùi vai troø cuûa ngöôøi moân ñeä Ñöùc Gieâsu (5,13-16) cuõng nhö vai troø cuûa chính Ñöùc Gieâsu ñoái vôùi Nöôùc Thieân Chuùa (5,17-19). Tieáp theo laø phaàn ñoái chieáu giöõa tình traïng coâng chính cuûa caùc nhaø thoâng luaät Do Thaùi moät beân vaø tình traïng coâng chính theo lôøi daïy cuûa Ñöùc Gieâsu moät beân (5,21-48). Roài ñeán phaàn ñeà cao caûnh giaùc ñoái vôùi nhöõng ñieàu thaùnh thieän beà ngoaøi nhö phaùi Pharisieâu vaãn thöïc thi (6,1-18). Vaø cuoái cuøng laø phaàn nhaén nhuû daønh cho caùc Kitoâ höõu treân con ñöôøng thaùnh thieän (6,19-7,29).
Boái caûnh cuûa baøi giaûng ñaàu tieân nhö Mattheâu trình baøy, laø moät ngoïn nuùi nôi Ñöùc Gieâsu nhö Moâseâ môùi, ban boá Luaät môùi cho daân Chuùa. Thính giaû ñaõ ñöôïc Mattheâu giôùi thieäu tröôùc, goàm nhöõng moân ñeä Ñöùc Gieâsu ñaõ choïn (4,18-22) vaø moät soá daân chuùng nhö phaàn ñaàu (5,1) vaø phaàn cuoái (7,28) cuûa baøi giaûng naøy gôïi yù cho thaáy.
Taùm moái phuùc
Lôøi tuyeân phuùc laø moät vaên theå maø ai laø ngöôøi tín höõu Do Thaùi cuõng ñeàu quen bieát. Taùc giaû thaùnh vònh töøng tuyeân phuùc cho nhöõng ngöôøi hoaëc nhöõng nhoùm ngöôøi. Caâu ñaàu tieân cuûa saùch thaùnh vònh ñaõ laø lôøi tuyeân phuùc cho ngöôøi chaúng nghe theo lôøi boïn aùc nhaân… nhöng vui thuù vôùi leà luaät Chuùa (1,1-2). Caùc moái phuùc trong Tin Möøng cuûa Mattheâu khaùc vôùi lôøi tuyeân phuùc Cöïu Öôùc ôû choã chuùng noùi veà Nöôùc Thieân Chuùa ñang ñeán, ngöôïc laïi vôùi nhöõng giaù trò con ngöôøi thöôøng theo ñuoåi.
C.3 "Phuùc thay ai coù taâm hoàn ngheøo khoù vì Nöôùc Trôøi laø cuûa hoï." Töông öùng vôùi Lc 6,20 "Phuùc cho anh em laø nhöõng keû ngheøo khoù, vì Nöôùc Thieân Chuùa laø cuûa anh em."
Caû hai lôøi tuyeân phuùc treân ñeàu döïa vaøo ñieàu kieän laø: "Neáu anh em khoâng quay trôû laïi maø neân nhö treû em thì seõ chaúng ñöôïc vaøo Nöôùc Trôøi" (Mt 18,3). Hay noùi roõ hôn "khoâng ai coù theå thaáy Nöôùc Thieân Chuùa neáu khoâng ñöôïc sinh laïi bôûi ôn treân" (Ga 3,3).
Ñieàu quan troïng ñöôïc nhaán maïnh trong baøi giaûng veà caùc moái phuùc laø Nöôùc Thieân Chuùa ñöôïc öu aùi ban cho ngöôøi ngheøo laøm gia nghieäp. Tình traïng ngheøo cuûa hoï khoâng phaûi laø ñieàu bò Chuùa chuùc döõ. Ngöôïc laïi, Chuùa thöông xoùt ngöôøi ngheøo chính vì hoï laø naïn nhaân cuûa nhöõng hình thöùc aùp böùc boùc loät do toäi loãi gaây neân.
Toaøn boä lôøi daïy doã cuûa Ñöùc Gieâsu trong Mattheâu ñöa ngöôøi ta ñoái dieän vôùi cuoäc phaùn xeùt chung, trong ñoù chính Ngöôøi ñoàng hoaù vôùi ngöôøi ñoùi khaùt, khoâng nôi ôû, traàn truïi, ñau yeáu, ngoài tuø (Mt 25,31-46); thieân ñaøng chính laø nieàm hoan laïc baát taän ñöôïc khôi daäy do coâng trình ñoàng hoaù ñoù cuûa Chuùa Gieâsu. Vôùi Luca, Ñöùc Gieâsu xuaát hieän giöõa loaøi ngöôøi laø ñeå loan Tin Möøng cho keû ngheøo heøn (Lc 4,18); ngöôøi ñaàu tieân ñöôïc ngöôøi ñöa vaøo Thieân Ñaøng laø moät ngöôøi tuø toäi saùm hoái (Lc 23,43).
Khi noùi: "Phuùc cho anh em laø nhöõng keû ngheøo khoù, vì Nöôùc Thieân Chuùa laø cuûa anh em" (Lc 6,20) thì phaûi hieåu Nöôùc aáy chæ ñöôïc sôû höõu do nhöõng taâm hoàn nhaän thaáy mình thöïc söï ngheøo heøn vaø baát löïc, neân hoaøn toaøn caäy nhôø vaøo Chuùa maø thoâi. Caäy döïa vaøo baát cöù ñieàu gì khoâng phaûi laø Thieân Chuùa, seõ khieán ta khoâng höôûng ñöôïc moái phuùc thöù nhaát trong Mattheâu. Haõy coi ngöôøi troäm laønh trong Tin Möøng Luca: tình traïng tuùng quaãn cuûa anh khi bò treo treân thaäp giaù chæ môùi laø chaát lieäu, chöa theå cho anh ñöôïc höôûng Nöôùc Thieân Chuùa; chính taâm hoàn ngheøo khoù cuûa anh môùi laø ñieàu kieän thích hôïp cho pheùp anh ñoùn nhaän Thieân Ñaøng maø Chuùa Gieâsu höùa ban cho anh (Lc 23,39-43). Ngöôïc laïi, oâng Dakeâu giaàu coù nhöng ñaõ bieát hoaùn caûi taâm hoàn ñeå neân thích hôïp vôùi Nöôùc Thieân Chuùa; daàu oâng chöa thöïc hieän ñöôïc ñieàu gì trong cuï theå veà coâng baèng vaø baùc aùi, oâng vaãn ñöôïc Ñöùc Gieâsu tuyeân phuùc laø "Hoâm nay, ôn cöùu ñoä ñaõ ñeán cho nhaø naøy" (Lc 19,9)
C.4 "Phuùc thay ai hieàn laønh, vì hoï seõ ñöôïc Ñaát Höùa laøm gia nghieäp." ÔÛ ñaây nguï yù thaùnh vònh 37,11 noùi "Keû hieàn laønh ñöôïc ñaát höùa laøm gia nghieäp vaø vui höôûng caûnh an laïc chan hoøa." Hieàn laønh laø ngöôøi chaäm baát bình, coù töông quan toát laønh vôùi tha nhaân neân ñöôïc keå laø coù loøng baùc aùi.
C.5 "Phuùc thay ai saàu khoå, vì hoï seõ ñöôïc Thieân Chuùa uûi an." Ngöôøi ñoù saàu khoå chính vì taáy söï aùc hoaønh haønh treân theá giôùi neân chæ tìm an uûi nôi Chuùa.
C.6 "Phuùc thay ai khao khaùt neân ngöôøi coâng chính, vì hoï seõ ñöôïc Thieân Chuùa cho thoûa loøng." Loøng khao khaùt noùi ñaây phaûi höôùng veà vieäc "neân hoaøn thieän nhö Cha anh em treân trôøi laø Ñaáng hoaøn thieän" (c.48). Ñieàu ñöôïc nhaán maïnh ôû ñaây laø noäi taâm cuûa con ngöôøii nhöõng yù töôûng thaâm saâu ñoái vôùi Thieân Chuùa.
C.7 "Phuùc thay ai xoùt thöông ngöôøi, vì hoï seõ ñöôïc Thieân Chuùa xoùt thöông." Loøng xoùt thöông ôû ñaây khoâng chæ veà vieäc tha thöù cho ngöôøi laân caän maø thoâi (Mt 6,12.14-15) nhöng tích cöïc hôn, coøn chæ veà tình yeâu nhaát laø ñoái vôùi ngöôøi tuùng thieáu (Mt 25,31-46), vaø ñaëc bieät ñoái vôùi keû thuø nghòch (Mt 5,44-47).
C.8 "Phuùc thay ai coù taâm hoàn trong saïch, vì hoï seõ ñöôïc nhìn thaáy Thieân Chuùa." Coù loøng trong saïch laø phaûn aùnh söï coâng chính cuûa Thieân Chuùa, bao goàm loøng trung thaønh ñoái vôùi giao öôùc, söï trung tín ñoái vôùi caùc meänh leänh cuûa Thieân Chuùa vaø chaân thaønh trong vieäc thôø phöôïng Ngaøi.
C.9 "Phuùc thay ai xaây döïng hoaø bình, vì hoï seõ ñöôïc goïi laø con Thieân Chuùa." Hoaø bình khoâng chæ noùi veà tình traïng khoâng coù chieán tranh hoaëc khoâng coù roái loaïn. Ñieàu ñöôïc bao goàm laø baàu khí hoaø thuaän giöõa con ngöôøi vôùi nhau nhö daáu hieäu cuûa Nöôùc cuûa Thieân Chuùa vì "Nöôùc cuûa Thieân Chuùa khoâng phaûi laø chuyeän aên chuyeän uoáng, nhöng laø söï coâng chính, bình an vaø hoan laïc trong Thaùnh Thaàn. (Rm 14.17)
C.10-12 "Phuùc thay ai bò baùch haïi vì soáng coâng chính, vì Nöôùc Trôøi laø cuûa hoï. Phuùc cho anh em khi vì Thaøy maø bò ngöôøi ta sæ vaû, baùch haïi vaø vu khoáng ñuû ñieàu xaáu xa. Anh em haõy vui möøng hôùn hôû, vì phaàn thöôûng daønh cho anh em ôû treân trôøi thaät lôùn lao."
Chöông ñaàu cuûa saùch Tin Möøng Mattheâu cho bieát Ñöùc Gieâsu ñeán cöùu daân Ngöôøi khoûi toäi loãi cuûa hoï (Mt 1,21). Ngöôøi thöïc hieän chöông trình cöùu nhaân ñoä theá tröôùc tieân baèng caùi cheát cuûa Ngöôøi (Mt 26,28). Nhöng Ngöôøi cuõng môøi goïi caùc moân ñeä gaén boù vôùi Ngöôøi, yù thöùc raèng "Vì Danh Thaøy, anh em seõ bò moïi ngöôøi thuø gheùt" (Mt 10,22). Ngöôøi höùa phuùc thaät cho nhöõng ngöoôøi ñöôïc sai ñi cuõng nhö nhöõng keû tieáp ñoùn hoï: Taát caû ñaõ vì Ngöôøi maø chaáp nhaän thaäp giaù thì cuõng ñöôïc ñoàng hoaù vôùi Ngöôøi trong aân thöôûng (Mt 10,38-39.42).
1. Veà moái phuùc thaät thöù nhaát (c.3), baïn hieåu theá naøo veà Nöôùc Thieân Chuùa ñöôïc öu aùi ban cho ngöôøi ngheøo laøm gia nghieäp? Chính Chuùa Gieâsu ñoàng hoaù vôùi ngöôøi ngheøo nhö theá naøo trong ngaøy phaùn xeùt chung? So saùnh oâng Dakeâu (Lc19,1-10) vôùi ngöôøi troäm laønh (Lc23,39-43) baïn thaáy ai laø ngöôøi coù tinh thaàn ngheøo khoù vaø ai laø ngöôøi tuùng quaãn trong thöïc teá? Trong hoaøn caûnh rieâng cuûa baïn, baïn coù theå aùp duïng ñeå soáng tinh thaàn ngheøo khoù nhö theá naøo?
2. Baïn hieåu theá naøo veà caùc moái phuùc thaät khaùc? Rieâng baïn taâm ñaéc veà moái phuùc naøo hôn caû?
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page