Tìm hieåu vaø chia seû
ñôøi soáng Tin Möøng

Linh Muïc Augustine, SJ. phuï traùch

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan


Ngaøy 27 thaùng 12 naêm 1998
Chuùa Nhaät Kính Thaùnh Gia Thaát Naêm A

Ñoïc Tin Möøng Mt 2,13-15

Gôïi yù ñeå soáng vaø chia seû Tin Möøng

Böùc tranh aûm ñaïm veà gia ñình

Vaøo naêm 1990 caäu beù sieâu sao maøn aûnh Maïc AÂu Lai (Macaulay Culkin) noåi baät vôùi boä phim "ÔÛ Nhaø Moät Mình" (Home Alone). Boä phim naøy vôùi doanh thu hôn 500 trieäu ñoâla ñaõ mang veà cho gia ñình ngoâi sao ñieän aûnh môùi toaû saùng naøy 5 trieäu ñoâla. Boá meï caäu Maïc AÂu Lai (Macaulay Culkin) töøng ñi laøm kieám soáng. OÂng Kính (Culkin) laø oâng Töø taïi moät nhaø thôø ôû Nöõu Öôùc; baø Phan (Patrica Bentrup) laø moät nhaân vieân tröïc ñieän thoaïi. Vôùi soá tieàn lôùn do caäu con mang veà, hai oâng baø lieàn boû vieäc, ôû nhaø laøm chuû nhöõng moùn tieàn maø taøi naêng cuûa caäu nhoû coøn höùa heïn nhieàu.

Nhöng keå töø khi hai oâng baø ôû nhaø, maùi aám gia ñình trôû thaønh baát oån. Boá meï Maïc AÂu Lai (Macaulay Culkin) thöôøng xuyeân gaây goã vôùi nhau tôùi möùc baø Phan (Patrica Bentrup) toá caùo choàng "röôïu cheø be beùt, xuùc phaïm tình duïc quaù ñaùng vaø boäi tín."

Baét ñaàu ñoùng phim töø tuoåi leân taùm vôùi boä phim Rocket Gibralter, ñeán 1995 Maïc AÂu Lai (Macaulay Culkin) ñaõ 15 tuoåi. Buoàn naûn vaø coâ ñoäc trong gia ñình, caäu thöôøng tìm giaûi khuaây trong nhöõng böõa tieäc voâ ñoä vaø ôû nhöõng hoäp ñeâm. Haäu quaû laø söï nghieäp cuûa ngoâi sao ñang leân naøy ñaõ khöïng laïi. Ba boä phim gaàn ñaây do caäu thuû vai chính hoaøn toaøn khoâng ñaït ñöôïc thaønh coâng nhö nhöõng boä phim ban ñaàu. Vaøo ñaàu naêm, khi thaát baïi trong boä phim Mr. And Mrs. Seventh Grade, Maïc AÂu Lai (Macaulay Culkin) ñaõ ñöôïc caùc haõng phim cho nghæ xaû hôi moät thôøi gian ñeå laáy laïi phong ñoä.

Thöïc ra, khoâng ít lôøi caûnh caùo ñaõ ñöôïc neâu veà söï suy suïp caùc giaù trò gia ñình. ÔÛ Myõ hieän con soá nhöõng ñöùa con sinh ngoaøi cöông giôùi hoân nhaân leân tôùi 30%. ÔÛ Anh, moät cuoäc nghieân cöùu môùi nhaát cuõng cho bieát 30% treû con sinh ra ngoaøi kyû cöông gia ñình; hôn nöõa, 20% treû em chæ soáng vôùi cha hoaëc meï vaø 40% cuoäc hoân nhaân keát thuùc baèng ly dò. Böùc tranh aûm ñaïm aáy hieän ñang lôûn vôûn ñe doïa phaàn coøn laïi cuûa theá giôùi ñang phaùt trieån.

Thöû hoûi tröôùc boái caûnh khoâng maáy toát ñeïp cuûa gia ñình ôû nhieàu nôi treân theá giôùi hieän nay, leã kính Thaùnh Gia noùi gì vôùi caùc thaønh vieân cuûa gia ñình veà nhöõng giaù trò maø Tin Möøng haèng ñeà cao?

Gieo gioù gaët baõo

Tröôùc heát haõy khôûi ñi töø nhöõng giaù trò töï nhieân maø ai cuõng coù theå nghieäm thaáy. "Moät thôøi gian daøi, ngöôøi Phöông Taây ñaõ laõng queân nhöõng giaù trò gia ñình. Ngöôøi ta noùi nhieàu ñeán töï do caù nhaân, ñeà cao vieäc nhaäp theá vaø giaûi phoùng con ngöôøi. Quaû thaät, coøn gì haáp daãn hôn caùi vieãn töôïng ñöôïc vui thuù maø khoâng chòu traùch nhieäm, ñöôïc taän höôûng caùc moái quan heä maø khoâng bò vöôùng vaøo moät raøng buoäc naøo? Nhöng roài cuõng ñeán luùc ngöôøi ta phaûi nghó laïi. Haõy coi söï thònh vöôïng cuûa caùc quoác gia do taùc giaû Adam Smith (1723-1790) moâ taû vôùi "baøn tay voâ hình" ñaõ chuyeån nhöõng quyeàn lôïi kinh teá caù nhaân thaønh taøi saûn taäp theå. Nhöng aån duï cuûa oâng cuõng coù giôùi haïn cuûa noù: taêng tröôûng kinh teá khoâng phaûi laø voâ haïn, noù khoâng vaän haønh trong moät heä thoáng töï tieát cheá, vaø caùc nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân cuõng nhanh choùng caïn kieät. Keát quaû laø maát thaêng baèng sinh thaùi, laïm phaùt, suy thoaùi vaø thaát nghieäp.

Ñieàu dieãn ra trong kinh teá cuõng coù theå dieãn ra trong quan heä. Sau moät theá heä thaám nhuaàn ñaïo lyù môùi veà töï do khoâng giôùi haïn, ngöôøi ta ñang phaûi gaët haùi nhöõng baát haïnh nhö: ñau tim, suy nhöôïc, nghieän röôïu, nghieän thuoác laù v.v. Nhöng coù leõ naïn nhaân chòu thieät thoøi nhaát vaãn laø treû em. Moät cuoäc nghieân cöùu cuûa giaùo sö A.H. Halsey veà tình traïng treû em trong caùc gia ñình ñoå vôõ, cho thaáy caùc em naøy coù xu höôùng chaùn ñôøi, deã beänh hoaïn, hoïc keùm hôn, deã bò thaát nghieäp hôn, deã bò loâi cuoán vaøo toäi aùc hôn, roài cuoái cuøng chính chuùng seõ laäp laïi chu trình cuûa gia ñình ñoå vôõ maø chuùng töøng laø naïn nhaân.

Giaù trò cuûa gia ñình luoân ôû theá coù theå ñöôïc phuïc hoài

Döïa vaøo nhöõng luaät leä vaø quy ñònh töï do cuûa mình, Phöông Taây ñang taùch ly tình duïc khoûi tình yeâu, tình yeâu khoûi hoân nhaân, hoân nhaân khoûi vieäc sinh con, vaø vieäc sinh con khoûi traùch nhieäm ñoái vôùi chuùng. Thaät khoâng moät xaõ hoäi naøo coù theå toàn taïi neáu noù daønh cho treû em quaù ít söï bình an, söï chaêm chuùt vaø tình yeâu…

Nhöng ñieàu laïc quan laø caùc giaù trò cô baûn cuûa gia ñình luoân ôû caùi theá coù theå phuïc hoài. Moät cuoäc nghieân cöùu gaàn ñaây cho thaáy, gia ñình coù moät neàn taûng raát vöõng baát chaáp nhöõng toan tính thoaùt ly nôi moãi moät con ngöôøi. Caùi maø Phöông Taây ñaõ töøng quay löng laïi vaãn chính laø caùi maø hoï vaãn mong muoán töø thaâm saâu. Hôn nöõa, quan heä oån ñònh vaø beàn laâu vaãn laø ñieàu ñöôïc traân troïng. Ña soá caùc gia ñình moät vôï (hoaëc moät choàng) ñeàu khoâng choïn cho mình hoaøn caûnh ñoù, vaø nhieàu caëp ly hoân ñaõ baét ñaàu tìm laïi vôùi nhau. Giaù trò gia ñình coù theå ñöôïc phuïc hoài tröôùc heát vì noù laø neàn taûng cuûa ñaïo ñöùc theo ñoù gia ñình ñöôïc xaây döïng treân hoân nhaân, treân söï chung thuyû vaø söï kieàm cheá. Chính qua tình yeâu gia ñình ñem laïi söï hoài sinh cho theá giôùi. Ñoù laø nôi moãi ngöôøi phaùt trieån ngoân ngöõ, khaû naêng vaø caùc moái quan heä. Ñoù laø nôi chuùng ta hoïc ñeå thích öùng vôùi caùc xung ñoät trong xaõ hoäi. Ñoù laø nôi chuùng ta hình thaønh ñaïo lyù vaø khaùm phaù baûn thaân. Ñoù cuõng laø nôi chuùng ta ñaàu tieân gôûi gaém vaø ñoùn nhaän tình yeâu. AÛnh höôûng cuûa gia ñình seõ ñi theo chuùng ta suoát cuoäc ñôøi. Chính nôi gia ñình moät theá heä seõ chuyeån giao caùc giaù trò cho theá heä ñi sau, vaø qua ñoù, ñaûm baûo söï tieáp noái cuûa neàn vaên minh." Ñieàu vöøa trích daãn ñöôïc ñaêng taûi ôû moät tôø baùo Tuoåi Treû, tieáng noùi cuûa Ñoaøn Thanh Nieân thaønh phoá Saigon!

Chuùa Gieâsu cöùu ta nhö theá naøo?

Toaøn boä nhöõng ñieàu vöøa trình baøy veà gia ñình, keå caû nhöõng böùc tranh aûm ñaïm nhaát nhö cuûa gia ñình sieâu sao maøn aûnh Maïc AÂu Lai (Macaulay Culkin) cuõng nhö tình traïng gieo gioù gaët baõo ñaùng sôï nhaát do neàn ñaïo ñöùc xuoáng doác nôi nhieàu gia ñình, cuõng ñeàu phaûi nhaän ñöôïc phaàn khôûi saéc nhôø Thaùnh Leã Kính Thaùnh Gia Thaát hoâm nay. Baøi ñoïc 1 neâu cao loøng hieáu thaûo ñoái vôùi meï cha laù giaù trò khoâng ai nghi ngôø, nhö khoâng phaûi ai cuõng tin raèng mình ñaõ ñaït ñöôïc möùc hoaøn thieän. Baøi ñoïc 2 ñaët cô sôû cho moái töông quan giöõa vôï vôùi choàng, giöõa con caùi vôùi cha meï; cô sôû ñoù laø moïi ngöôøi ñeàu thuoäc veà Chuùa vaø phaûi laøm ñeïp loøng Thieân Chuùa. Nhöng quan troïng hôn caû laø baøi Tin Möøng hoâm nay cho thaáy Ñöùc Gieâsu môùi chaøo ñôøi ñaõ laø naïn nhaân cuûa moät baïo chuùa baát keå tôùi cöông thöôøng ñaïo lyù ngay taïi thaønh thaùnh Gieârusalem. Thöû hoûi töø hoaøn caûnh xem ra chaúng an toaøn rieâng cuûa Ngöôøi, Ñöùc Gieâsu coù yù ñònh nhö theá naøo ñeå cöùu ta trong hoaøn caûnh hieän coù cuûa ta?

"Thuôû xöa Thieân Chuùa ñaõ duøng caùc ngoân söù maø noùi vôùi cha oâng chuùng ta nhieàu laàn nhieàu caùch. Nhöng baây giôø, trong thôøi buoåi cuoái cuøng naøy, Ngaøi ñaõ duøng chính Con cuûa Ngaøi maø noùi vôùi chuùng ta" (Dth 1,1-2). Xöa kia vieäc con cuûa A-khaùt sinh ra ñaõ ñöôïc coi nhö moät daáu hieäu veà söï coù maët cuûa Thieân Chuùa ôû giöõa daân Ngaøi (Is7,14). Ngaøy nay, vieäc Ñöùc Gieâsu sinh ra laø daáu hieäu môùi meû, coù tính quyeát ñònh vónh vieãn veà vieäc Thieân Chuùa ôû giöõa daân Ngaøi. Ñöùc Gieâsu thaät laø Ñaáng Em-ma-nu-en nghóa laø Thieân-Chuùa-ôû-cuøng-chuùng-ta (MT1,23).

Ñöôïc cöu mang do quyeàn naêng Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñöùc Gieâsu ñuùng laø nhaân vaät xuaát hieän ñeå "cöùu daân Ngaøi khoûi toäi loãi cuûa hoï" (Mt1,21). Ngaøi thi haønh söù maïng mình döôùi söï thuùc ñaåy cuûa Chuaù Thaùnh Linh (3,16;4,1); caùc moân ñoà cuûa Ngaøi cuõng vaäy (3,11;10,20). Toùm laïi saùng kieán veà coâng trình cöùu nhaân ñoä theá phaùt xuaát töø Thaàn Linh Thieân Chuùa, töùc laø töø chính Thieân Chuùa. Coâng trình ñoù nhö vaäy ñaõ ñöôïc baûo ñaûm laø seõ thaønh coâng.

Baøi Tin Möøng hoâm nay tieáp noái trình thuaät caùc nhaø chieâm tinh ñeán baùi laïy Ñöùc Gieâsu Haøi Nhi (Mt 2,1-12). Taïi Gieârusalem caùc thöôïng teá vaø kinh sö naém chaéc lôøi daïy cuûa caùc ngoân söù maø khoâng nhìn nhaän Vò Cöùu Tinh Thieân Chuùa sai ñeán, trong khi caùc nhaø chieâm tinh laø nhöõng ngöôøi ngoaïi ñaïo laïi nhìn nhaän Ngöôøi vaø tìm ñeán Beâlem ñeå thôø laïy Ngöôøi. Vieäc ñoù toùm taét taán bi kòch ôû taâm ñieåm saùch Tin Möøng Mattheâu laø: daân Do Thaùi khöôùc töø, taåy chay vaø tìm caùch loaïi boû Ñöùc Gieâsu. Hoï khoâng ñoùn nhaän Nöôùc Thieân Chuùa vôùi noäi dung nhö Ñöùc Gieâsu coâng boá, voán daønh choã cho daân ngoaïi vaø cho taát caû moïi ngöôøi khoâng tröø moät ai (Mt 8,10-12;24,14;28,19).

Nhöng tình yeâu phoå quaùt cuûa Thieân Chuùa laø tình yeâu baát khuaát khoâng gì coù theå ngaên caûn ñöôïc. Thieân Chuùa ñaõ quan phoøng ñeå Haøi Nhi Gieâsu thoaùt khoûi baøn tay khaùt maùu cuûa Heâroâñeâ (Mt 2,13) ñeå lôùn leân seõ trôû neân nhaø laõnh ñaïo cuûa daân môùi cuûa Thieân Chuùa. Ñöùc Gieâsu seõ trieån khai soáng taát caû lòch söû daân Ít-ra-en. Taát caû kho taøng lòch söû Ít-ra-en seõ ñöôïc soáng ñoäng nôi Ngöôøi. Do ñoù Mattheâu ñaõ aùp duïng lôøi ngoân söù Hoâseâ laø "Ta ñaõ goïi Con Ta ra khoûi Ai caäp." (c.15) ñeå noùi leân cuoäc xuaát haønh môùi do Ñöùc Gieâsu laõnh ñaïo. Ñöùng haøng ñaàu trong Daân môùi cuûa Thieân Chuùa seõ laø Ñöùc Maria, meï Ñöùc Gieâsu, vaø cha nuoâi cuûa Ngöôøi laø Thaùnh Giuse. Ñoù laø nhöõng con ngöôøi ñöôïc haïnh phuùc ñoùn nhaän Nöôùc Thieân Chuùa vì taâm hoàn khoâng bò vöôùng maéc, vì loøng khoâng raïo röïc bon chen, vì ñaõ saün saøng ñeå Thieân Chuùa an uûi thay vì ñeå baát cöù ñieàu gì khaùc gilaøy xeùo taâm can. Ñoù laø nhöõng con ngöôøi ñöôïc thoûa loøng nhôø khao khaùt chính ñieàu Thieân Chuùa muoán. Ñoù laø nhöõng con ngöôøi maø taâm hoàn trong suoát nhö pha leâ, neân hình aûnh cuûa Thieân Chuùa hieän leân roõ neùt khoâng chuùt vaån ñuïc. Ñoù laø nhöõng con ngöôøi thieát tha vôùi neàn hoaø bình theá giôùi neân goùp phaàn tích cöïc xaây döïng noù. Ñoù laø nhöõng con ngöôõi gaén boù vôùi Ñöùc Gieâsu ñeán noãi ñoàng hoaù vôùi Ngöôøi xuyeân qua taát caû nhöõng ñieàu Ngöôøi ñaõ traûi qua taïi Beâlem, nôi Ai Caäp, taïi Nadareùt vaø cho tôùi ñænh Nuùi Soï (Mt 5,3-12).

Ñieàu chaéc chaén nhaát ñeå phuïc hoài nhöõng giaù trò Tin Möøng cuûa cheá ñoä gia ñình laø moãi ngöôøi trong gia ñình phaûi nhaém tôùi haïnh phuùc ñích thöïc vaø soáng chan hoaø nieàm haïnh phuùc ñoù nôi maùi aám gia ñình giöõa loøng xaõ hoäi hoâm nay.

Moät soá caâu hoûi gôïi yù

1. Baïn nghó gì veà caûnh gia ñình sieâu sao maøn aûnh Maïc AÂu Lai (Macaulay Culkin) bò suy suïp? Nhöõng con soá veà caûnh con caùi sinh ra ngoaøi cöông giôùi hoân nhaân khaù cao trong khi 40% cuoäc hoân nhaân ôû Myõ vaø Anh keát thuùc baèng ly dò, ñieàu ñoù coù phaûi laø moái ñe doïa ñoái vôùi xaõ hoäi ta ñang soáng chaêng?

2. Baïn coù nhöõng yù nghó naøo muoán chia seû sau khi ñoïc 2 phaàn gôïi yù "Gieo gioù gaët baõo" vaø "Giaù trò cuûa gia ñình luoân ôû theá coù theå phuïc hoài"?

3. Baïn hieåu theá naøo veà caùch Chuùa Gieâsu ñeán cöùu ta trong hoaøn caûnh hieän coù cuûa ta?


Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page