Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Ñöùc Gieâsu coøn noùi vôùi caùc moân ñeä raèng: "Moät nhaø phuù hoä kia coù moät ngöôøi quaûn gia. Ngöôøi ta toá caùo vôùi oâng laø anh naøy ñaõ phung phí cuûa caûi nhaø oâng. OÂng môùi goïi anh ta ñeán maø baûo: "Toâi nghe ngöôøi ta noùi gì veà anh ñoù? Anh haõy phuùc trình veà coâng vieäc quaûn lyù cuûa anh, vì töø nay anh khoâng ñöôïc laøm quaûn gia nöõa !" Ngöôøi quaûn gia lieàn nghó buïng: "Mình seõ laøm gì ñaây? Vì oâng chuû ñaõ caát chöùc quaûn gia cuûa mình roài. Cuoác ñaát thì khoâng noåi, aên maøy thì hoå ngöôi. Mình bieát phaûi laøm gì roài, ñeå sau khi maát chöùc quaûn gia, seõ coù ngöôøi ñoùn röôùc mình veà nhaø hoï!".
"Anh ta lieàn cho goïi töøng con nôï cuûa chuû ñeán, vaø hoûi ngöôøi thöù nhaát: "Baùc nôï chuû toâi bao nhieâu vaäy?" Ngöôøi aáy ñaùp: "Moät traêm thuøng daàu oâliu". Anh ta baûo: "Baùc caàm laáy bieân lai cuûa baùc ñaây, ngoài xuoáng mau, vieát naêm chuïc thoâi". Roài anh ta hoûi ngöôøi khaùc: "Coøn baùc, baùc nôï bao nhieâu vaäy?" Ngöôøi aáy ñaùp: "Moät ngaøn thuøng luùa". Anh ta baûo: "Baùc caàm laáy bieân lai cuûa baùc ñaây, vieát laïi taùm traêm thoâi".
"Vaø oâng chuû khen teân quaûn gia baát löông ñoù ñaõ haønh ñoäng khoân kheùo. Quaû theá, con caùi ñôøi naøy khoân kheùo hôn con caùi aùnh saùng khi xöû söï vôùi ngöôøi ñoàng loaïi.
"Phaàn Thaày, Thaày baûo cho anh em bieát: haõy duøng tieàn cuûa baát chính maø taïo laáy baïn beø, phoøng khi heát tieàn heát baïc, hoï seõ ñoùn röôùc anh em vaøo nôi ôû vónh cöûu. Ai trung tín trong vieäc raát nhoû, thì cuõng trung tín trong vieäc lôùn; ai baát löông trong vieäc raát nhoû, thì cuõng baát löông trong vieäc lôùn. Vaäy neáu anh em khoâng trung tín trong vieäc söû duïng tieàn cuûa baát chính, thì ai seõ tín nhieäm maø giao phoù cuûa caûi chaân thaät cho anh em? Vaø neáu anh em khoâng trung tín trong vieäc söû duïng cuûa caûi ngöôøi khaùc, thì ai seõ ban cho anh em cuûa caûi daønh rieâng cho anh em?
"Khoâng gia nhaân naøo coù theå laøm toâi hai chuû, vì hoaëc seõ gheùt chuû naøy maø yeâu chuû kia, hoaëc seõ gaén boù vôùi chuû naøy maø khinh deå chuû noï. Anh em khoâng theå vöøa laøm toâi Thieân Chuùa, vöøa laøm toâi tieàn cuûa ñöôïc".
Tieân vaøn lo tìm Nöôùc Thieân Chuùa
Tieàn cuûa laø vaán ñeà quan troïng ñoái vôùi ngöôøi ñôøi neân khoâng theå laø ñieàu xa laï vôùi ngöôøi moân ñeä Ñöùc Gieâsu. Trong Tin Möøng Luca chöông 12 (c.13-34) lôøi daäy cuûa Ñöùc Gieâsu laø tröôùc tieân phaûi lo tìm Nöôùc Thieân Chuùa, cuûa caûi laø thöù maø Thieân Chuùa seõ ban cho (xem c.31). Vaäy ñöøng ñeå tieàn cuûa chieám coõi loøng ta vì "Kho taøng cuûa anh em ôû ñaâu thì loøng anh em cuõng ôû ñoù" (c.34).
Rieâng trong baøi Tin Möøng hoâm nay, Ñöùc Gieâsu baøn veà vieäc söû duïng tieàn cuûa ñuùng caùch. Duï ngoân ngöôøi quaûn gia baát löông töøng gaây neân tranh luaän. Coù thaät tính gian laän cuûa ngöôøi quaûn gia ñöôïc Ñöùc Gieâsu ñeà cao? Nhöng neân ñoïc kyõ caâu 8 ñeå thaáy taøi kheùo leùo cuûa ngöôøi quaûn gia naøy ñöôïc ñoái chieáu vôùi tình traïng thôø ô cuûa ngöôøi maø Ñöùc Gieâsu goïi laø con caùi cuûa aùnh saùng. Ñöùc Gieâsu muoán caùc moân ñeä Ngöôøi phaûi xöû söï caùch kheùo leùo nhaèm muïc ñích ñôøi mình. Ngöôøi khoâng muoán hoï thieáu saùng kieán trong vieäc söû duïng tieàn cuûa.
Vôùi döï aùn kinh teá chung hieäp
Haõy laáy moät ví duï ñieån hình trong boái caûnh AÙ Chaâu. Noel Castro laø moät ngöôøi treû naêng noå veà kinh doanh. Coøn laø sinh vieân, Noel Castro ñaõ taïo neân maãu aùo chöõ T baùn cho caùc toå chöùc ôû tröôøng anh hoïc, laø Ñaïi Hoïc Ateneo cuûa Doøng Teân ôû Manila. Cuõng ôû ñoù, anh thaáy nhieàu sinh vieân ñeán tröôøng sôùm chöa kòp aên saùng, anh lieàn cung caáp Taho (Ñaäu Huû ngon mieäng cuûa Phi Luaät Taân) ñeå hoï aên cho ñôõ ñoùi tröôùc khi vaøo lôùp.
Nhöng Noel Castro khoâng keùm naêng noå veà ñaïo ñöùc. Trong moät cuoäc baàu cöû veà Hoäi Ñoàng Thaønh Phoá ôû Phi Luaät Taân, ngöôøi anh ruoät cuûa Noel Castro bò aùm saùt ngay tröôùc maët ngöôøi thaân. Boá meï Noel Castro lieàn caáp toác göûi Noel Castro ñi hoïc ôû nöôùc ngoaøi ñeå coù söï an toaøn veà tính maïng. Noel Castro nhaân cô hoäi ñaõ döï moät khoùa ñaøo taïo ngöôøi cho Phong Traøo Hieäp Nhaát theá giôùi taïi Loppiano mieàn Baéc Italia. Chính töø Italia anh trôû veà Phi Luaät Taân khoâng nhöõng vôùi baùnh phoàng da kieåu Italia (ngöôøi YÙ goïi laø Pizza) maø kinh teá chung hieäp laø thöù kinh teá nhaèm xaây döïng neàn vaên minh tình yeâu thay vì neàn vaên minh thöông maïi.
Naêm 1991, baø Chiara Lubich ñi thaêm Braxin nôi phong traøo Toå AÁm cuûa baø coù tôùi 200,000 thaønh vieân, keå caû chính thöùc laãn caûm tình vieân, maø phaàn ñoâng soáng trong caûnh ngheøo. Chính nhaèm lyù töôûng "laù laønh ñuøm laù raùch", baø ñaõ ñeà xuaát ñieàu maø ngaøy nay ñöôïc goïi laø neàn kinh teá chung hieäp. Kinh teá phaûi nhaém lôïi töùc nhöng lôïi töùc ñeå laøm gì? Coù ba muïc tieâu phaûi nhaém xeùt theo lôïi töùc cuûa neàn kinh teá chung hieäp (the economy of communion) ñoù laø: moät phaàn ba lôïi töùc ñeå giuùp ngöôøi ngheøo, moät phaàn ba lôïi töùc ñeå lo ñaøo taïo ngöôøi theá heä môùi cho phong traøo hieäp nhaát theá giôùi. Coøn laïi moät phaàn ba lôïi töùc daønh cho vieäc phaùt trieån coâng ty laø xuaát xöù cuûa lôïi töùc ñoù.
Noel Castro khôûi söï baùn baùnh phoàng da (pizza cuûa Italia) caùch ñaây baûy naêm. Khi aáy anh chæ coù hai ngöôøi giuùp vieäc. Nay coâng vieäc laøm aên cuûa anh thònh ñaït tôùi möùc soá nhaân vieân cuûa anh leân tôùi 180 ngöôøi. Coâng ty Giacomino's ñuùng laø moät tieäm cuûa Giacoâbeâ, nay trôû neân thôøi danh ôû Phi Luaät Taân, ñeán noãi ngöôøi ta phaûi traû tôùi 500,000 peâsoâ ñeå ñöôïc treo nhaõn hieäu ñoù tröôùc cöûa tieäm. Hieän coù treân 50 cöûa tieäm ôû Phi Luaät Taân mang nhaõn hieäu Giacomino.
Noel Castro ñaõ khoâng thaønh coâng töùc khaéc. Ban ñaàu anh baùn ñoà aên caàm tay nhöng khoâng caïnh tranh ñöôïc vôùi coâng ty quoác teá McDonald's vaø Jollibee. Nhöng khi anh baùn baùnh phoàng da (pizza) kieåu YÙ naøy thì baùnh ñoù lieàn chaïy nhö toâm töôi, khoâng nhöõng taïi thaønh phoá Manila nhöng caû ôû nôi khaùc nöõa nhö ôû Davao, Cebu vaø Baguio cuûa Phi Luaät Taân. Then choát cuûa thaønh coâng cuûa anh laø bieát choïn ñòa ñieåm thöông maïi, choïn ñuùng giaù ñeå caïnh tranh, ñuùng ñöôøng loái quaûng caùo ñeå aên khaùch, tuy nhieân caùch quaûng caùo toát nhaát vaãn laø baùnh phoàng da (pizza) Italia ngon mieäng, ngöôøi aên ñöùng leân vaãn coøn thaáy thoøm theøm!
Coâng ty Giacomino khoâng nhöõng lo saûn xuaát baùnh phoàng da (pizza) kieåu YÙ maø coøn lo phaân phoái saûn phaåm vaø ñieàu khieån moät loaït nhöõng tieäm aên Trung Hoa vaø Phi Luaät Taân.
Phoùng vieân Carlo Maria Gentile cuûa baùo Thaønh Phoá Môùi trong soá thaùng 6/1997 coù neâu moät soá caâu hoûi vaø ñöôïc anh Noel Castro traû lôøi nhö sau:
Phoùng vieân: Ñoäng cô naøo thuùc ñaåy baïn chia seû lôïi töùc coâng ty Giacomino cho ngöôøi ngheøo.
Noel Castro: Baûn thaân toâi lôùn leân ôû khu xoùm ñaày ngöôøi ngheøo. Toâi thöôøng töï hoûi taïi sao laïi coù nhöõng caùch khaùc bieät nhö vaäy trong xaõ hoäi. Gia ñình toâi coù tieàn mua ñoà vaø chuùng toâi laø con caùi ñöôïc ñi hoïc, coøn nhöõng nhaø ngheøo beân caïnh laïi khoâng ñöôïc nhö vaäy.
Cho neân toâi daán thaân vaøo kinh doanh muïc ñích giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo. Toâi nghó ñieàu öôùc ao ñoù toâi nhaän ñöôïc nôi göông saùng cuûa meï toâi, vì toâi thöôøng thaáy meï toâi luoân tìm moïi caùch ñeå giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo. Theá roài vôùi phong traøo Toå AÁm maø toâi tham gia, toâi ñöôïc bieát döï aùn "Moät Neàn Kinh Teá Chung Hieäp" nhö con ñöôøng ôn goïi ñeå toâi coáng hieán taøi naêng vaø caû cuoäc soáng toâi cho theá giôùi ñöôïc hieäp nhaát.
Phoùng vieân: Theo toâi bieát, neàn kinh teá Chung Hieäp chuû tröông phaùt trieån taøi naêng töï nhieân caû nôi doanh nhaân laãn caùc nhaân vieân khaùc cuûa coâng ty. Ñieàu vöøa noùi ñöôïc aùp duïng nhö theá vôùi coâng ty cuûa baïn?
Bí quyeát thaønh coâng
Noel Castro: Tröoùc heát xeùt theo thöïc tieãn, raát caàn phaùt trieån ngöôøi cuûa coâng ty, töùc cho hoï cô hoäi ñeå trieån nôû khoâng nhöõng veà kyõ thuaät nhöng caû veà con ngöôøi cuûa hoï. Toâi keå ñoù laø vieäc ñaàu tö raát toát, bôõi leõ ngöôøi coâng nhaân caøng nhaän ñöôïc nhieàu, hoï caøng ñoùng goùp nhieàu. Cho neân xeùt ngay veà kinh doanh ñaõ thaáy coù lôøi.
Ñieàu vöøa noùi ñaõ töøng laø bí quyeát cuûa thaønh coâng ñoái vôùi nhieàu coâng ty, bí quyeát ôû vieäc ñaûm baûo ñeå caùc nhaân vieân coù cô hoäi trieån nôû veà caùc taøi naêng töï nhieân. Ñoù laø nhu caàu ñoái vôùi moïi ngöôøi, töø nhaân vieân quaûn trò tôùi ngöôøi lo vieäc lau chuøi vaø phuïc vuï.
Quaû thaät, moät coâng ty thaønh coâng khoâng nhöõng veà quaûn trò nhöng caû veà cô hoäi phuïc vuï nhaân vieân cuûa mình.
Phoùng vieân: Baïn coù nghó raèng döï aùn Kinh Teá Chung Hieäp ngaøy naøo ñoù seõ coù choã ñöùng trong theá giôùi kinh doanh chaêng?
Noel Castro: Noùi ñeán Kinh Teá Chung Hieäp laø ñaõ noùi tôùi moät ñieàu traùi ngöôïc. Bôûi leõ hai chöõ kinh teá chæ veà vieäc quaûn trò cuûa caûi nhaèm lôïi töùc; ngöôïc laïi, hai chöõ chung hieäp laïi chæ veà vieäc chia seû cuûa caûi mình coù cho ngöôøi khaùc ñang thieáu. Döï aùn Kinh Teá Chung Hieäp môùi ñöôïc thöïc hieän coù 6 naêm nhöng ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh quaû cuï theå ñaùng keå. Baûn thaân toâi thaâm tín raèng döï aùn naày seõ mang laïi moät cuoäc caùch maïng ñoái vôùi theá giôùi nhaèm xaây döïng neàn vaên minh tình thöông, laø ñieàu maø ai töø thaâm saâu cuõng ao öôùc thieát laäp cho gia ñình nhaân loaïi.
Lôøi phaùt bieåu vaø vieäc laøm cuûa Noel Castro phaàn naøo giuùp hieåu yù cuûa Ñöùc Gieâsu muoán "con caùi cuûa söï saùng" phaûi bieát maïnh daïn goùp phaàn chuaån bò cho Nöôùc Vónh Cöõu, ñöøng thua keùm vieân quaûn lyù trong baøi Tin Möøng veà nhöõng saùng kieán taùo baïo ñöôïc söû duïng nhaèm gaây uy tín cho mình giöõa caùc con nôï cuûa chuû.
1. Baïn taâm ñaéc gì veà lôøi phaùt bieåu cuûa Noel Castro: "Toâi chòu aûnh höôûng do göông saùng cuûa meï toâi... luoân tìm moïi caùch ñeå giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo"? "Toâi ñöôïc bieát döï aùn "Neàn Kinh Teá Chung Hieäp" nhö con ñöôøng cuûa ôn goïi ñeå toâi coáng hieán taøi naêng cuûa caû cuoäc soáng toâi cho theá giôùi ñöôïc hieäp nhaát"? "Moät coâng ty thaønh coâng khoâng nhöõng veà quaûn trò nhöng caû veà cô hoäi phuïc vuï nhaân vieân cuûa mình"?
2. Baïn hieåu gì veà lôøi Chuùa Gieâsu daäy trong baøi Tin Möøng hoâm nay laø: "Anh em khoâng theå vöøa laøm toâi Thieân Chuùa, vöøa laøm toâi tieàn cuûa ñöôïc? (c.13).
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page