Trong khi Thaày troø ñi ñöôøng, Ñöùc Gieâsu vaøo laøng kia. Coù moät ngöôøi phuï nöõ teân laø Maùcta ñoùn Ngöôøi vaøo nhaø. Coâ coù ngöôøi em gaùi teân laø Maria. Coâ naøy cöù ngoài beân chaân Chuùa maø nghe lôøi Ngöôøi daïy. Coøn coâ Maùcta thì taát baät lo vieäc phuïc vuï. Coâ tieán laïi maø noùi: "Thöa Thaày, em con ñeå mình con phuïc vuï, maø Thaày khoâng ñeå yù tôùi sao? Xin Thaày baûo noù giuùp con moät tay!" Chuùa ñaùp: "Maùcta! Maùcta ôi! Chò lo laéng vaø laêng xaêng nhieàu chuyeän quaù! Chæ coù moät chuyeän caàn thieát maø thoâi. Maria ñaõ choïn phaàn toát nhaát vaø seõ khoâng bò laáy ñi".
Bình giaûi veà baøi Tin Möøng hoâm nay, Taùc giaû Richard Rohr, The Good News According to Luke) neâu thaúng vaán ñeà nhö Luca muoán trình baøy, ñoù laø laøm theá naøo ñeå trôû neân ngöôøi moân ñeä cuûa Ñöùc Gieâsu.
Chuùng con bieát ñeán vôùi ai
Vaäy caâu chuyeän hai chò em Maùcta vaø Maria ñöôïc keå khoâng nhaèm ñoái chieáu ñôøi caàu nguyeän vôùi ñôøi hoaït ñoäng ñeå roài ñaët caàu nguyeän leân haøng ñaàu. Cuõng khoâng neân ñoïc ra ôû ñaây ñieàu Ñöùc Gieâsu muoán noùi vôùi chuû nhaø laø "Neân doïn cho Chuùa moät moùn aên thoâi laø ñuû!" Thöïc ra, ñieàu Chuùa Gieâsu muoán noùi laø: Phaûi bieát nghe lôøi Thieân Chuùa, ñoù laø ñieàu tieân quyeát ñeå trôû neân moân ñeä cuûa Ñöùc Gieâsu. Nam hay nöõ ñeàu phaûi keå vieäc laéng nghe Lôøi Chuùa laø ñieàu kieän thieän haûo hôn.
Nhöng saùch Tin Möøng cuûa Luca coøn phaûn aûnh vai troø ngöôøi phuï nöõ trong Hoäi Thaùnh sô khôûi. Luca keå laïi: "Khi Ñöùc Gieâsu vaøo laøng kia. Coù moät ngöôøi phuï nöõ teân laø Maùcta ñoùn Ngöôøi vaøo nhaø mình" (c.38). Vaøo thôøi saùch Tin Möøng Luca ñöôïc vieát, Hoäi Thaùnh coøn ñöôïc tuï hoïp nôi nhaø rieâng cuûa caùc Kitoâ höõu. Ñuùng laø hình aûnh veà Giaùo Hoäi taïi gia (household Christianity) khi maø caùc tín höõu phuï nöõ cuøng vôùi gia ñình ñoùn tieáp Hoäi Thaùnh Chuùa nôi maùi aám gia ñình mình. Ta thaáy hình aûnh cuûa Giaùo Hoäi taïi gia aáy nôi gia ñình baø Maria meï cuûa oâng Maùccoâ laø taùc giaû Tin Möøng thöù hai. Khi aáy toâng ñoà Pheâroâ ñöôïc thieân söù cuûa Chuùa cöùu khoûi nguïc tuø. Ra khoûi ñoù, oâng coøn ñöôïc thaùp tuøng ñeán heát moät ñöôøng phoá, roài boãng thieân söù rôøi khoûi oâng. OÂng ñi ñaâu baây giôø? Vò Giaùo Hoaøng tieân khôûi laøm gì ñaõ coù nhaø thôø hoaëc nhaø xöù ñeå döøng chaân. Luca keå laïi: "OÂng ñi ñeán nhaø baø Maria, meï cuûa oâng Gioan, cuõng goïi laø Maùccoâ; ôû ñoù coù khaù ñoâng ngöôøi ñang tuï hoïp vaø caàu nguyeän. OÂng ñaäp coång thì coù moät ngöôøi tôù gaùi teân laø Roâñeâ ra nghe ngoùng. Nhaän ra tieáng oâng Pheâroâ, coâ möøng quyùnh, khoâng môû coång, maø laïi chaïy vaøo baùo tin oâng Pheâroâ ñang ñöùng ngoaøi coång. Ngöôøi ta baûo coâ: "Ñoà khuøng!" Nhöng coâ aáy cöù quaû quyeát laø ñuùng nhö vaäy. Hoï noùi: "Thieân söù cuûa oâng aáy ñaáy!" Môû coång ra thaáy oâng, hoï kinh ngaïc. OÂng giô tay laøm hieäu baûo hoï im laëng, roài keå cho hoï nghe Chuùa ñaõ ñöa oâng ra khoûi nguïc nhö theá naøo. OÂng noùi: "Xin baùo tin naøy cho oâng Giacoâbeâ vaø cho anh em". Roài oâng ra ñi ñeán moät nôi khaùc". (Cv 12,12-17).
Vaäy oâng Pheâroâ ñaõ ñeán loan tin cho Giaùo Hoäi taïi gia nhaø baø Maria bieát oâng ñaõ ñöôïc giaûi thoaùt khoûi nguïc tuø, nhöng oâng coøn phaûi tieáp tuïc laéng nghe Lôøi Chuùa vaø ñi tieáp ñeå thöïc thi yù Ngaøi. Ñoù laø caùch laøm cho lôøi Thieân Chuùa ñöôïc lôùn leân vaø phaùt trieån nhö taùc giaû Luca muoán gôïi yù cho thaáy (x. Cv 12,24).
Quaû thaät, lôøi Thieân Chuùa laø thaät taïi cô baûn cuûa maïc khaûi qua Kinh Thaùnh. Theo Kinh Thaùnh, Giaveâ laø Ñaáng Thieân Chuùa leân tieáng noùi trong khi caùc töôïng thaàn ñeàu caâm laëng (Tv 115,5; Ba 6,7; 1V 18,29); Cuoái cuøng Thieân Chuùa ñaõ noùi trong Con cuûa Ngöôøi (Dt 1,2).
Trong Cöïu Öôùc, nhöõng kieåu noùi "lôøi Giaveâ", "caùc lôøi Giaveâ", hoaëc "caùc lôøi", ñeàu chæ veà nhöõng ñieàu Thieân Chuùa muoán hoaëc tö töôûng cuûa Thieân Chuùa ñöôïc maëc khaûi cho moät soá ngöôøi choïn loïc ñeå ñaïi dieän cho toaøn daân. Ngoân söù, caùch tuyeät haûo, chính laø Ngöôøi cuûa lôøi Thieân Chuùa (Gr 18,18). Ñoù laø ngöôøi nghieäm thaáy lôøi Thieân Chuùa laø ñieàu khoâng theå cöôõng laïi ñöôïc (Am 3,8; Gr 20,7-9): nín laëng chính laø phaïm toäi ñoái vôùi Thieân Chuùa (Am 2,12; 7,10-17).
Vôùi Moâisen, Thieân Chuùa ñaõ noùi tröïc tieáp (Ds 12,6-8) cho Moâsen bieát yù cuûa Ngaøi ñöôïc dieãn taû qua caùc giôùi raên: ñoù laø "möôøi lôøi" (Xh 20,1-7; 34,28; Ni 5,1-22). Saùch Ñaniel laø saùch cuûa lôøi maø Thieân Chuùa ngoû cuøng Moâsen. Saùch aáy cho thaáy ñieàu ñöôïc nhaán maïnh laø tính caùch hieän taïi vaø gaàn guïi cuûa lôøi Thieân Chuùa (Nnl 26,16;30,14).
Lôøi Thieân Chuùa taïo döïng neân theá giôùi vaø lòch söû, lôøi ñoù luoân hoaït ñoäng neân môùi coù moïi söï (St 1; Tv 33,6) vaø moïi söï môùi ñöôïc duy trì trong hieän höõu (Tv 147,15-19; G 37,5-13). Giaveâ luoân can thieäp vaøo lòch söû cuûa Ngaøi qua lôøi: moïi bieán coá ñeàu cho thaáy lôøi ñöôïc neân troïn. Caùc saùch söû (Gs; Tl; 1Sm; 1-2V) cho thaáy noåi baät lôøi Thieân Chuùa thöôøng xuyeân ñieàu khieån lòch söû Israel, nhaát laø qua caùc ngoân söù. Saùch ngoân söù Isaia ñeä nhò cho thaáy lôøi Thieân Chuùa höõu hieäu nhö theá naøo (Is 40,8; 55,10-11). Lôøi ñoù luoân beàn vöõng vaø khoâng baøo giôø voâ hieäu. Nôi maø söï cheát toaøn thaéng, lôøi Thieân Chuùa phaùt sinh ra söï soáng (Ez 37,1-15). Lôøi Thieân Chuùa laø cuûa aên, phaùt sinh nieàm vui cho ngöôøi ñöôïc aên no (Dnl 8,3; Gr 15,16; Ez 3,1-3; Kn 16,20). Lôøi Thieân Chuùa chöõa laønh toäi nhaân (Tv 107,20).
Lôøi Thieân Chuùa ñaõ töøng ñöôïc moâ taû vôùi nhöõng neùt huøng duõng: Ñoù laø lôøi vónh haèng (Is 40,8), lôøi baát bieán (Is 31,2; Gr 4,28; Tv 89,35), lôøi chaân thöïc (Is 245,23), lôøi höõu hieäu ñeå theå hieän nhöõng ñieàu Thieân Chuùa muoán (Hs 6,5; Is 55,10, Kn 18,14-19; Tv 105,31-35); lôøi khoâng gì coù theå khaùng cöï laïi ñöôïc (Gs 21,45; 23,14; Ñnl 18,21; Gñt 16,14).
Thaày môùi coù nhöõng lôøi ban söï soáng ñôøi ñôøi (Ga 6,68)
Trong Taân Öôùc - Trong maëc khaûi Kitoâ giaùo, lôøi Thieân Chuùa coù aâm vang khaùc, maëc daàu caùc khía caïnh Cöïu Öôùc xöa vaãn coøn ñoù. Ñöùc Gieâsu Kitoâ laø Lôøi trôû neân ngöôøi phaøm (Ga 1,14). Lôøi cuûa Ngöôøi vaø söï soáng cuûa Ngöôøi chính laø lôøi döùt khoaùt cuûa Thieân Chuùa (Dt 1,1-14), laø hieän thaân cuûa taát caû caùc lôøi höùa ñöôïc thöïc hieän (2Co 1,20), ñoù laø Ngoâi Lôøi cuûa Thieân Chuùa. Nhö xöa Lôøi ñöôïc phaùi ñeán nhö theá naøo, nay Ñöùc Gieâsu Kitoâ laø Ñaáng ñöôïc phaùi ñeán nhö vaäy. Ñöùc Kitoâ laø chöùng nhaân trung thaønh vaø chaân thöïc, laø khôûi ñieåm khôûi xuaát hoaëc laø nguyeân lyù cuûa taïo thaønh (Kh 1,5; 3,14; Col 1,15-18), laø Lôøi cuûa söï soáng (1Ga 1,1, töùc Logos).
Lôøi vaãn laàn löôït chæ veà lôøi ngoû cuøng moät ngoân söù (Lc 3,2; Kh 19,9) chæ veà caùc giôùi raên cuûa Thieân Chuùa (Mc 7,13), hoaëc chæ veà Kinh Thaùnh (Mt 15,4; Mc 12,26; Rm 15,10; 2Co 6,2). Nhöng Lôøi cuûa Thieân Chuùa nhieàu hôn caû, chæ veà Tin Möøng ñöôïc coâng boá vaø ñöôïc theå hieän do Ñöùc Gieâsu (Lc 5,1; 8,4-15.21; Cv 4,31; 13,5.46; 1Co 14,36; 2Co 2,17). Lôøi ñöôïc coâng boá chính laø "lôøi cuûa söï thaät, laø Tin Möøng cuûa ôn Cöùu Ñoä" (Ep 1,13), moät caùch ñích thöïc, ñoù laø Lôøi cuûa Thieân Chuùa (1Th 2,13) ñang taùc ñoäng vaø soáng ñoäng (Dt 4,12; 1Th 2,13), laø lôøi saéc beùn (Ep 6,17; Dt 4,12-13), ñoù laø söùc maïnh cuûa Thieân Chuùa (1Co 1,18) khoâng theå troùi buoäc laïi (2Tm 2,9). Ñoù laø luaät hoaøn thieän cuûa töï do, chính laø lôøi mang laïi ôn cöùu ñoä cho linh hoàn (Gc 1,21-25). Caùc toâng ñoà naêng gôïi laïi moät lôøi naøo ñoù cuûa Ñöùc Gieâsu nhö thaåm quyeàn toái thöôïng (1Co 7,10; Gc 1,6-22; 2,5; 3,18,4,4v.v.)
Quaû vaäy, Ñöùc Gieâsu töøng daïy doã vôùi ñaày quyeàn uy (Mt 7,29), khaùc haún caùc Thaày thoâng luaät. Ngöôøi khoâng döïa vaøo saùch vôû hoaëc truyeàn thoáng cuûa cha oâng (Mt 15,2; Mc 7,3) nhöng döïa vaøo thaåm quyeàn cuûa chính Ngöôøi ñeå daäy ngöôøi ta (Mt 5,22.28.32.34-39). Lôøi Ngöôøi daäy cuõng laø lôøi cuûa Chuùa Cha ñaõ noùi vôùi Ngöôøi (Mt 11,27; Ga 14,10.24; 17,8). Ai muoán ñöôïc soáng caùch vónh vieãn, ñeàu phaûi soáng gaén boù vôùi lôøi daäy ñoù (Ga 5,24). Ai muoán thoaùt khoûi söï cheát (Ga 8,51), töùc laø muoán ñöôïc cöùu (Mt 7,24-27), ñeàu phaûi nghe lôøi Ngöôøi daäy vaø ñöa ra thöïc haønh (Lc 8,21). Lôøi Ñöùc Gieâsu daäy laø thaàn trí vaø laø söï soáng (Ga 6,63); Cv 5,20; Ph 2,16). Ñoù laø nhöõng lôøi ban söï soáng ñôøi ñôøi (Ga 6,68).
Nhöõng toâi trung cuûa Lôøi
Lôøi Thieân Chuùa vang doäi ngang qua lôøi cuûa con ngöôøi, tröôùc heát qua mieäng nhöõng ngöôøi chöùng veà Ñaáng Phuïc Sinh, ñoù laø nhöõng ngöôøi maø coâng cuoäc rao giaûng laøm neàn taûng cho ñöùc tin cuûa toaøn theå Giaùo Hoäi (Lc 1,1-4). Ñoù laø nhöõng toâi trung cuûa Lôøi. Hoï khoâng chæ laäp laïi lôøi daäy laøm hoï nhaän ñöôïc nhöng coøn coâng boá ôn cöùu ñoä vôùi söï ñaûm baûo (Cv 28,31) nhôø quyeàn löïc cuûa Thaùnh Thaàn (Cv 1,8; 4,31; 10,44) Lôøi cuûa Thieân Chuùa maø hoï rao giaûng chính laø maàu nhieäm giaáu aån xöa kia, nay ñöôïc maëc khaûi nôi Ñöùc Kitoâ, ñoù laø chính Ñöùc Kitoâ nay ôû giöõa chuùng ta (Col 1,25-27; Ep 3,1-13).
Vaäy baøi Tin Möøng hoâm nay cho thaáy yù nghóa noåi baät veà cuoäc tieáp ñoùn Ñöùc Gieâsu do hai chò em Maùcta vaø Maria. Ñaây khoâng phaûi chæ laø vieäc thöông ngöôøi nhö ñöôïc theå hieän do ngöôøi Samari nhaân haäu (Lc 10,29-37). Ñuùng ra, ñaây laø vieäc yeâu meán Thieân Chuùa (c.27) vì Ñaáng maø hai chò em ñoùn tieáp laø chính Ñaáng Thieân Chuùa laøm ngöôøi. Ngöôøi chính laø Ñaáng caùc ngoân söù ñaõ töøng loan baùo trong Cöïu Öôùc. Trong moïi lo toan cuûa con ngöôøi, moät ñieàu quan troïng hôn caû, ñoù laø vieäc laéng nghe Lôøi Chuùa. "Ngöôøi ta soáng khoâng chæ nhôø côm baùnh nhöng coøn nhôø moïi lôøi mieäng Thieân Chuùa phaùn ra" (Mt 4,4; xem Lc 4,4). Chuùa quan phoøng seõ chaêm lo cho nhöõng ai tröôùc tieân lo cho Nöôùc cuûa Ngöôøi" (Lc 12,22-32). Ñoù laø ñieàu öu tieân Ñöùc Gieâsu muoán nhaéc nhôû caùc moân ñeä qua baøi Tin Möøng naøy.
1. Baïn taâm ñaéc ñöôïc gì veà lôøi Thieân Chuùa nhö ñöôïc maëc khaûi trong Cöïu Öôùc? roài trong Taân Öôùc?
2. Baïn hieåu gì veà lôøi Ñöùc Gieâsu trong Luca 10,42?