Ngaøy
4 thaùng 11 naêm 2001
Chuùa
Nhaät 31 Thöôøng Nieân Naêm C
Ñoïc Tin Möøng Lc. 19, 1-10
(1) Sau khi vaøo Gieârikhoâ, Ñöùc Gieâsu ñi ngang qua thaønh phoá aáy. (2) Vaø kìa, coù moät ngöôøi teân laø Dakeâu; oâng ñöùng ñaàu nhöõng ngöôøi thu thueá, vaø laø ngöôøi giaøu coù. (3) OÂng ta tìm caùch ñeå xem cho bieát Ñöùc Gieâsu laø ai, nhöng khoâng ñöôïc, vì daân chuùng thì ñoâng, maø oâng ta laïi luøn. (4) OÂng lieàn chaïy tôùi phía tröôùc, leo leân moät caây sung ñeå xem Ñöùc Gieâsu, vì Ngöôøi saép ñi qua ñoù. (5) Khi Ñöùc Gieâsu tôùi choãi aáy, thì Ngöôøi nhìn leân vaø noùi vôùi oâng: "Naøy oâng Dakeâu, xuoáng mau ñi, vì hoâm nay toâi phaûi ôû laïi nhaø oâng !" (6) OÂng voäi vaøng tuït xuoáng, vaø möøng rôõ ñoùn röôùc Ngöôøi. (7) Thaáy vaäy, moïi ngöôøi xaàm xì vôùi nhau: "Nhaø ngöôøi toäi loãi maø oâng aáy cuõng vaøo troï !" (8) Coøn oâng Dakeâu thì ñöùng maø thöa vôùi Chuùa raèng: "Thöa Ngaøi, naøy ñaây phaân nöûa taøi saûn cuûa toâi, toâi cho ngöôøi ngheøo; vaø neáu toâi ñaõ cöôõng ñoaït cuûa ai caùi gì, toâi xin ñeàn gaáp boán". (9) Ñöùc Gieâsu noùi veà oâng ta raèng: "Hoâm nay, ôn cöùu ñoä ñaõ ñeán cho nhaø naøy, bôûi ngöôøi naøy cuõng laø con chaùu toå phuï AÙpraham. (10) Vì Con Ngöôøi ñeán ñeå tìm vaø cöùu nhöõng gì ñaõ maát".
Gôïi
yù ñeå soáng vaø chia seû Tin Möøng
Chuùa Gieâsu ñeán
ñeå cöùu
Caùc baøi ñoïc Chuùa
Nhaät hoâm nay nhaán maïnh veà ôn cöùu ñoä do Chuùa Gieâsu mang laïi.
Ñoù laø ñeà taøi maø Luca öa thích.
Luca thöôøng nhaéc ñi nhaéc laïi vieäc Ñöùc Gieâsu ñeán laø
ñeå cöùu vôùt loaøi ngöôøi: "Toâi khoâng ñeán ñeå keâu goïi
ngöôøi coâng chính, maø ñeå keâu goïi ngöôøi toäi loãi saùm hoái
aên naên" (Lc 5,32). Ñöùc
Gieâsu chính laø Ñaáng Cöùu Ñoä (Lc 2,11).
Nhöng ôn cöùu ñoä
heä taïi ôû ñieàu gì? Thieát
töôûng caàn phaûi caét nghóa ñieàu naøy döïa vaøo trình thuaät oâng
Da-keâu, bôûi leõ nhieàu Kitoâ höõu quan nieäm ôn cöùu ñoä moät
caùch khoâng chính xaùc. Hoï
keå ôn ñoù nhö laø vieäc cöùu laáy linh hoàn mình baèng moïi giaù,
keå caû thöïc hieän ñieàu ñoù vaøo phuùt choùt. Haõy coi ai ñoù suoát ñôøi soáng xa caùch Chuùa
trong tình traïng toäi loãi vaø ích kyû, nhöng vaøo phuùt choùt, ngöôøi
ñoù xöng toäi. Vaäy ngöôøi
ñoù ñöôïc cöùu! Quan nieäm
nhö vaäy veà ôn cöùu ñoä quaû laø sô saøi.
Chuùa Gieâsu ñaõ khoâng quan nieäm nhö vaäy nhö ta thaáy trong
trình thuaät oâng Da-keâu.
Cöùu ñoä laø hieäu
quaû cuûa tình yeâu
1.
Tröôùc heát phaûi noùi raèng ôn cöùu ñoä laø hieäu quaû cuûa
tình yeâu Thieân Chuùa. Ta hieän
höõu vì Thieân Chuùa yeâu thöông ta:
Chuùa yeâu thöông moïi taïo vaät vaø khoâng gheùt boû baát cöù
vaät gì Chuùa ñaõ taùc thaønh: vì neáu Chuùa gheùt boû moät vaät gì
thì Ngöôøi ñaâu coù taùc taïo noù. Tình yeâu Thieân Chuùa maõnh lieät hôn toäi loãi loaøi
ngöôøi vì Chuùa "nhaém maét laøm ngô" tröôùc toäi loãi
loaøi ngöôøi ñeå hoï aên naên saùm hoái.
Chính vì Ngöôøi yeâu ta neân Ngöôøi muoán ta toàn taïi maõi
maõi. Ñoù chính laø ôn cöùu
ñoä! "Neáu Chuùa khoâng
öng, thì laøm sao moät vaät coù theå toàn taïi ñöôïc."
Thaät laø tuyeät ñeïp trang saùch Khoân Ngoan ta nghe trong baøi
ñoïc 1 Chuùa Nhaät hoâm nay.
Ñöôïc cöùu laø
ñöôïc hoaøn toaøn trieån nôû
2.
Ôn cöùu ñoä goàm moät phöông dieän baûn vò maø thaùnh I-reâ-neâ
dieãn taû baèng moät caâu noùi suùc tích raát ñeïp laø "Vinh
danh Thieân Chuùa chính laø con ngöôøi ñang soáng" töùc laø
ñöôïc hoaøn toaøn laø mình, ñöôïc hoaøn toaøn trieån nôû.
Khi sinh ta ra, Thieân Chuùa Cha ñaõ nhìn ngaém Con chí aùi cuûa
Ngöôøi laø Ñöùc Gieâsu vaø Ngöôøi ñaõ taïo thaønh ta theo hình
aûnh cuûa Ngöôøi Con chí aùi ñoù: "Vì … Ngöôøi ñaõ tieàn
ñònh cho hoï neân ñoàng hình ñoàng daïng vôùi Con cuûa Ngöôøi"
(Rm 8,29). Ngöôøi giao cho ta
nhieäm vuï suoát ñôøi phaûi theå hieän hình aûnh Ñöùc Gieâsu, moãi
ngöôøi theo möùc ñoä Chuùa Cha ñaõ aán ñònh.
Hình aûnh ñoù cuûa Ñöùc Gieâsu maø moãi ngöôøi phaûi theå
hieän chính laø nhaân caùch rieâng cuûa töøng ngöôøi, laø caùi toâi
ñích thöïc cuûa moãi ngöôøi. Ta
coù theå duøng hình aûnh maø toâng ñoà Phaoloâ ñaõ duøng (1Co
3,10-15) laø moãi ngöôøi chuùng ta phaûi xaây döïng baûn thaân baèng
caùch söû duïng cuõng nhöõng vaät lieäu töøng hình thaønh neân
Ñöùc Gieâsu. Khoâng ai coù
theå vaøo thieân ñaøng ôû vôùi Thieân Chuùa neáu khoâng theå hieän
hình aûnh Con cuûa Ngöôøi: thieáu hình aûnh ñoù ta seõ khoâng
ñöôïc cöùu vaø coøn phaûi ôû luyeän toäi.
Thieân ñaøng goàm ñaày nhöõng ngöôøi thaønh coâng, khoâng
ai thaát baïi caû! Ta thaáy ñieàu
ñoù nôi oâng Da-keâu: oâng töøng
laø ngöôøi toäi loãi vì nhaém tieàn cuûa nhö muïc ñích ñôøi mình,
oâng töøng soáng ích kyû. Nhö
vaäy laø oâng ñaõ töøng ñaët mình ra ngoaøi keá hoaïch maø Thieân
Chuùa daønh cho oâng. Keá hoaïch
aáy heä ôû vieäc taêng cöôøng veà khaû naêng töï hieán cho Thieân
Chuùa vaø cho ñoàng loaïi theo göông Ñöùc Gieâsu.
Vì theá oân ñaõ "hö maát".
Ñöùc Gieâsu mang laïi cho oâng ôn cöùu ñoä vì Ngöôøi thuùc
ñaåy oâng môû roäng söï soáng cuûa oâng ra caû hai phía treân vaø
döôùi: caàn phaûi ra khoûi ích
kyû ñeå böôùc vaøo tình yeâu, böôùc ra khoûi ñôøi soáng taäp
trung vaøo mình ñeå tieán tôùi moät ñôøi soáng taäp trung vaøo ngöôøi
khaùc: töùc laø soáng theo göông maãu cuûa Con Thieân Chuùa laø Ñaáng
ñeán "khoâng phaûi ñeå ñöôïc ngöôøi ta phuïc vuï, nhöng ñeå
phuïc vuï vaø hieán daâng maïng soáng laøm giaù chuoäc muoân ngöôøi."
(Mc 10,45) Tieáp theo cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Gieâsu, oâng
Da-keâu ñaõ trôû neân moät con ngöôøi môùi "con ngöôøi soáng
ñoäng": vì oâng ñaõ baét ñaàu trôû neân moät con ngöôøi qui
veà Thieân Chuùa vaø tha nhaân, nhö Ñöùc Gieâsu.
OÂng baét ñaàu xaây döïng laïi caùi toâi cuûa oâng töøng bò
meùo moù do tính ích kyû.
"Toâi laø moät coâ
gaùi 21 tuoåi, ñang hoïc ñaïi hoïc, yeâu ñôøi, thích soáng töï do
vaø ñoäc laäp. Toâi ñaõ ñöôïc cô may sinh ra trong moät gia ñình
ñaïo ñöùc; nhôø ñöùc tin vaø söï höôùng daãn cuûa cha meï, tình
yeâu Thieân Chuùa vaø tha nhaân ñaõ ñaâm reã raát saâu trong taâm
hoàn toâi vaø giuùp toâi coù moät cuoäc soáng töông ñoái tröôûng
thaønh. Baèng vieäc khaéc cheá
tình duïc, maëc daàu coù raát nhieàu ngöôøi theo ñuoåi toâi, toâi
ñaõ coù ñöôïc cuoäc soáng trong saïch cho ñeán nay.
"Caùch ñaây 3 thaùng,
toâi ñaõ baét ñaàu yeâu moät ngöôøi ñaøn oâng 40 tuoåi, coù vôï
vaø 2 con. Taïi sao toâi laïi
sa ngaõ nhö theá? Vì trong ngöôøi
ñaøn oâng naøy, toâi ñaõ khaùm phaù ra vaø tìm thaáy söï chaân
thaønh maø nhöõng baïn ñoàng löùa vôùi toâi khoâng heà coù.
OÂng noùi vôùi toâi ngay töø ban ñaàu raèng oâng thích toâi
vaø mong muoán coù toâi, nhöng khoâng bao giôø oâng seõ boû vôï con
oâng. OÂng muoán toâi phaûi löïa
choïn chôi vôùi oâng hoaëc thoâi.
"Toâi ñaõ chaáp
nhaän chôi vôùi oâng ta. Toâi
yù thöùc raèng toâi ñang sai laàm vaø phaù vôõ töông lai cuûa toâi;
nhöng toâi khoâng theå xa lìa oâng aáy, vì toâi quaù thích oâng."
Coâ gaùi vöøa môùi
chia seû nhöõng ñieàu vöøa noùi ñaõ ñaët mình ra ngoaøi con
ñöôøng cöùu ñoä, bôûi leõ coâ ta ñaõ böôùc ra khoûi con
ñöôøng cuûa yeâu thöông, cuûa töï hieán, ñeå sa vaøo con ñöôøng
tìm kieám mình, chính laø con ñöôøng ích kyû.
Nhö vaäy laø coâ ta khoâng coøn xaây döïng baûn thaân ñeå neân
gioáng Ñöùc Gieâsu nöõa. Coâ
ta caàn ñöôïc Ñöùc Gieâsu ñeán vieáng thaêm coõi loøng mình.
Ñieàu gì xaûy ra
khi Da-keâu ñöôïc cöùu
3.
OÂng Da-keâu ñaõ tieáp ñoùn Ñöùc Gieâsu ñeán cöùu oâng, töùc
laø oâng ñaõ ñaët mình trôû laïi treân con ñöôøng cuûa yeâu thöông
laø chaáp nhaän Ñöùc Gieâsu nhö maãu möïc ñôøi mình.
Ñoù laø phöông dieän baûn vò cuûa ôn cöùu ñoä, laø phöông
dieän lieân quan tôùi moái töông quan thieát thaân cuûa moãi ngöôøi
vôùi Thieân Chuùa. Nhöng oâng Da-keâu coøn ñi xa hôn khi noùi: "Thöa
Ngaøi, naøy ñaây phaân nöûa taøi saûn cuûa toâi, toâi cho ngöôøi
ngheøo; vaø neáu toâi ñaõ cöôõng ñoaït cuûa ai caùi gì, toâi xin
ñeàn gaáp boán." OÂng ta
ñoåi môùi taän caên caùc moái töông quan oâng coù vôùi ñoàng loaïi.
OÂng baét ñaàu theå hieän ñöùc aùi (= oâng boá thí nöûa
gia taøi cuûa oâng cho ngöôøi ngheøo)
vaø thöïc thi coâng baèng baèng caùch ñeàn buø laïi nhöõng
thieät haïi oâng ñaõ gaây neân cho ngöôøi khaùc.
Ñoù laø phöông dieän
coäng ñoaøn cuûa ôn cöùu ñoä, laø phuïc hoài laïi tình
huynh ñeä giöõa con ngöôøi vôùi nhau.
OÂng Da-keâu nhìn nhaän oâng ñaõ ñoái xöû vôùi ngöôøi laân
caän nhö keû thuø ñòch thay vì nhö ngöôøi anh em: oâng ñaõ boùc
loät hoï. Ñoù chính laø ñieàu
ñaõ ñöa oâng böôùc ra ngoaøi con ñöôøng cöùu ñoä vaø khieán oâng
phaûi "hö maát". Phuùc
thay cho oâng, vì nay Ñöùc Gieâsu ñeán cöùu oâng baèng caùch ñaët
oâng trôû veà con ñöôøng cuûa tình huynh ñeä.
Ôn cöùu ñoä ñoøi ta khoâng nhöõng phaûi lo cho moái töông
quan baûn thaân ta vôùi Thieân Chuùa
maø coøn phaûi lo cho moái töông quan cuûa ta vôùi anh em ñoàng
loaïi. Tình yeâu vaø coâng baèng
ñoái vôùi anh chò em ñoàng loaïi laø hai phaàn thieát yeáu cuûa ôn
cöùu ñoä. Ñieàu ñoù Luca noùi
raát roõ trong trình thuaät Da-keâu.
Khoâng caàn phaûi ñi
ñaâu xa ñeå gaëp gôõ "tha nhaân" laø ngöôøi maø baïn coù
leõ "ñaõ khoâng thaáy": ñoù laø "ngöôøi duy nhaát"
ñöôïc Thieân Chuùa sai ñeán vôùi baïn vaøo thôøi ñieåm ñích xaùc naøy:
"Saùng hoâm ñoù khi ra khoûi nhaø toâi gaëp moät ngöôøi treû tôùi
xin boá thí. Toâi ñeå yù nhìn
thaáy ñoù laø moät caäu con trai tuoåi chöøng 20, raát dô, nhö môùi
vöôït nguïc vaø ñang bò luøng baét.
Caëp maét ñeïp ñeõ cuûa chaøng nhö van xin : "Toâi ñoùi!"
Toâi daãn chaøng tôùi tieäm baùnh mì vì chaøng chæ xin toâi
baùnh mì maø thoâi. Thaáy chaøng
thöïc söï ñoùi, toâi ñaõ cho theâm ít keïo xoâ-coâ-la.
Nhöng böôùc ra khoûi tieäm, chaøng vaãn coøn tieáp tuïc theo
toâi, mieäng nhai oå baùnh mì. Chaøng
cho toâi bieát chaøng töø tænh Lille tôùi.
Toâi gôïi yù ñeå chaøng nghó tôùi meï chaøng vôùi nhöõng
aâu lo vì chaøng. Toâi noùi nhö
ngöôøi meï trong gia ñình traùch moùc ngöôøi con ñi hoang.
Toâi ñaõ hoaøn toaøn thu huùt söï chuù yù cuûa chaøng.
Chaøng nhìn toâi vôùi boä maët söûng soát ñaày thaéc maéc.
Toâi ñöôïc bieát chaøng töøng nguû nôi ñaàu ñöôøng xoù
chôï. Toâi cho chaøng ñòa chæ
ôû thaønh phoá Nice nôi chaøng coù theå xin veù aên tieäm do moät xöù
ñaïo cung caáp. Chaøng ngoài
ghi ñòa chæ vaø chuyeån sang moät caâu chuyeän nghieâm chænh.
Toâi naên næ yeâu caàu chaøng haõy trôû veà ngay thaønh phoá
Lille ñeå meï chaøng an taâm. Chaøng
coù veû caûm ñoäng tröôùc nhöõng lyù leõ toâi neâu.
Toâi hoûi cho bieát teân rieâng cuûa chaøng vaø ñöôïc bieát
noù truøng hôïp vôùi teân rieâng cuûa ñöùa con trai uùt cuûa toâi
laø Phaùt (Patrice). Töø luùc
ñoù toâi goïi chaøng baèng teân Phaùt.
Toâi thaáy chaøng caûm ñoäng vaø suy nghó ñaêm chieâu.
Laäp töùc chaøng quyeát ñònh leân ñöôøng trôû veà thaønh
phoá Lille nhôø coøn giöõ veù xe trôû veà.
Khi höôùng tôùi nhaø ga, chaøng xin pheùp ñeå oâm hoân toâi
maø noùi: "Em seõ khoâng bao giôø queân ñöôïc chò…"
Khi caát böôùc, toâi quay ñaàu laïi ñeå nhìn theo chaøng.
Toâi thaáy chaøng chaïy laïi phía toâi, tay caàm moät chieác moùc
chìa khoùa baèng baïc raát ñeïp. Thoaït
tieân toâi khoâng muoán nhaän kyû vaät thieát thaân ñeïp nhö vaäy,
sôï chaøng phaûi maát maùt vì toâi.
Nhöng chaøng maïnh meõ naên næ toâi khi noùi: "Ñoù laø ñoà
vaät quí baùu duy nhaát em hieän sôû höõu.
Em töøng gaén boù vôùi noù nhöng chò coù quyeàn treân noù:
chò ñaõ cöùu em, chò coù bieát khoâng?"
Toâi hieåu raèng toâi seõ xuùc phaïm tôùi chaøng neáu toâi töø
choái khoâng nhaän laáy caùi moùc chìa khoùa chaøng ñaët trong loøng
baøn tay toâi. Moät laàn nöõa
chaøng oâm hoân toâi, cho toâi thaáy roõ daáu chæ cuûa nieàm vui, vaø
chaøng ñi ñeán nhaø ga vôùi böôùc ñi vöõng vaøng vaø khaúng khaùi."
Moät
soá caâu hoûi gôïi yù
1.
Baïn coù yù thöùc raèng Thieân Chuùa seõ khoâng maáy haøi loøng
khi phaûi ban cho baïn ôn cöùu ñoä vaøo giôø choùt? Ngaøi muoán baïn laø moät con ngöôøi soáng ñoäng,
moät nhaân caùch ngaøy moät theâm phong phuù, bôûi leõ Ngaøi muoán
nhaän ra nôi baïn hình aûnh cuûa Ngöôøi Con chí aùi cuûa Ngaøi.
2.
Laøm theá naøo ñeå trôû neân soáng ñoäng? Haõy chaêm lo moái töông quan giöõa baïn vaø Thieân
Chuùa. Haõy ra söùc taêng tröôûng
trong tình yeâu, trong thaùi ñoä chaáp nhaän vaø toân troïng tha nhaân.
3. Thaùi ñoä cuûa baïn hieän nhö theá naøo ñoái vôùi nhöõng ngöôøi nghieän ngaäp ma tuyù, treû buïi ñôøi, nhöõng coâ gaùi ñieám: Baïn thöôøng traùnh neù hoï, khinh reû hoï hay, ngöôïc laïi, baïn bieát tieâu hao thôøi giôø ñeå laéng nghe hoï, noi göông ngöôøi phuï nöõ chia seû kinh nghieäm noùi treân?