Ngaøy 23 thaùng 9 naêm 2001

Chuùa Nhaät 25 Thöôøng Nieân Naêm C

Ñoïc Tin Möøng Lc 16,1-13

(1) Ñöùc Gieâsu coøn noùi vôùi caùc moân ñeä raèng: "Moät nhaø phuù hoä kia coù moät ngöôøi quaûn gia. Ngöôøi ta toá caùo vôùi oâng laø anh naøy ñaõ phung phí cuûa caûi nhaø oâng. (2) OÂng môùi goïi anh ta ñeán maø baûo: "Toâi nghe ngöôøi ta noùi gì veà anh ñoù? Anh haõy phuùc trình veà coâng vieäc quaûn lyù cuûa anh, vì töø nay anh khoâng ñöôïc laøm quaûn gia nöõa !" (3) Ngöôøi quaûn gia lieàn nghó buïng: "Mình seõ laøm gì ñaây? Vì oâng chuû ñaõ caát chöùc quaûn gia cuûa mình roài. Cuoác ñaát thì khoâng noåi, aên maøy thì hoå ngöôi. (4) Mình bieát phaûi laøm gì roài, ñeå sau khi maát chöùc quaûn gia, seõ coù ngöôøi ñoùn röôùc mình veà nhaø hoï!"

(5) "Anh ta lieàn cho goïi töøng con nôï cuûa chuû ñeán, vaø hoûi ngöôøi thöù nhaát: "Baùc nôï chuû toâi bao nhieâu vaäy?"  (6) Ngöôøi aáy ñaùp: "Moät traêm thuøng daàu oâliu". Anh ta baûo: "Baùc caàm laáy bieân lai cuûa baùc ñaây, ngoài xuoáng mau, vieát naêm chuïc thoâi". (7) Roài anh ta hoûi ngöôøi khaùc: "Coøn baùc, baùc nôï bao nhieâu vaäy?" Ngöôøi aáy ñaùp: "Moät ngaøn thuøng luùa". Anh ta baûo: "Baùc caàm laáy bieân lai cuûa baùc ñaây, vieát laïi taùm traêm thoâi".

(8) "Vaø oâng chuû khen teân quaûn gia baát löông ñoù ñaõ haønh ñoäng khoân kheùo. Quaû theá, con caùi ñôøi naøy khoân kheùo hôn con caùi aùnh saùng khi xöû söï vôùi ngöôøi ñoàng loaïi.

(9) "Phaàn Thaày, Thaày baûo cho anh em bieát: haõy duøng tieàn cuûa baát chính maø taïo laáy baïn beø, phoøng khi heát tieàn heát baïc, hoï seõ ñoùn röôùc anh em vaøo nôi ôû vónh cöûu. (10) Ai trung tín trong vieäc raát nhoû, thì cuõng trung tín trong vieäc lôùn; ai baát löông trong vieäc raát nhoû, thì cuõng baát löông trong vieäc lôùn. (11) Vaäy neáu anh em khoâng trung tín trong vieäc söû duïng tieàn cuûa baát chính, thì ai seõ tín nhieäm maø giao phoù cuûa caûi chaân thaät cho anh em? (12) Vaø neáu anh em khoâng trung tín trong vieäc söû duïng cuûa caûi ngöôøi khaùc, thì ai seõ ban cho anh em cuûa caûi daønh rieâng cho anh em?

(13) "Khoâng gia nhaân naøo coù theå laøm toâi hai chuû, vì hoaëc seõ gheùt chuû naøy maø yeâu chuû kia, hoaëc seõ gaén boù vôùi chuû naøy maø khinh deå chuû noï. Anh em khoâng theå vöøa laøm toâi Thieân Chuùa, vöøa laøm toâi tieàn cuûa ñöôïc".

Gôïi yù ñeå soáng vaø chia seû Tin Möøng

Thaùnh Hoà Ñình Hy

Döôùi thôøi vua Töï Ñöùc, moät ngöôøi Coâng Giaùo ñöôïc nhaø vua troïng duïng ñeán noãi cho leân chöùc Thaùi boäc, haøm tam phaåm, ñaëc traùch ngaønh deät tô luïa vaûi voùc trong caû nöôùc.  Ñoù laø quan Micae Hoà Ñình Hy sinh naêm 1808 taïi Nhu Laâm, tænh Thöøa Thieân, voán laø con moät gia ñình quan chöùc.

Moät con ngöôøi löông taâm

Ñaõ moät thôøi ñòa vò cuûa quan Thaùi boäc hoï Hoà vöõng vaøng ñeán noãi khi moät soá quan laïi ghen töông xin truaát chöùc oâng, vua Töï Ñöùc lieàn traû lôøi: "Khoâng theå truaát nhieäm oâng ta ñöôïc, vì oâng ta chu toaøn traùch nhieäm theo löông taâm.  Tröôùc ñaây chöa ai giöõ chöùc aáy ñöôïc hai naêm caû.  Cho ñeán nay, ta chöa coù gì phaûi khieån traùch oâng ta.  Coù leõ ta seõ taêng löông cho xöùng vôùi vieäc cuûa oâng aáy nöõa laø khaùc."

Khoâng che daáu nieàm tin

Maëc daàu laøm quan döôùi trieàu moät oâng vua baét bôù ñaïo Coâng Giaùo, oâng Micae Hoà Ñình Hy khoâng che daáu nieàm tin Kitoâ giaùo cuûa mình.  Khaùch ra vaøo nhaø oâng ñeàu bieát coù baøn thôø Chuùa ñaët ôû nôi xöùng ñaùng nhaát, coù thaép ñeøn chöng hoa moãi ngaøy.  Nieàm tin aáy ñöôïc bieåu loä caû ñoái vôùi loãi laàm sa ngaõ trong ñôøi soáng rieâng cuûa oâng.  Soá laø moät thôøi oâng coù quan heä ngoaïi hoân vôùi moät thieáu nöõ treû vaø sinh ñöôïc ba ngöôøi con.  Ñeå chuoäc laïi loãi laàm, oâng ñaõ röûa toäi vaø ñöa chuùng veà nhaø nuoâi naáng nhö con chính thöùc cuûa oâng.  Coù laàn oâng taâm söï vôùi baïn beø raèng: "Toâi nghó duø laáy nöôùc cuûa caùc con soâng treân ñòa caàu, cuõng khoâng theå röûa saïch toäi cuûa toâi ñöôïc.  Coù leõ chæ coù theå röûa saïch chuùng baèng chính maùu cuûa toâi."

OÂng laø ngöôøi bieát quan taâm tôùi ôn cöùu ñoä cuûa tha nhaân.  Nôi ñòa phöông oâng ôû coù moät ngöôøi quaù ngheøo ñeán noãi phaûi baùn hai beù gaùi cho ngöôøi ngoaøi ñaïo Coâng Giaùo.  OÂng Hoà Ñình Hy ñaõ boû tieàn ra chuoäc laïi hai chaùu naøy vaø ñem veà nuoâi.  Tôùi khi chuùng tröôûng thaønh, oâng ñaõ quaûng ñaïi ñeå cho hai ngöôøi con nuoâi naøy ñöôïc ra ñi theo sôû thích: moät ngöôøi xin ñi tu vaø moät ngöôøi laäp gia ñình.

Ñöùc aùi thöïc thi ñeán nôi ñeán choán

OÂng Micae Hy cuõng laø moät giaùo daân bieát thöïc thi ñöùc aùi ñeán nôi ñeán choán.  Soá laø coù moät ngöôøi nghieän thuoác phieän maéc beänh traàm troïng.  Ngöôøi naøy ñöôïc giôùi thieäu ñeán xin oâng giuùp ñôõ.  OÂng ñoùn tieáp beänh nhaân naøy moät caùch raát thaân tình ñeán noãi cho ôû moät caên leàu phía sau nhaø.  Moãi ngaøy tröôùc khi ñi laøm cuõng nhö khi ôû sôû veà, oâng ñeàu gheù thaêm vaø saên soùc ngöôøi ñoù.  Khi coù ngöôøi traùch, oâng lieàn traû lôøi: "Phaûi laøm nhieàu vieäc thieän ñeå ñeàn buø toäi loãi chuùng ta.  Maø ñaõ laøm thì ñöøng laøm moät caùch maùy moùc qua laàn, chieáu leä, phaûi laøm vôùi thieän yù.  Coù theá môùi laäp ñöôïc nhieàu coâng phuùc."  OÂng tieáp tuïc saên soùc beänh nhaân naøy suoát 15 ngaøy cho tôùi khi ngöôøi ñoù qua ñôøi vaø oâng ñaõ toå chöùc moät leã an taùng chu ñaùo cho ngöôøi ñoù.

Ñöùc cha Phan Leâ Ñình (Pellerin), Giaùm muïc giaùo phaän Ñaøng Trong yeâu caàu oâng hoã trôï caùc thaày giaûng thuoäc tænh Thöøa Thieân.  Sau naøy Ngaøi coøn uûy thaùc cho oâng vieäc coi soùc taøi saûn vaø cô sôû truyeàn giaùo cuûa giaùo phaän.  Ngoaøi vieäc quaûn trò khoân ngoan, oâng coøn ñoùng goùp nhieàu tieàn cuûa vaø coâng söùc cho taøi saûn chung cuûa giaùo phaän.  Laàn kia khi thuyeàn cuûa Ñöùc cha bò moät chieác thuyeàn ngöôïc chieàu toâng vaøo.  Chuû thuyeàn laï naøy ñoøi tieàn boài thöôøng.  OÂng Hy lanh trí khoân, lieàn côûi aùo quí oâng ñang maëc, trao cho chuû thuyeàn ñoù, ñeå baûo ñaûm an toaøn cho vò giaùm muïc ñang ôû trong thuyeàn.

Cuoái naêm 1856, quaân Phaùp baén phaù caûng Ñaø Naüng.  Quan Thaùi boäc Hoà Ñình Hy bò baét veà toäi ñaõ gôûi con ñi hoïc vôùi ngöôøi ngoaïi quoác ôû chuûng vieän Pi-naêng, nghóa laø coù giao thieäp vôùi ngöôøi nöôùc ngoaøi.

Moät laàn chính vua Töï Ñöùc xeùt xöû vaø khuyeân oâng neân nghó laïi, ít nöõa laø giaû boä böôùc qua Thaäp Giaù thì seõ ñöôïc tha.  OÂng thöa vôùi nhaø vua: "Taâu beä haï, ñaõ 30 naêm phuïc vuï döôùi ba trieàu vua, luùc naøo haï thaàn cuõng laø ngöôøi heát loøng yeâu nöôùc vaø laø toâi trung.  Haï thaàn cam chòu moïi cöïc hình ñeå neân gioáng Ñöùc Kitoâ, ñeàn buø toäi loãi vaø ñöôïc cheát thaùnh thieän."

Trôû veà nguïc oâng Micae Hy noùi vôùi caùc baïn raèng "Toâi thaáy ñôøi toâi saép taän soá roài, chæ mong sao giöõ vöõng ñöôïc ñöùc tin ñeán giôø phuùt cuoái ñôøi."

Thanh lieâm vaø toát buïng

Saùng ngaøy 22 thaùng 5, 1875, oâng bò ñöa ra phaùp tröôøng.  Daân chuùng ñi theo raát ñoâng, löông hay giaùo ñeàu buøi nguøi thöông tieác moät vò quan thanh lieâm toát buïng.  Khi qua caàu An Hoaø, oâng noùi vôùi lính raèng: "Ñi xa laøm chi, ôû ñaây toâi coù nhieàu baïn höõu baø con."  Theá laø thay vì ñi ñeán coáng Ñoác Sô, oâng ñöôïc traûm quyeát ngay taïi ñoù.  Vaø vì oâng laø moät quan noåi tieáng, lính daønh cho oâng moät söï töï do hoaøn toaøn.  OÂng thong thaû röûa chaân tay, roài ngoài baèng treân chieáu, bình tónh huùt heát moät ñieáu thuoác.  Sau ñoù, ñöùng leân thaät bình thaûn söûa soaïn ñaàu toùc, y phuïc cho chænh teà, roài soát saéng quyø xuoáng caàu nguyeän.  Hai linh muïc Vieät Nam aån trong ñaùm ñoâng ra daáu tha toäi cho oâng.  Cuoái cuøng oâng ñöa ñaàu ra cho lính traûm quyeát.  Ñuùng laø moät caùi cheát thaùnh thieän maø oâng ñaõ öôùc ao tröôùc vua Töï Ñöùc.

Ñôøi soáng vaø caùi cheát cuûa thaùnh töû ñaïo Micae Hoà Ñình Hy quaû thaät laøm saùng toû ñieàu gôïi yù do caâu keát cuûa duï ngoân veà ngöôøi quaûn gia baát löông laø:  con caùi cuûa aùnh saùng, töùc ngöôøi moân ñeä Ñöùc Kitoâ, coù boån phaän phaûi khoân kheùo hôn con caùi ñôøi naøy (x. c.8).

Ngöôøi quaûn gia baát löông ñöôïc baøi duï ngoân ñeà cao nhö moät ñieån hình tieân tieán ñoái vôùi ngöôøi moân ñeä Ñöùc Kitoâ vì anh quaûn gia naøy ñaõ khoân ngoan vaän duïng khaû naêng anh hieän coù ñeå baûo ñaûm cho töông lai ñôøi anh.  Anh ñöôïc chuû cho bieát laø seõ maát chöùc quaûn gia vì toäi phung phí taøi saûn cuûa chuû (c.1).  Töông lai anh heát söùc muø mòt vì anh khoâng coù söùc lao ñoäng chaân tay.  Anh thaáy mình chæ coøn coù caùch ñi aên xin!  Nhöng ñoù laïi laø vieäc quaù xaáu hoå ñoái vôùi anh.  Vaäy anh ñaõ khoân kheùo lôïi duïng thôøi gian ngaén nguûi anh chöa maát chöùc quaûn gia, ñeå gaây aûnh höôûng ñoái vôùi nhöõng con nôï cuûa chuû.  Anh hy voïng hoï seõ ñoùn tieáp anh khi anh maát chöùc.  Anh gaây aûnh höôûng baèng caùch giaûm bôùt nôï naàn cho hoï (cc.6-7).  Quaûn gia vuøng Trung Ñoâng thôøi Ñöùc Gieâsu thöôøng ñöôïc traû coâng baèng lôïi töùc do nhöõng moùn nôï loaïi ñoù.  Cho neân vieäc ngöôøi quaûn gia saép maát chöùc giaûm bôùt nôï naàn cho caùc con nôï cuûa chuû (cc.6-7) khoâng phaûi laø vieäc gian laän, vì anh chæ giaûm bôùt ñieàu leõ ra thuoäc veà anh maø thoâi.  Saùch Xh 22,24, coøn caám chuû nôï khoâng ñöôïc baét ngöôøi ngheøo traû laõi.  Cho neân ngöôøi quaûn gia trong baøi duï ngoân caøng toû ra khoân kheùo trong vieäc giaûm bôùt nôï cho caùc con nôï ñeå hoï ñoùn röôùc anh veà nhaø hoï (c.4).

Ñöôïc chính Chuùa Kitoâ ñoùn tieáp

Rieâng ngöôøi Kitoâ höõu laø con caùi cuûa söï saùng (1Th 5,5; Eph 5,8) caøng phaûi khoân kheùo hôn bieát bao ñeå ñaûm baûo cho töông lai vónh cöûu cuûa ñôøi mình.  Thaùnh Micae Hy quaû thöïc ñaõ toû ra heát söùc khoân kheùo nhaèm muïc ñích ñoù.  OÂng ñaõ khoân ngoan thöïc thi ñöùc aùi ñeán nôi ñeán choán caû trong thôøi gian oâng coøn laø moät vieân quan coù uy tín vöõng vaøng tröôùc nhaø vua.  Veà ñieàu naøy Thaùnh Hy ñaõ toû ra khoân ngoan hôn caû ngöôøi quaûn gia trong baøi duï ngoân thuoäc loaïi ngöôøi "nöôùc ñeán chaân môùi chaïy"!  Aáy laø chöa noùi tôùi taøi naêng troåi vöôït cuûa Thaùnh Hy ñöôïc chính Ñöùc cha Phan Leâ Ñình (Pellerin) tín nhieäm.  Vaø cuõng chöa noùi ñeán tieàn cuûa khaù nhieàu maø Thaùnh Hy ñaõ daønh cho ngöôøi ngheøo vaø cho Giaùo Hoäi ñeå ñeàn buø toäi loãi rieâng haàu ñaûm baûo söï soáng ñôøi ñôøi.  Vò thaùnh naøy ñaõ hy sinh taát caû, keå caû 30 naêm phuïc vuï döôùi ba trieàu vua, ñeå qua caùi cheát töû ñaïo, oâng ñöôïc Ñöùc Kitoâ ñoùn röôùc vaøo söï soáng vónh cöûu.  Thöû hoûi coøn coù böôùc ñöôøng naøo khoân ngoan hôn böôùc ñöôøng Thaùnh Hy ñaõ ñi?

Moät soá caâu hoûi gôïi yù

1.  Veà thaùnh Hoà Ñình Hy, baïn thaùn phuïc ñieàu gì hôn caû:  a) Ngaøi chu toaøn traùch nhieäm theo löông taâm ñeán noãi vua Töï Ñöùc cuõng phaûi thaùn phuïc?   b) Daàu laøm quan lôùn döôùi trieàu moät oâng vua caám ñaïo Coâng Giaùo, ngaøi khoâng che daáu nieàm tin toân giaùo cuûa mình?   c) Ngaøi bieát thöïc thi ñöùc aùi ñeán nôi ñeán choán?  d) Ngaøi hy sinh maïng soáng ñeå neân gioáng Ñöùc Kitoâ?  e) Baïn coù yù kieán khaùc?

2.  So saùnh vôùi ngöôøi quaûn gia baát löông trong baøi Tin Möøng hoâm nay, baïn nhaän thaáy thaùnh Hy khoân ngoan hôn ngöôøi aáy veà nhöõng phöông dieän naøo vaø nhaèm muïc ñích naøo roõ raøng?

3.  Baïn hieåu theá naøo ñeå coù theå ñöa ra thöïc haønh Lôøi Chuùa daïy hoâm nay laø "Anh em khoâng theå vöøa laøm  toâi Thieân Chuùa, vöøa laøm toâi tieàn cuûa ñöôïc" (c.13).

Back to Home Page