Ngaøy 9 thaùng 9 naêm 2001

Chuùa Nhaät 23 Thöôøng Nieân Naêm C

Ñoïc Tin Möøng Lc. 14, 25-33

(25) Coù raát ñoâng ngöôøi cuøng ñi ñöôøng vôùi Ñöùc Gieâsu. Ngöôøi quay laïi baûo hoï: (26) "Ai ñeán vôùi toâi maø khoâng döùt boû cha meï, vôï con, anh em, chò em, vaø caû maïng soáng mình nöõa, thì khoâng theå laøm moân ñeä toâi ñöôïc. (27) Ai khoâng vaùc thaäp giaù mình maø ñi theo toâi, thì khoâng theå laøm moân ñeä toâi ñöôïc".

(28) Quaû theá, ai trong anh em muoán xaây moät caây thaùp, maø tröôùc tieân laïi khoâng ngoài xuoáng tính toaùn phí toån, xem mình coù ñuû ñeå hoaøn thaønh khoâng? (29) Keûo lôõ ra, ñaët moùng roài maø khoâng coù khaû naêng laøm xong, thì moïi ngöôøi thaáy vaäy seõ leân tieáng cheâ cöôøi maø baûo: (30) "Anh ta ñaõ khôûi coâng xaây, maø chaúng coù söùc laøm cho xong vieäc". (31) Hoaëc coù vua naøo ñi giao chieán vôùi moät vua khaùc, maø tröôùc tieân laïi khoâng ngoài xuoáng baøn tính xem mình coù theå ñem moät vaïn quaân ra, ñöông ñaàu vôùi ñoái phöông daãn hai vaïn quaân tieán ñaùnh mình chaêng? (32) Neáu khoâng ñöû söùc, thì khi ñoái phöông coøn ôû xa, aét nhaø vua ñaõ phaûi sai söù ñi caàu hoaø. (33) Cuõng vaäy, ai trong anh em khoâng töø boû heát nhöõng gì mình coù, thì khoâng theå laøm moân ñeä toâi ñöôïc".

Gôïi yù ñeå soáng vaø chia seû Tin Möøng

Baøi Tin Möøng hoâm nay ngoû lôøi vôùi moïi ngöôøi muoán laøm moân ñeä Ñöùc Gieâsu.  Chính vôùi ñaùm ñoâng ñang ñi theo Ngöôøi leân Gieârusalem, Ñöùc Gieâsu ñaõ neâu nhöõng ñieàu kieän hoï phaûi coù ñeå böôùc theo Ngöôøi.  Nhöng taïi sao vôùi ñaùm ñoâng maø Ngöôøi cuõng neâu vaán ñeà döùt boû cha meï, vôï con, anh em, chò em, vaø caû maïng soáng nöõa (c.26)?  Veà cuoái baøi Tin Möøng, Ngöôøi coøn ñoøi hoûi ngöôøi ta phaûi töø boû heát nhöõng gì mình coù ñeå theo Ngöôøi (c.33).  Nhö vaäy phaûi hieåu baøi Tin Möøng hoâm nay nhö theá naøo ñeå coù theå ñöa ra thöïc haønh?

Taïi sao phaûi döùt boû moïi söï?

Quaû thaät baøi Tin Möøng hoâm nay gôïi yù ñeå ta ñaët mình tröôùc vaán ñeà söï thieän vaø söï aùc nhö Kinh Thaùnh daïy ta, nhôø ñoù môùi hieåu ñöôïc taïi sao Ñöùc Gieâsu yeâu caàu keû theo Ngöôøi phaûi döùt boû moïi söï.

Kinh Thaùnh cho thaáy töø nguyeân khôûi Thieân Chuùa ñaõ döïng neân moïi söï ñeàu raát toát (St 1,31), cho neân khoâng coù vaán ñeà phaûi loaïi boû ñieàu gì caû.  Nhöng khi Ñöùc Gieâsu ñeán daïy ta phaûi caàu nguyeän ñeå khoûi sa chöôùc caùm doã (Lc 22,46) vaø ñeå ñöôïc cöùu thoaùt khoûi söï döõ (Mt 6,13), thì roõ raøng laø söï döõ ñaõ xuaát hieän vaø noù khoâng xa laï vôùi con ngöôøi ñeán noãi loøng con ngöôøi coù theå bò loâi keùo bôûi noù!  Ta goïi ñoù laø côn caùm doã.

I. - SÖÏ THIEÄN vaø SÖÏ AÙC NÔI THEÁ GIÔÙI

Ai cuõng nghieäm thaáy ngay nôi loøng mình caùi goïi laø thieän haûo hoaëc xaáu hay döõ.  Kinh Thaùnh goïi ñieàu thieän haûo laø toâb (maø Hy ngöõ dòch laø Kalos vaø Agathos, töùc laø ñeïp vaø toát) ñeå chæ veà ngöôøi hay vaät khôi daäy nôi ngöôøi caûm nhaän nhöõng caûm giaùc deã chòu hoaëc saûng khoaùi.  Kinh Thaùnh noùi tôùi moät böõa aên ngon (1V 21,7; Rt 3,7), moät thieáu nöõ ñeïp (Est 1,11), nhöõng con ngöôøi töø thieän (St 40,14).  Noùi toùm laïi toâb chæ veà taát caû nhöõng ñieàu mang laïi haïnh phuùc hoaëc khieán cho cuoäc soáng ñöôïc deã daøng xeùt theo traät töï vaät lyù hoaëc taâm lyù.  Ngöôïc laïi, taát caû nhöõng ñieàu ñöa ngöôøi ta tôùi beänh taät, ñau khoå döôùi moïi hình thöùc, nhaát laø ñöa tôùi söï cheát, ñeàu ñöôïc goïi laø xaáu (ra trong Hip-ri maø Hy ngöõ dòch laø poncos hoaëc kakos).

Khi Kinh Thaùnh noùi raèng Thieân Chuùa thaáy ñieàu Ngöôøi döïng neân laø ñieàu toát (St 1,4) Kinh Thaùnh khoâng coù yù noùi raèng phaåm chaát thieän haûo laø do ñieàu thieän haûo khaùch quan naøo ñoù maø khoâng phaûi laø chính Thieân Chuùa.  Chæ coù Thieân Chuùa taïo döïng môùi thoâng ban cho thoï taïo phaàn thieän haûo do chính öu phaåm thieän haûo cuûa Ngöôøi.

Cuoäc thöû thaùch veà töï do

Nhöng nôi con ngöôøi maø noùi tôùi phaåm chaát thieän haûo thì ñoù laø moät tröôøng hôïp ñaëc thuø.  Phaåm chaát aáy laø moät phaàn leä thuoäc vaøo con ngöôøi.  Ngay töø khi taïo döïng, Thieân Chuùa ñaõ ñaët con ngöôøi tröôùc "caây bieát laønh bieát döõ" baèng caùch cung caáp cho con ngöôøi khaû naêng vaâng phuïc haàu höôûng duøng hoa traùi cuûa caây söï soáng; ngöôïc laïi con ngöôøi cuõng coù khaû naêng baát tuaân ñeå bò loâi keùo vaøo söï cheát (St 2,9.17):  Ñoù laø cuoäc thöû thaùch veà töï do vaãn coøn ñöôïc laëp laïi nôi moãi moät con ngöôøi.  Neáu con ngöôøi töø khöôùc söï döõ vaø thöïc thi ñieàu laønh (Is 7,15; Am 5,14) baèng caùch giöõ luaät Thieân Chuùa vaø ñaët mình ñoàng hình ñoàng daïng vôùi yù muoán cuûa Thieân Chuùa, ñoù laø con ngöôøi thieän haûo ñeïp loøng Thieân Chuùa (St 6,8).  Neáu ngöôøi ñoù laøm ñieàu ngöôïc laïi taát seõ neân xaáu vaø laøm phaät loøng Thieân Chuùa (St 38,7).  Bôûi leõ, con ngöôøi laø thoï taïo ñöôïc Thieân Chuùa ban cho coù töï do, neân coù traùch nhieäm.  Chính nôi löông taâm, con ngöôøi hình thaønh neân choïn löïa mình muoán; ñoù chính laø ñieàu aán ñònh cho phaåm chaát luaân lyù vaø ñònh maïng ñôøi mình.

Satan löøa ñaûo

Bò Satan löøa ñaûo, ngay töø ban ñaàu, con ngöôøi ñaõ choïn löïa söï döõ.  Con ngöôøi ñaõ töï tìm kieám nhöõng ñieàu thieän haûo cho mình ôû giöõa nhöõng thoï taïo quanh mình.  Saùch Saùng Theá moâ taû con ngöôøi khi thaáy thoï taïo "ngon ñeå aên thì chuùng gaây neân meâ hoaëc ñeå nhìn xem" (St 3,6).  Vaø con ngöôøi ñaõ laøm nhöõng ñieàu aáy ngöôïc laïi vôùi yù muoán cuûa Thieân Chuùa, ñoù laø ñieàu thieát yeáu sinh ra toäi.  Haäu quaû maø con ngöôøi nhaän ñöôïc laø nhöõng hoa quaû chua chaùt do ñau khoå vaø söï cheát (St 3,16-19).  Tieáp theo laø söï döõ ñöôïc ñöa vaøo theá giôùi trong ñoù noù ñöôïc naûy nôû.  Con caùi loaøi ngöôøi trôû neân xaáu ñeán noãi thaùnh vònh gia phaûi than: "Chuùng ñaõ ra hö ñoán, laøm nhöõng ñieàu gheâ tôûm, chaúng coù moät ai laøm ñieàu thieän" (Tv 14,1).  Toâng ñoà Phaoloâ cuõng khaúng ñònh raèng "moïi ngöôøi treân theá gian ñeàu ñaéc toäi tröôùc toøa Thieân Chuùa" (Rm 3,19).

Söï döõ phaùt sinh do loøng con ngöôøi

Chính kinh nghieäm cuûa con ngöôøi cho thaáy noãi thaát voïng tröôùc nhöõng ñieàu öôùc ao cuûa chính mình maø mình khoâng taøi naøo thoûa maõn (Gv 5,9).  Con ngöôøi khoâng theå naøo taän höôûng ñöôïc nhöõng cuûa caûi cuûa traùi ñaát (Gv 5,14; 11,2-6), laïi cuõng khoâng coù khaû naêng "laøm ñieàu thieän maø khoâng phaïm toäi" (Gv 7,20) vì söï döõ phaùt sinh do chính loøng con ngöôøi (St 6,5; Tv 28,3; Gr 7,24).  Ñieàu ñoù do chính Chuùa Gieâsu vaïch cho ta thaáy roõ.  Ngöôøi noùi "Vì töï loøng con ngöôøi phaùt sinh nhöõng yù ñònh gian taø, nhöõng toäi gieát ngöôøi, ngoaïi tình, taø daâm, troäm caép, laøm chöùng gian vaø vu khoáng.  Ñoù laø nhöõng caùi laøm cho con ngöôøi ra oâ ueá." (Mt 15,19-20).

II. - DUY MOÄT MÌNH "ÑÖÙC GIEÂSU KITOÂ CHUÙA CHUÙNG TA" (Rm 7,25)

coù theå haï ñöôïc söï döõ töø taän goác baèng caùch toaøn thaéng noù ngay nôi loøng con ngöôøi.

Ban taëng moät quaû tim môùi

Cöïu Öôùc ñaõ tieân baùo khi noùi Thieân Chuùa seõ ban taëng cho loaøi ngöôøi "moät quaû tim môùi, seõ ñaët Thaàn Khí vaøo loøng caùc ngöôi.  Ta seõ boû ñi quaû tim baèng ñaù khoûi thaân mình caùc ngöôi vaø seõ ban taëng caùc ngöôi moät quaû tim baèng thòt.  Chính Thaàn Trí cuûa Ta, Ta seõ ñaët vaøo loøng caùc ngöôi, Ta seõ laøm cho caùc ngöôi ñi theo thaùnh chæ, phaùn quyeát vaø meänh leänh Ta seõ truyeàn cho caùc ngöôi." (Ed 36,26-27).

Taân Öôùc cho bieát cuõng nhö vì moät duy nhaát laø Adam ñaõ khoâng vaâng lôøi Thieân Chuùa, maø muoân ngöôøi thaønh toäi nhaân; "thì nhôø moät ngöôøi duy nhaát ñaõ vaâng lôøi Thieân Chuùa, muoân ngöôøi cuõng seõ thaønh ngöôøi coâng chính… vì aân suûng cuõng thoáng trò baèng caùch laøm cho ngöôøi ta neân coâng chính ñeå ñöôïc soáng ñôøi ñôøi, nhôø Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta." (Rm 5,19-21).

Chuùa laõnh ñaïo moïi ngöôøi trong cuoäc chieán thaéng söï döõ

Baøi Tin Möøng hoâm nay cho thaáy Ñöùc Gieâsu laõnh ñaïo moïi ngöôøi trong cuoäc toaøn thaéng söï döõ nhö theá naøo.  Moïi ngöôøi caàn phaûi töø boû heát nhöõng gì mình coù ñeå trôû neân moân ñeä cuûa Ñöùc Gieâsu (c.33) laø phaûi ñaët taát caû nhöõng gì mình sôû höõu trong vieäc söû duïng chuùng theo giôùi raên tình yeâu cuûa Ñöùc Gieâsu.

Gia ñình ñaët mình ñeå Chuùa laõnh ñaïo

Haõy coi moät gia ñình Kitoâ höõu ngoài tính toaùn xem mình coù theå thöïc thi tinh thaàn cuûa baøi Tin Möøng hoâm nay nhö theá naøo: "Chuùng toâi ñöôïc thu huùt bôûi chuû thuyeát "chia seû cuûa caûi" baèng caùch chæ giöõ laïi cho mình nhöõng gì caàn thieát ñeå soáng, phaàn coøn laïi ñem chia heát cho ngöôøi tuùng thieáu.  Tuy vaäy, khi tính toaùn laïi, chuùng toâi buoàn phieàn nhaän ra laø mình chaúng coù ñuû ñeå maø cho.  Maët khaùc, chuùng toâi khoâng caûm thaáy bình taâm cho laém khi khoâng cho ñi ñöôïc.  Guoàng maùy xaõ hoäi coù coâng baèng laém khoâng?  Coù leõ chuùng ta phaûi baét ñaàu ñaûo ngöôïc laïi nhöõng giaù trò ñaõ ñöôïc ñaët ra, thí duï nhö daønh ra moät soá tieàn tröôùc ñeå chia seû cho anh em vaø sau ñoù môùi duøng tieàn coøn laïi ñeå trang traûi chi tieâu trong nhaø.  Chuùng toâi ñaõ "nghieân cöùu" kyõ soá löông cuûa choàng toâi, nguoàn lôïi töùc duy nhaát cuûa gia ñình vaø sau ñoù chuùng toâi coù saùng kieán laø moãi thaùng seõ hy sinh moät caùi gì ñoù ñeå daønh tieàn cho muïc "thöïc thi tình lieân ñôùi."

Caùc con toâi thaáy vaäy cuõng öôùc ao ñöôïc tham gia.  Chuùng toâi ngoài quaây quaàn laïi vôùi nhau vaø ñaõ noùi cho nhau nghe töøng nhu caàu cuûa nhau.  Con trai lôùn cuûa chuùng toâi, voán laø ñöùa thích chöng dieän theo thôøi trang nhaát, ñaõ saün saøng caét bôùt vieäc aên maëc cuûa chaùu laïi.  Hai ñöùa sau tình nguyeän giôùi haïn vaøo vieäc tieâu tieàn luùc caàn thieát maø thoâi, vaø ñöùa uùt thì tình nguyeän giaûm bôùt tieàn tuùi.

Qua caùch giaûi quyeát naøy, chuùng toâi caûm thaáy thaät bình an, hieäp nhaát vôùi nhau.  Vaø chuùng toâi cam keát seõ laøm baøi taäp naøy thöôøng xuyeân hôn nöõa, ñeå ñöøng bao giôø rôi vaøo caïm baãy cuûa moät ñôøi soáng tröôûng giaû, voâ tình tröôùc nhu caàu cuûa tha nhaân." (Ñoã Minh Trí, SJ., Ñi Tìm Anh Em, Montreùal 1993, trang 260-261).

Moät soá caâu hoûi gôïi yù

1.  Baïn nghó gia ñình maø ngoài baøn baïc vôùi nhau ñeå xem ai naáy coù theå ñoùng goùp ñöôïc bao nhieâu cho muïc "thöïc thi tình lieân ñôùi" vôùi nhöõng ngöôøi thieáu thoán nhö noùi treân, coù theå mang laïi lôïi ích nhö: a) laøm cho ai naáy bôùt tính ích kyû?  b) laøm cho ai naáy trong gia ñình quan taâm tôùi nhöõng ngöôøi thieáu thoán trong xaõ hoäi?  c) laøm cho ai naáy ñöôïc töï do hôn ñeå theo göông Chuùa Gieâsu?  d)  Baïn coù yù kieán khaùc?

2.  Taïi sao vôùi ñaùm ñoâng maø Chuùa Gieâsu cuõng neâu vaán ñeà phaûi döùt boû cha meï, vôï con, v.v… vaø heát nhöõng gì mình coù (cc.26 vaø 33):  a) Chuùa muoán ngöôøi ta theo Chuùa taän ñaùy loøng?  b) Chuùa muoán giaûi thoaùt con ngöôøi khoûi moïi ham muoán?   c) Chuùa muoán ngöôøi ta soáng söï thaät laø phaûi hoaøn toaøn leä thuoäc vaøo Chuùa laø nguoàn goác vaø cuøng ñích?  d) Baïn coù yù kieán khaùc?

Back to Home Page