Ngaøy 15 thaùng 7 naêm 2001

Chuùa Nhaät 15 Thöôøng Nieân Naêm C

Ñoïc Tin Möøng Lc. 10, 25-37

(25) Vaø naøy coù ngöôøi thoâng luaät kia ñöùng leân hoûi Ñöùc Gieâsu ñeå thöû Ngöôøi raèng: "Thöa Thaày, toâi phaûi laøm gì ñeå ñöôïc söï soáng ñôøi ñôøi laøm gia nghieäp?" (26) Ngöôøi ñaùp: "Trong Luaät ñaõ vieát gì? OÂng ñoïc theá naøo?" (27) OÂng aáy thöa: "Ngöôi haõy yeâu meán Ñöùc Chuùa, Thieân Chuùa cuûa ngöôi, heát loøng, heát linh hoàn, heát söùc löïc, vaø heát trí khoân ngöôi vaø ngöôøi thaân caän nhö chính mình". (28) Ñöùc Gieâsu baûo oâng ta: "OÂng traû lôøi ñuùng laém. Cöù laøm nhö vaäy laø seõ ñöôïc soáng".

(29) Nhöng oâng aáy muoán chöùng toû laø mình coù lyù, neân môùi thöa cuøng Ñöùc Gieâsu raèng: "Nhöng ai laø ngöôøi thaân caän cuûa toâi?" (30) Ñöùc Gieâsu ñaùp: "Moät ngöôøi kia töø Gieârusalem xuoáng Gieârikhoâ, doïc ñöôøng bò rôi vaøo tay keû cöôùp. Chuùng loät saïch ngöôøi aáy, ñaùnh nhöø töû, roài boû ñi, ñeå maëc ngöôøi aáy nöûa soáng nöûa cheát. (31) Tình côø, coù thaày tö teá cuõng ñi xuoáng treân con ñöôøng aáy. Troâng thaáy ngöôøi naøy, oâng traùnh qua beân kia maø ñi. (32) Roài cuõng theá, moät thaày Leâvi ñi tôùi choã aáy, cuõng thaáy, cuõng traùnh qua beân kia maø ñi. (33) Nhöng moät ngöôøi Samaria kia ñi ñöôøng, tôùi ngang choã ngöôøi aáy, cuõng thaáy, vaø chaïnh loøng thöông. (34) OÂng ta laïi gaàn, laáy daàu laáy röôïu ñoå leân veát thöông cho ngöôøi aáy vaø baêng boù laïi, roài ñaët ngöôøi aáy treân löng löøa cuûa mình, ñöa veà quaùn troï maø saên soùc. (35) Hoâm sau, oâng laáy ra hai quan tieàn, trao cho chuû quaùn vaø noùi: "Nhôø baùc saên soùc cho ngöôøi naøy, coù toán keùm theâm bao nhieàu, thì khi trôû veà, chính toâi seõ hoaøn laïi baùc". (36) Vaäïy theo oâng nghó, trong ba ngöôøi ñoù, ai ñaõ toû ra laø ngöôøi thaân caän vôùi ngöôøi ñaõ bò rôi vaøo tay keû cöôùp?" (37) Ngöôøi thoâng luaät traû lôøi: "Chính laø keû ñaõ thöïc thi loøng thöông xoùt ñoái vôùi ngöôøi aáy". Ñöùc Gieâsu baûo oâng ta: "OÂng haõy ñi, vaø cuõng haõy laøm nhö vaäy".

Gôïi yù ñeå soáng vaø chia seû Tin Möøng

Moät caâu chuyeän coù thaät ñaõ xaûy ra taïi Thuïy Só nhö sau:

Taïi moät tieäm aên bình daân, sau khi ñaõ mua thöùc aên, moät ngöôøi ñaøn baø noï böng khay cuûa mình ñeán moät daõy baøn troáng.  Nhöng vöøa ngoài xuoáng baøn aên, ngöôøi ñaøn baø môùi chôït nhaän ra raèng mình chöa coù muoãng nóa.  Baø lieàn ñeå chieác khay xuoáng baøn vaø ñöùng leân ñi tìm muoãng nóa.  Nhöng khi trôû laïi baøn aên, baø ngaïc nhieân voâ cuøng vì moät ngöôøi da ñen ñang ngoài ngay tröôùc maâm cuûa baø vaø ñang aên chính thöùc aên maø baø ñaõ mua.

Ngöôøi ñaøn baø nghó buïng ñaây haún laø moät teân du thuû du thöïc, maët daøy maët daïn.  Nhöng nhìn kyõ, ngöôøi ñaøn baø nhaän thaáy keû ñoái dieän vôùi mình khoâng haún laø moät keû baát löông, traùi laïi coøn coù veû ñaøng hoaøng vaø trí thöùc laø khaùc.

Baø ta ngoài xuoáng baøn xin pheùp ngöôøi ñaøn oâng da ñen vaø chung phaàn aên coøn laïi trong maâm.  Ngöôøi ñoái dieän vôùi baø khoâng leân tieáng, nhöng laïi nôû moät nuï cöôøi raát thaân thieän.  OÂng giuùp ngöôøi ñaøn baø laáy thöùc aên baèng moät cöû chæ nheï nhaøng, töû teá vaø ñaày tình thaân thieän.  Thænh thoaûng oâng nhìn ngöôøi ñaøn baø roài mæm cöôøi.  Cöù theá trong thinh laëng baø duøng heát phaàn aên trong khay.

Sau ñoù, ngöôøi ñaøn oâng da ñen ñöùng leân ra hieäu cho ngöôøi ñaøn baø ngoài yeân taïi choã.  Moät luùc sau oâng trôû laïi vôùi moät goùi khoai taây chieân vaø ñaët tröôùc maët ngöôøi ñaøn baø.  Laàn naøy hai ngöôøi cuøng laëng leõ chia nhau aên heát goùi khoai taây.  Sau ñoù, ngöôøi ñaøn oâng ñöùng leân mæm cöôøi, ngaõ ñaàu chaøo ngöôøi ñaøn baø roài ñi luoân.

Laân caän chöa phaûi laø thaân caän

Nhö böøng tænh sau moät côn meâ, ngöôøi ñaøn baø ñöùng daäy tìm maõi maø khoâng thaáy caùi xaùch tay cuûa baø ñaâu.  "Thì ra caùi teân da ñen naøy ñaõ ñaùnh caép caùi xaùch tay cuûa mình.  Baø ñònh hoâ leân cho ngöôøi ta chaïy ñeán vaø chaën baét keû gian.  Nhöng quay laïi daõy baøn aên nôi baø vöøa ñöùng daäy, ngöôøi ñaøn baø nhaän ra moät maâm thöùc aên coøn nguyeân veïn nhöng khoâng coù muoãng nóa vaø beân caïnh ñoù coù caû tuùi xaùch tay cuûa baø nöõa.

Ngöôøi ñaøn baø boãng nhaän ra baø ñaõ phaïm moät laàm laãn lôùn.  Ñoù laø khoâng phaûi ngöôøi ñaøn oâng da ñen ñaõ aên phaàn aên cuûa baø vaø ñaõ ñaùnh caép xaùch tay cuûa baø maø chính baø ñaõ laàm baøn aên vaø ñaõ aên phaàn aên cuûa oâng ta.

Caâu chuyeän vöøa keå coù veû nhö chuyeän tieáu laâm maø thoâi chaúng aên nhaèm gì vôùi baøi Tin Möøng hoâm nay.  Nhöng nghó cho kyõ seõ thaáy noù giuùp ta hieåu theâm vaán ñeà "ai laø ngöôøi thaân caän cuûa toâi." (c.29), chính laø vaán ñeà maø baøi duï ngoân ngöôøi Samari toát laønh coù yù traû lôøi.

Vaán ñeà naøy ñöôïc neâu leân vôùi Thaày Gieâsu khi Thaày nhaát quyeát leân Gieârusalem bôûi vì saép tôùi ngaøy Thaày ñöôïc röôùc veà trôøi (Lc 9,51).  Thaày khoâng leân Gieârusalem moät mình.  Coù raát ñoâng ngöôøi cuøng ñi ñöôøng vôùi Thaày.  Thaày quay laïi baûo hoï: "Ai ñeán vôùi toâi maø khoâng döùt boû cha meï, vôï con, anh em, chò em, vaø caû maïng soáng mình nöõa, thì khoâng theå laøm moân ñeä toâi ñöôïc.  Ai khoâng vaùc thaäp giaù mình maø ñi theo toâi, thì khoâng theå laøm moân ñeä toâi ñöôïc." (Lc 14,25-27).

Ngay ôû böôùc ñaàu cuûa cuoäc haønh trình leân Gieârusalem, Thaày ñaõ ñoøi hoûi caùc moân ñeä phaûi töø boû moïi söï nhö ñieàu kieän ñeå theo Thaày (Lc 9,57-62).  Rieâng vôùi boái caûnh cuûa baøi Tin Möøng hoâm nay, ñoù laø luùc Thaày Gieâsu heát loøng ngôïi khen "Cha ñaõ giaáu kín khoâng cho baäc khoân ngoan thoâng thaùi bieát nhöõng ñieàu naøy, nhöng laïi maïc khaûi cho nhöõng keû beù moïn" (Lc 10, 21).  Chính ñoù laø luùc moät nhaø thoâng thaùi veà Luaät ñaïo ñöùng leân hoûi Ñöùc Gieâsu ñeå thöû Ngöôøi raèng: "Thöa Thaày, toâi phaûi laøm gì ñeå ñöôïc söï soáng ñôøi ñôøi laøm gia nghieäp?"  Nhöng Ñöùc Gieâsu traû lôøi baèng moät caâu hoûi laø: "Trong luaät ñaõ vieát gì?  OÂng ñoïc theá naøo?"  Nhaø thoâng luaät buoäc phaûi trích saùch ÑNL 6,5 vaø Lv 19,18 daïy raèng: Ngöôi haõy yeâu meán Ñöùc Chuùa, Thieân Chuùa cuûa ngöôi, heát loøng, heát linh hoàn, heát söùc löïc, vaø heát trí khoân ngöôi, vaø ngöôøi thaân caän nhö chính mình."  Khi Ñöùc Gieâsu bình phaåm vaø noùi raèng "OÂng traû lôøi ñuùng laém.  Cöù laøm nhö vaäy laø seõ ñöôïc soáng", nhaø thoâng luaät neâu theâm thaéc maéc ñeå chöùng toû caâu hoûi oâng neâu vôùi Thaày Gieâsu laø ñaùng keå.  Thaéc maéc ñoù laø: "Ai laø ngöôøi thaân caän cuûa toâi?"  Duï ngoân ngöôøi Samari toát laønh maø Thaày Gieâsu keå chính laø ñeå giaûi ñaùp thaéc maéc ñoù.

Vaán ñeà thieát yeáu laø loøng th öông xoùt

Duï ngoân naøy ñaët ngöôøi nghe tröôùc caûnh moät ngöôøi bò cöôùp boùc loät vaø ñaùnh nhöø töû roài ñeå nöûa soáng nöûa cheát treân ñöôøng töø Gieârusalem xuoáng Gieârikhoâ.  Ñoù laø moät ngöôøi hoaøn toaøn voâ danh maø ngöôøi keå khoâng heà cho bieát chi tieát naøo khaùc.  Moät ngöôøi trong tình traïng ñoù chaúng theå höùa heïn gì cho ngöôøi tôùi giuùp mình ngoaøi söï phieàn haø.  Vaäy thì ai laø ngöôøi chaáp nhaän bò phieàn haø vaø chaáp nhaän vì lyù do naøo?

Duï ngoân cho thaáy xuaát hieän tröôùc heát laø moät thaày tö teá.  Vöøa troâng thaáy naïn nhaân, oâng lieàn traùnh qua moät beân maø ñi.  Keá ñeán laø moät Thaày Leâvi.  OÂng cuõng vaäy.  Vöøa thaáy naïn nhaân, oâng lieàn böôùc qua beân kia ñöôøng maø ñi.  Ta khoâng ñöôïc cho bieát lyù do taïi sao hai ngöôøi vöøa noùi laïi haønh xöû gioáng nhau nhö vaäy ñoái vôùi naïn nhaân ñang caàn hoï giuùp ñôõ.  Coù veû nhö hai ngöôøi aáy coù chuyeän gì gaáp phaûi lo neân buoäc phaûi sang beân kia ñöôøng ñeå ñi tieáp cho ñöôïc vieäc.  Cuõng coù theå caû hai ñeàu lo vieäc teá töï neân buoäc phaûi traùnh tình traïng nhô nhôùp do tieáp xuùc vôùi ngöôøi ngoaïi ñaïo, nhaát laø vôùi ngöôøi cheát.  Duø sao duï ngoân cho thaáy con ngöôøi ñöôïc töï do hôn caû ñeå ñaùp laïi tieáng goïi cuûa tình thöông, khoâng phaûi laø ngöôøi coù ñòa vò xaõ hoäi nhö thaày tö teá hoaëc thaày Leâvi, nhöng laø moät ngöôøi "giaùo gian" Samari!  Ngöôøi Do Thaùi khoâng nhöõng traùnh giao thieäp vôùi ngöôøi Samari maø coøn khinh deã hoï vì hoï vöøa lai chuûng toäc vöøa "lai toân giaùo" theo nghóa nieàm tin cuûa hoï coù nhieàu dò bieät khaùc haún vôùi Do Thaùi Giaùo.  Theá maø con ngöôøi "beù moïn Samari" naøy laïi coù khaû naêng toû ra cho nhaø thoâng luaät bieát theá naøo laø trôû neân thaân caän vôùi ngöôøi ñaõ bò rôi vaøo tay keû cöôùp (c.36).  Duø sao Thaày Gieâsu ñaõ coù theå noùi vôùi nhaø thoâng luaät raèng "OÂng haõy ñi, vaø cuõng haõy laøm nhö vaäy" (c.37) töùc laø laøm nhö ngöôøi Samari ñaõ laøm!

Bieåu loä con ngöôøi beân trong

Trôû laïi vôùi caâu chuyeän coù thaät ñaõ xaûy ra beân Thuïy Só.  Ñieàu noåi baät trong caâu chuyeän laø söï tình côø.  Chính qua söï tình côø maø hai nhaân vaät bieåu loä con ngöôøi beân trong cuûa mình vaø cho thaáy ai laø ngöôøi thaân caän vôùi mình.

Laø ngöôøi ai cuõng coù theå laàm laãn.  Ñieàu quan troïng laø khi xaûy ra laàm laãn, ñöông söï haønh xöû theá naøo, caùch haønh xöû aáy coù theå cho thaáy tính chaát toát laønh cuûa ñöông söï chaêng hay noù cho thaáy ñieàu ngöôïc laïi.  Raát tieác raèng ngöôøi ñaøn baø trong suoát caâu chuyeän ñaõ haønh xöû thuaàn tuyù theo quyeàn sôû höõu cuûa mình.  Baø ñaõ boû tieàn ra mua moät böõa aên vaø giöõ toaøn quyeàn treân phaàn aên ñoù.  Ai maø vi phaïm quyeàn ñoù cuûa baø, ngöôøi aáy seõ laõnh ñuû.  Trong choác laùt baø ñaõ nghó xaáu veà ngöôøi ñaøn oâng da ñen, cho ñoù laø teân du thuû du thöïc, maët daày maët daïn.  Thieáu chuùt nöõa laø baø ñaõ hoâ to ñeå chaën baét oâng ta vì nghó oâng ta ñaõ ñaùnh caép caùi xaùch tay cuûa baø, lyù do cuõng vì quyeàn sôû höõu.

Coi troïng con ngöôøi hôn quyeàn sôû höõu

Ngöôïc laïi, ngöôøi ñaøn oâng da ñen trong caâu chuyeän ñaõ coi troïng baûn vò ngöôøi ñaøn baø laàm laãn hôn phaàn aên cuûa oâng.  OÂng ñaõ giuùp ngöôøi ñaøn baø laáy thöùc aên nôi phaàn aên cuûa oâng baèng moät cöû chæ töû teá ñaày tình thaân thieän.  Veà cuoái caâu chuyeän, oâng coøn ñöùng leân mua theâm moät goùi khoai taây chieân ñeå hai ngöôøi cuøng aên.  Khi töø bieät oâng khoâng queân mæm cöôøi vaø ngaû ñaàu chaøo ngöôøi ñaøn baø caùch lòch söï.

Moät caùch naøo ñoù, ngöôøi da ñen trong caâu chuyeän laø hình aûnh nho nhoû veà ngöôøi Samari toát laønh hieän ñaïi.  OÂng khoâng voäi nghó xaáu veà ngöôøi khaùc, ngöôïc laïi coøn toû ra töû teá vaø thaân thieän vôùi ngöôøi laàm laãn, bôõi leõ oâng coi troïng con ngöôøi hôn taát caû nhöõng ñieàu mình sôû höõu.

Moät soá caâu hoûi gôïi yù

1.  So saùnh ngöôøi Samari trong baøi Tin Möøng vaø ngöôøi da ñen trong caâu chuyeän xaûy ra ôû Thuïy Só, baïn thaáy coù nhöõng ñieàu gì gioáng nhau vaø nhöõng ñieàu gì khaùc nhau?  Rieâng phaàn baïn, baïn thaáy deã daøng hay khoù khaên trong vieäc aùp duïng Tin Möøng hoâm nay trong xaõ hoäi baïn ñang soáng?

2.  Rieâng veà nhaân vaät tö teá vaø thaày Leâvi trong baøi Tin Möøng cuõng nhö ngöôøi  ñaøn baø laàm laãn trong caâu chuyeän xaûy ra ôû Thuïy Só, baïn coù yù kieán gì lieân quan tôùi giôùi raên yeâu thöông?  Baïn coù theå caét nghóa veà nhöõng nhaân vaät ñoù nhö theá naøo  cho con em muoán hieåu baøi Tin Möøng hoâm nay?

Back to Home Page