Caàu nguyeän
Hoâm aáy OÂ-da-man böôùc vaøo moät nhaø thôø coå ôû thuû ñoâ Paris ñeå tìm moät chuùt thanh thaûn cho taâm hoàn. Ñöùng cuoái nhaø thôø, anh nhìn thaáy moät boùng ñen ñang quì caàu nguyeän nôi haøng gheá ñaàu. Ñeán gaàn, OÂ-da-man môùi nhaän ra ñoù chính laø nhaø baùc hoïc Ampe (Andreù Marie Ampeøre 1775-1836). Chaøng sinh vieân khoâng ngöøng theo doõi cöû chæ caàu nguyeän cuûa vò giaùo sö vaät lyù vaø hoaù hoïc noùi treân. Khi oâng ñöùng daäy ra veà, chaøng lieàn böôùc tôùi phoøng laøm vieäc cuûa oâng.
Thaáy chaøng thanh nieân ñöùng tröôùc cöûa phoøng daùng veû ruït reø, giaùo sö Ampe lieàn caát tieáng hoûi:
- Naøy, ngöôøi baïn treû, anh caàn gì ñoù? Toâi coù theå giuùp anh giaûi moät baøi toaùn vaät lyù naøo khoâng?
Chaøng thanh nieân nhoû nheï traû lôøi:
- Thöa giaùo sö, con laø moät sinh vieân khoa vaên chöông. Con doát khoa hoïc laém. Xin giaùo sö cho pheùp con ñöôïc hoûi moät chuùt veà vaán ñeà ñöùc tin maø thoâi.
Giaùo sö Ampe khieâm toán ñaùp laïi:
- Ñöùc tin laø moân yeáu nhaát cuûa toâi. Nhöng neáu ñöôïc giuùp ích cho anh veà ñieàu gì, toâi seõ laáy laøm haân haïnh.
- Thöa giaùo sö, ngöôøi ta coù theå vöøa laø nhaø baùc hoïc vó ñaïi vöøa laø moät tín höõu caàu nguyeän bình thöôøng ñöôïc chaêng?
Giaùo sö Ampe ngôõ ngaøng tröôùc caâu hoûi vöøa neâu. Vôùi caëp moâi run raåy ñaày caûm xuùc, oâng traû lôøi:
Chuùng ta chæ vó ñaïi khi caàu nguyeän
- Con ôi, chuùng ta chæ vó ñaïi khi chuùng ta caàu nguyeän maø thoâi!
Caâu traû lôøi vöøa neâu cuûa giaùo sö Ampe gôïi laïi caâu noùi thôøi danh cuûa nhaø toaùn hoïc kieâm trieát gia Pascal (Blaise Pascal 1623-1662), khi oâng noùi: "Con ngöôøi vó ñaïi khi quì caàu nguyeän." Thöïc ra, caâu noùi ñoù chæ coù yù nghóa nhôø aùnh saùng ñöùc tin do chính Chuùa Gieâsu chieáu daõi khi Ngöôøi traû lôøi moät loaït nhöõng caâu hoûi do caùc moân ñeä neâu nôi böõa Tieäc Ly.
Khi aáy Giuña ñaõ böôùc ra khoûi phoøng tieäc vaø "trôøi ñaõ toái" (Ga 13, 30). Ñoù laø luùc Ñöùc Gieâsu ngoû lôøi vôùi nhöõng moân ñeä maø Ngöôøi yeâu quí caùch rieâng. Moät soá caùc oâng laø Pheâroâ, Toâma, Philipheâ vaø Giuña khoâng phaûi laø Giuña Ít-ca-ri-oát, laàn löôït neâu caâu hoûi giuùp ta hieåu ñöôïc phaàn naøo yù nghóa cuûa hai chöõ ñöùc tin.
a) Phaàn daãn nhaäp (13, 31-35) cho thaáy söï ra ñi cuûa Giuña khai maøo cho moät loaït nhöõng bieán coá tröïc tieáp daãn ñeán bieán coá cuoäc khoå naïn cuûa Ñöùc Gieâsu. Ñöùc Gieâsu seõ ñöôïc toân vinh coù nghóa laø chính Thieân Chuùa ñöôïc toân vinh, bôûi leõ tình yeâu voâ haïn cuûa Thieân Chuùa seõ ñöôïc bieåu loä nôi Ñöùc Gieâsu. Ngöôøi ñeå laïi cho caùc moân ñeä ñieàu raên môùi: Ñoù laø hoï phaûi yeâu thöông nhau (c.34). Ñieàu môùi meû nôi giôùi raên naøy laø tình yeâu cuûa chính Ñöùc Gieâsu daønh cho caùc moân ñeä; tình yeâu aáy laø khuoân vaøng thöôùc ngoïc cho tình yeâu cuûa caùc moân ñeä ñoái vôùi nhau. Ñoù chính laø daáu chæ khoâng theå thieáu nôi ngöôøi moân ñeä cuûa Ñöùc Gieâsu.
b) Pheâroâ (13, 36-14,4) khieán cho caâu chuyeän taïi böõa tieäc ly ñöôïc roõ neùt veà ñích nhaém vôùi caâu hoûi laø "Thöa Thaày, Thaày ñi ñaâu vaäy?" (13, 36). Tuy Pheâroâ coù choái Thaày nhöng roài oâng seõ ñöôïc noái keát vôùi Thaày khi oâng cheát (c.36).
Caùc moân ñeä khoâng khoûi xao xuyeán (14, 1.27). Ñöùc Gieâsu nhaán maïnh veà nieàm tin caùc oâng caàn coù. Ngöôøi cho caùc oâng bieát Ngöôøi ñi laø ñeå doïn choã cho caùc oâng vaø Ngöôøi seõ trôû laïi ñöa caùc oâng ñi vôùi Ngöôøi (c.3).
c) Caâu traû lôøi cuûa Ñöùc Gieâsu khieán oâng Toma noùi tieáp: "Thöa Thaày, chuùng con khoâng bieát Thaày ñi ñaâu, laøm sao chuùng con bieát ñöôïc ñöôøng." (14, 5-7). Vaø Ñöùc Gieâsu cho Toâma cuõng nhö caùc moân ñeä hieåu raèng nieàm hy voïng cuûa ngöôøi Kitoâ khoâng phaûi laø moät phöông phaùp, moät thuû tuïc, nhöng laø moät baûn vò. Chính Ñöùc Gieâsu laø "Ñöôøng, Söï Thaät vaø laø Söï Soáng" (c.6). Chính ngang qua Ñöùc Gieâsu vaø ôû nôi Ñöùc Gieâsu maø caùc Kitoâ höõu ñeán ñöôïc vôùi Cha, bieát ñöôïc Cha vaø nhìn thaáy Cha.
Ñöôïc maõn nguyeän
d) Philipheâ (14,8-21) nhö muoán toùm goïn toaøn boä ôn maïc khaûi laïi nôi Chuùa Cha: "Thöa Thaày, xin toû cho chuùng con thaáy Chuùa Cha, nhö theá laø chuùng con maõn nguyeän" (c.8). Vaø chuùng ta nhö nghe thaáy tieáng thôû daøi cuûa Thaày Gieâsu khi Ngaøi noùi: "Thaày ôû vôùi anh em baáy laâu, theá maø anh Philipheâ, anh chöa thaáy Thaày ö? Ai thaáy Thaày laø thaáy Chuùa Cha. Sao anh laïi noùi: xin toû cho chuùng con thaáy Chuùa Cha" (c.9).
Ñöùc Gieâsu tieáp tuïc vaïch cho caùc moân ñeä thaáy moái daây keát hieäp Ngöôøi laïi vôùi Chuùa Cha moät caùch troïn veïn: caû trong lôøi noùi laãn vieäc laøm (cc.10-11). Roài Ngöôøi chuù yù tôùi chính caùc moân ñeä: Hoï cuõng seõ laøm ñöôïc nhöõng coâng vieäc Ñöùc Gieâsu ñaõ laøm, bôûi leõ Ngöôøi seõ ñaùp lôøi hoï xin ñeå Thieân Chuùa ñöôïc bieåu loä nôi Con. Tình yeâu maø Ngöôøi daønh cho caùc moân ñeä seõ ñöôïc bieåu loä qua vieäc Ñaáng Baûo Trôï khaùc laø Thaàn Khí cuûa söï thaät, Ñaáng aáy seõ ôû laïi vôùi caùc moân ñeä maõi maõi (c.16). Theo yù nghóa aáy, Ñöùc Gieâsu seõ khoâng ñeå caùc moân ñeä moà coâi vì Ngöôøi seõ trôû laïi vôùi hoï (c.18).
Ñoäc giaû coù theå bò choaùng vaùng: Taïi sao Ñöùc Gieâsu noùi veà vieäc Ngöôøi ñi ñeå chuaån bò nôi ôû cho caùc moân ñeä (14,3) vaø Ngöôøi seõ trôû laïi ñeå ñem hoï ñi vôùi Ngöôøi, theá roài Ngöôøi laïi noùi nôi ôû aáy ñöôïc ñònh vò ngay nôi caùc moân ñeä! (cc.20-21). Moät caùch naøo ñoù, vieäc Ñöùc Gieâsu trôû laïi lieân quan tôùi vieäc Ñaáng Baûo Trôï laø Chuùa Thaùnh Linh ñöôïc phaùi ñeán hoaït ñoäng thay Ñöùc Gieâsu vôùi tö caùch vöøa laø Ñaáng Baøo Chöõa, vöøa laø Ñaáng Maïc Khaûi (Ñöùc Gieâsu cuõng ñöôïc goïi laø Ñaáng Baûo Trôï trong 1Ga 2,1).
Ñöùc Gieâsu ra ñi nhöng Ngöôøi seõ trôû laïi qua Ñaáng Baûo Trôï ñöôïc phaùi ñeán. Vieäc ñoù caét nghóa ñieàu maø Ñöùc Gieâsu noùi laø "Chaúng bao laâu nöõa, theá gian seõ khoâng coøn thaáy Thaày. Phaàn anh em, anh em seõ ñöôïc thaáy Thaày, vì Thaày soáng vaø anh em cuõng seõ ñöôïc soáng" (c.19). Cuõng nhö caùc moân ñeä ñöôïc thaáy Thaày Gieâsu taän maét taïi böõa tieäc ly, hoï cuõng seõ ñöôïc bieát vieäc Ngöôøi keát hieäp vôùi Cha. Vieäc keát hieäp aáy chính hoï ñöôïc tham döï. Hoï maø bieát yeâu theo giôùi raên môùi thì seõ ñöôïc caû Cha vaø Con yeâu thöông. Con seõ töï maïc khaûi cho hoï ngang qua Ñaáng Baûo Trôï (c.21). Taát caû ñieàu hoï hy voïng cho töông lai seõ sôùm ñöôïc thöïc hieän ngay nôi traàn theá naøy tuy coøn trong nieàm tin maø hoï ñaët nôi Thieân Chuùa.
e) Vì ôû treân Ñöùc Gieâsu coù noùi "chaúng bao laâu nöõa, theá gian seõ khoâng coøn thaáy Thaày" (c.19), cho neân oâng Giuña khoâng phaûi laø Giuña Ít-ca-ri-oát, neâu caâu hoûi "Taïi sao Thaày phaûi toû mình ra cho chuùng con maø khoâng toû mình ra cho theá gian?" (c.22). Ñöùc Gieâsu khoâng traû lôøi thaúng caâu hoûi vöøa neâu maø chæ nhaán maïnh ñieàu Ngöôøi ñaõ coâng boá: Töùc laø Ngöôøi vaø Cha seõ ñeán cö nguï nôi nhöõng ai yeâu meán vaø giöõ lôøi Ngöôøi (cc. 23-24). Ñoù chính laø vieäc Ñöùc Gieâsu trôû laïi tröïc tieáp lieân quan tôùi Ñaáng Baûo Trôï maø Cha seõ phaùi tôùi ñeå daïy doã vaø nhaéc nhôû caùc moân ñeä. Caùc moân ñeä ñöôïc vöõng tin vì coù Thaàn Khí cuûa Ñöùc Gieâsu ôû vôùi hoï ñeå nhaéc nhôû vaø caét nghóa cho hoï hieåu nhöõng lôøi Ñöùc Gieâsu ñaõ noùi vaø leõ khoân ngoan Ngöôøi muoán truyeàn ñaït.
Ñöùc Gieâsu töø bieät caùc moân ñeä baèng caùch chuùc hoï ñöôïc bình an theo phong tuïc ngöôøi Trung Ñoâng. Nhöng Ngöôøi cho hoï bieát ôn bình an maø Ngöôøi ban cho hoï, theá gian khoâng theå naøo cho hoï ñöôïc (c.27) vì ôn ñoù bao goàm moïi cuûa caûi thieâng lieâng thuoäc veà ôn cöùu ñoä.
Moïi söï ñöôïc thaønh töïu
Ñöùc Gieâsu cho bieát Chuùa Cha cao troïng hôn Ngöôøi (c.28) bôûi leõ chính töø Chuùa Cha neân môùi coù moïi söï. Chính Chuùa Cha ñaõ khieán cho moïi söï thaønh töïu. Caû vieäc Ñöùc Gieâsu ñöôïc phaùi ñeán cuõng nhö vieäc Ngöôøi trôû veà trong vinh quang cuûa Cha, taát caû ñeàu ñöôïc theå hieän theo yù muoán cuûa Chuùa Cha. Chính theo yù nghóa aáy Ñöùc Gieâsu ñaõ khaúng ñònh raèng: "Chuùa Cha cao troïng hôn Thaày" (c.28).
Ñaáng cao troïng nhö vaäy maø laïi chieáu coá ñeán ôû vôùi caùc moân ñeä. Thöû hoûi coøn coù ñieàu gì vó ñaïi hôn theá?
2. Baïn hieåu theá naøo veà yù nghóa cuûa caâu noùi do nhaø baùc hoïc Ampe laø: "Chuùng ta chæ vó ñaïi khi chuùng ta caàu nguyeän maø thoâi."
3. Theo baïn, hai chöõ
"Ñöùc Tin" coù yù nghóa gì?