Tình yeâu laø ñeà taøi muoân thuôû. Nhaát laø vaøo thôøi baây giôø, tình yeâu laø moät maët haøng ñaét khaùch. Tình yeâu xuaát hieän ôû saùch vôû, baùo chí, phim aûnh, vaø moïi ngaønh ngheä thuaät. Nhöõng baûn tình ca, nhöõng taïp chí chuyeân ñeà veà tình yeâu, vaãn thu huùt moïi ngöôøi. Coù veû nhö tình yeâu hieän dieän ôû khaép nôi vaø chi phoái ñôøi soáng nhaân loaïi. Theá nhöng söï thaät laïi khaùc haún. Theá giôùi chuùng ta ñang soáng laïi laø moät theá giôùi bò xaâu xeù bôûi haän thuø, ngöôøi ta töôûng khi cuoäc chieán tranh laïnh giöõa Lieân Xoâ vaø Myõ keát thuùc, theá giôùi seõ ñöôïc soáng trong hoaø bình. Nhöng töø ñoù ñeán nay, theá giôùi vaãn khoâng ngöøng soâi suïc vì chieán tranh vaø xung ñoät. Xung ñoät giöõa caùc quoác gia voán laø anh em vôùi nhau, xung ñoät giöõa caùc boä toäc trong cuøng moät ñaát nöôùc, xung ñoät giöõa caùc tín ñoà cuûa nhöõng toân giaùo khaùc nhau. Ngöôøi ta gieát nhau khoâng nöông tay, khoâng chuùt nhaân haäu. Theá giôùi bò ñe doïa bôûi chính con ngöôøi. Cô quan UNESCO cuûa Lieân Hieäp Quoác ñaõ choïn naêm 1995 laø naêm coå voõ loøng khoan dung, bôûi leõ chæ coù loøng khoan dung môùi cöùu ñöôïc theá giôùi khoûi thaûm hoaï dieät vong bôûi chính söï cöùng coûi cuûa noù.
Gaàn ñaây, Ñöùc Thaùnh Cha thöôøng noùi ñeán moät "neàn vaên minh tình thöông". Con ngöôøi chæ ñöôïc coi laø vaên minh khi noù böôùc ra khoûi söï man rôï cuûa thuù tính, khi noù bieát soáng yeâu thöông vaø nhìn nhaän ngöôøi khaùc cuõng nhö mình, baát chaáp nhöõng khaùc bieät veà chuûng toäc, maøu da, toân giaùo, quan ñieåm chính trò hay xaõ hoäi… Xaây döïng moät neàn vaên minh döïa treân tình thöông, ñoù laø boån phaän caáp baùch cuûa ngöôøi Kitoâ höõu hoâm nay.
Moät ñieàu raên môùi
Hai caâu cuoái cuûa baøi Tin Möøng treân ñaây laø lôøi Ñöùc Gieâsu nhaén nhuû caùc moân ñeä yeâu daáu. Ñoù cuõng laø lôøi Ngaøi noùi vôùi moïi Kitoâ höõu hoâm nay. "Thaày ban cho anh em moät ñieàu raên môùi laø anh em haõy thöông yeâu nhau". Ñieàu raên "cuõ" naèm ôû trong saùch Leâvi 19, 18: "Ngöôi phaûi yeâu ngöôøi thaân caän nhö chính mình". Ñöùc Gieâsu ñaõ töøng giaûi thích laïi yù nieäm veà "ngöôøi thaân caän". Ngöôøi thaân caän khoâng phaûi chæ laø ñoàng baøo ruoät thòt, maø laø baát cöù ai mang tö caùch laø ngöôøi. Khi toâi giuùp ñôõ ai, toâi laøm cho ngöôøi ñoù trôû thaønh "ngöôøi thaân caän" cuûa toâi (Lc 10, 29.36). Ñieàu raên cuõ naøy vaãn laø ñieàu raên quan troïng baäc nhaát; ngöôøi Kitoâ höõu vaãn phaûi giöõ khi soáng vôùi tha nhaân (Rm 13, 8; Cl 3,14).
ÔÛ ñaây Ñöùc Gieâsu ñöa ra moät ñieàu raên "môùi", xeùt veà nhieàu phöông dieän. Tröôùc heát, ñieàu raên naøy coù moät phaïm vi nhoû hôn. Ñöùc Gieâsu môøi goïi caùc moân ñeä yeâu thöông nhau. Ñoù laø tình yeâu thöông giöõa nhöõng ngöôøi Kitoâ höõu, nhöõng ngöôøi ñoàng ñaïo. Ñöùc Gieâsu khoâng phuû nhaän ñieàu raên phaûi yeâu thöông moïi ngöôøi (agapeâ), nhöng ôû ñaây Ngaøi noùi ñeán moät ñieàu raên môùi, ñoù laø tình huynh ñeä giöõa nhöõng keû coù cuøng nieàm tin vaøo Ngaøi (philadelphia).
Keá ñeán, ñieàu raên naøy coù tính ñoøi hoûi hôn, vì döïa treân moät tieâu chuaån cao hôn. Kitoâ höõu phaûi yeâu moïi ngöôøi nhö chính mình, nhöng hoï phaûi yeâu thöông caùc Kitoâ höõu khaùc nhö Ñöùc Gieâsu ñaõ yeâu thöông hoï, nghóa laø hieán mình phuïc vuï cho ñeán cheát.
Cuoái cuøng, ñieàu raên naøy ñöôïc coi laø môùi vì noù gaén lieàn vôùi Giao Öôùc Môùi, Giao Öôùc ñaõ ñöôïc thieát laäp trong maùu Ñöùc Gieâsu (Lc 22, 20; 1C 11, 25). Ñaây khoâng phaûi laø ñieàu raên ñöôïc khaéc treân bia ñaù (Xh 24, 12), nhöng laø ñieàu raên ñöôïc ghi taïc vaøo taâm hoàn caùc Kitoâ höõu do taùc ñoäng cuûa Thaùnh Thaàn (x. Gr 31, 31-34; Ed 36, 25-28).
Thaùnh Gieâroânimoâ coù keå laïi moät chuyeän veà thaùnh Gioan toâng ñoà. Luùc vò toâng ñoà ñaõ veà giaø, ngaøi vaãn khoâng ngöøng nhaéc nhôû caùc Kitoâ höõu trong coäng ñoaøn laø haõy yeâu thöông nhau. Ngöôøi ta phaùt chaùn vì thaáy ngaøi cöù noùi maõi ñieàu aáy, neân môùi hoûi ngaøi lyù do. Ngaøi traû lôøi: "Bôûi vì ñoù laø ñieàu raên cuûa Chuùa. Chæ caàn giöõ ñieàu raên naøy laø ñuû."
Ñöùc Gieâsu ñaõ coi tình yeâu thöông giöõa caùc Kitoâ höõu laø moät daáu chæ ñeå moïi ngöôøi nhaän ra hoï laø moân ñeä ñích thöïc cuûa Ngaøi. Noùi caùch khaùc, coù theå ñònh nghóa moân ñeä laø nhöõng ngöôøi bieát yeâu thöông nhau. Yeâu thöông nhau voán laø neùt ñaëc tröng cuûa caùc tín höõu buoåi ñaàu. Saùch Coâng Vuï cho thaáy "moïi ngöôøi tín höõu ñeàu coi moïi söï nhö cuûa chung" (2, 44), hoï "ñoàng taâm nhaát trí chuyeân caàn lui tôùi Ñeàn Thôø, beû baùnh ôû nhaø, cuøng nhau chia seû cuûa nuoâi thaân." (2, 46). Tình yeâu thöông giöõa caùc Kitoâ höõu ñaõ khieán daân ngoaïi phaûi thoát leân: "Xem kìa, hoï yeâu thöông nhau bieát chöøng naøo, hoï daùm saün saøng cheát cho nhau!" Nhöõng Kitoâ höõu ñaàu tieân ôû Vieät Nam cuõng ñaõ ñöôïc goïi laø nhöõng ngöôøi theo "ñaïo yeâu thöông", khoâng coù tình yeâu thöông, chaúng ai nhaän ra chuùng ta laø moân ñeä Ñöùc Gieâsu, Ñaáng ñaõ yeâu thöông vaø yeâu thöông ñeán cuøng.
Baûn chaát cuûa ngöôøi moân ñeä laø yeâu thöông. Nhöng trong thöïc teá caùc Kitoâ höõu ngaøy nay vaãn chöa soáng troïn veïn ñieàu raên môùi naøy. Coù bieát bao tranh chaáp, ñaõ vaø ñang xaûy ra treân theá giôùi, giöõa nhöõng anh chò em Kitoâ höõu. Gaàn ñaây, ôû Phi Chaâu (Rwanda), hai boä toäc Hutu vaø Tutsi ñaõ taøn saùt laãn nhau khoâng thöông tieác. Maø caû hai phaàn lôùn ñeàu laø nhöõng ngöôøi coâng giaùo, voán laø anh em vôùi nhau. Phaûi chaêng daáu aán Kitoâ höõu chöa thöïc söï thaám nhuaàn vaøo ñôøi soáng chuùng ta, ñöa chuùng ta vöôït leân treân nhöõng baát ñoàng vaø dò bieät veà nhieàu maët.
"Anh chò em haõy yeâu thöông nhau". Chuùa Gieâsu phuïc sinh vaãn muoán nhaéc laïi maõi ñieàu raên naøy cho töøng Kitoâ höõu. Tình yeâu khoâng chæ vaéng boùng treân theá giôùi, maø ñoâi khi coøn vaéng boùng caû nôi caùc taäp theå Kitoâ höõu. Gia ñình, giaùo xöù, doøng tu, caùc hoäi ñoaøn, caùc hoäi thaùnh Kitoâ giaùo treân khaép theá giôùi, ñöôïc môøi goïi yeâu thöông nhö lôøi chöùng cho nhaân loaïi hoâm nay veà Chuùa Gieâsu. Giöõa moät theá giôùi bò phaân hoaù vaø ñoã vôõ, tình yeâu nôi nhöõng Kitoâ höõu cho thaáy söùc maïnh hieäp nhaát cuûa Chuùa Phuïc Sinh. Yeâu thöông chính laø laøm vieäc toâng ñoà truyeàn giaùo roài vaäy.
Nhöõng khuoân maët cuûa tình yeâu
Khi nhìn ngaém Ñöùc Gieâsu, chuùng ta thaáy moät soá neùt noåi baät nôi caùch baøy toû tình yeâu cuûa Ngaøi. Chuùng ta ao öôùc mình coù theå yeâu NHÖ Ñöùc Gieâsu, chaúng nhöõng ñoái vôùi anh chò em ñoàng ñaïo, maø caû ñoái vôùi moïi ngöôøi.
Moät tình yeâu ñi böôùc tröôùc. Ñöùc Gieâsu khoâng chôø ngöôøi khaùc ñeán vôùi mình. Chính Ngaøi môøi goïi oâng Leâvi laøm moân ñeä, xin ñeán ôû troï nhaø oâng Dakeâu laøm ngheà thu thueá; chính Ngaøi ñaõ trôû neân baïn ñoàng haønh cuûa hai moân ñeä chaùn naûn trôû veà Emmau; ñaõ hieän ra ñeå thoûa maõn nhöõng ñoøi hoûi cuûa oâng Toâma cöùng loøng. Chaúng ai baét Ngaøi laøm theá. Chæ tình yeâu môùi cho Ngaøi söï baïo daïn ñeå ñeán vôùi con ngöôøi, ñaëc bieät nhöõng ngöôøi toäi loãi. Ngaøi cuõng môøi chuùng ta ñeå leã vaät laïi maø ñi laøm hoaø vôùi ngöôøi gaây chuyeän xích mích vôùi ta (Mt 5, 23-25).
Moät tình yeâu khieâm toán. Caàn nhìn ngaém Con Thieân Chuùa môùi sinh ôû Beâlem ñeå hieåu theá naøo laø khieâm toán. Ñöùc Gieâsu soáng khieâm toán suoát moät ñôøi. Ngaøi khoâng laøm ai bò choaùng ngôïp bôûi quyeàn uy hay söï thaùnh thieän. Phuï nöõ, treû em, ngöôøi bò xaõ hoäi ruoàng boû, ai cuõng coù theå ñeán vôùi Ngaøi. Haõy hoïc cuøng Ta, vì Ta hieàn laønh vaø khieâm nhöôøng trong loøng (Mt 11, 29). Tình yeâu khieâm toán laø tình yeâu cuùi xuoáng. Tình yeâu naøy khieán ta ngöûa tay xin ngay caû moät ngöôøi ngheøo khoù nhaát.
Moät tình yeâu phuïc vuï. Ñöùc Gieâsu yù thöùc veà söù maïng phuïc vuï cuûa mình. Con Ngöôøi ñeán laø ñeå phuïc vuï vaø hieán maïng cho muoân ngöôøi (Mc 10, 45). Ngaøi ñaõ rao giaûng Tin Möøng xoa dòu veát thöông cuûa ngöôøi ñau khoå. Ngaøi môøi chuùng ta röûa chaân cho nhau, nghóa laø phuïc vuï trong khieâm haï (Ga 13, 13). Chính Ngaøi cuõng töï nhaän mình chæ laø ngöôøi haàu baøn cho caùc khaùch döï tieäc (Lc 22, 27). Thaäp giaù laø ñænh cao cuûa tình yeâu phuïc vuï. Tình yeâu coù theå bò khöôùc töø, laêng nhuïc, nhöng cuoái cuøng tình yeâu seõ thaéng. Thaäp giaù laø nôi Ñöùc Gieâsu ñöôïc toân vinh vaø laø nôi tình yeâu cuûa Chuùa Cha ñöôïc baøy toû troïn veïn cho nhaân loaïi.
2. Baïn nghó gì veà
baàu khí yeâu thöông nôi caùc
taäp theå baïn ñang soáng? Baïn coù
theå laøm gì ñeå moïi ngöôøi
trong gia ñình, trong nhoùm, trong xöù
ñaïo, thoâng caûm vaø ñoùn
nhaän nhau hôn?