Sau moät traän chieán khoác lieät, giöõa bao xaùc cheát ngoån ngang treân traän ñòa, ngöôøi ta tìm thaáy ñuû moïi kyû vaät nôi tuùi aùo nhöõng binh só Nga ñaõ ngaõ guïc döôùi bom ñaïn. Trong soá nhöõng thöù ñöôïc keå nhö coù giaù trò nhaát veà thieâng lieâng, phaûi keå ñeán moät böùc thö trong ñoù ngöôøi ta ñoïc thaáy nhöõng doøng chöõ heát söùc laï luøng veà loøng tin cuûa moät ngöôøi thanh nieân töøng lôùn leân vaø ñöôïc giaùo duïc theo chuû thuyeát voâ thaàn!
Chæ nhôø moät hoàng aân ñaëc bieät ñeán thaúng töø trôøi cao, ngöôøi thanh nieân naøy môùi coù theå tin vaøo Ñaáng maø maét phaøm anh khoâng theå thaáy ñöôïc. Anh chæ nhaän thaáy Ngöôøi hieän höõu qua baàu trôøi vôùi bao tinh tuù laáp laùnh ñeïp ñeõ moät caùch laï thöôøng! Anh khoâng chæ tin Ngöôøi trong ñaàu oùc anh, nhöng loøng anh thöïc söï ñaõ rung ñoäng khi anh vieát nhöõng doøng sau ñaây ñeå thöa thoát vôùi Ngöôøi:
"Laïy Chuùa, Chuùa coù nghe thaáy tieáng con khoâng?
Con chöa heà bao giôø noùi chuyeän vôùi Chuùa. Nhöng ngaøy hoâm nay ñaây con caûm thaáy nhu caàu caàn phaûi chaøo hoûi Chuùa. Con bieát raèng ngay töø luùc con coøn thô aáu, ngöôøi ta ñaõ khoâng ngöøng laëp ñi laëp laïi vôùi con raèng "Chuùa khoâng hieän höõu. Khoâng coù Chuùa ñaâu!" Vaø con, con thaät daïi doät ngu si ñeán ñoä ñaõ tin raèng ñieàu ñoù laø thaät, nghóa laø khoâng coù Chuùa. "Cho ñeán giôø phuùt naøy ñaây con cuõng chöa bao giôø ñeå yù hoaëc chieâm ngöôõng veû ñeïp thieân nhieân. Chæ môùi ngaøy hoâm nay con môùi nhaän ra veû ñeïp naøy. Ñoái dieän vôùi traùi ñaát vaø baàu trôøi laáp laùnh ñaày sao treân ñaàu con, con laëng leõ chieâm ngaém veû ñeïp tuyeät vôøi cuûa baàu trôøi röïc rôõ vôùi muoân tinh tuù. Oâi ñeïp bieát chöøng naøo! Laøm sao maø con ñaõ coù theå bò löøa doái moät caùch phuû phaøng cay ñaéng ñeán theá!
"Laïy Chuùa, con khoâng bieát Chuùa coù giô tay tieáp nhaän con khoâng. Nhöng phaàn con, con xin xöng thuù ñieàu naøy vôùi Chuùa vaø con tin raèng Chuùa seõ hieåu con: Ñoù laø moät pheùp laï ñaõ xaûy ra. Bôûi vì giöõa vöïc thaúm cuûa traàn gian khuûng khieáp naøy, aùnh saùng ñaõ chieáu doïi, vaø con ñaõ tìm thaáy aùnh saùng. Con seõ khoâng noùi vôùi Chuùa ñieàu gì khaùc nöõa ngoaøi vieäc baøy toû vôùi Chuùa nieàm vui vì ñöôïc bieát raèng Chuùa thöïc söï hieän höõu. Chuùa laø Ñaáng haèng soáng. "Chuùng con ñaõ ñöôïc leänh ñuùng nöûa ñeâm nay phaûi baét ñaàu cuoäc taán coâng. Nhöng keå töø giôø phuùt naøy con khoâng coøn sôï haõi gì nöõa caû, bôûi vì con bieát raèng Chuùa ñang chaêm chuù nhìn con.
"Thoâi Chuùa ôi, ñaõ coù tieáng coøi baùo hieäu roài. Phaûi laøm sao baây giôø? Con khoâng coù löïa choïn naøo khaùc hôn laø phaûi thi haønh quaân leänh. Tuy nhieân neáu ñöôïc ôû yeân nôi ñaây vôùi Chuùa, thì thaät laø tuyeät dieäu, eâm aùi bieát chöøng naøo!
Coù Leõ Ñeâm Nay Con Seõ Goõ Cöûa Nhaø Chuùa
"Con coøn muoán voäi vaøng baøy toû theâm vôùi Chuùa ñieàu naøy nöõa: Chuùa bieát khoâng, traän chieán naøy seõ voâ cuøng khoác lieät. Coù leõ ngay ñeâm nay con seõ ñeán goõ cöûa nhaø Chuùa, duø raèng con ñaõ khoâng bao giôø laø baïn höõu cuûa Chuùa. Nhöng Chuùa coù cho pheùp con vaøo cö nguï nôi nhaø Chuùa khoâng? Coi kìa, ngöôøi ta seõ baûo raèng con ñang khoùc! Nhöng Chuùa coù thaáy laø moät ñieàu laï luøng ñang xaûy ra nôi con khoâng? Sôû dó con khoùc laø vì ñoâi maét tinh thaàn cuûa con ñaõ ñöôïc môû ra.
"Laïy Chuùa, xin haõy tha thöù cho con. Con saép xoâng vaøo traän chieán. Con bieát chaéc chaén raèng con seõ khoâng coøn soáng soùt ñeå trôû veà vôùi gia ñình nöõa. Nhöng maø laï luøng vaø tuyeät dieäu thay! Con khoâng caûm thaáy sôï cheát chuùt naøo! Duø soáng trong hoaøn caûnh naøo, duø khoâng ñöôïc bieát ñeán Chuùa hay coá tình choái boû vaø choáng laïi Chuùa, con ngöôøi vaãn luoân laø ñoái töôïng cuûa tình thöông nhaân haäu vaø khoan dung, tình thöông cuûa moät Thieân Chuùa chæ bieát yeâu thöông tha thöù vaø khoâng ngöøng theo ñuoåi con ngöôøi."
Ñieàu noåi baät trong baøi Tin Möøng hoâm nay dó nhieân laø nieàm tin cuûa toâng ñoà Toâma. OÂng ñaõ ñöôïc Chuùa Gieâsu Phuïc Sinh chieáu coá hieän ra moät caùch ñaëc bieät daønh rieâng cho oâng. Chính nhôø vaäy maø loøng tin cuûa oâng ñöôïc bieán chuyeån. OÂng ñaõ ra meàm loøng ñeå thöa vôùi Chuùa "Laïy Chuùa cuûa con, laïy Thieân Chuùa cuûa con." (c.28).
Nhöng lieàn sau ñoù, Chuùa Gieâsu Phuïc Sinh coøn chieáu coá vaø quan taâm tôùi nieàm tin cuûa bao ngöôøi khaùc nöõa khi Ngöôøi noùi vôùi oâng Toâma: "Vì ñaõ thaáy Thaày neân anh tin. Phuùc thay nhöõng ngöôøi khoâng thaáy maø tin!" (c.29). Nhöõng ngöôøi khoâng thaáy maø tin noùi ñaây, thöïc söï phaûi bao goàm caû ngöôøi lính Nga ñöôïc ôn trôû laïi ñeå tin vaøo Chuùa ôû phuùt choùt cuûa ñôøi anh, cuõng nhö phaûi bao goàm moïi ngöôøi tin vaøo Thieân Chuùa maø maét hoï chöa heà thaáy.
Baøi Tin Möøng tröôùc heát cho thaáy möôøi moân ñeä ñaõ thaáy vaø ñaõ tin vaøo Chuùa Phuïc Sinh, nhôø ñoù caùc oâng ñöôïc vui möøng (cc.19-20). Rieâng Toâma vaéng maët khoâng tin lôøi möôøi oâng kia keå laïi maø coøn ñoøi phaûi ñuïng chaïm tôùi Thaày thì oâng môùi tin (c.25).
Ñoøi Ñuïng Chaïm Tôùi Caïnh Söôøn Vaø Caùc Loã Ñinh
Vaäy Gioan laàn löôït cho ta thaáy nieàm tin vaøo Chuùa Phuïc Sinh ôû nhöõng caáp ñoä khaùc nhau. Thoaït tieân, ngöôøi moân ñeä ñöôïc Chuùa Gieâsu yeâu chæ thaáy caùc baêng vaûi vaø khaên che maët nôi moä troáng maø ñaõ tin (Ga 20,5-8). Keá ñeán laø Maria Maùcñala thaáy Chuùa Gieâsu nhöng khoâng nhaän ra Ngöôøi cho tôùi khi Ngöôøi goïi coâ ñích danh (c.16). Tieáp theo laø möôøi moân ñeä ñaõ thaáy Chuùa vaø ñaõ tin (c.20). Coøn Toâma thì ñoøi ñieàu kieän laø chính oâng phaûi ñöôïc ñuïng chaïm tôùi caïnh söôøn vaø caùc loã ñinh nôi thaân xaùc Chuùa thì oâng môùi tin (c.25).
Nhö vaäy moät caùch tinh vi, Gioan neâu vaán ñeà veà nieàm tin cuûa caùc theá heä töông lai. Nieàm tin aáy seõ theo maãu naøo: nhö nieàm tin cuûa ngöôøi moân ñeä Chuùa Gieâsu yeâu? Cuûa Maria Maùcñala? Cuûa möôøi moân ñeä? Hay cuûa oâng Toâma?
Thöïc ra caâu hoûi töông ñöông nhö vaäy ñaõ ñöôïc ñaët ra lieân quan tôùi bieán coá Thieân Chuùa kyù keát giao öôùc vôùi daân Ngöôøi trong Cöïu Öôùc taïi nuùi Sinai. Bieán coá aáy coù taàm aûnh höôûng nhö theá naøo ñoái vôùi caùc theá heä keá tieáp cuûa daân Do Thaùi qua caùc theá kyû? Vaøo khoaûng naêm 250 sau Ñöùc Kitoâ, moät baäc thaày cuûa ngöôøi Do Thaùi traû lôøi nhö sau veà nhöõng ngöôøi nhaäp Do Thaùi Giaùo töø caùc ñaïo khaùc: "Hoï ñöôïc Thieân Chuùa yeâu quí hôn daân Ít-ra-en xöa taïi nuùi Sinai. Bôûi leõ daân Ít-ra-en xöa ñaõ khoâng chaáp nhaän Luaät Chuùa neáu hoï khoâng ñöôïc chöùng kieán saám seùt, löûa chaùy, nuùi ñoài rung chuyeån cuõng nhö nhöõng tieáng keøn aàm vang. Rieâng nhöõng ngöôøi nhaäp ñaïo chaúng ñöôïc thaáy nhöõng ñieàu gì nhö vaäy maø hoï cuõng phoù thaùc baûn thaân hoï cho Thieân Chuùa vaø chaáp nhaän Luaät Chuùa. Thöû hoûi coøn coù ai ñaùng quí hôn nhöõng con ngöôøi ñaùng keå nhö vaäy?"
Khoâng Thaáy Maø Tin
Cuõng vaäy, Chuùa Gieâsu Phuïc Sinh trong baøi Tin Möøng hoâm nay ca ngôïi ña soá daân Thieân Chuùa trong Taân Öôùc laø nhöõng ngöôøi chöa bao giôø ñöôïc thaáy Ñöùc Kitoâ taän maét maø hoï cuõng tin. Chính nhôø Chuùa Thaùnh Linh daãn ñöa neân hoï môùi coù theå nhìn nhaän Ñöùc Kitoâ laø Chuùa vaø laø Thieân Chuùa cuûa hoï. Nhö vaäy baøi Tin Möøng hoâm nay cho thaáy Ñaáng Phuïc Sinh quan taâm ñeán hoaøn caûnh cuûa ña soá caùc Kitoâ höõu khaép nôi treân theá giôùi qua caùc thôøi ñaïi. Ñöùc tin cuûa hoï ñöôïc ñaùnh giaù cao theo höôùng ñöùc tin cuûa ngöôøi moân ñeä Chuùa Gieâsu yeâu, laø ngöôøi khoâng thaáy Chuùa nhöng ñaõ tin döïa vaøo moät soá daáu chæ maø thoâi (Ga 20,5-8).
Roõ raøng tröôøng
hôïp ngöôøi lính Nga trong caâu
chuyeän noùi treân chæ nhôø vaøo
daáu chæ laø thieân nhieân ñeïp
ñeõ tuyeät vôøi maø tin vaø
phoù thaùc baûn thaân cho Thieân Chuùa.
Coù leõ chæ tôùi ngaøy phaùn
xeùt chung ngöôøi ta môùi ñöôïc
thaáy roõ töông quan giöõa anh vaø
Thieân Chuùa nhö theá naøo. Hay noùi
theo Ñöùc Gioan Phaoloâ II laø "Toùm
laïi, chæ mình Thieân Chuùa môùi
cöùu ñöôïc con ngöôøi
mieãn laø con ngöôøi cuøng coäng
taùc vaøo. Vieäc con ngöôøi coù
theå coäng taùc vaøo coâng trình
cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa chính
laø ñieàu laøm cho con ngöôøi
neân cao caû. Söï kieän con ngöôøi
ñöôïc môøi goïi laøm vieäc
vôùi Thieân Chuùa cho cuøng ñích
ñôøi mình, töùc laø cho ôn
cöùu ñoä vaø coâng cuoäc thaàn
hoùa baûn thaân, ñaõ ñöôïc
truyeàn thoáng Ñoâng Phöông goïi
laø "thaàn nhaân ñoàng taùc" (Synergisme):
Cuøng vôùi Thieân Chuùa, con ngöôøi
"taïo neân" theá giôùi; cuøng vôùi
Thieân Chuùa, con ngöôøi "laøm neân"
ôn cöùu ñoä cuûa mình. Vieäc
thaàn hoaù con ngöôøi laø vieäc
cuûa Thieân Chuùa, nhöng daãu vaäy,
con ngöôøi vaãn luoân phaûi coäng
taùc vôùi Ngöôøi." (Entrez dans l'Espeùrance,
Plon-Mame, 1994, p.284).
2. Chính baïn coù bao giôø ñöôïc ñaùnh ñoäng do thieân nhieân ñeïp ñeõ tuyeät vôøi nhö ngöôøi lính Nga trong caâu chuyeän noùi treân? Trong tröôøng hôïp ñoù, baïn noùi gì vôùi Thieân Chuùa veà nhöõng ñieàu kyø dieäu Ngöôøi laøm tröôùc maét baïn?
3. Baïn nghó gì
veà cuoäc trôû laïi cuûa ngöôøi
lính Nga trong caâu chuyeän noùi treân?