Roài Ñöùc Gieâsu noùi tieáp: "Moät ngöôøi kia coù hai con trai. Ngöôøi con thöù noùi vôùi cha raèng: "Thöa cha, xin cho con phaàn taøi saûn con ñöôïc höôûng". Vaø ngöôøi cha ñaõ chia cuûa caûi cho hai con. Ít ngaøy sau, ngöôøi con thöù thu goùp taát caû roài traåy ñi phöông xa. ÔÛ ñoù anh ta soáng phoùng ñaõng, phung phí taøi saûn cuûa mình.
"Khi anh ta ñaõ aên tieâu heát saïch, thì laïi xaûy ra trong vuøng aáy moät naïn ñoùi khuûng khieáp. Vaø anh ta baét ñaàu laâm caûnh tuùng thieáu, neân phaûi ñi ôû cho moät ngöôøi daân trong vuøng; ngöôøi naøy sai anh ta ra ñoàng chaên heo. Anh ta ao öôùc laáy ñaäu muoàng heo aên maø nheùt cho ñaày buïng, nhöng chaúng ai cho. Baáy giôø anh ta hoài taâm vaø töï nhuû: "Bieát bao nhieâu ngöôøi laøm coâng cho cha ta ñöôïc côm dö gaïo thöøa, maø ta ôû ñaây laïi cheát ñoùi! Thoâi, ta ñöùng leân, ñi veà cuøng cha vaø thöa vôùi ngöôøi: "Thöa cha, con thaät ñaéc toäi vôùi Trôøi vaø vôùi cha, chaúng coøn ñaùng goïi laø con cha nöõa. Xin coi con nhö moät ngöôøi laøm coâng cho cha vaäy". Theá roài anh ta ñöùng leân ñi veà cuøng cha.
"Anh ta coøn ôû ñaøng xa, thì ngöôøi cha ñaõ troâng thaáy. OÂng chaïnh loøng thöông, chaïy ra oâm choàm anh ta vaø hoân laáy hoân ñeå. Baáy giôøi ngöôøi con noùi raèng: "Thöa cha, con thaät ñaéc toäi vôùi Trôøi vaø vôùi cha, chaúng coøn ñaùng goïi laø con cha nöõa..." Nhöng ngöôøi cha lieàn baûo caùc ñaày tôù raèng: "Mau ñem aùo ñeïp nhaát ra ñaây maëc cho caäu, xoû nhaãn vaøo ngoùn tay, xoû deùp vaøo chaân caäu, Roài ñi baét con beâ ñaõ voã beùo laøm thòt ñeå chuùng ta môû tieäc aên möøng! Vì con ta ñaây ñaõ cheát maø nay soáng laïi, ñaõ maát maø nay laïi tìm thaáy". Vaø hoï baét ñaàu aên möøng.
"Luùc aáy ngöôøi con caû cuûa oâng ñang ôû ngoaøi ñoàng. Khi anh ta veà gaàn ñeán nhaø, nghe thaáy tieáng ñaøn ca nhaûy muùa, lieàn goïi moät ngöôøi ñaày tôù ra maø hoûi xem coù chuyeän gì. Ngöôøi aáy traû lôøi: "Em caäu ñaõ veà, vaø cha caäu ñaõ laøm thòt con beâ beùo, vì ñöôïc laïi caäu aáy maïnh khoeû". Ngöôøi anh caû lieàn noåi giaän vaø khoâng chòu vaøo nhaø. Nhöng cha caäu ra naên næ. Caäu traû lôøi cha: "Cha ôi, ñaõ bao nhieâu naêm trôøi con haàu haï cha, vaø chaúng khi naøo traùi leänh, theá maø chöa bao giôø cha cho laáy ñöôïc moät con deâ con ñeå con aên möøng vôùi baïn beø. Coøn thaèng con cuûa cha ñoù, sau khi ñaõ nuoát heát cuûa caûi cuûa cha vôùi boïn ñieám, nay trôû veà, thì cha laïi gieát beâ beùo aên möøng!"
"Nhöng ngöôøi
cha noùi vôùi anh ta: "Con aø, luùc naøo
con cuõng ôû vôùi cha, taát caû
nhöõng gì cuûa cha ñeàu laø
cuûa con. Nhöng chuùng ta phaûi aên möøng
vaø hoan hyû, vì em con ñaây ñaõ
cheát, nay laïi soáng, ñaõ maát,
nay laïi tìm thaáy".
Ngaøy 25 thaùng 2 naêm 1954 xaûy ra moät vuï cöôùp ngaân haøng taïi thuû ñoâ Paris cuûa nöôùc Phaùp. Moät chaøng trai teân Phan Ñaêng Leâ (Jacques Flesh) duøng suùng tröôùc heát baén troïng thöông moät nhaân vieân ngaân haøng, sau ñoù baén cheát moät nhaân vieân caûnh saùt, ñoàng thôøi laøm moät soá ngöôøi qua ñöôøng bò thöông. May maø nhaân vieân coâng löïc ñaõ sôùm toùm coå ñöôïc haén.
Taïi phieân toaø, phaïm nhaân khoâng heà hoái haän veà toäi ñaõ phaïm maø coøn ngaïo ngheã muoán khieâu khích moïi ngöôøi coù maët. Ban ñaàu ñaõ coù ngöôøi nghi haén maéc beänh taâm thaàn. Nhöng traéc nghieäm taâm lyù cho thaáy teân Phan Ñaêng Leâ naøy chæ laø moät ñöùa con ñöôïc cöng chieàu quaù hoaù ra maát daïy, chæ bieát aên chôi ñaøng ñieám. Haén trô treõn vaø bình thaûn chaáp nhaän aùn töû moät caùch voâ lieâm sæ. Khi bò leân aùn töû hình, haén lôùn tieáng noùi vôùi mình raèng: "Cho maøy ñaùng ñôøi! Maøy phaûi böôùc leân maùy cheùm thì haõy toû ra laø moät con ngöôøi can ñaûm!"
Quaû thaät Phan Ñaêng Leâ laø con moät oâng chuû ngaân haøng giaàu suï nöôùc Bæ. Cho tôùi tuoåi 24, caäu muoán gì ñöôïc naáy, khoâng heà thieáu thoán söï gì. Caäu ñaõ phung phí tuoåi xuaân xanh trong aên chôi, löôøi bieáng vaø öông ngaïnh. Hoïc tröôøng naøo cuõng chæ ñöôïc vaøi ngaøy hoaëc moät tuaàn laø bò ñuoåi. Caäu con nhaø giaøu naøy quaû thaät ñaõ trôû neân keû voâ duïng vaø cuoái cuøng trôû neân keû saùt nhaân.
Ñaàu naêm 1954 chaøng noåi höùng ñoøi boá meï cho tieàn ñeå mua moät chieác thuyeàn buoàm hieäu Phi-li-moát-ka daøi 10m, trò giaù tôùi 2 trieäu quan Phaùp. Chính vì bò boá meï töø choái maø chaøng ñaõ vaùc suùng ñi cöôùp ngaân haøng vaø bò sa löôùi phaùp luaät.
Gaëp Ñöôïc Loøng Thöông Xoùt Cuûa Thieân Chuùa
Nhöng chuyeän chaøng thanh nieân con nhaø giaøu Phan Ñaêng Leâ ñöôïc ñeà caäp trong tôø chia seû tuaàn naøy khoâng phaûi vì trôû neân keû saùt nhaân cho baèng nhôø ôn Chuùa ñaõ trôû neân hoái nhaân. Soá laø trong ba naêm ngoài tuø ñôïi ngaøy leân maùy cheùm, anh ñaõ say meâ ñoïc Kinh Thaùnh vaø ñaõ gaëp ñöôïc loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa.
Trong moãi laù thö Phan Ñaêng Leâ vieát veà cho ngöôøi vôï treû, ngöôøi ta ñeàu ñoïc ñöôïc beà saâu cuûa moät taâm hoàn ñaõ ñöôïc ñoåi môùi nhôø gaëp gôõ Thieân Chuùa. Chaøng yù thöùc raát roõ veà tình traïng toäi loãi cuûa mình tröôùc maët Thieân Chuùa vaø xaõ hoäi neân raát sung söôùng ñoùn nhaän cuoäc ñoåi môùi ñang dieãn ra nôi con ngöôøi chaøng. Do ñoù ba naêm chôø cheát nôi nhaø tuø chính laø ba naêm traøn ñaày nieàm vui vaø ôn bình an ñoái vôùi chaøng.
Trong moät laù thö vieát cho ngöôøi vôï treû, chaøng taâm söï: "Em aø, tröôùc kia anh chæ laø moät caùi xaùc ñoäng ñaäy maø thoâi, nay anh thaâm tín raèng ñaây laø laàn ñaàu tieân trong ñôøi, anh thöïc söï soáng."
AÙnh Saùng Treân Ñoaïn Ñaàu Ñaøi
Caùc thö maø Phan Ñaêng Leâ vieát cho vôï ñöôïc in thaønh saùch döôùi nhan ñeà: "AÙnh Saùng Treân Ñoaïn Ñaàu Ñaøi". Moät ngaøy tröôùc khi böôùc leân maùy cheùm, Phan Ñaêng Leâ vieát trong thö vónh bieät vôï nhö sau: "Cuoäc haønh quyeát seõ xaûy ra vaøo ngaøy mai, luùc 4 giôø saùng. Xin cho yù Chuùa ñöôïc troïn veïn! Em yeâu, trong 5 tieáng ñoàng hoà nöõa anh seõ ñöôïc gaëp gôõ Chuùa Gieâsu."
Ngaøy 2 thaùng 10 naêm 1957, sau khi chòu Mình Thaùnh Chuùa töø tay linh muïc tuyeân uùy nhaø tuø, Phan Ñaêng Leâ ñaõ hieân ngang böôùc ñi trong haønh lang ñöa anh tôùi maùy cheùm. Naêm ñoù anh vöøa troøn 27 tuoåi. Böôùc ñöôøng naøo ñaõ ñöa anh töø con ngöôøi saùt nhaân ngang taøng neân hoái nhaân thaùnh thieän? Cuoäc ñôøi cuûa anh nôi nhaø tuø ñaõ laøm chaán ñoäng giôùi luaät sö, trí thöùc vaø toân giaùo. Theo nhaät baùo Raïng Ñoâng cuûa Paris, ngay ñoäi lính canh tröôùc ñoaïn ñaàu ñaøi saùng thöù naêm hoâm ñoù cuõng cho bieát: hoï chöa töøng thaáy moät toäi nhaân naøo böôùc leân maùy cheùm vôùi loøng duõng caûm can tröôøng nhö Phan Ñaêng Leâ.
Ñieàu heát söùc ñaëc bieät laø chính Ñöùc Hoàng Y Lustiger, toång giaùm muïc Paris ñaõ cho laäp hoà sô vaø kyù ñôn xin phong chaân phöôùc cho anh Phan Ñaêng Leâ. Quaû thaät, neáu moïi söï xuoâi chaûy anh coù theå trôû neân "ngöôøi troäm laønh hieän ñaïi" laøm cho yù nghóa cuûa baøi Tin Möøng hoâm nay trôû neân soáng ñoäng ñoái vôùi ngöôøi thôøi nay.
Nhöng baøi Tin Möøng hoâm nay vaãn coøn ñoù nhö laø moät thaùch ñoá lôùn cho moïi ngöôøi thuoäc moïi thôøi ñaïi, bôûi leõ ai laø ngöôøi cuõng caàn ñeán loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa, khoâng rieâng gì nhöõng con ngöôøi ngang taøng nhö anh Phan Ñaêng Leâ.
Tình Thöông Cuûa Ngöôøi Cha Ñoái Vôùi Caû Hai Con
Caùc nhaø bình giaûi Kinh Thaùnh ñeàu cho thaáy yù chính maø baøi Tin Möøng hoâm nay nhaém tôùi laø tình thöông cuûa ngöôøi cha ñoái vôùi caû hai ngöôøi con, tuy tình thöông aáy noåi baät ñoái vôùi ngöôøi con thöù. Theo luaät Do Thaùi (Ñnl 21,17), gia taøi cuûa ngöôøi boá chia laøm ba thì con caû ñöôïc höôûng hai phaàn, con thöù ñöôïc höôûng moät phaàn.
Bình thöôøng gia taøi chæ ñöôïc phaân phaùt cho con caùi sau khi ngöôøi boá ñaõ qua ñôøi. Luaät phaùp coøn döï truø hình phaït daønh cho keû ruùt phaàn gia taøi cuûa mình ra tröôùc thôøi gian qui ñònh. Duø sao ñöùa con thöù trong duï ngoân ñaõ ruùt heát phaàn gia taøi thuoäc veà noù. Ñieàu ñoù cho thaáy noù thöïc söï ñaõ caét ñöùt moïi raøng buoäc vôùi gia ñình. Vieäc noù ruùt ñi moät phaàn ba gia saûn taát nhieân aûnh höôûng tôùi toaøn boä lôïi töùc cuûa gia ñình vaø tröïc tieáp ñuïng chaïm tôùi quyeàn lôïi cuûa ngöôøi anh caû; ta coù theå hieåu phaàn naøo veà lyù do taïi sao ngöôøi anh caû khoâng chòu laøm hoøa vôùi em: ñöùa em naøy trôû veà nhaø roài, nhöng vieäc phaù hoaïi cuûa noù cöù coøn tieáp tuïc khieán ngöôøi anh caû bò thieät thoøi!
Duï ngoân ngöôøi cha nhaân haäu ñaõ trôû neân caâu chuyeän quaù quen thuoäc vôùi caùc Kitoâ höõu chuùng ta neân ai cuõng coù theå söû duïng trí töôûng töôïng ñeå khai thaùc nhöõng ñieàu mình laáy laøm taâm ñaéc, nhaát laø veà böôùc ñöôøng suy suïp cuûa ngöôøi con thöù. Caùi caûnh phung phaù tieàn cuûa, baát keå tôùi moà hoâi nöôùc maét cuûa ngöôøi boá vaø tieáng toát cuûa gia ñình, ñieàu ñoù chaúng ai maø chaáp nhaän. Nhöng vôùi ngöôøi Do Thaùi ñieàu gheâ tôûm hôn caû laø caùi caûnh ñöùa con thöù phaûi ñi chaên heo. Chæ coù "quaân ngoaïi ñaïo" môùi laøm coâng vieäc ñaùng khinh bæ ñoù. Hôn nöõa, noù öôùc ao ñöôïc aên thöù ñoà heo aên maø cuõng chaúng coù maø aên. Nhö vaäy ngöôøi con thöù khoâng nhöõng bò suy suïp maø coøn xuoáng caáp vì trôû neân heøn haï hôn loaøi heo laø con vaät maø ai laø ngöôøi Do Thaùi cuõng gheâ tôûm!
Chính trong caûnh tuùng quaãn ñoù, ngöôøi con thöù nhôù laïi baàu khí eâm aám cuûa gia ñình mình. Noù öôùc ao trôû veà nhaø nhö ngöôøi laøm coâng maø thoâi. Nhöng cha noù ñaõ ñoái xöû moät caùch vöôït ngoaøi ñieàu noù coù theå töôûng töôïng. Chính cha noù ñaõ chaïy tôùi oâm hoân noù khi noù trôû veà. Ngöôøi cha naøo coù ñeå yù gì ñeán lôøi xöng thuù cuûa noù. OÂng chæ quan taâm tôùi vieäc hoài phuïc laïi toaøn boä nhöõng ñoà oâng daønh cho ngöôøi con keå nhö ñaõ maát maø nay tìm ñöôïc, ñaõ cheát maø nay soáng laïi!
Muoán Caû Hai Con Ñöôïc Haïnh Phuùc
Caâu chuyeän nhö ñaõ
tôùi hoài keát thuùc thì laïi
xaûy ra vaán ñeà môùi laø
ngöôøi con caû giaän doãi khoâng
chòu tham gia böõa tieäc möøng em hoang
ñaøng trôû veà. Ngöôøi
cha laïi phaûi chaïy ra naên næ ñeå
coù söï hoaø giaûi vì oâng muoán
cho caû hai ngöôøi con ñeàu ñöôïc
haïnh phuùc. Ñieàu laøm ngöôøi
con caû bò vöôùng maéc laø
thaùi ñoä töï maõn maø anh khaêng
khaêng duy trì. Ngöôøi cha khoâng
tranh luaän veà moïi ñieàu toát maø
ngöôøi con caû laáy laøm töï
haøo nhöng chæ naên næ xin anh vaøo
ñeå "aên möøng vaø hoan hæ,
vì em con ñaây ñaõ cheát, nay
laïi soáng, ñaõ maát nay laïi tìm
thaáy" (c.32)
2. Nhöng chính Chuùa Gieâsu muoán baïn gioáng ai trong caùc nhaân vaät ñöôïc moâ taû trong baøi Tin Möøng hoâm nay?
3. Baïn nghó gì
veà tröôøng hôïp anh Phan Ñaêng
Leâ? Söï kieän con ngöôøi maát
daïy vaø ngang taøng naøy aên naên
trôû laïi coù cho pheùp baïn thaát
voïng veà moät ngöôøi naøo baïn
bieát chaêng?