Tìm hieåu vaø chia seû
ñôøi soáng Tin Möøng

Linh Muïc Augustine, SJ. phuï traùch

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Ngaøy 28 thaùng 1 naêm 2001
Chuùa Nhaät 4 Quanh Naêm C

Ñoïc Tin Möøng Lc 4,21-30

Gôïi yù ñeå soáng vaø chia seû Tin Möøng

Vôû Kòch Tu-ran-ñoâ

 Nhaø soaïn kòch noåi tieáng nöôùc Italia mang quí danh raát daøi laø Giacomo Antonio Domenico Michele Secondo Maria Puccini (1858-1924) maø ta coù theå goïi taét laø nhaïc só Pu-xi-ni cho deã. OÂng saùng taùc raát nhieàu nhaïc kòch ñöôïc theá giôùi haâm moä, nhöng vôû kòch Tu-ran-ñoâ (Turando) maø nhieàu ngöôøi keå laø hay nhaát, laïi ñöôïc hoaøn taát 2 naêm sau khi oâng qua ñôøi!

Soá laø vaøo naêm 1922, nhaïc só Puxini maéc beänh ung thö nhöng vaàn coá coâng hoaøn thaønh vôû kòch noùi treân maø oâng cho laø quan troïng. Khi caên beänh trôû neân toài teä, oâng buoäc loøng phaûi troái traên cho caùc ñeä töû. OÂng noùi: "Neáu thaøy khoâng hoaøn taát xong vôû kòch Tu-ran-ño, thì caùc troø haõy hoaøn taát noù cho thaøy."

Theá roài naêm 1924, beänh tình cuûa nhaïc só traàm troïng ñeán noãi ngöôøi ta phaûi ñöa oâng sang nöôùc Bæ ñeå ñöôïc giaûi phaãu. Hai ngaøy sau cuoäc giaûi phaãu oâng ñaõ taét thôû. Theá laø ñeán löôït caùc ñeä töû cuûa oâng caëm cuïi hoaøn taát vôû kòch Tu-ran-ñoâ.

Naêm 1926, vôû kòch ñoù ra maét theá giôùi taïi nhaø haùt lôùn cuûa thaønh phoá Milanoâ cuûa Italia. Ngöôøi ñieàu khieån laø chaøng Toát-ca-ni-ni (Arturo Toscanini 1867-1957), hoïc troø öu tuù cuûa nhaïc só Puxini. Baûn nhaïc kòch dieãn ra troâi chaûy toát ñeïp cho ñeán khi ngöôøi ñieàu khieån raøn ruïa nöôùc maét treân hai goø maù. Chaøng ñaët caây gaäy ñieàu khieån xuoáng, quay veà phía thính giaû vaø noùi: "Thöa quí vò, sö phuï chuùng toâi ñaõ vieát ñöôïc ñeán ñaây, roài ngöôøi qua ñôøi."

Toaøn theå thính giaû nhö ngöøng thôû. Moïi ngöôøi ñeàu ôû laëng

 Sau vaøi phuùt, ngöôøi ñieàu khieån cuùi xuoáng caàm chieác gaäy leân, höôùng veà phía cöû toaï vaø noùi vôùi gioïng töôi vui môùi meû: "Nhöng nhoùm ñeä töû chuùng toâi ñaõ hoaøn taát coâng trình cuûa thaøy chuùng toâi nhö sau."

Theá laø baûn kòch Tu-ran-ñoâ laïi tieáp tuïc vang leân trong nhaø haùt. Roài khi vôû kòch vöøa chaám döùt, toaøn theå khaùn thính giaû ñöùng leân voã tay aàm aàm nhö saám vang. Nhöõng ngöôøi coù maët quaû thaät, khoâng bao giôø coù theå queân ñöôïc giaây phuùt soâi noåi lòch söû luùc ñoù.

Coù theå noùi baøi Tin Möøng hoâm nay caùch naøo ñoù ví ñöôïc nhö vôû nhaïc kòch Tu-ran-ñoâ. Moät ñaøng chính Ñöùc Gieâsu seõ ñöùng ra hoaøn taát coâng trình maø baøi Tin Möøng hoâm nay chæ laø moät phaàn cuûa lôøi loan baùo. Ñaøng khaùc, cuõng chính caùc moân ñeä cuûa sö phuï Gieâsu seõ noái tieáp nhau goùp phaàn hoaøn thaønh coâng trình baèng chính cuoäc soáng cuûa mình.

Buïng Meï, Daï Con, Töû Cung

 Dó nhieân vôû nhaïc kòch Tu-ran-ñoâ chæ laø moät taùc phaåm heát söùc giôùi haïn so vôùi coâng trình voâ cuøng lôùn lao ñöôïc theå hieän do sö phuï Gieâsu vaø caùc moân ñeä cuûa Thaøy. Moät caùch ñôn giaûn, nhaïc kòch Tu-ran-ñoâ chaúng qua chæ laø taùc phaåm ñöôïc gôïi höùng do vôû kòch coù teân töông töï laø Tu-ran-ñoùt-te (Turandotte), laø taùc phaåm cuûa Carlo Gozzi (1720-1806). Coøn coâng trình cuûa sö phuï Gieâsu chính laø coâng trình cöùu nhaân ñoä theá lieân quan tôùi caû loaøi ngöôøi, maø nguoàn khôûi höùng laø chính tình yeâu Thieân Chuùa. Trong Cöïu Öôùc, caùc ngoân söù khoâng ngöøng taùn tuïng nguoàn tình yeâu baát taän naøy. Nhöng ñieàu ñaëc bieät laø Cöïu Öôùc duøng töø Hipri Ta-ra-ham (Taraham) ñeå chæ veà loøng "nhaân haäu töø bi" cuûa Gia-veâ Thieân Chuùa, maø goác cuûa töø Ta-ra-ham laø ra-ham (raham) coù nghóa laø "buïng meï, daï con, töû cung. Thieân Chuùa ñaõ muoán mang teân laø "loøng daï cuûa ngöôøi meï", laø nôi ban söï soáng. Loøng nhaân haäu töø bi cuûa Giaveâ Thieân Chuùa, chính laø baûn theå cuûa Ngöôøi (x. Xh 34,6). Ngöôøi vöøa laø cha sinh thaønh, vöøa laø meï cöu mang trong aâu yeám vaø tình thöông. Vieäc tha thöù toäi loãi naèm trong daï cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng khoâng ngöøng öôùc ao ban söï soáng cho loaøi ngöôøi. Vaø Ngöôøi coøn ban laïi ôn tha thöù khi con ngöôøi thöïc tình hoaùn caûi. Töø bi nhaân haäu coù nghóa laø quaù ñoãi yeâu thöông vaø ban phaùt söï soáng doài daøo phong phuù ñeán noãi toäi loãi vaø aùc tính cuõng bò nhaän chìm trong loøng daï ban söï soáng aáy cuûa Thieân Chuùa.

Ñöùc Gieâsu Kitoâ chính laø hieän thaân cuûa loøng töø bi nhaân haäu ñoù cuûa Thieân Chuùa. Noùi theo cuoán "Böôùc Qua Ngöôõng Cöûa cuûa Hy Voïng" cuûa Ñöùc Gioan Phaolo II, ñaõ chính thöùc ñöôïc phoå bieán taïi caùc nöôùc treân theá giôùi baèng 38 thöù tieáng khaùc nhau vôùi khoaûng 20 trieäu cuoán, thì "Ñaáng Thieân Chuùa Toaøn Naêng cuõng laø Thieân Chuùa Thöôïng Trí vaø Tình Yeâu… Ngöôøi khoâng phaûi laø Ñaáng Tuyeät Ñoái ôû beân kia theá giôùi, döûng döng vôùi noãi khoå ñau cuûa con ngöôøi. Ngöôøi laø Emmanuen "Thieân Chuùa ôû cuøng chuùng ta", Thieân Chuùa chia seû soá phaän cuûa con ngöôøi vaø thoâng hieäp vaøo ñònh maïng cuûa loaøi ngöôøi… Ñöùc Kitoâ chòu ñoùng ñinh treân thaäp töï laø moät baèng chöùng cuûa tình lieân ñôùi cuûa Thieân Chuùa vôùi con ngöôøi chòu khoå ñau. Thieân Chuùa ñaët mình veà phía con ngöôøi. Vaø Ngöôøi theå hieän ñieàu ñoù moät caùch taän caên baèng caùch "haï mình vaâng lôøi cho ñeán noãi baèng loøng chòu cheát, cheát treân caây thaäp töï." (Paris, Plon/Mame, 1994, p.106-107).

Rieâng baøi Tin Möøng hoâm nay cho thaáy Ñöùc Gieâsu maïc khaûi loøng töø bi nhaân haäu ñoù cuûa Thieân Chuùa nhö theá naøo vaø moät caùch tieâu bieåu, ñöôïc ñaùp öùng ra sao do daân laøng Nadareùt.

Nhöõng ñieàu Thieân Chuùa höùa ñöôïc hoaøn taát nôi Ñöùc Gieâsu (Lc 4,16-30). Nhöõng ñieàu aáy (Is 61,1-2; 58,6) nay trôû thaønh chöông trình cuï theå laø: "Vieäc loan Tin Möøng cho ngöôøi ngheøo", vieäc coâng boá cho "keû bò giam giöõ laø hoï ñöôïc tha"; "keû bò muø bieát hoï ñöôïc saùng maét"; "keû bò aùp böùc ñöôïc traû laïi töï do" (c.18). Noùi toùm laïi, caû moät naêm hoàng aân troïng ñaïi theo saùch Lv 25,10-13, nay ñöôïc khai môû. Ñoù laø thôøi gian, caû ruoäng ñaát ñöôïc caày cuõng khoâng ñöôïc troàng troït, haàu phuïc hoài laïi maàu môõ. Phöông chi laø vieäc phuïc hoài laïi giaù trò nguyeân thuûy cuûa con ngöôøi laïi caøng ñöôïc nhaán maïnh. Ngöôøi noâ leä, chaúng haïn, phaûi ñöôïc tuï do; Keû löu ñaøy ñöôïc trôû veà maùi aám gia ñình; Moïi nôï naàn ñeàu ñöôïc xoùa boû vôùi nieàm thaâm tín raèng moïi cô caáu xaõ hoäi vaø kinh teá phaûi phaûn aûnh vöông quyeàn cuûa chính Thieân Chuùa thì môùi coù coâng baèng xaõ hoäi.

Gaàn Chuøa Goïi Buït Baèng Anh

 Ñaùp laïi chöông trình cuï theå lôùn lao ñoù cuûa Ñöùc Gieâsu, thaùi ñoä cuûa daân laøng Nadareùt coù theå toùm taét laïi baèng ñieàu maø ngöôøi ta thöôøng noùi laø "gaàn Chuøa goïi Buït baèng anh" (cc.22-24). Hoï muoán thaùch thöùc con baùc thôï moäc Giuse, laø Ñöùc Gieâsu, haõy laøm nhöõng pheùp laï nhö ôû Caphaùcnaum xem naøo! Dó nhieân, ñoù laø moät lôøi mang naëng tính chaát ñòa phöông, nhöng cuõng coù theå nhaém tôùi danh giaù cho baø con xoùm ngoõ, ñoàng thôøi coøn coù theå mang laïi cô hoäi toát ñeå buoân baùn laøm aên! Bôûi leõ hình aûnh moät "chaøng Gieâsu" coù söùc huùt daân chuùng töø khaép nôi keùo ñeán vôùi mình (Mc 1,45) höùa heïn moái lôïi khoâng nhoû veà caû danh giaù laãn tieàn baïc!

Phaàn Ñöùc Gieâsu, Ngöôøi chaáp nhaän soá phaän moät ngoân söù bò daân Chuùa khöôùc töø. Vieäc Ngöôøi hieän bò daân laøng töø khöôùc chæ laø moät ñieàm baùo veà nhöõng bieán coá chaúng laønh ñang chôø ñôïi Ngöôøi. Ngöôøi caøng caét nghóa veà tính phoå quaùt cuûa söù maïng cöùu theá döïa theo Kinh Thaùnh, töùc theo truyeàn thoáng cuûa caùc ngoân söù, nhö EÂlia (c.25), hay nhö EÂliseâ (c.27) thì "moïi ngöôøi trong hoäi ñöôøng" laïi caøng phaãn noä (c.28). Vieäc "hoï keùo Ngöôøi leân taän ñænh nuùi, ñeå xoâ Ngöôøi xuoáng vöïc" (c.29) roõ raøng laø moät hình aûnh gôïi yù veà cuoäc möu saùt ñang chôø ñôïi Ngöôøi khoâng phaûi ôû laõnh thoå Nadareùt baèng phaúng nhöng, nhö sau naøy Luca cho bieát, ôû taän Gongotha, töùc laø Ñoài Soï (Lc 23,33).

"Nhöng Ngöôøi baêng qua giöõa hoï maø ñi" (c.30) laø caâu noùi cho thaáy moät Ñöùc Gieâsu hoaøn toaøn töï do ñeå thöïc hieän keá hoaïch cöùu ñoä phoå quaùt cuûa Thieân Chuùa. Keá hoaïch aáy khoâng gì coù theå ngaên chaën ñöôïc, keå caû thaønh kieán, tính ích kyû vaø toäi aùc cuûa nhöõng keû muoán gieát Ñöùc Gieâsu ngay ôû böôùc ñaàu cuûa keá hoaïch. Ñaøng khaùc, caâu noùi aáy coøn baùo tröôùc cuoäc chieán thaéng baát ngôø cuûa Ñöùc Gieâsu treân söï cheát vaøo ngaøy Chuùa Nhaät Phuïc Sinh.

Töøng Tín Höõu Trôû Neân Moân Ñeä Ñích Thöïc Cuûa Chuùa Gieâsu

 Coøn veà vieäc caùc moân ñeä cuûa "Sö phuï Gieâsu" noái tieáp nhau goùp phaàn hoaøn thaønh coâng trình cöùu nhaân ñoä theá baèng chính cuoäc soáng cuûa mình, ñoù chính laø lòch söû cuûa Kitoâ giaùo töø hai möôi theá kyû nay. Ñieàu maø Tin Möøng Maùttheâu toùm goïn laïi trong leänh truyeàn giaùo laø "Anh em haõy ñi vaø laøm cho muoân daân trôû thaønh moân ñeä, laøm pheùp röûa cho hoï nhaân danh Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn, daïy baûo hoï tuaân giöõ nhöõng ñieàu Thaøy ñaõ truyeàn cho anh em. Vaø ñaây thaøy ôû cuøng anh em moïi ngaøy cho ñeán taän theá." (28,20). Ñieàu aáy ñöôïc Luca vieát thaønh cuoán söû ñaàu tieân cuûa Giaùo Hoäi laø saùch Coâng Vuï Toâng Ñoà. Saùch naøy coøn ñöôïc noái tieáp baèng nhöõng trang söû Giaùo Hoäi cuûa töøng ñòa phöông, cuûa töøng tín höõu trong coâng trình hoaùn caûi ñeå trôû neân moân ñeä ñích thöïc cuûa Thaøy Gieâsu.

Moät soá caâu hoûi gôïi yù

1. Baïn haõy so saùnh phaàn ñoùng goùp cuûa nhoùm hoïc troø cuûa nhaïc só Pu-xi-ni vaøo vôû kòch Tu-ran-ñoâ vôùi phaàn ñoùng goùp cuûa caùc moân ñeä cuûa Chuùa Gieâsu vaøo coâng trình cöùu nhaân ñoä theá cuûa Ngöôøi.

2. Trong nhöõng ñieàu Thieân Chuùa höùa ñöôïc hoaøn taát nôi ÑöùcGieâsu nhö noùi treân (c.21 vaø Lc 4,18-19), baïn nghó ñieàu naøo yù nghóa nhaát ñoái vôùi baïn?

3. Baïn nghó vì lyù do naøo daân laøng Nadareùt töø khöôùc Ñöùc Gieâsu?

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page