Cho ñeán nay, ngöôøi ta khoâng bieát ñích xaùc Cana naèm ôû ñaâu trong vuøng Galileâ, nhöng haún Cana khoâng xa Nadareùt laém. Coù leõ ñaây laø ñaùm cöôùi cuûa moät ngöôøi baø con. Ñöùc Maria ñöôïc môøi, Ñöùc Gieâsu vaø caùc moân ñeä ñaàu tieân cuûa Ngaøi cuõng ñöôïc môøi, nhöng coù theå Ñöùc Maria ñaõ ñeán tröôùc. Theo taäp tuïc thôøi ñoù, ñaùm cöôùi keùo daøi moät tuaàn leã vôùi nhieàu khaùch khöùa tieäc tuøng. Chuùng ta khoâng roõ nhôø ñaâu maø Ñöùc Maria bieát ñöôïc röôïu ñaõ heát. Phaûi chaêng Meï ñaõ nghe ñöôïc nhöõng tieáng xì xaøo töø döôùi beáp, hay Meï ñaõ ñoïc ñöôïc söï luùng tuùng treân neùt maët cuûa nhöõng ngöôøi doïn baøn? Duø sao ñi nöõa heát röôïu thaät laø ñieàu ñaùng xaáu hoå, laøm beõ maët gia ñình vaø laøm böõa tieäc maát vui. Ñöùc Maria cuõng chaúng bieát laøm sao tröôùc chuyeän ruûi ro naøy. Meï chæ noùi vôùi Ñöùc Gieâsu: "Hoï heát röôïu roài." Trong caâu noùi cuûa Meï aån daáu moät lôøi yeâu caàu kín ñaùo, ñaày tin töôûng. Tuy nhieân, chuùng ta khoâng neân khaúng ñònh laø Meï coù yù xin Ñöùc Gieâsu laøm pheùp laï. Theo Tin Möøng Luca, haún Meï bieát söù maïng Thieân Sai cuûa Con, nhöng trong nhöõng naêm daøi ôû Nadareùt, Ñöùc Gieâsu ñaõ soáng raát möïc bình thöôøng. Ngaøi chöa bao giôø laøm pheùp laï naøo caû. "Hoï heát röôïu roài." Qua caâu noùi naøy, Meï chôø ñôïi Ñöùc Gieâsu laøm moät ñieàu gì ñoù maø chính Meï cuõng khoâng roõ. Meï hy voïng Ngaøi seõ can thieäp theo caùch cuûa Ngaøi.
Nhöng caâu traû lôøi cuûa Ñöùc Gieâsu thaät laø khoù hieåu. Ngaøi goïi Meï Ngaøi laø "Baø". Ngöôøi Do Thaùi khoâng coù thoùi quen goïi nhö vaäy. Trong caùc saùch Tin Möøng, Ngaøi cuõng goïi moät soá phuï nöõ khaùc laø Baø (Mt 15,28; Lc 13,12; Ga 4,21;20,13). Loái xöng hoâ naøy laø loái xöng hoâ bình thöôøng vaø lòch söï. "Chuyeän ñoù can gì ñeán Baø vaø Con?" caâu naøy phaûi ñöôïc hieåu nhö moät lôøi töø choái cuûa Ñöùc Gieâsu, khoâng muoán ñaùp öùng lôøi yeâu caàu cuûa Meï (x. 2S 19,23). Ñöùc Gieâsu khoâng traùch moùc Ñöùc Meï, Ngaøi chæ khaúng ñònh sieâu vieät tính cuûa mình, vaø aùm chæ ñeán söï leä thuoäc troïn veïn cuûa mình vaøo Chuùa Cha. "Giôø cuûa con chöa ñeán" Giôø ôû ñaây laø Giôø Ñöùc Gieâsu chòu khoå naïn, ñöôïc phuïc sinh vaø toân vinh. Toaøn boä söù vuï cuûa Ñöùc Gieâsu, baét ñaàu töø daáu laï ôû Cana, ñeàu höôùng ñeán Giôø ñoù. Trong 11 chöông ñaàu, thaùnh Gioan thöôøng duøng loái noùi: "Giôø chöa ñeán" (2,4; 7,30; 8,20), nhöng "noù ñang ñeán" (4,21.23; 5,25-28). Töø chöông 12 trôû ñi, ta gaëp loái noùi: "Giôø ñaõ ñeán" (12,23; 13,1; 17,1). Luùc ñaàu Ñöùc Gieâsu coù veû töø choái lôøi Meï Ngaøi yeâu caàu. Ngaøi bieát raèng vinh quang cuûa Ngaøi chæ ñöôïc toû baøy vaø Giôø sau heát, neân Ngaøi coù veû chöa muoán heù loä vinh quang ra trong luùc naøy, qua pheùp laï ñaàu tieân.
Tröôùc caâu traû lôøi cuûa Ñöùc Gieâsu, Meï Ngaøi khoâng voäi naûn loøng. Meï ñeå cho con mình ñöôc töï do. Nhöng Meï laïi muoán gia nhaân ôû trong tö theá saün saøng haønh ñoäng: "Ngöôøi baûo gì caùc anh cöù vieäc laøm theo." Quaû thöïc, Ñöùc Gieâsu sau ñoù ñaõ baûo gia nhaân ñoå nöôùc ñaày 6 chum ñaù duøng vaøo vieäc thanh taåy theo thoùi tuïc cuûa ngöôøi Do Thaùi. Nöôùc ñaõ bieán thaønh röôïu, maø laïi laø röôïu ngon. Moät löôïng röôïu khoång loà, quaù dö thöøa cho moät ñaùm cöôùi ôû vuøng queâ.
Moät Pheùp Laï Mang Nhieàu YÙ Nghóa
Trong caû Tin Möøng theo thaùnh Gioan, chæ coù baûy pheùp laï ñöôïc keå laïi. Pheùp laï ôû Cana coù moät vò trí noåi baät, vì ñoù laø daáu laï ñaàu tieân Ñöùc Gieâsu laøm trong cuoäc ñôøi coâng khai. Caùc pheùp laï trong Tin Möøng thöù tö ñeàu khoâng phaûi chæ laø nhöõng haønh vi bieåu loä quyeàn naêng cuûa Ñöùc Gieâsu, nhöng hôn nöõa, chuùng maïc khaûi cho chuùng ta veà maàu nhieäm Gieâsu. Noùi caùch khaùc, pheùp laï trong Tin Möøng Gioan coù tính bieåu töôïng cao. Chuùng laø nhöõng daáu chæ (seùmeion) cho ta bieát veà con ngöôøi Ñöùc Gieâsu. Sau pheùp laï, ñoâi khi coù moät baøi giaûng daøi cuûa Ñöùc Gieâsu nhaèm veùn môû yù nghóa saâu xa cuûa pheùp laï vöøa keå. Thí duï sau khi laøm pheùp laï baùnh hoaù nhieàu, Ñöùc Gieâsu töï giôùi thieäu: "Toâi laø baùnh ban söï soáng" (Ga 6,1-58). Khi laøm cho ngöôøi muø ñöôïc thaáy aùnh saùng, Ñöùc Gieâsu noùi: "Toâi laø aùnh saùng theá gian" (Ga 9,1-41). Khi hoaøn sinh cho Ladaroâ, Ñöùc Gieâsu töï nhaän: "Toâi laø söï soáng laïi vaø laø söï soáng" (Ga 11,1-44). Chuùng ta töï hoûi pheùp laï ôû Cana coù mang moät yù nghóa saâu xa khoâng, coù cho chuùng ta bieát veà caên tính maàu nhieäm cuûa Ñöùc Gieâsu khoâng?
Boái caûnh cuûa pheùp laï ôû Cana laø boái caûnh moät ñaùm cöôùi. Trong Cöïu Öôùc, ñeå dieãn taû tình yeâu thaém thieát cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi daân Ít-ra-en, thöôøng duøng hình aûnh hoân leã. Thieân Chuùa laøm ñaùm cöôùi vôùi daân cuûa mình. Ngöôøi töï nhaän mình laø Chuù Reå (x. Ed 16,1-4; Hs 2,16-25; Is 62,1-5). Boái caûnh pheùp laï Cana cuõng laø boái caûnh cuûa moät böõa tieäc. Böõa tieäc laø hình aûnh ñöôïc duøng ñeå moâ taû nieàm vui vaøo ngaøy Ñaáng Meâsia ñeán. Dó nhieân böõa tieäc naøy coù doài daøo röôïu ngon. "Ngaøy aáy, treân nuùi naøy, Ñöùc Chuùa caùc ñaïo binh seõ ñaõi muoân daân moät böõa tieäc: tieäc thòt beùo, tieäc röôïu ngon." (Is 25,6). Chuùng ta thaáy Ñöùc Gieâsu nhieàu laàn duøng hình aûnh böõa tieäc ñeå noùi veà Nöôùc Trôøi. Ngaøi töï ví mình nhö Chuù Reå (Mc 2,19; Mt 9,15; Lc 5,34). Ngaøi coi giaùo huaán cuûa Ngaøi laø thöù röôïu môùi khoâng theå chöùa trong baàu da cuõ (Mc 2,22).
Ñoïc laïi ñoaïn Tin Möøng treân ñaây, ta baét gaëp moät chuù reå luùng tuùng vaø baát löïc vì heát röôïu ñaõi khaùch. Anh ta chæ coù nöôùc duøng ñeå thanh taåy theo luaät Moâseâ. Ñöùc Gieâsu xuaát hieän nhö Chuù Reå thöïc söï cuûa nhaân loaïi. Ngaøi bieán nöôùc thaønh röôïu, bieán nöôùc cuûa Cöïu Öôùc thaønh röôïu cuûa Taân Öôùc. Röôïu cuûa Ngaøi vöøa ngon, vöøa nhieàu; coù caû phaåm laãn löôïng. Hình aûnh naøy cho thaáy ôn cöùu ñoä do Ñöùc Gieâsu ñem laïi thaät laø moät nguoàn ôn quyù giaù vaø dö daät. Trong baøn tieäc Thaùnh Theå, Ñöùc Gieâsu bieán röôïu thaønh Maùu Ngaøi. Moãi laàn döï Thaùnh Leã laø moät laàn döï tieäc. Böõa tieäc hoâm nay chuaån bò cho Böõa Tieäc Thieân Quoác.
Haõy Laøm Ñieàu Ngaøi Baûo
Caùc saùch Tin Möøng coù ghi laïi moät vaøi caâu noùi ngaén cuûa Ñöùc Meï vôùi thieân thaàn Gaùp-ri-en hay vôùi Ñöùc Gieâsu. Coøn ñaây laø caâu noùi duy nhaát cuûa Ñöùc Meï cho caùc gia nhaân, coù theå hieåu cho chuùng ta, "Haõy laøm ñieàu Ngaøi baûo". Ñöùc Maria ñöa chuùng ta ñeán vôùi Ñöùc Gieâsu vaø môøi goïi chuùng ta thöïc hieän yù muoán cuûa Ngaøi. Nhö vaäy trong Ñöùc Gieâsu Kitoâ, chuùng ta ñaõ gaëp Ñöùc Maria (böôùc 1); ñeå roài, töø Ñöùc Maria, chuùng ta gaëp laïi Ñöùc Kitoâ, ñeå ñaøo saâu hôn moái lieân heä ñaõ coù vôùi Ngaøi vaø baùm reã saâu trong Ngaøi (böôùc 2). Tin Möøng thaùnh Gioan chæ nhaéc ñeán Ñöùc Meï hai laàn: laàn ñaàu ôû Cana; laàn cuoái ôû Nuùi Soï. Ñöùc Meï chöùng kieán caùi cheát cuûa Con, vaø töø ñaây Meï trôû neân Meï cuûa caùc tín höõu (Ga 19,25-27). Caû hai laàn ñeàu coù söï hieän dieän cuûa Ñöùc Gieâsu vaø söï hieän dieän cuûa con ngöôøi. Meï ñaõ ñöa con ngöôøi ñeán vôùi Ñöùc Gieâsu ôû Cana, vaø Ñöùc Gieâsu cuõng ñaõ ñöa thaùnh Gioan, ñaïi dieän cho caùc tín höõu, ñeán vôùi Ñöùc Meï: "Naøy laø Meï con". Meï ñaõ hieän dieän ôû tieäc vui Cana, Meï cuõng hieän dieän ôû Nuùi Soï. Meï ñaõ ñi töø böôùc ñaàu cho ñeán cao ñieåm cuûa söù vuï Ñöùc Gieâsu.
Hoâm nay, Meï vaãn ôû
vôùi loaøi ngöôøi, vaãn chia
seû nieàm vui vaø noãi lo laéng cuûa
con ngöôøi. Ngay trong tieäc cöôùi
cuõng coù chuyeän khoâng vui. Meï khoâng
eùp Chuùa laøm pheùp laï vaø Meï
cuõng chaúng coù quyeàn ñoù.
Pheùp laï Cana do quyeát ñònh cuoái
cuøng cuûa Ñöùc Gieâsu, Ngaøi
laøm theo yù Cha. Nhöng chuùng ta vaãn
khoâng queân söï ñoùng goùp,
can thieäp cuûa Meï, moät ngöôøi
meï nhaïy caûm vaø töø aùi. Hoâm
nay, Meï caàn hieän dieän trong moïi coäng
ñoaøn Kitoâ höõu, trong gia ñình,
trong giaùo xöù, tu hoäi, nhoùm toâng
ñoà vaø trong caû Hoäi Thaùnh. Cuoäc
soáng chuùng ta thöôøng coù nhöõng
khoù khaên traéc trôû. Meï vaãn
thöôøng noùi vôùi Chuùa: "Hoï
heát röôïu roài" vaø Meï cuõng
hay noùi vôùi töøng ngöôøi
chuùng ta: "Haõy laøm moïi ñieàu
Ngaøi baûo".
2. Baïn nghæ gì veà
vai troø cuûa ngöôøi phuï nöõ
trong gia ñình cuõng nhö ngoaøi xaõ
hoäi? Ngöôøi phuï nöõ hoâm
nay coù hoïc ñöôïc ñieàu
gì nôi khuoân maët cuûa Ñöùc
Maria khoâng?