Ngaøy 7 thaùng 1 naêm 2001
Chuùa Nhaät Leã Hieån Linh Naêm C

Ñoïc Tin Möøng Mt 2,1-12

Khi Ñöùc Gieâsu ra ñôøi taïi Beâlem, mieàn Giuñeâ, thôøi vua Heâroâñeâ trò vì, coù maáy nhaø chieâm tinh töø phöông Ñoâng ñeán Gieârusalem, vaø hoûi: "Ñöùc Vua daân Dothaùi môùi sinh, hieän ôû ñaâu? Chuùng toâi ñaõ thaáy vì sao cuûa Ngöôøi xuaát hieän beân phöông Ñoâng, neân chuùng toâi ñeán baùi laïy Ngöôøi." Nghe tin aáy, vua Heâroâñeâ boái roái, vaø caû thaønh Gieârusalem cuõng xoân xao. Nhaø vua lieàn trieäu taäp taát caû caùc thöôïng teá, caùc kinh sö trong daân laïi, vaø hoûi cho bieát Ñaáng Kitoâ phaûi sinh ra ôû ñaâu. Hoï traû lôøi: "Taïi Beâlem, mieàn Giuñeâ, vì trong saùch ngoân söù, coù cheùp raèng:

 Phaàn ngöôi, hôõi Beâ-lem, mieàn ñaát Giu-ña, ngöôi ñaâu phaûi laø thaønh nhoû nhaát cuûa Giu-ña, vì ngöôi laø nôi vò laõnh tuï chaên daét Ít-ra-en daân Ta seõ ra ñôøi".

 Baáy giôø vua Heâroâñeâ bí maät vôøi caùc nhaø chieâm tinh ñeán, hoûi caën keõ veà ngaøy giôø ngoâi sao ñaõ xuaát hieän. Roài vua phaùi caùc vò aáy ñi Beâlem vaø daën raèng: "Xin quyù ngaøi ñi doø hoûi töôøng taän veà Haøi Nhi, vaø khi ñaõ tìm thaáy, xin baùo laïi cho toâi, ñeå toâi cuõng ñeán baùi laïy Ngöôøi." Nghe nhaø vua noùi theá, hoï ra ñi. Baáy giôø ngoâi sao hoï ñaõ thaáy ôû phöông Ñoâng, laïi daãn ñöôøng cho hoï ñeán taän nôi Haøi Nhi ôû, môùi döøng laïi. Troâng thaáy ngoâi sao, hoï möøng rôõ voâ cuøng. Hoï vaøo nhaø, thaáy Haøi Nhi vôùi thaân maãu laø baø Maria, lieàn saáp mình baùi laïy Ngöôøi, roài môû baûo traùp, laáy vaøng, nhuõ höông vaø moäc döôïc maø daâng tieán. Sau ñoù, hoï ñöôïc baùo moäng laø ñöøng trôû laïi gaëp vua Heâroâñeâ nöõa, neân ñaõ ñi loái khaùc maø veà xöù mình."
 
 

Gôïi yù ñeå soáng vaø chia seû Tin Möøng

 Keû Thuø Soá Moät

 Ñaùm tuø nhaân bò cöôõng böùc lao ñoäng döôùi côn noùng coù khi leân tôùi 490C. Ñaàu traàn, chaân ñaát hoï vaùc töøng thuùng ñaát ñaù treân vai, ñeå xaây döïng cho xong toaøn boä tuyeán ñöôøng saét ñaõ ñöôïc chæ ñònh. Ñuùng laø caûnh maøn trôøi chieáu ñaát theo nghóa ñen, vì hoï naèm nguû treân ñaát khoâng chaên chieáu. Nhöng keû thuø soá moät khoâng phaûi laø cai tuø hoaëc boïn lính gaùc, cuõng khoâng phaûi laø cuoäc soáng gian khoå, maø laø chính baûn thaân hoï. Theo lôøi keå laïi cuûa taùc giaû Ngoâ Vaên Ñoâng (Ernest Gordon) trong cuoán "Ngang qua thung luõng soâng Queá" thì vì quaù sôï, ñaùm tuø binh noùi treân maéc chöùng hoang töôûng. Hoï cö xöû vôùi nhau theo luaät röøng, laïi coøn troäm caép cuûa nhau, ngôø vöïc vaø chæ ñieåm laãn nhau. Hoï trôû neân troø cöôøi ñoái vôùi boïn lính gaùc. Bôûi leõ tröôùc kia hoï laø binh huøng töôùng maïnh maø nay trôû neân heøn nhaùt vaø phaù hoaïi nhau!

 Ñieàu Khoâng Theå Xaûy Ra Ñaõ Xaûy Ra

 Theá roài moät ñieàu xem ra khoâng theå xaûy ra ñaõ xaûy ra. Soá laø coù hai ngöôøi trong ñaùm tuø nhaân ñöùng ra toå chöùc cho caùc baïn tuø thaønh nhöõng nhoùm hoïc hoûi Kinh Thaùnh. Ñieàu laï luøng laø ñaùm tuø nhaân qua ñoù khaùm phaù ra Chuùa Gieâsu hieän ñang soáng ñoäng giöõa hoï. Ngöôøi hieåu roõ hoaøn caûnh cuûa hoï. Chính Ngöôøi cuøng chung soá phaän vôùi hoï ñeå cöùu hoï khoûi caûnh laàm than. Ngöôøi ñaõ töøng chòu ñoùi khaùt, töøng bò phaûn boäi, töøng neám nhöõng laèn roi quaát treân löng vaø cuoái cuøng bò ngöôøi ta gieát cheát. Chính vì Ngöôøi luoân keát hôïp vôùi Cha trong keá hoaïch cöùu nhaân ñoä theá neân Thieân Chuùa ñaõ sieâu toân vaø ñaët Ngöôøi laøm Chuùa cuûa moïi ngöôøi vaø moïi söï. Theá laø taát caû nhöõng ñieàu lieân quan tôùi Chuùa Gieâsu, veà con ngöôøi cuûa Ngöôøi, veà nhöõng gì Ngöôøi noùi, nhöõng vieäc Ngöôøi laøm ñeàu traøn ñaày yù nghóa vaø trôû neân soáng ñoäng ñoái vôùi chính hoï. Ñaùm tuø nhaân khoâng coøn cho raèng hoï laø naïn nhaân cuûa moät taán bi kòch ñoäc aùc nöõa. Hoï khoâng coøn chæ ñieåm, khoâng coøn phaù hoaïi laãn nhau nöõa. Hoï bieåu loä vieäc hoaùn caûi töï thaâm saâu nhö thaáy roõ qua nhöõng lôøi caàu nguyeän töï phaùt. Hoï baét ñaàu caàu nguyeän cho nhau nhieàu hôn laø cho chính mình. Hoï chæ öôùc mong ñeå ñôõ bò goø boù haàu töï do chia seû cho nhau nhieàu hôn trong cuoäc soáng. Daàn daø, caû traïi ñöôïc bieán ñoåi ñeán noãi khoâng chæ ñaùm lính Nhaät canh gaùc phaûi laáy laøm laï maø chính caùc tuø binh cuõng heát söùc ngaïc nhieân!

 Khaùc Bieät Giöõa Söï Cheát Vaø Söï Soáng

 Moät ñeâm noï, sau cuoäc hoïp vôùi nhoùm hoïc hoûi Kinh Thaùnh, taùc giaû Ngoâ Vaên Ñoâng khaäp khieãng böôùc veà caên traïi cuûa oâng. Ñang luùc laàn moø trong boùng ñeâm, oâng boãng nghe coù tieáng ngöôøi ca haùt. OÂng nhaän thaáy coù ngöôøi ñang duøng moät maûnh goã goõ vaøo moät chieác lon thieác ñeå giöõ nhòp. Tieáng maûnh goã goõ vaøo lon thieác cuøng vôùi tieáng haùt khieán cho boùng ñeâm töï nhieân trôû neân coù söï soáng. Ñieàu khaùc bieät giöõa tieáng haùt vui töôi luùc ñoù vaø caùi laëng thinh cheát choùc cuûa nhöõng thaùng tröôùc ñoù gioáng heät ñieàu khaùc bieät giöõa söï soáng vaø söï cheát, giöõa moät ñaùm ngöôøi chia reõ phaù hoaïi nhau vaø moät lôùp ngöôøi coù Chuùa Gieâsu Phuïc Sinh linh hoaït ôû giöõa hoï.

 Nhöng thöû hoûi trong dòp leã kính Chuùa Hieån Linh sau No-en, maø ñeà caäp tôùi Chuùa Phuïc Sinh sôï coù quaù sôùm chaêng? Chuùa Hieån Linh laø gì? Ngöôøi baøy toû baûn thaân Ngöôøi cho ta nhö theá naøo ôû giöõa xaõ hoäi ta ñang soáng?

 Moät Maàu Nhieäm Duy Nhaát

 Thöïc ra, chæ vaøo khoaûng 375, hai leã lôùn laø Sinh Nhaät trong Giaùo Hoäi Roma vaø Hieån Linh trong Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông môùi xuaát hieän trong neàn phuïng töï Kitoâ giaùo. Tröôùc ñoù, caùc Kitoâ höõu chæ cöû haønh moät maàu nhieäm duy nhaát laø söï cheát vaø söï soáng laïi cuûa Chuùa Kitoâ, moãi tuaàn vaøo ngaøy Chuùa Nhaät vaø moãi naêm vaøo muøa Phuïc Sinh. Nhöng ñieåm phaùt xuaát cuûa caû hai leã Giaùng Sinh vaø Hieån Linh cuõng laø vieäc nhìn nhaän Chuùa Gieâsu laø nguoàn baát dieät cuûa moät muøa xuaân phong phuù. Roma cöû haønh leã sinh nhaät cuûa Chuùa vaøo ngaøy 25 thaùng 12. Ñoù laø ngaøy Xuaân Phaân cuûa Taây Phöông, neân ñöôïc choïn ñeå möøng bieán coá sinh ra cuûa Ñaáng laø AÙnh Saùng theá gian. Hoâm ñoù daân ngoaïi thôø thaàn maët trôøi maø hoï tin laø "Maët trôøi baát dieät" vöôït leân töø boùng toái cuûa muøa Ñoâng. Coøn ngöôøi Kitoâ choïn ngaøy ñoù ñeå möøng Chuùa giaùng traàn, naøo chaúng phaûi laø ñeå nhìn nhaän Ngöôøi môùi laø Maët Trôøi baát dieät duy nhaát ñoù sao? (x Lc 1,78). Rieâng ôû Ai Caäp, daân ngoaïi möøng leã Xuaân Phaân vaøo ngaøy 6 thaùng 1. Nhieàu nghi leã ngoaïi giaùo ñöôïc toå chöùc vaøo ngaøy ñoù. Cho neân ñeå traùnh cho ngöôøi Coâng Giaùo khoûi vöôùng maéc vaøo dòp ñoù, Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông ôû ñaây choïn ngaøy 6 thaùng 1 laøm leã möøng Chuùa Hieån Linh. Ñieàu ñaëc bieät laø ngöôøi Ai Caäp soáng leä thuoäc nhieàu vaøo soâng Nil phì nhieâu, töïa nhö daân Vieät ta leä thuoäc nhieàu vaøo hai con soâng Hoàng Haø vaø Cöûu Long. Cho neân ñieàu deã hieåu laø ngöôøi Coâng Giaùo Ai Caäp choïn möøng Chuùa toû thaàn tính cuûa Ngöôøi beân bôø soâng Gioñan thay vì möøng Ngöôøi sinh ra trong caûnh cô haøn cuûa Beâlem laïnh leõo. Hoï choïn caûnh "Ñöùc Gieâsu vöøa ôû döôùi nöôùc leân, thì kìa caùc taàng trôøi môû ra. Ngöôøi thaáy Thaàn Khí Thieân Chuùa ñaùp xuoáng nhö chim boà caâu vaø ngöï treân Ngöôøi. Vaø kìa coù tieáng töø trôøi phaùn raèng: "Ñaây laø Con yeâu daáu cuûa Ta. Ta haøi loøng veà Ngöôøi." (Mt 3,16-17). Leã Hieån Linh maø ngöôøi Ai Caäp möøng ñaõ mau choùng ñöôïc taát caû Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông möøng theo.

 Nhöng trang Tin Möøng Maùttheâu 2,1-12, keå laïi vieäc caùc ñaïo só töø phöông Ñoâng xa xoâi tôùi thôø laïy Haøi Nhi Gieâsu sinh ra taïi Beâlem, khoâng theå khoâng loâi cuoán nieàm ngöôõng moä cuûa ngöôøi Kitoâ maø ña soá coù goác daân ngoaïi. Caùc ñaïo só naøy quaû thöïc laø toå phuï cuûa hoï, ñaõ trôû neân hoa traùi ñaàu muøa cuûa daân ngoaïi khi Tin Möøng ñöôïc loan baùo. Caùc ñaïo só aáy ñaïi dieän toaøn theå daân ngoaïi trong vieäc toân vinh Con baø Maria, cuõng laø Con cuûa Thieân Chuùa.

 Sau naøy khi leã Chuùa Hieån Linh ñöôïc cöû haønh roäng raõi ôû xöù Galia cuûa Phaùp Quoác sau naøy, ngöôøi ta coøn moâ taû vieäc Chuùa Hieån Linh qua vieäc Ngöôøi khieâm nhöôøng chòu pheùp röûa cuûa Gioan, vaø qua vieäc Ngöôøi toû mình ra taïi Cana vôùi ñieàu nhaán maïnh laø "Chuùa toû vinh quang cuûa Ngöôøi ra, vaø caùc moân ñeä tin vaøo Ngöôøi" (Ga 2,11)

 Nhö vaäy vieäc Thieân Chuùa toû thaàn tính cuûa Ngöôøi ra nôi Ñöùc Gieâsu bao goàm bieát bao laø bieán coá vaø maàu nhieäm trong ñôøi Ngöôøi. Caùc bieán coá hay ñuùng hôn, caùc maàu nhieäm cuûa ñôøi Ngöôøi, ñöôïc möøng kính doïc theo naêm phuïng vuï thöïc ra chæ laø "nhöõng phöông dieän khaùc nhau cuûa maàu nhieäm phuïc sinh duy nhaát cuûa Ngöôøi" (Giaùo lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, soá 1171).

 Thaùnh Linh Thöïc Hieän Maàu Nhieäm Duy Nhaát cuûa Chuùa Gieâsu

 "Phuïng vuï Kitoâ giaùo khoâng chæ nhaéc nhôû nhöõng bieán coá cöùu ñoä, nhöng coøn hieän thöïc hoaù nhöõng bieán coá ñoù. Do ñoù maàu nhieäm vöôït qua cuûa Ñöùc Kitoâ ñöôïc cöû haønh nhöng khoâng laëp laïi, tuy chuùng ta laëp laïi nhieàu laàn cuoäc cöû haønh. Moãi laàn cöû haønh phuïng vuï, Thaùnh Linh laïi ñoå ôn chan hoaø. Ngaøi hieän thöïc hoaù maàu nhieäm duy nhaát cuûa Ñöùc Kitoâ." (Ibid., soâ 1104).

 Caâu chuyeän noùi treân cuûa taùc giaû Ngoâ Vaên Ñoâng gôïi yù cho ta thaáy chuùt naøo ñoù veà vieäc Thieân Chuùa toû thaàn tính cuûa Ngöôøi trong moät hoaøn caûnh heát söùc bi ñaùt. Ñoù laø hoaøn caûnh cuûa nhöõng tuø nhaân vì quaù sôï haõi neân maéc beänh hoang töôûng. Hoï chæ ñieåm laãn nhau vaø trôû neân nhöõng keû thuø cuûa nhau! Chính trong hoaøn caûnh cuøng cöïc ñoù Lôøi Chuùa ñöôïc cöû haønh nôi nhöõng nhoùm hoïc hoûi Kinh thaùnh. Vaø ñieàu laï luøng laø chính Chuùa Gieâsu vôùi maàu nhieäm Phuïx Sinh duy nhaát cuûa Ngöôøi, hieän dieän moät caùch voâ hình, nhöng taùc ñoäng moät caùch höõu hình qua vieäc Ngöôøi bieán ñoåi nhöõng con ngöôøi cuï theå.

 * Tröôùc heát, Ngöôøi ban cho caùc nhoùm tuø nhaân hoïc hoûi Kinh Thaùnh aùnh saùng ñöùc tin ñeå trí hieåu cuûa hoï thaáy ñöôïc Ngöôøi ñang soáng ñoäng ôû giöõa hoï. Hoï phaàn naøo gioáng nhö caùc ñaïo só ñöôïc ban cho ôn "thaáy vì sao cuûa Ñöùc Vua daân Do Thaùi xuaát hieän beân phöông Ñoâng neân ñeán baùi laïy Ngöôøi" (c.2 vaø 9).

 Chuùa Gieâsu Töï Hieán Ñeå Cöùu Hoï

 * Ngöôøi ban cho hoï chính baûn thaân Ngöôøi töï hieán ñeå cöùu hoï khoûi caûnh laàm than maø hoï ñang phaûi gaùnh chòu moät caùch voâ voïng. Do ñoù ñaùm tuø nhaân khoâng coøn cho raèng hoï laø naïn nhaân cuûa moät taán bi kòch ñoäc aùc nöõa. ÔÛ ñaây caùc tuø nhaân phaàn naøo gioáng nhö caùc ñaïo só ñöôïc baùo moäng (c.12) ñeå khoûi trôû veà con ñöôøng cuõ hoï vaãn theo. Töùc laø caùc tuø nhaân khoâng coøn trôû veà vôùi neáp soáng ngôø vöïc vaø phaù hoaïi laãn nhau nöõa.

 Nhaát laø caùc tuø nhaân ñöôïc ban cho ôn ñaùp laïi tình yeâu Chuùa ban moät caùch quaûng ñaïi. Hoï baét ñaàu caàu nguyeän cho nhau nhieàu hôn laø cho chính mình. Hoï öôùc mong ñöôïc töï do chia seû cho nhau nhieàu hôn trong cuoäc soáng. Hoï phaàn naøo noi göông caùc ñaïo só ñaõ quaûng ñaïi daâng Haøi Nhi Gieâsu nhöõng leã vaät quyù baùu hoï mang theo (c.11)
 
 

Moät soá caâu hoûi gôïi yù

 2. Baïn nghó taïi sao caùc tuø nhaân trong caâu chuyeän cuûa taùc giaû Ngoâ Vaên Ñoâng, thaáy Chuùa Gieâsu hieåu roõ hoaøn caûnh cuûa hoï? Chính baïn coù kinh nghieäm naøo veà vieäc Chuùa Gieâsu gaàn guó trong hoaøn caûnh soáng cuûa baïn?
 
 

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page