Moãi Ngaøy Moät Tin Vui
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Haèng Ngaøy
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Ngaøy 17 thaùng 10
Leã Thaùnh Ignatioâ thaønh Antiochia
Haït luùa gieo xuoáng ñaát vaø cheát ñi
ñeå laøm chöùng tình yeâu mình ñoái vôùi Ñöùc Kitoâ
Ngaøy 17/10: Thaùnh Ignatioâ thaønh Antiochia - Giaùm muïc, Töû ñaïo.
Leã nhôù buoäc
I. Ghi nhaän lòch söû - phuïng vuï
Thaùnh Ignatioâ thaønh Antiochia chòu töû ñaïo taïi Roâma trong cuoäc baùch ñaïo cuûa hoaøng ñeá Trajanoâ: Ngaøi bò neùm cho thuù döõ trong hí tröôøng cuûa thaønh phoá. Leã nhôù ngaøi ñöôïc cöû haønh vaøo ngaøy 17 thaùng 10 taïi Antiochia, do lòch Nicomeñia aán ñònh (khoaûng naêm 360). Giaùo Hoäi Syria cuõng möøng leã kính vaøo ngaøy naøy. Chính Giaùo Hoäi naøy cuõng ñaõ toân kính moä cuûa ngaøi ôû coång thaønh Antiochia, laø nôi maø theo chöùng töø cuûa thaùnh Hieâroânimoâ, haøi coát cuûa thaùnh töû ñaïo ñöôïc di dôøi vaø choân caát trong nghóa trang ngoaøi coång Daphneâ. Caùc Giaùo Hoäi Byzantin thì möøng leã thaùnh Ignatioâ ngaøy 20 thaùng 12, ngaøy giaû thieát coù cuoäc di dôøi haøi coát ngaøi.
Thaùnh Ignatioâ thaønh Antiochia, cuõng goïi laø Theophorus (ngöôøi mang Thieân Chuùa), nhö chính ngaøi töï xöng danh trong caùc laù thö, laø ngöôøi keá vò thöù hai cuûa thaùnh Pheâroâ treân ngai giaùm muïc Antiochia, thaønh phoá chính laâu ñôøi nhaát cuûa Kitoâ giaùo. Chính taïi thaønh phoá thuoäc quyeàn toång traán Syria naøy, caùc ngöôøi theo Chuùa Kitoâ laàn ñaàu tieân nhaän teân goïi laø Kitoâ höõu.
Trong moät ñôït baùch ñaïo, döôùi thôøi hoaøng ñeá Trajanoâ (98-117), giaùm muïc Ignatioâ bò baét, keát aùn töû hình vaø daãn tôùi Roâma ñeå neùm cho thuù döõ aên thòt trong hí tröôøng thaønh phoá. Ñöôïc daãn ñi döôùi söï hoä toáng cuûa möôøi teân lính maø ngaøi goïi laø "hoå baùo", ngaøi ñi qua Tieåu AÙ, ñeán Philadelphia, Lyñia, roài Sardes, tröôùc khi tôùi Smyrna, taïi ñaây ngaøi ñöôïc thaùnh Poâlycarpe tieáp röôùc. Töø thaønh phoá naøy, ngaøi vieát thö göûi ñi nhieàu coäng ñoaøn Kitoâ höõu khaùc nhau khi caùc coäng ñoaøn naøy göûi phaùi ñoaøn tôùi vieáng ngaøi: EÂpheâsoâ, Magneùsie vaø Tralles. Ngaøi cuõng vieát thö cho Giaùo Hoäi Roâma "laø Giaùo Hoäi troâng coi vieäc baùc aùi, ñaõ ñoùn nhaän luaät Chuùa Kitoâ vaø danh thaùnh Chuùa Cha..." Ñaây laø laù thö duy nhaát ñeà ngaøy thaùng, "ngaøy moàng chín tröôùc ngaøy soùc thaùng chín", töùc laø ngaøy 24 thaùng 9. Ngaøi naøi xin caùc tín höõu Roâma ñöøng cöôùp maát cuoäc töû ñaïo maø ngaøi haèng khao khaùt. Ngaøi vieát: "Anh em ñöøng cung caáp theâm ñieàu gì cho toâi, tröø aân hueä ñöôïc hieán daâng laøm hy teá cho Thieân Chuùa. Haõy chæ caàu xin cho toâi ñöôïc söùc maïnh taâm hoàn vaø theå xaùc maø thoâi."
Theo chöùng töø cuûa giaùm muïc Euseøbe, töø Troas thaùnh Ignatioâ coøn vieát ba thö nöõa: cho Giaùo Hoäi Philadelphie, Giaùo Hoäi Smyrna, vaø thö rieâng cho giaùm muïc Polycarpe, giaùm muïc cuûa cuøng thaønh phoá naøy. Sau ñoù ngaøi leân taøu ñi Neùapolis (Maceùdoine), ñi tieáp qua Philippes vaø baêng qua Maceùdoine qua ngaû via Egnatia tröôùc khi laïi tieáp tuïc leân taøu ñi Dyrrachiurn (Durazzo), treân bieån Adriatique, ñeå ñeán nöôùc YÙ. Theo thaùnh Ireâneâ (khoaûng 180) vaø Origeøne (khoaûng 235), "ngaøi bò neùm cho thuù döõ aên thòt, taïi Roâma, trong cuoäc baùch ñaïo".
II. Thoâng ñieäp vaø tính thôøi söï
Caùc baûn vaên phuïng vuï rieâng cuûa leã nhôù thaùnh Ignatioâ ñöôïc laáy töø nhöõng laù thö cuûa ngaøi maø ngöôøi ta coù theå ñaùnh giaù nhö laø baûn daãn nhaäp hay nhaát veà lòch söû Hoäi Thaùnh vaøo ñaàu theá kyû II. Ñaëc bieät hai ñeà taøi xuaát hieän trong nhöõng thö cuûa vò thaùnh giaùm muïc Antiochia: a) söï duy nhaát cuûa Hoäi Thaùnh; b) maàu nhieäm Ñöùc Kitoâ Thieân Chuùa thaät vaø ngöôøi thaät, "söï soáng ñôøi ñôøi", vaø maãu möïc cuûa ngöôøi tín höõu: "Anh em ñöøng laøm gì maø khoâng coù giaùm muïc . . . haõy yeâu meán söï hieäp nhaát, traùnh chia reõ, vaø haõy baét chöôùc Chuùa Gieâsu Kitoâ, nhö chính Ngöôøi baét chöôùc Cha Ngöôøi" (Thö göûi tín höõu Philadelphia VII, 2).
Lôøi Nguyeän cuûa ngaøy, Hoäi Thaùnh ñöôïc goïi laø "Thaân Mình" maàu nhieäm Chuùa Kitoâ, hôïp vôùi giaùo lyù cuûa thaùnh Ignatioâ - lyù thuyeát gia veà quyeàn giaùm muïc - Ngaøi haèng lo laéng cho söï hieäp nhaát cuûa töøng Giaùo Hoäi quanh giaùm muïc cuûa mình, vaø cuûa moïi Giaùo Hoäi vôùi nhau. Coäng ñoaøn Hoäi Thaùnh qui tuï xung quanh giaùm muïc cuûa mình ñeå cöû haønh Thaùnh Theå, bí tích hieäp nhaát, trong söï hieäp thoâng vôùi Giaùo Hoäi Roâma laø Giaùo Hoäi "chuû trì ñöùc aùi" phoå quaùt. Chính thaùnh Ignatioâ laø ngöôøi ñaàu tieân noùi tôùi Hoäi Thaùnh "coâng giaùo", theo nghóa Hoäi Thaùnh phoå quaùt: "Taát caû anh em haõy theo giaùm muïc, nhö Chuùa Gieâsu Kitoâ theo Chuùa Cha... ÔÛ ñaâu coù giaùm muïc, ôû ñoù cuõng coù coäng ñoaøn, vaø ôû ñaâu coù Chuùa Gieâsu Kitoâ, ôû ñoù coù Hoäi Thaùnh coâng giaùo(katolikeø ekkleøsia) (Thö göûi tín höõu Smyrna VIII, 1-2).b)
Lôøi Nguyeän treân leã vaät cho thaáy roõ "leã hy teá cuûa thaùnh Ignatioâ thaønh Antiochia, haït luùa mieán cuûa Chuùa Kitoâ, bò raêng thuù döõ nghieàn naùt vaø trôû neân baùnh tinh tuyeàn..." Lôøi nguyeän naøy laáy laïi gaàn nhö nguyeân vaên ñoaïn thö thaùnh Ignatioâ göûi tín höõu Roâma: "Haõy ñeå toâi trôû thaønh thöùc aên cho thuù döõ, nhôø chuùng, toâi coù theå tìm thaáy Thieân Chuùa. Toâi laø haït luùa mieán cuûa Thieân Chuùa, vaø toâi phaûi ñöôïc nghieàn naùt bôûi raêng thuù döõ ñeå trôû neân baùnh tinh tuyeàn cuûa Chuùa Kitoâ." (VII, 1). Ñieäp ca Hieäp leã cuõng laáy laïi nguyeân vaên moät phaàn ñoaïn trích naøy. Tuy nhieân, ñoái vôùi thaùnh Ignatioâ thaønh Antiochia, töû ñaïo chæ laø moät phöông tieän ñeå ñaït söï hieäp thoâng vôùi Ñöùc Kitoâ: "Toâi ao öôùc baùnh cuûa Thieân Chuùa, Mình Chuùa Gieâsu Kitoâ, con vua Ñavít. Toâi muoán uoáng cheùn maùu thaùnh, toâi muoán tình yeâu khoâng taøn phai." (Ñieäp ca cuûa baøi Magnificat, trích töø Thö göûi tín höõu Roâma, VII, 3). Lôøi Nguyeän sau hieäp leã, chuùng ta caàu xin Chuùa cho chuùng ta "söùc löïc môùi, ñeå khi nhìn nhöõng haønh ñoäng cuûa chuùng ta, ngöôøi ta thaáy chuùng ta xöùng ñaùng goïi laø Kitoâ höõu." Lôøi nguyeän naøy laáy yù töø moät ñoaïn cuûa thö thaùnh Ignatioâ göûi tín höõu Roâma: "Haõy chæ caàu xin cho toâi coù söùc löïc noäi taâm vaø theå xaùc... ñeå khoâng chæ mang danh laø Kitoâ höõu, maø thöïc söï laø Kitoâ höõu." "Ñöùc tin vaø ñöùc aùi laø nguyeân thuyû vaø cuøng ñích cuûa ñôøi soáng... Ngöôøi tuyeân xöng ñöùc tin thì khoâng theå phaïm toäi, vaø ngöôøi coù ñöùc aùi thì khoâng theå giaän gheùt. Ngöôøi ta xem quaû thì bieát caây; cuõng vaäy, ngöôøi ta seõ nhaän bieát caùc Kitoâ höõu nhôø nhöõng haønh vi cuûa hoï." (Thö göûi tín höõu EÂpheâsoâ XIV, 1-2).
Giôø Kinh Saùch cho chuùng ta suy nieäm hai ñoaïn trích thö göûi tín höõu Roâma, nhö laø moät baûn thaùnh thi phaán khôûi cuûa thaùnh Ignatioâ daâng leân Chuùa Kitoâ cheát vaø phuïc sinh: "Ngöôøi laø Ñaáng toâi kieám tìm: Ngöôøi ñaõ cheát cho chuùng ta. Ngöôøi laø Ñaáng toâi khao khaùt: Ngöôøi ñaõ soáng laïi cho chuùng ta... Haõy ñeå toâi oâm aáp aùnh saùng tinh tuyeàn... Nôi toâi chæ coù nöôùc haèng soáng ñang thì thaàm noùi trong toâi: Haõy ñeán vôùi Chuùa Cha!" (VI, 1-2).
Thaùnh Ignatioâ thaønh Antiochia, haït luùa gieo xuoáng ñaát vaø cheát ñi ñeå laøm chöùng tình yeâu mình ñoái vôùi Ñöùc Kitoâ, ngaøi tieáp tuïc nuoâi döôõng ñöùc tin cuûa tín höõu vaøo Ñöùc Kitoâ vaø Hoäi Thaùnh qua caùc theá kyû. Lôøi khuyeân nhuû hieäp nhaát cuûa ngaøi, göûi tôùi caùc tín höõu EÂpheâsoâ cuûa theá kyû II, vaãn coøn hôïp thôøi bieát bao ñoái vôùi chuùng ta ngaøy nay: "Cuõng nhö Chuùa Gieâsu Kitoâ, söï soáng khoâng theå phaân ly cuûa chuùng ta, laø tö töôûng cuûa Chuùa Cha theá naøo, thì caùc giaùm muïc ñöôïc ñaët leân ôû khaép moïi mieàn traùi ñaát cuõng laø tö töôûng cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ. Vì vaäy anh em haõy hieäp nhaát vôùi giaùm muïc cuûa anh em... nhö theá, khi anh em hieäp nhaát trong taâm hoàn vaø hoaø hôïp trong baùc aùi, anh em ca ngôïi Chuùa Gieâsu Kitoâ" (Thö göûi tín höõu EÂpheâsoâ III, 2).
Enzo Lodi
(Nguoàn: Giaùo Phaän Vinh Long)