Sô löôïc tieåu söû
Ñöùc Hoàng Y Phaoloâ Giuse Phaïm Tình Tuïng
Sô löôïc tieåu söû Ñöùc Hoàng Y Phaoloâ Giuse Phaïm Tình Tuïng
Ñöùc cha Phaïm Ñình Tuïng sinh naêm 1919 taïi Ninh Bình, ñöôïc taán phong giaùm muïc taïi Haø Noäi naêm 1963, veà Baéc Ninh nhaän giaùo phaän leã Maân Coâi naêm aáy. Naêm 1960, Toøa Thaùnh thieát laäp Haøng Giaùo Phaåm taïi Vieät Nam: töø nay caùc giaùm muïc khoâng chæ laø Ñaïi Dieän Toâng Toøa nhö tröôùc, nhöng laø giaùm muïc chính toøa. Ñöùc cha Tuïng laø giaùm muïc chính toaø tieân khôûi cuûa giaùo phaän Baéc Ninh. Daùng ngöôøi nhoû beù, tính tình hieàn töø, ngaøi thaân thieát vôùi moïi ngöôøi, nhöng ngaïi nhöõng tranh chaáp vaø ñoái ñaàu. Khoâng ñöôïc thaêm caùc giaùo xöù, ngaøi laøm gì trong hoaøn caûnh giaùo phaän roäng lôùn, ruoäng ñaát cuûa giaùo phaän cuõng nhö cuûa caùc xöù hoï ñaõ bò tòch thu , laïi chæ coøn maáy linh muïc?
Tröôùc heát, ngaøi caàu nguyeän. Phaûi noùi ñaây laø vieäc chính cuûa ngaøi. Haèng ngaøy ngaøi ñoïc kinh vôùi giaùo daân ôû nhaø thôø Chính Toøa. Ngaøi thöôøng ñoïc kinh phuïng vuï, daâng leã vaø chaàu Mình Thaùnh moät mình trong phoøng nguyeän ngoû chöa ñaày 8 m2 caïnh phoøng ngaøi. Cuøng vôùi caùnh tay ñaéc löïc laø cha Quaûng, ngaøi laøm taát caû nhöõng gì laøm ñöôïc cho giaùo phaän. Chuûng vieän bò ñoùng cöûa maø caùc linh muïc lôùn tuoåi cheát daàn: ñaây laø giai ñoaïn giaùo phaän Baéc Ninh noåi tieáng theá giôùi vì coù "moät linh muïc röôõi": chæ moät linh muïc ñöôïc chính thöùc hoaït ñoäng coâng khai, moät linh muïc khaùc chöa ñöôïc chính quyeàn coâng nhaän, neân chæ ñöôïc hoaït ñoäng haïn cheá. Ngaøi ñaøo taïo chuûng sinh baèng phöông phaùp haøm thuï: göûi baøi cho chuûng sinh hoïc ôû nhaø, thænh thoaûng thaày troø môùi gaëp nhau tröïc tieáp. Thieáu linh muïc, ngaøi cuûng coá caùc ban haønh giaùo taïi caùc xöù hoï. Ñaây laø nhöõng giaùo daân nhieät thaønh vaø kieân vöõng, khoâng ngaïi gian khoå vaø hy sinh. Chính hoï laø trung gian giöõa Toøa Giaùm Muïc vaø caùc xöù hoï. Ñeå giuùp caùc xöù hoï cuõng nhö Toøa Giaùm Muïc, ngaøi quy tuï caùc thieáu nöõ töï nguyeän soáng ñoäc thaân ñeå phuïc vuï giaùo phaän. Caùc coâ laøm baát cöù vieäc gì laøm ñöôïc, töø queùt doïn nhaø thôø ñeán vieäc daïy giaùo lyù, töø vieäc taäp haùt ñeán vieäc ñoïc kinh chung haøng ngaøy vôùi daân hoï. Ñaây laø tieàn thaân cuûa Tu Hoäi Hieäp Nhaát hieän nay.
Ngaøi söûa ñoåi moät soá kinh giaùo daân thöôøng ñoïc cho phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh môùi. Ngaøi cuõng saùng taùc baûn toùm löôïc cuoäc ñôøi Chuùa Gieâsu vaø moät soá kinh khaùc baèng vaên vaàn ñeå giaùo daân deã thuoäc. Ngaøi coù loøng suøng kính ñaëc bieät ñoái vôùi Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu, neân ñaët lôøi cho baûn daâng hoa Traùi Tim theo laø ñieäu cuûa caùc baøi daân ca. Vì thieáu linh muïc, giaùo daân töø nhieàu nôi veà Toaø Giaùm Muïc hoïc giaùo lyù, döï leã vaø laõnh nhaän caùc bí tích töø Thaùnh Taåy ñeán Giao Hoaø, töø Hoân Phoái ñeán Xöùc Daàu Beänh Nhaân. Toaø Giaùm Muïc vaø nhaø thôø Chính Toaø trôû thaønh gaàn nhö giaùo xöù cuûa toaøn theå giaùo phaän. Taïi Toaø Giaùm Muïc, ngaøi toå chöùc neáp soáng gaàn nhö ôû Nhaø Ñöùc Chuùa Trôøi thôøi caùc cha Doøng Teân: moïi ngöôøi aên chung, ñoïc kinh döï leã chung, coâng vieäc ñöôïc phaân chia theo khaû naêng.
Ngay naêm 1964, ngaøi aâm thaàm phong chöùc linh muïc laàn ñaàu tieân ôû Baéc Ninh. Töø naêm 1972 ñeán naêm 1973, ñöùc cha cuøng vôùi toaøn theå nhaân söï Toaø Giaùm Muïc phaûi sô taùn ñeán Xuaân Hoaø ñeå traùnh bom ñaïn chieán tranh. Naêm 1974 ñaùnh daáu moät soá söï vieäc quan troïng ñoái vôùi töông lai giaùo phaän. Vì ñöùc cha ngaõ beänh naëng, trong aâm thaàm ngaøi ñaõ phong chöùc linh muïc cho 12 thaày ñaõ hoïc haøm thuï, keå caû 2 thaày thuoäc giaùo phaän khaùc. Naêm 1975, ngaøi taán phong giaùm muïc cho cha Ñaminh Ñinh Huy Quaûng. Caùc linh muïc ñöôïc hôïp thöùc hoaù daàn daàn. Rieâng ñöùc cha Quaûng töø naêm 1974 bò chính quyeàn buoäc veà cö truù taïi giaùo xöù Ñaïi Laõm vaø qua ñôøi taïi ñoù naêm 1994, maõi ñeán naêm 2007 môùi ñöôïc giaùo phaän coâng boá laø giaùm muïc. Cuõng trong naêm 1974, laàn ñaàu tieân keå töø naêm 1954, chính quyeàn ñoàng yù ñeå ngaøi phong chöùc cho 2 taân linh muïc: cha Giuse Nguyeãn Tieán Giaûn coi vuøng Baéc Giang, cha Giuse Traàn Ñaêng Can ôû Toaø Giaùm Muïc. Naêm 1980, ngaøi ñöôïc chính quyeàn ñoàng yù phong chöùc linh muïc cho ngöôøi maø sau naøy seõ laø ñöùc cha Giuse Maria Nguyeãn Quang Tuyeán.
Coù theå noùi tình traïng caêng thaúng giöõa caùc xöù hoï vôùi chính quyeàn laø vieäc khaù phoå bieán. Nhieàu nôi sinh hoaït ñaïo bò haïn cheá. Moät soá linh muïc vaø chuûng sinh hay thaày giaûng bò baét giam, coù khi ñeán 15 naêm. Moät soá giaùo daân bò ñe doaï, bò thaåm vaán, thaäm chí coù ngöôøi bò baét giam maáy naêm. Naêm 1984 xaûy ra lieân tuïc maáy söï kieän khaù nghieâm troïng nhö vieäc khaùm xeùt vaø tòch thu saùch taïi Toaø Giaùm Muïc, vieäc quaáy nhieãu ôû xöù Lai Teâ vaø hoï Tieân Luïc, cho thaáy tình hình caêng thaúng gia taêng. Naêm 1979 do chieán tranh bieân giôùi vôùi Trung Hoa, ñöùc cha Vinhsôn Nguyeãn Vaên Duï phaûi sô taùn ñeán Baéc Ninh.
Ñöùc cha Vinhsôn Nguyeãn Vaên Duï ñöôïc Toaø Thaùnh boå nhieäm laøm giaùm muïc chính toaø tieân khôûi cuûa Laïng Sôn töø naêm 1961, nhöng chính quyeàn khoâng cho ngaøi ra khoûi Thaát Kheâ, vaø cuõng khoâng cho giaùm muïc naøo ñeán ñoù, neân khoâng toå chöùc leã taán phong giaùm muïc ñöôïc. Trong phoøng nguyeän nhoû beù cuûa Toaø Giaùm Muïc Baéc Ninh Ñöùc cha Vinhsôn Nguyeãn Vaên Duï ñaõ ñöôïc Ñöùc cha Phaoloâ Phaïm Ñình Tuïng taán phong aâm thaàm naêm 1979. Naêm 1980, laàn ñaàu tieân ñöùc cha Tuïng ñöôïc ra khoûi Toaø Giaùm Muïc ñeå ñi daâng leã cho nghóa phuï taïi giaùo xöù Ñaïi Töø. Tuy nhieân naêm 1986, chính quyeàn ñöa ra ñöôøng loái ñoåi môùi: töï do ñöôïc môû roäng ñoâi chuùt, keå caû hoaït ñoäng toân giaùo. Ñöùc cha ñöôïc pheùp ñi kinh lyù moät soá giaùo xöù. Ngaøi cho xaây döïng Toaø Giaùm Muïc môùi to lôùn hôn, laáy Toaø Giaùm Muïc cuõ laøm nhaø xöù Chính Toaø. Naêm 1989, ñöùc cha laïi beänh naëng neân quyeát ñònh ñaët giaùm muïc phoù cho giaùo phaän: ngaøi taán phong ñöùc cha Giuse Maria Nguyeãn Quang Tuyeán, laàn naøy ñöôïc chính quyeàn chaáp thuaän neân leã taán phong ñöôïc toå chöùc coâng khai. Ngaøi cuõng cho xaây döïng Ñeàn Thaùnh Taâm ôû thaønh phoá Baéc Giang vaø moät soá nhaø thôø khaùc.
Naêm 1992, ngaøi ñöôïc boå nhieäm laøm giaùm quaûn Toång Giaùo Phaän Haø Noäi. Ngaøi giao quyeàn cho ñöùc cha phoù coi soùc giaùo phaän Baéc Ninh. Naêm 1994, ngaøi ñöôïc boå nhieäm Toång Giaùm Muïc Haø Noäi, ñöùc cha Tuyeán chính thöùc trôû thaønh giaùm muïc chính toaø thöù hai cuûa giaùo phaän Baéc Ninh.
Moät vaøi chi tieát veà tieåu söû Ñöùc Hoàng Y Phaoloâ Giuse Phaïm Ñình Tuïng
Ñöùc Hoàng Y Phaoloâ Giuse Phaïm Ñình Tuïng (1919-2009) laø vò Hoàng y cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo ngöôøi Vieät thöù 3 sau Ñöùc Hoàng y Giuse Maria Trònh Nhö Khueâ vaø Giuse Maria Trònh Vaên Caên.
Ngaøi sinh ngaøy 20 thaùng 5 naêm 1919 trong moät gia ñình Coâng giaùo taïi thoân Caàu Meã, xaõ Yeân Thaéng, huyeän Yeân Moâ, tænh Ninh Bình, thuoäc giaùo xöù Quaûng Naïp, Giaùo phaän Phaùt Dieäm. Song thaân cuûa Ngaøi laø cuï Pheâroâ Phaïm Vaên Hieán vaø cuï Anna Nguyeãn Thò Boáng.
Naêm 1925, caäu beù Phaïm Ñình Tuïng baét ñaàu ñi hoïc tieåu hoïc taïi tröôøng laøng. Naêm 1927, Ngaøi ñöôïc cha nuoâi laø Linh muïc Pheâroâ Phaïm Baù Tröïc ñöa leân hoïc taïi giaùo xöù Keû Seùt, Haø Noäi.
Naêm 1929 ngaøi ñöôïc gia nhaäp Tröôøng Taäp Haø Noäi. Naêm 1931, ngaøi thi ñaäu baèng sô hoïc yeáu löôïc vaø ñöôïc tuyeån vaøo Tieåu Chuûng vieän Hoaøng Nguyeân, Haø Ñoâng. Sau khi toát nghieäp Tieåu Chuûng vieän naêm 1939, ngaøi ñöôïc cöû ñi phuïc vuï taïi giaùo xöù Xuy Xaù, thuoäc huyeän Myõ Ñöùc, tænh Haø Ñoâng.
Naêm 1940, ngaøi theo hoïc taïi Ñaïi Chuûng vieän Lieãu Giai, Haø Noäi. Naêm 1942, ngaøi ñöôïc phaân veà phuïc vuï taïi giaùo xöù Khoan Vó, thuoäc huyeän Lyù Nhaân, tænh Haø Nam, laø nôi Linh muïc Pheâroâ Phaïm Baù Tröïc ñang laøm linh muïc chaùnh xöù. Ñeán naêm 1943, ngaøi laïi tieáp tuïc trôû veà Ñaïi chuûng vieän tieáp tuïc tu hoïc.
Naêm 1945, Caùch maïng thaùng 8 noå ra, ngaøi nghæ hoïc do ñaïi chuûng vieän Lieãu Giai taïm ngöng hoaït ñoäng. Thaùng 9 naêm 1946, Ñaïi Chuûng vieän Lieãu Giai taùi môû cöûa, ngaøi laïi trôû veà Chuûng vieän hoïc taäp. Tuy nhieân, chæ 3 thaùng sau, ngaøy 19 thaùng 12 naêm 1946, chieán tranh buøng noå, Ñaïi Chuûng vieän bò quaân Phaùp tröng duïng, moät laàn nöõa phaûi ngöng hoaït ñoäng.
Maõi ñeán naêm 1948, ngaøi tieáp tuïc hoïc ñeå hoaøn taát chöông trình thaàn hoïc taïi Hoïc vieän Doøng Chuùa Cöùu Theá taïi Thaùi Haø, Haø Noäi. Moät naêm sau, Ñaïi Chuûng vieän Haø Noäi môùi ñöôïc thaønh laäp laïi ôû soá 40 Nhaø Chung, ngaøi chuyeån veà hoïc taïi ñaây.
Ngaøy 6 thaùng 6 naêm 1949, ngaøi ñöôïc thuï phong chöùc Linh muïc taïi Nhaø thôø chính toøa Haø Noäi vaø ñöôïc cöû veà laøm Tuyeân uùy Coâ nhi vieän Teâreâsa taïi Quaàn Ngöïa, do linh muïc ngöôøi Phaùp laø Paul Seitz laøm giaùm ñoác.
Naêm 1950, ngaøi ñöôïc boå nhieäm laøm phoù xöù Haøm Long, Haø Noäi. Ngaøy 18 thaùng 4 naêm ñoù, ngaøi ñöôïc cöû laøm Chaùnh xöù thay cho taân giaùm muïc Giuse Maria Trònh Nhö Khueâ leân nhaäm chöùc Giaùm muïc Toâng toøa Giaùo phaän Haø Noäi.
Naêm 1953, ngaøi thaønh laäp nhaø teá baàn Baïch Mai nhaèm cöùu giuùp caùc naïn nhaân chieán tranh ngheøo khoå töø caùc vuøng noâng thoân troâi daït veà Haø Noäi.
Naêm 1955, ngaøi ñöôïc boå nhieäm laøm giaùm ñoác Tieåu Chuûng vieän Thaùnh Gioan Haø Noäi - moät tieåu chuûng vieän lieân giaùo phaän vôùi khoaûng hôn 200 chuûng sinh thuoäc haàu heát caùc giaùo phaän ôû Mieàn Baéc luùc baáy giôø.
Naêm 1960, vì muoán baûo veä söï ñoäc laäp cuûa giaùo hoäi Coâng giaùo trong laõnh vöïc ñaøo taïo giaùo só, ngaøi ñaõ cuøng caùc ñaáng höõu traùch quyeát ñònh cho caùc chuûng sinh veà laïi caùc giaùo phaän cuûa mình, chaáp nhaän giaûi taùn tieåu chuûng vieän.
Naêm 1963, ngaøi saùng laäp tu hoäi Ñöùc Meï Hieäp nhaát. Cuõng naêm naøy ngaøi ñöôïc Toøa Thaùnh boå nhieäm laøm Giaùm muïc Toâng toøa Giaùo phaän Baéc Ninh vaøo ngaøy 5 thaùng 4 naêm 1963 vaø ñöôïc taán phong Giaùm muïc taïi Nhaø thôø chính toøa Haø Noäi ngaøy 15 thaùng 8 naêm 1963, do giaùm muïc Giuse Maria Trònh Nhö Khueâ laøm chuû phong. Khaåu hieäu giaùm muïc cuûa ngaøi laø "Toâi tin vaøo tình yeâu Thieân Chuùa"
Ngaøy 5 thaùng 7 naêm 1990, ngaøi ñöôïc Toøa Thaùnh boå nhieäm laøm giaùm quaûn Toâng toøa Giaùo phaän Haø Noäi, kieâm chöùc Giaùm ñoác Ñaïi Chuûng vieän Haø Noäi. Ñeán ngaøy 13 thaùng 4 naêm 1994, ngaøi chính thöùc ñöôïc Toøa Thaùnh boå nhieäm laøm Toång Giaùm muïc Haø Noäi. Ñeán ngaøy 26 thaùng 11 naêm 1994, ngaøi ñöôïc Ñöùc giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II phong laøm Hoàng y vaø trôû thaønh vò Hoàng y ngöôøi Vieät thöù 3 ñöôïc taán phong. Naêm 1995, vôùi tö caùch laø giaùo só cao caáp nhaát taïi Vieät Nam, ngaøi ñöôïc baàu laøm Chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam vaø giöõ chöùc vuï naøy trong 6 naêm.
Ngaøi ñaõ ra söùc taùi thieát Ñaïi Chuûng vieän Haø Noäi, tìm caùch ñoái thoaïi vôùi chính quyeàn ñeå Giaùo hoäi ñöôïc ñoäc laäp vaø töï chuû hôn trong vieäc tuyeån choïn chuûng sinh, ñöa caùc giaùo só thuï phong bí maät tröôùc ñaây ñöôïc coâng nhaän coâng khai, xuùc tieán moái lieân heä giöõa Toaø Thaùnh vaø chính quyeàn Vieät Nam. Naêm 1996, ngaøi saùng laäp tu hoäi Anh em Nhaø Chuùa, nay laø Tu ñoaøn truyeàn tin Haø Noäi. Ngaøy 13 thaùng 8 naêm 1998, ngaøi laøm ñaëc söù cho Ñöùc giaùo hoaøng taïi Ñaïi hoäi thaùnh maãu La Vang. Cuøng trong naêm naøy, ngaøi ñöôïc cöû kieâm chöùc Giaùm quaûn Toâng toøa Giaùo phaän Laïng Sôn vaø Cao Baèng trong 1 naêm.
Ngaøy 15 thaùng 6 naêm 1999, ngaøi heát quyeàn tham gia Maät nghò Hoàng y do tuoåi cao.
Naêm 2003, ngaøi ñöôïc Toaø Thaùnh chaáp thuaän cho nghæ höu ôû tuoåi 84 taïi toøa giaùm muïc Haø Noäi. Ngaøy 7 thaùng 5 naêm 2003 ngaøi trao quyeàn cai quaûn Toång giaùo phaän Haø Noäi cho taân Toång giaùm muïc Giuse Ngoâ Quang Kieät.
Ngaøy 25 thaùng 1 naêm 2008 ñaõ dieãn ra leã möøng thoï 90 tuoåi, 60 naêm linh muïc vaø 40 naêm giaùm muïc cho Ñöùc hoàng y Phaïm Ñình Tuïng taïi nhaø thôø lôùn Haø Noäi döôùi söï chuû trì cuûa Ñöùc hoàng y Phaïm Minh Maãn. Sau thaùnh leã naøy ñaõ xaûy ra nhöõng tranh chaáp lieân quan ñeán khu ñaát 42 nhaø chung.
Ngaøi qua ñôøi vaøo ngaøy 22 thaùng 2 naêm 2009, thoï 90 tuoåi.
Nguoàn: Trích "Löôïc söû giaùo phaän Baéc Ninh - Ñöùc cha Cosma Hoaøng Vaên Ñaït SJ ", Toaø Giaùm Muïc Baéc Ninh 2009