Sô löôïc tieåu söû
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Steâphanoâ Nguyeãn Nhö Theå
Sô löôïc tieåu söû Ñöùc Toång Giaùm Muïc Steâphanoâ Nguyeãn Nhö Theå.
Ñöùc Toång giaùm muïc Steâphanoâ Nguyeãn Nhö Theå sinh ngaøy 1 thaùng 12 naêm 1935 taïi Giaùo xöù Caây Ña, thuoäc ñòa phaän xaõ Haûi Thoï, Toång giaùo phaän Hueá (huyeän Haûi Laêng, tænh Quaûng Trò), coù nguyeân quaùn laø thoân Nho Laâm, xaõ Quaûng Phuù, huyeän Quaûng Ñieàn, tænh Thöøa Thieân Hueá. Sau khi sinh ñöôïc hai ngaøy, caäu ñöôïc laõnh nhaän Bí tích Röûa Toäi.
Cuï noäi Ñöùc Toång giaùm muïc Nguyeãn Nhö Theå laø oâng Phaoloâ Nguyeãn Quang Laäp, töøng theo thaân maãu laùnh naïn Vaên Thaân, rôøi Nho Laâm ñeán laùnh naïn taïi khu vöïc maø ngaøy nay thuoäc giaùo xöù Caây Ña. OÂng Phaoloâ Nguyeãn Quang Laäp keát hoân vôùi baø Anna Traàn Thò Long, ñaûm nhaän chöùc OÂng Caâu trong Ban ñieàu haønh Giaùo xöù. Trong soá caùc ngöôøi con, ngoaøi oâng Phaoloâ Nguyeãn Nhö Thaønh laø thaân phuï cuûa Nguyeãn Nhö Theå, coøn coù linh muïc Philippheâ Nguyeãn Nhö Danh.
Song thaân cuûa Nguyeãn Nhö Theå laø oâng Phaoloâ Nguyeãn Nhö Thaønh (1901-1978) vaø baø Catarina Nguyeãn Thò Nhaïn (1904-1974). OÂng coá Thaønh cuõng töøng ñaûm nhaän chöùc OÂng Caâu, ñöùng ñaàu ban ñieàu haønh giaùo xöù (ban chöùc vieäc). Hai oâng baø sinh ñöôïc 7 ngöôøi con goàm 3 nam vaø 4 nöõ. Laø moät gia ñình giaùo daân nhieät thaønh, oâng baø khích leä caùc con ñi theo con ñöôøng tu trì hieán daâng ñôøi mình cho Chuùa. Do aûnh höôûng cuûa cha meï, trong soá 7 ngöôøi con, ñaõ coù ba ngöôøi ñi theo con ñöôøng tu trì taän hieán trong Giaùo hoäi Coâng giaùo goàm Ñöùc Toång giaùm muïc Nguyeãn Nhö Theå, nöõ tu Nguyeãn Thò Tuøy thuoäc doøng Meán Thaùnh Giaù Hueá, vaø nöõ tu Nguyeãn Thò Thuyeát thuoäc doøng Con Ñöùc Meï Voâ Nhieãm Phuù Xuaân Hueá.
Thôøi gian tu hoïc ôû Chuûng Vieän
Chòu aûnh höôûng töø gia ñình vaø töø ngöôøi chuù ruoät, linh muïc Philippheâ Nguyeãn Nhö Danh (1905-1980) vaø caäu ruoät laø linh muïc Ña Minh Nguyeãn Vaên Traân, caäu beù Nguyeãn Nhö Theå töø thuôû nhoû ñaõ coù yù muoán ñi tu taän hieán cho Chuùa. Nguyeãn Nhö Theå nhaäp hoïc Tieåu chuûng vieän An Ninh, Hueá vaøo thaùng 7 naêm 1947. Tieåu chuûng sinh Theå ñöôïc loøng caùc chuûng sinh khaùc cuõng nhö caùc giaùo sö chuûng vieän. Caäu coù ñôøi soáng noäi taâm saâu saéc, coù thaønh tích cao trong hoïc taäp vaø thöôøng tham gia caùc hoaït ñoäng coäng ñoaøn. Sau khi toát nghieäp vaên baèng tuù taøi toaøn phaàn chöông trình Phaùp, chuûng sinh Theå nhaäp hoïc taïi Ñaïi chuûng vieän Thaùnh Giuse Saøi Goøn thaùng 8 naêm 1955. Sau ñoù, chuûng sinh Theå vaø caùc chuûng sinh Hueá ñöôïc ñöa ñeán hoïc taïi Ñaïi chuûng vieän Xuaân Bích Thò Ngheø.
Trong quaù trình tu hoïc taïi Ñaïi chuûng vieän, thaày Nguyeãn Nhö Theå laàn löôït nhaän caùc chöùc nhoû: chöùc Moät (20 thaùng 9 naêm 1958) taïi Ñan vieän Thieân An, chöùc Hai (24 thaùng 1 naêm 1959) taïi La Vang, chöùc Ba vaø Boán (ngaøy 13 thaùng 3 naêm 1960) taïi Saøi Goøn vaø chöùc Naêm (ngaøy 27 thaùng 5 naêm 1961) taïi Phuû Cam, Hueá. Moät ngaøy sau khi laõnh chöùc Naêm, thaày Nguyeãn Nhö Theå ñöôïc phong chöùc Phoù teá taïi Nhaø thôø chính toøa Phuû Cam.
Thôøi gian laøm linh muïc
Sau hôn 7 thaùng laõnh chöùc Phoù teá, ngaøy 6 thaùng 1 naêm 1962, Phoù teá Nguyeãn Nhö Theå ñöôïc thuï phong linh muïc taïi Vöông cung Thaùnh ñöôøng Ñöùc Meï La Vang, do Ñöùc Giaùm muïc Jean-Baptiste Urrutia Thi laøm chuû leã. Sau khi thuï phong, taân linh muïc ñöôïc boå nhieäm laøm linh muïc phoù giaùo xöù Thaïch Haõn, hoã trôï muïc vuï cho linh muïc Nguyeãn Nhö Danh, laø chuù ruoät cuûa taân linh muïc. Ngaøi baét ñaàu thi haønh muïc vuï taïi giaùo xöù Thaïch Haõn töø ngaøy 1 thaùng 2 naêm 1962 vaø cho ñeán ngaøy 1 thaùng 8 cuøng naêm 1962.
Sau ñoù, linh muïc Theå ñöôïc boå nhieäm laøm Giaùo sö Tieåu Chuûng vieän Hoan Thieän Hueá vaø ñaûm traùch vai troø naøy ñeán thaùng 7 naêm 1972, tröø giai ñoaïn du hoïc ôû Phaùp töø thaùng 10 naêm 1968 ñeán thaùng 8 naêm 1970. Trong thôøi gian du hoïc, linh muïc Nguyeãn Nhö Theå hoïc taïi Ñaïi hoïc Coâng giaùo Paris, vaø toát nghieäp Thaïc só Thaàn hoïc Tín lyù taïi ñaây.
Thaùng 8 naêm 1972, linh muïc Nguyeãn Nhö Theå ñöôïc boå nhieäm laøm Giaùm ñoác Tieåu Chuûng vieän Hoan Thieän Hueá vaø ñaûm nhaän chöùc vuï naøy cho ñeán thaùng 4 naêm 1975. Caùc tieåu chuûng sinh ghi nhaän Linh muïc Nguyeãn Nhö Theå laø moät giaùo sö taøi ñöùc, coù tính caùch traàm tónh, hieàn hoøa nhöng nghieâm nghò cuøng tính kieân nhaãn ñeå ñaøo taïo caùc linh muïc töông lai. Töø thaùng 6 naêm 1975, ngaøi ñöôïc boå nhieäm laøm Quaûn xöù Phanxicoâ, keá nhieäm ngöôøi chuù laø linh muïc Danh. Tuy vaäy, coâng vieäc quaûn xöù chæ vöøa taïm oån ñònh thì linh muïc Theå ñöôïc choïn laøm Toång giaùm muïc phoù Toång Giaùo phaän Hueá.
Toång giaùm muïc phoù Toång giaùo phaän Hueá
Ngaøy 7 thaùng 9 naêm 1975, Toøa Thaùnh coâng boá quyeát ñònh boå nhieäm linh muïc Steâphanoâ Nguyeãn Nhö Theå laøm Giaùm muïc hieäu toøa Tipasa, Toång giaùm muïc phoù Toång giaùo phaän Hueá. Khaåu hieäu Giaùm muïc laø "Pro Mundi vita" (Ñeå cho traàn gian ñöôïc soáng). Leã Taán phong Giaùm muïc ñöôïc cöû haønh ngaøy 7 thaùng 9 naêm 1975 taïi nhaø thôø chính toøa Phuû Cam, do Ñöùc Toång giaùm muïc Philippheâ Nguyeãn Kim Ñieàn chuû phong, vôùi hai Giaùm muïc Pheâroâ Maria Phaïm Ngoïc Chi vaø Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Quang Saùch phuï phong.
Ngaøy 23 thaùng 11 naêm 1983, Toøa Thaùnh chaáp thuaän ñôn xin nghæ höu vì lyù do söùc khoûe cuûa Ñöùc Toång giaùm muïc phoù Nguyeãn Nhö Theå. Töø naêm 1984 ñeán naêm 1994, ngaøi höu döôõng vaø hoaøn toaøn khoâng tham gia caùc sinh hoaït muïc vuï Coâng giaùo. Ngaøy 9 thaùng 1 naêm 1992, Ñöùc Giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II boå nhieäm Ñöùc Toång giaùm muïc Nguyeãn Nhö Theå laøm thaønh vieân cuûa Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà Ñoái thoaïi Lieân toân. Ngaøi laø vò Giaùm muïc ñaàu tieân cuûa Vieät Nam ñöôïc boå nhieäm laøm Thaønh vieân ôû moät cô quan Trung öông cuûa Toøa Thaùnh. Ngaøi ñaõ tham döï khoùa hoïp cuûa Hoäi ñoàng dieãn ra töø ngaøy 9 ñeán 13 thaùng 11 naêm 1992 taïi Roâma.
Giaùm quaûn Toâng Toøa Toång giaùo phaän Hueá
Sau khi Ñöùc Toång giaùm muïc Philippheâ Nguyeãn Kim Ñieàn qua ñôøi naêm 1988, Toång giaùo phaän Hueá ñöôïc Ñöùc Hoàng y Toång giaùo phaän Haø Noäi Giuse Maria Trònh Vaên Caên laøm giaùm quaûn, sau khi Ñöùc Hoàng y Caên qua ñôøi thì linh muïc Giacoâbeâ Leâ Vaên Maãn laøm Giaùm quaûn. Ngaøy 23 thaùng 3 naêm 1994, Ñöùc nguyeân Toång giaùm muïc phoù Steâphanoâ Nguyeãn Nhö Theå ñöôïc Toøa Thaùnh boå nhieäm laøm Giaùm quaûn Toâng Toøa Toång giaùo phaän Hueá vôùi daïng thöùc Giaùm quaûn Sede vacante ad nutum Sanctae Sedis (Giaùm quaûn do tröôøng hôïp khuyeát vò vaø do Toâng Toøa ñònh ñaët). Ngaøi chính thöùc nhaäm chöùc Giaùm quaûn ngaøy 12 thaùng 5 cuøng naêm 1994 taïi Nhaø thôø chính toøa Phuû Cam. Tham döï leã nhaäm chöùc coù 5 giaùm muïc ñeán töø caùc giaùo phaän khaùc vaø 80 linh muïc Toång giaùo phaän Hueá vaø ngoaøi Toång giaùo phaän.
Sau khi chính thöùc nhaäm chöùc giaùm quaûn, Ñöùc Toång giaùm muïc giaùm quaûn Nguyeãn Nhö Theå ñaõ khoâi phuïc laïi ñöôïc söï hoaït ñoäng cuûa Ñaïi chuûng vieän Hueá sau moät thôøi gian daøi bò nhaø nöôùc ñoùng cöûa. Ñaïi chuûng vieän môû cöûa trôû laïi töø thaùng 11 naêm 1994, chieâu sinh caùc chuûng sinh töø ba giaùo phaän laø Hueá, Kon Tum vaø Ñaø Naüng. Ngaøi cuõng ñaõ chuû söï nghi leã taán phong linh muïc ñaàu tieân keå töø naêm 1976, vôùi 5 taân linh muïc ñöôïc phong chöùc vaøo thaùng 9 naêm 1994. Thaùng 10 naêm 1994, ngaøi sang Roâma döï phieân hoïp Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc Theá giôùi vôùi chuû ñeà: "Ñôøi soáng Thaùnh hieán vaø vai troø cuûa noù trong Giaùo hoäi vaø trong theá giôùi". Trong khuoân khoå Thöôïng hoäi ñoàng, ngaøi coù baøi phaùt bieåu vaøo ngaøy 7 thaùng 10 naêm 1994.
Naêm 1995, Ñöùc Toång giaùm muïc Giaùm quaûn Nguyeãn Nhö Theå ñöôïc choïn laøm Chuû tòch Uyû ban Linh muïc, Tu só vaø Chuûng sinh tröïc thuoäc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam vaø giöõ chöùc vuï naøy trong hai nhieäm kyø, ñeán naêm 2001. Vôùi cöông vò naøy, ngaøi toå chöùc Hoäi nghò 6 Ñaïi chuûng vieän vaø khai sinh Hoïc vieän Lieân Doøng nöõ ñeå ñaøo taïo caùc nöõ tu töø ba doøng tu: Doøng Meán Thaùnh Giaù, Doøng Con Ñöùc Meï Voâ Nhieãm vaø Doøng Con Ñöùc Meï. Trong chuyeán vieáng thaêm Toøa Thaùnh (Ad Limina) naêm 1996 cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam coù 14 giaùm muïc tham döï, Ñöùc Toång giaùm muïc Giaùm quaûn Nguyeãn Nhö Theå cuõng tham gia chuyeán vieáng thaêm Ad Limina naøy vaø coù baøi giaûng trong dòp caùc giaùm muïc Vieät Nam cöû haønh thaùnh leã ñoàng teá taïi Vöông cung thaùnh ñöôøng Thaùnh Phaoloâ Ngoaïi thaønh.
Toång giaùm muïc Chính toøa Toång giaùo phaän Hueá
Ngaøy 1 thaùng 3 naêm 1998, Ñöùc Giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II aán kyù toâng saéc boå nhieäm Ñöùc Toång giaùm muïc phoù Nguyeãn Nhö Theå laøm Toång giaùm muïc chính toøa Toång giaùo phaän Hueá. Quyeát ñònh naøy ñöôïc coâng boá chính thöùc vaøo ngaøy 9 thaùng 3 naêm 1998 bôûi boä Truyeàn giaùo. Vieäc boå nhieäm naøy laø moät trong ba boå nhieäm ñaït ñöôïc sau cuoäc ñoái thoaïi giöõa Toøa Thaùnh vaø chính quyeàn Vieät Nam vaøo thaùng 2 naêm 1998.
Leã nhaäm chöùc cuûa Ñöùc Taân Toång giaùm muïc Chính toøa ñöôïc toå chöùc vaøo ngaøy 9 thaùng 4 cuøng naêm 1998. Do khoâng theå ñeán Roâma nhaän daây pallium, nghi leã trao daây naøy cho Taân Toång giaùm muïc Chính toøa Nguyeãn Nhö Theå ñöôïc toå chöùc ngaøy 14 thaùng 8 naêm 1998, nhaân leã kyû nieäm 200 naêm Ñöùc Meï hieän ra taïi La Vang, do Ñöùc Hoàng y - Toång giaùm muïc Toång giaùo phaän Haø Noäi Phaoloâ Giuse Phaïm Ñình Tuïng thöïc hieän nghi thöùc.
Ñöùc Toång giaùm muïc Nguyeãn Nhö Theå tham döï chuyeán vieáng thaêm Toøa Thaùnh (Ad Limina) naêm 2002 vaø coù baøi giaûng leã trong thaùnh leã ñoàng teá cuûa caùc Giaùm muïc Vieät Nam taïi Vöông cung thaùnh ñöôøng Thaùnh Pheâroâ.
Tính töø khi nhaäm chöùc Giaùm quaûn Toång giaùo phaän Hieá cho ñeán thaùng 1 naêm 2012, Ñöùc Toång giaùm muïc Nguyeãn Nhö Theå ñaõ phong chöùc linh muïc cho 100 taân linh muïc xuaát thaân töø caùc doøng tu cuõng nhö caùc linh muïc trieàu.
Ngaøy 18 thaùng 8 naêm 2012, vaên phoøng Baùo chí Toøa Thaùnh thoâng baùo Ñöùc Giaùo hoaøng Beâneâñitoâ XVI ñaõ chaáp thuaän ñôn töø nhieäm Toång giaùm muïc Toång giaùo phaän Hueá cuûa Ñöùc Toång Giaùm muïc Steâphanoâ Nguyeãn Nhö Theå vaø boå nhieäm Ñöùc Giaùm muïc Phanxicoâ Xavieâ Leâ Vaên Hoàng, Giaùm muïc phuï taù Toång giaùo phaän Hueá laøm Toång giaùm muïc chính toøa Toång giaùo phaän Hueá. Tính ñeán naêm 2019, söùc khoûe cuûa Ñöùc nguyeân Toång giaùm muïc Nguyeãn Nhö Theå ñaõ suy yeáu: ngaøi gaëp nhieàu khoù khaên trong vieäc di chuyeån ñi laïi.