Ñöùc Cha Phaoloâ Tònh Nguyeãn Bình Tónh,
Vò Muïc Töû " Khieâm Toán Phuïc Vuï"
Ñöùc Cha Phaoloâ Tònh Nguyeãn Bình Tónh, Vò Muïc Töû " Khieâm Toán Phuïc Vuï".
Marcello Ñoaøn Minh
Ñaø Naüng (GP Ñaø Naüng 23-11-2023) - Duø ngöôøi ta coù tin hay khoâng tin, coù nhaän ra hay khoâng nhaän ra, Thieân Chuùa vaãn luoân hieän dieän vaø hoaït ñoäng trong lòch söû nhaân loaïi. Doøng thôøi gian vôùi nhöõng bieán coá giao ñoäng, khi bình thöôøng luùc thay ñoåi, luoân tieàm aån keá hoaïch maïc khaûi vaø cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa. Hoäi Thaùnh laø nôi Thieân Chuùa ñöôïc nhìn nhaän, yeâu meán vaø toân thôø. Chuùa Gieâ-su Ki-toâ phuïc sinh cuøng vôùi Thaàn Khí cuûa Ngaøi vaãn soáng luoân maõi trong loøng Hoäi Thaùnh ñeå cuøng vôùi coäng ñoàng Daân Chuùa cöû haønh, chia seû, caàu nguyeän, laøm chöùng cho Tin Möøng vaø cho Vöông quoác cuûa Thieân Chuùa ñang tôùi. Qua caùc vò muïc töû, Ngaøi daãn daét ñaøn chieân ñeán nhöõng ñoàng coû xanh töôi aân phuùc "ñeå chieân ñöôïc soáng vaø soáng doài daøo" (Ga 10,10). Ñöùc Cha Phaoloâ Tònh Nguyeãn Bình Tónh ñöôïc sai ñeán laøm vò Chuû Chaên thöù ba cuûa Giaùo phaän Ñaø Naüng, ñeå cuøng vôùi "ñaøn chieân beù nhoû" keá thöøa di saûn ñöùc tin, tieáp noái söù vuï truyeàn giaùo cuõng nhö chia seû "vui möøng vaø hi voïng, öu saàu vaø lo aâu"[1] cuûa con ngöôøi thôøi ñaïi mình.
Ngaøi sinh ngaøy 30 thaùng 6 naêm 1930 taïi giaùo xöù Phaùt Dieäm, thuoäc giaùo phaän Phaùt Dieäm (thuoäc ñòa baøn xaõ Löu Phöông, huyeän Kim Sôn, tænh Ninh Bình ngaøy nay). Song thaân laø oâng Pheâroâ Nguyeãn Vaên Thöøa vaø baø Maria Nguyeãn Thò Nhieân. Ngaøi laø ngöôøi con uùt trong gia ñình.
Thuôû nhoû, ngaøi theo hoïc taïi Tieåu Chuûng vieän Ba Laøng (thuoäc phöôøng Haûi Thanh, Nghi Sôn, Thanh Hoùa). Sau Hieäp ñònh Geneøve naêm 1954, gia ñình ngaøi di cö vaøo Nam. Ngaøi ñöôïc göûi theo hoïc trong caùc Ñaïi Chuûng vieän taïi Vónh Long vaø Thò Ngheø, do caùc linh muïc Xuaân Bích giaûng daïy.
Ngaøy 31 thaùng 5 naêm 1960, ngaøi thuï phong linh muïc, do Ñöùc Giaùm muïc Simon Hoøa Nguyeãn Vaên Hieàn vaø gia nhaäp linh muïc ñoaøn giaùo phaän Kon-Tum. Naêm 1961, ngaøi gia nhaäp tu hoäi Xuaân Bích, moät tu hoäi chuyeân lo vieäc ñaøo taïo giaùo só vaø ñöôïc cöû ñi du hoïc taïi Phaùp.
Trôû veà Vieät Nam, tröôùc tieân ngaøi daïy hoïc taïi Nha Trang vaø Hueá, sau ñoù, töø naêm 1970 ñeán naêm 1987, ngaøi laøm Giaùm ñoác Tieåu Chuûng vieän Thaùnh Gioan. Töø naêm 1987, ngaøi ñöôïc boå nhieäm laøm quaûn xöù giaùo xöù An Haûi. Naêm 1994, sau nhieàu naêm ngöng hoaït ñoäng, Ñaïi Chuûng vieän Hueá ñöôïc môû cöûa laïi ñeå lo vieäc huaán luyeän caùc linh muïc töông lai cho 03 giaùo phaän: Hueá, Ñaø Naüng vaø Kon-tum. Cha xöù cuõng laø cha giaùo Phaoloâ Tònh ñöôïc chæ ñònh ñeå trôû veà Hueá laøm Giaùm ñoác trong thôøi ñieåm Ñaïi Chuûng vieän ñaày khoù khaên, thieáu thoán traêm beà.
Ngaøy 10 thaùng 5 naêm 2000, khi sinh hoaït Ñaïi Chuûng vieän ñang töøng böôùc oån ñònh, Cha Giaùm ñoác phaûi ngöng vieäc ñeå nhaän söù vuï môùi: Giaùm muïc Phoù Giaùo phaän Ñaø Naüng. Saùng sôùm ngaøy 30 thaùng 6 naêm 2000 taïi nhaø thôø Chính toaø Ñaø Naüng, leã taán phong giaùm muïc cho Giaùm muïc taân cöû ñöôïc Ñöùc Giaùm muïc Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Quang Saùch chuû söï.
Ngaøy 06 thaùng 11 naêm 2000, Ñöùc Cha Phanxicoâ Xavieâ ñöôïc Toaø Thaùnh chaáp thuaän ñôn xin veà höu, vôùi cöông vò Giaùm muïc phoù, Ñöùc Cha Phaoloâ Tònh Nguyeãn Bình Tónh keá vò chöùc vuï Giaùm muïc chính toøa Giaùo phaän Ñaø Naüng. Laø thaønh vieân Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam, ngaøi laø Chuû tòch tieân khôûi cuûa Uyû ban Tu só - Chuûng sinh töø naêm 2001 ñeán naêm 2004. Naêm 2003, trong dòp kyû nieäm 40 naêm thaønh laäp Giaùo phaän, ngaøi cho khôûi coâng xaây döïng coâng trình Toøa Giaùm muïc môùi (ngaøy nay laø Trung taâm Muïc vuï Giaùo phaän). Ngaøi cuõng cho tieán haønh döï aùn phoøng khaùm An Bình ñeå giuùp beänh nhaân ngheøo vuøng Thaêng Bình. Caû hai coâng trình ñeàu chöa kòp hoaøn taát tröôùc khi ngaøi nghæ höu vaøo thaùng 5/2006.
Ñöùc Cha Phaoloâ Tònh quan taâm thuùc ñaåy coâng cuoäc rao giaûng Tin Möøng taïi caùc vuøng mieàn nuùi phía taây cuûa Giaùo phaän. Ngaøi cöû coäng ñoaøn Thöøa Sai Meï Thieân Chuùa leân vuøng Thaïnh Myõ, Khaâm Ñöùc (naêm 2005); ñaët Cha Giu-se Ñoã Xuaân Höôùng laøm phoù xöù Ñoâng Vinh ñoàng thôøi kieâm nhieäm vieäc truyeàn giaùo vuøng Ñoâng Giang, Taây Giang. Caùc linh muïc vaø giaùo daân taïi nhöõng nôi naøy coøn löu giöõ kyù öùc nhöõng laàn ngaøi ñeán thaêm vieáng, giaûi toäi vaø daâng leã vaøo caùc dòp leã troïng nhö Giaùng Sinh, Phuïc Sinh.
Daãu ñöôïc hun ñuùc trong baàu khí ñaïo ñöùc gia ñình vaø haáp thuï neàn hoïc vaán uyeân thaâm laøm neàn taûng cho söù vuï nhöng ngaøi luoân trau gioài, hoïc hoûi theâm. Laø giaùo sö, giaùm ñoác chuûng vieän chuyeân lo vieäc giaûng daïy, khi laøm cha xöù hay giaùm muïc baän roän vôùi coâng vieäc muïc vuï, Ñöùc Cha Phaoloâ Tònh vaãn daønh nhieàu thì giôø ñeå nghieân cöùu vaø vieát laùch. Theá giôùi thay ñoåi, nhöõng tieán boä lieân tuïc ñaët ra nhöõng vaán naïn môùi. Caùc saùch ngaøi vieát (nhö 'Chuaån Bò Hoân Nhaân', 'Ñieàu Hoaø Sinh Saûn'...) hay caùc baøi baùo, caùc taäp "Taûn Maïn",... phaûn aûnh suy tö cuûa ngaøi tröôùc caùc 'daáu chæ thôøi ñaïi' döôùi aùnh saùng Tin Möøng. Ñoái vôùi ngaøi, ñöùng tröôùc caùc thaùch ñoá, khoù khaên, giöõ vöõng ñöùc tin khoâng theå naøo laø nhoát mình trong loâ-coát nhöõng coå tuïc loãi thôøi nhöng phaûi bieát môû cöûa ra ñoùn nhaän luoàng gioù môùi;[2] vöøa phaûi trung thaønh vôùi di saûn cuûa quaù khöù vöøa can ñaûm höôùng veà töông lai. Giöõ ñaïo khoâng phaûi laø khö khö naém chaët caùch laøm caùch nghó veà ñaïo cuûa mình nhöng phaûi bieát chaân thaønh laéng nghe vaø chaáp nhaän ñeå mình bò chaát vaán. Bôûi ñoù, tín höõu saün saøng ñoái thoaïi, thaûo luaän thöôøng xuyeân nhöng ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø soáng trong ngôø vöïc, nghi nan, thieáu xaùc tín hay ñeå mình bò loâi cuoán trong voøng xoaùy cuûa dieãn bieán nhaát thôøi. Traùi laïi, hoï bieát thöùc tónh vaø phaùt huy nhöng caùch thöùc, phöông phaùp môùi thieát thöïc hôn, höõu hieäu hôn ñeå ñem ñaïo vaøo ñôøi. Trong caùch nhìn cuûa ngaøi, neûo ñöôøng ñöùc tin ñi vaøo ñôøi soáng khoâng thieáu nhöõng traên trôû, thao thöùc, kieám tìm nhöng cuõng ñaày nhöõng khaùm phaù, nieàm vui vaø khoâng thieáu cô hoäi ñeå laøm saùng roõ giaù trò nieàm tin chaân chính. Khi yù thöùc veà söï thaùnh thieâng nôi tín höõu hao moøn caïn kieät; khi traøo löu tuïc hoaù thaâm nhaäp vaøo neáp soáng coäng ñoaøn laøm cho ñaïo Chuùa trôû neân vuï hình thöùc, sính trình dieãn khoa tröông, xin ñöøng coù ai trong gia ñình Giaùo phaän queân raèng: Chuùa ñaõ töøng ban cho hoï moät ngöôøi cha khoâng cho pheùp con caùi mình giaûn löôïc vieäc giöõ ñaïo vaøo nghi leã hay nhöõng coâng thöùc saùo moøn deã daõi. Tuy voán tính thoâng thoaùng, khoâng bao giôø baøi baùc leã hoäi, caùc kieåu röôùc xaùch maøu meø, nhöng ngaøi haèng luoân keâu môøi hoï ñi vaøo huyeàn nhieäm linh thieâng, thöïc haønh hoaùn caûi vaø gaëp gôõ caù vò vôùi Thieân Chuùa; haõy "Bieát Yeâu vaø Soáng Lôøi Chuùa".[3]
Ngaøy 13 thaùng 5 naêm 2006, Toøa Thaùnh chaáp nhaän ñôn xin veà höu cuûa Ñöùc Cha Phaoloâ Tònh sau 06 naêm chaên daét ñaøn chieân vaø gaàn 50 naêm soáng döôùi maùi nhaø Giaùo phaän. Thôøi gian ñaàu nghæ höu, söùc khoeû coøn cho pheùp ngaøi tieáp tuïc nghieân cöùu, vieát laùch, thaêm vieáng, khoâng gian giao tieáp cuûa ngaøi thu heïp daàn cho ñeán luùc ngaøi chæ coøn gaëp Chuùa treân göôøng beänh trong thinh laëng cuûa taâm hoàn. Ñöùc Cha Phaoloâ Tònh nhöôøng böôùc cho ngöôøi ñeán sau nhöng nhöõng giaùo huaán, nhöõng taâm tö chia seû cuûa ngaøi coøn aâm vang trong loøng ñoaøn con caùi thaûo hieáu, bieát ôn. Nguyeän xin loøng töø bi bao dung cuûa Chuùa xuoáng treân vò muïc töû nhaân hieàn ñang troâng mong ngaøy veà vôùi Chuùa, Ñaáng ngaøi luoân yeâu meán, tìm kieám vaø "khieâm toán phuïc vuï."[4]
Phuù Thöôïng, 04.8.2023
Leã thaùnh Gioan Maria Vianey
Marcello Ñoaøn Minh
- - - - - - - - - -
TB: Vaø hoâm nay, 23g55, ngaøy 21/11/2023 , ngaøi ñaõ thöïc söï chia xa chuùng ta trôû veà vôùi Ñaáng ñaõ yeâu thöông ngaøi, taïo döïng ngaøi vaø cho ngaøi tham döï vaøo chính söù vuï cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ trong tö caùch laø kitoâ höõu laø linh muïc laø Giaùm muïc. Xin Chuùa, Ñaáng giaøu loøng thöông xoùt ñoaùi thöông nhìn ñeán nhöõng noå löïc cuûa Ñöùc Cha Phaoloâ Tònh ñeå ñem ngaøi vaøo trong loøng cuûa Abraham höôûng vinh phuùc thieân ñaøng sau 93 naêm laøm ngöôøi, laøm con Chuùa, vôùi 63 naêm linh muïc vaø 23 naêm giaùm muïc.
- - - - - - - - - - - -
[1] HCMV 1.
[2] Vôùi yù höôùng naøy, maët tieàn Toaø Giaùm muïc môùi (Trung taâm Muïc vuï) coù hình moät hay caùnh tay môû roäng ra.
[3] "Bieát, Yeâu vaø Soáng Lôøi Chuùa" laø nhan ñeà boä saùch goàm 02 taäp cuûa Linh muïc Phaoloâ Nguyeãn Bình Tónh do nhaø xuaát baûn Thuaän Hoaù aán haønh naêm 1993.
[4] "Khieâm toán phuïc vuï" laø khaåu hieäu giaùm muïc cuûa Ñöùc Cha Phaoloâ Tònh.