Sô löôïc tieåu söû
Ñöùc cha Giuse Hoaøng Vaên Tieäm
Sô löôïc Tieåu söû Ñöùc cha Giuse Hoaøng Vaên Tieäm
Buøi Chu (15-08-2016) - Ngaøy 17 thaùng 08 naêm 2016 laø ngaøy kæ nieäm Ñöùc Cha Giuse Hoaøng Vaên Tieäm ñöôïc Chuùa goïi veà troøn 3 naêm. Toaø Giaùm muïc Buøi Chu seõ cöû haønh thaùnh leã gioã maõn tang cho ngaøi caùch long troïng vaøo luùc 09 giôø, ngaøy 17 thaùng 08 taïi nhaø thôø Chính toaø Buøi Chu. Nhaân dòp naøy, xin ñöôïc nhaéc laïi ñoâi neùt veà tieåu söû cuûa Ñöùc cha coá Giuse.
Tieåu söû Ñöùc Cha Giuse Hoaøng Vaên Tieäm
Khaåu hieäu: "Quodcumque dixerit vobis, facite - Ngöôøi baûo sao cöù laøm nhö vaäy" (Ga 2,5)
Ñöùc Cha Giuse Hoaøng Vaên Tieäm chaøo ñôøi ngaøy 12 thaùng 9 naêm 1936 taïi giaùo xöù Nam Phöông, xaõ Haûi Sôn, huyeän Haûi Haäu, tænh Nam Ñònh, trong voøng tay yeâu thöông cuûa oâng coá Giuse Hoaøng Vaên Phaán vaø baø coá Maria Nguyeãn Thò Yeång. Ngaøi laø con thöù 5 trong gia ñình coù 9 anh chò em, 4 anh chò nay ñeàu ñaõ qua ñôøi laø Baø Maria Hoaøng Thò Uyeån, oâng Giuse Hoaøng Vaên Huaán, oâng coá Giuse Hoaøng Vaên Thoaïi vaø baø Maria Hoaøng Thò Töôi. Rieâng oâng baø coá Thoaïi sinh ñöôïc 9 ngöôøi con, trong ñoù coù cha Giuse Hoaøng Ngoïc Khoaùt vaø 2 Soeurs laø Sr. Maria Kim AÙnh thuoäc Doøng Trinh Vöông vaø Sr. Maria Kim Mai thuoäc Doøng Meán Thaùnh Giaù Ñaø Laït. Ngoaøi 4 anh chò, Ñöùc Cha coøn coù 4 ngöôøi em trong ñoù 3 ngöôøi ñaõ qua ñôøi laø baø Maria Hoaøng Thò Sinh, oâng Giuse Hoaøng Vaên Kieâm vaø baø Maria Hoaøng Thò Nhuï, vaø coâ uùt laø baø Maria Hoaøng Thò Nhuõ hieän ôû taïi giaùo hoï Simon giaùo xöù Luïc Phöông. OÂng baø coá cuûa Ñöùc Cha ñang an nghæ taïi nhaø soá 4 TGMBC chôø ngaøy phuïc sinh.
Tuoåi thô aáu cuûa Ñöùc Cha traûi qua nhöõng ngaøy thaùng yeân aû taïi queâ nhaø vôùi nhöõng kyû nieäm tinh nghòch nhö: ñi taém soâng, beû nhaõn. Naêm 10 tuoåi, ngaøi muoán ñi tu neân ñöôïc cha giaø Ña Minh Vuõ Ngoïc Thuï, cha xöù Nam Phöông nhaän ñôõ ñaàu vaø ñöôïc thöôøng xuyeân ôû taïi nhaø xöù vôùi caùc caäu caùc chuù giuùp leã. Nhöõng troø tinh nghòch luùc ôû nhaø xöù Nam Phöông vaãn coøn löu laïi trong taâm trí nhöõng ngöôøi ñöông thôøi nhö: beû baøng, cho laïc vaøo bình höông ñeå nöôùng... Tuy theá, Cha giaø coá vaãn nhaän thaáy nôi ngaøi coù nhöõng daáu chæ cuûa ôn thieân trieäu neân ñaõ heát möïc yeâu thöông vaø daãn daét maàm non ôn goïi cuûa ngaøi. Chính vì ôn nghóa cao daày naøy maø Ñöùc Cha Giuse haèng ghi nhôù vaø toå chöùc leã gioã thöôøng nieân cho cha giaø coá taïi giaùo xöù Vaïn Loäc, nôi ngaøi an nghæ.
Sau hai naêm, töùc laø naêm 1950, ngaøi thi ñaäu vaøo tröôøng Thöû Trung Linh, Buøi Chu ôû tuoåi traêng raèm ñaày moäng öôùc. Luùc ñoù giaáy tôø cuûa ngaøi laïi ghi naêm sinh laø naêm 1938. Vì theá neáu tính tuoåi theo giaáy tôø thì ngaøi ñöôïc 75 tuoåi, coøn neáu tính tuoåi thaät thì ngaøi ñöôïc 77 tuoåi.
Naêm 1950 - 1951, giaùo phaän coù söï thay ñoåi veà cô sôû vaät chaát. Tröôøng Tieåu Chuûng vieän Ninh Cöôøng chuyeån veà Trung Linh vaø tröôøng Thöû chuyeån veà Ninh Cöôøng. Ngaøi ñöôïc chuyeån xuoáng hoïc taïi nhaø Thöû Ninh Cöôøng 2 naêm töø 1952 - 1953. Maõn 2 naêm thöû, ngaøi thi ñaäu vaøo Tieåu Chuûng vieän Phanxicoâ Trung Linh vaø tu hoïc taïi ñoù.
Tieåu Chuûng vieän Trung Linh ñöôïc thaønh laäp vaøo naêm 1936 trong bieán coá taùch giaùo phaän Thaùi Bình töø giaùo phaän meï Buøi Chu. Do cô sôû Ninh Cöôøng ñöôïc caùc Cha Doøng Ña Minh möôïn, neân Tieåu Chuûng vieän ñöôïc dôøi veà Trung Linh. Ñöùc Cha Ñoâminicoâ Hoà Ngoïc Caån ñaõ ñoåi thaønh Chuûng vieän thaùnh Phanxicoâ Xavieâ.
Trong bieán coá di cö naêm 1954, Tieåu Chuûng vieän thaùnh Phanxicoâ taïi Trung Linh ñöôïc chuyeån vaøo Saøi Goøn, gaàn nhaø thôø Chôï Ñuõi, döôùi quyeàn laõnh ñaïo cuûa Ñöùc Cha Pheâroâ Maria Phaïm Ngoïc Chi vaø cha beà treân Gioan Baotixita Traàn Ngoïc Höôûng. Thôøi gian naøy, do söï phaân caùch Nam Baéc, Thaày Giuse Hoaøng Vaên Tieäm khoâng theå lieân laïc ñöôïc vôùi cha coá Thuï ôû mieàn Baéc, neân ñaõ nhaän cha beà treân laøm cha ñôõ ñaàu ñeå ñöôïc tieáp tuïc höôùng daãn vaø ñoàng haønh treân böôùc ñöôøng ôn goïi.
Lôùp cuûa ngaøi luùc ñoù nhaän Ñöùc Nöõ Trinh laøm boån maïng vôùi teân goïi laø lôùp Trinh Thai. Lôùp Trinh Thai cuûa ngaøi baây giôø goàm Ñöùc cha Ña Minh Nguyeãn Chu Trinh, Giaùm muïc Xuaân Loäc, Ñöùc OÂng Vinh Sôn Ñaëng Vaên Tuù, Toång ñaïi dieän Giaùo phaän Xuaân Loäc, Cha Ña Minh Nguyeãn Ñình Taân, chaùnh xöù Thanh Ña, giaùo phaän Saøi Goøn vaø caùc linh muïc khaùc nöõa, toång coäng laø 22 vò, phuïc vuï trong nöôùc cuõng nhö haûi ngoaïi, coøn laïi moät soá ñoâng ñaõ thay ñoåi ôn goïi. Coù leõ vì laø thaønh vieân cuûa lôùp mang danh Ñöùc Meï neân Ñöùc Cha Giuse Hoaøng Vaên Tieäm ñaõ coù loøng suøng kính Ñöùc Meï caùch ñaëc bieät. Tröôùc giôø phuùt laâm chung, trong côn ñau ñôùn, Ñöùc cha vaãn tieáp tuïc daâng leân Meï nhöõng lôøi kinh Maân Coâi vaø ñaõ ñöôïc Ñöùc Meï ñöa veà Nhaø Cha vaøo raïng saùng thöù Baûy, ngaøy maø Giaùo Hoäi daønh ñeå toân kính Meï.
Naêm 1958, moät soá chuûng sinh öu tuù cuûa lôùp Ñöùc Meï Trinh Thai ñöôïc göûi veà tu hoïc taïi Ñaïi Chuûng vieän Leâ Baûo Tònh, ñöôøng laøng 21 (nay laø ñöôøng Hoaøng Hoa Thaùm, Bình Thaïnh, Saøi Goøn). Naêm 1959, do moät soá bieán coá, thaày Giuse Tieäm chuyeån sang Doøng Don Boscoâ vaø ñöôïc nhaän vaøo taäp vieän Saleâdieâng ôû Thuû Ñöùc (1960 - 1962). Vôùi khaû naêng noåi troäi, sau thôøi gian taäp vieän, thaày Giuse Tieäm ñöôïc göûi qua Hoàng Koâng ñeå hoïc Trieát hoïc töø naêm 1962 - 1966. Trong soá caùc giaùo sö taïi Hoàng Koâng, coù giaùo sö Giuse Traàn Nhaät Quaân, sau naøy laøm Hoàng y. Ñöôïc tin ngöôøi hoïc troø laøm giaùm muïc, ngaøi ñaõ göûi taëng moùn quaø raát baát ngôø maø sau naøy Ñöùc Cha coøn nhaéc ñeán maõi.
Heát thôøi gian trieát hoïc, thaày Giuse trôû veà queâ höông vaø thöïc taäp muïc vuï taïi Thuû Ñöùc töø naêm 1966 - 1969. Naêm 1966, cha coá Höôûng qua ñôøi, neân sau ñoù thaày ñaõ nhaän cha chính Gioan Maria Traàn Vaên Hieán Minh (naêm 1993, Toaø Thaùnh ban töôùc Ñöùc OÂng) laøm cha baûo trôï.
Sau thôøi gian taäp vuï, töø naêm 1969 - 1973, thaày ñöôïc göûi sang hoïc Thaàn hoïc taïi Hoïc vieän Saleâdieâng ôû Cremisan, Beâlem. Chính treân maûnh ñaát queâ höông Ñaáng Cöùu Theá, taïi Gieârusalem, thaày Giuse ñöôïc thuï phong linh muïc vaøo thöù Naêm Tuaàn Thaùnh, ngaøy 19 thaùng 4 naêm 1973, trong nhaø thôø gaàn Phoøng Tieäc Ly, nôi Chuùa Gieâsu ñaõ laäp chöùc linh muïc vaø Bí tích Thaùnh Theå.
Naêm 1973, töø nöôùc ngoaøi trôû veà Vieät Nam, ngaøi daïy Thaàn hoïc luaân lyù taïi Hoïc vieän Saleâdieâng ôû Ñaø Laït töø ñoù cho ñeán naêm 1975. Ñaây laø söù vuï ñaàu tieân trong thieân chöùc linh muïc cuûa ngaøi.
Naêm 1975, ngaøi ñöôïc sai ñeán laøm cha sôû giaùo xöù Thanh Bình vaø ôû ñoù ñeán naêm 1995. Ñaây laø thôøi gian ngaøi thi haønh söù vuï muïc töû, coi soùc ñoaøn chieân Chuùa trao vaø thu löôïm nhieàu hoa traùi laø caùc linh hoàn veà cho Chuùa. Trong 20 naêm, ngaøi ñaõ keùo bieát bao ôn laønh töø Trôøi xuoáng cho giaùo xöù: bao theá heä ñaõ ñöôïc laõnh nhaän Bí tích Thaùnh Taåy vaø Hoaø Giaûi, bao thieáu nhi ñöôïc röôùc leã laàn ñaàu, bao ñoâi vôï choàng ñaõ ñöôïc cha chöùng hoân, bao beänh nhaân ñöôïc laõnh nhaän Bí tích Xöùc Daàu vaø bao Thaùnh leã ñaõ ñöôïc cöû haønh taïi giaùo xöù Thanh Bình ñaày aép nhöõng kyû nieäm giöõa muïc töû vaø ñaøn chieân. Ngaøi ñaõ laøm taát caû vì loøng nhieät thaønh cuûa ngöôøi muïc töû, vì loøng meán Chuùa vaø cöùu roãi caùc linh hoàn.
Naêm 1995, ngaøi ñöôïc môøi veà laøm giaùo sö Ñaïi Chuûng vieän Haø Noäi ñeå ñaøo taïo caùc linh muïc töông lai cho Giaùo Hoäi. Suoát 6 naêm laøm giaùo sö taïi ñaây, ngaøi ñaõ truyeàn ñaït bao nhieâu kieán thöùc Thaàn hoïc, kinh nghieäm Muïc vuï vaø Thieâng lieâng cho caùc chuûng sinh. Baát cöù ai ñöôïc hoïc haønh vaø soáng vôùi ngaøi ñeàu vui veû vaø laïc quan vöõng böôùc treân haønh trình ôn goïi daâng hieán.
Ngaøy 08/08/2001, ngaøi ñöôïc taán phong laøm Giaùm muïc Buøi Chu. Trong tö caùch laø muïc töû cuûa ñoaøn chieân, ngaøi baét tay vaøo vieäc canh taân vaø xaây döïng Giaùo phaän töø cô sôû vaät chaát, nhaân söï cho ñeán ñôøi soáng taâm linh. Chaúng caàn phaûi suy nghó nhieàu, cuõng chaúng caàn phaûi tìm toøi khaùm phaù quaù laâu, moãi con daân cuûa Giaùo phaän ñeàu deã daøng nhaän ra nhöõng ñoùng goùp to lôùn cuûa Ñöùc Cha cho Giaùo phaän thaân yeâu.
Sau 12 naêm 9 ngaøy taän tuïy phuïc vuï ñoaøn chieân Giaùo phaän, vaøo luùc 04 giôø saùng thöù Baûy, ngaøy 17 thaùng 08 naêm 2013, Ñöùc cha Giuse ñaõ ñöôïc Chuùa caát ñi trong söï thöông meán vaø ngôõ ngaøng cuûa caû ñoaøn chieân Giaùo phaän do côn nhoài maùu cô tim. Thaùnh leã an taùng cuûa ngaøi ñöôïc cöû haønh vaøo 8 giôø 30 ngaøy 21 thaùng 08 naêm 2013 trong baàu khí trang nghieâm vaø soát saéng. 22 Giaùm muïc vaø khoaûng 330 linh muïc veà hieäp daâng Thaùnh leã an taùng caàu nguyeän cho ngaøi cuøng vôùi söï coù maët ñoâng ñaûo cuûa caùc chuûng sinh, tu só nam nöõ vaø khoaûng treân 20.000 giaùo daân.
Taùc giaû: Lm. Giuse Phaïm Quoác Ñieâm - Lm. Giuse Nguyeãn Vaên Toanh