Noùi Vôùi Giôùi Treû
(Nhöõng Loaït Baøi Noùi Chuyeän Vôùi Giôùi Treû
cuûa Nöõ Tu Mai An thöïc hieän
trong chöông trình Phaùt Thanh
cuûa Ñaøi Chaân Lyù AÙ Chaâu naêm 1995)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 32 -
Tuoåi Treû, Söù Giaû Cuûa Chaân Giaù Trò
Truyeän keå raèng, Oracolo Di Defri, moät nhaø trieát gia thoâng thaùi ngöôøi Hy laïp raát noåi tieáng, moät hoâm ñaõ leân tieáng quaû quyeát trong moät baøi thuyeát trình tröôùc coâng chuùng raèng Socrate laø ngöôøi khoân ngoan nhaát chöa töøng coù trong toaøn ñeá quoác Hy Laïp. Maáy moân ñeä cuûa Socrate nghe vaäy vui möøng quaù chaïy voäi veà trình vôùi thaày;
- Thöa thaày, ñaïi danh nhaân Oracolo ñaõ tuyeân boá vôùi daân chuùng raèng thaày laø ngöôøi khoân ngoan nhaát ñoù.
Nghe vaäy, Socrate mæm cöôøi traû lôøi:
- Giaû nhö con tôùi sôùm hôn chuùt nöõa, baây giôø thì ñaõ muoän quaù roài. Con haõy trôû laïi vôùi Oracolo vaø trình baøy vôùi oâng aáy raèng Socrate laø ngöôøi khôø daïi nhaát traàn gian naøy. Tröôùc ñaây, hoài thaày coøn treû, cuõng laø ngöôøi raát töï cao töï ñaéc, neân cuõng ñaõ nghó nhö Oracolo vaäy. Luùc ñoù caùi toâi cuûa thaày coøn daøy ñaëc vaø thaày khoâng theå nghó raèng mình laø ngöôøi khôø daïi. Thaày muoán hieåu thaáu caû nhöõng ñieàu bí nhieäm nhaát vaø moïi söï hieän höõu treân traàn gian naøy. Nhöng vôùi thôøi gian caøng tieán tôùi treân con ñöôøng hieåu bieát, thaày caøng xaùc tín raèng mình thöïc laø ngöôøi khôø daïi. Con haõy ñi noùi vôùi Oracolo raèng caû Socrate cuõng töï nhaän mình laø ngöôøi khôø daïi, doát naùt, khoâng hieåu bieát gì.
Maáy moân ñeä beøn ñeán vôùi Oracolo vaø töôøng thuaät moïi ñieàu Socrate ñaõ noùi. Oracolo cuõng mæm cöôøi ñaùp:
- Chính vì vaäy maø toâi ñaõ quaû quyeát raèng Socrate laø ngöôøi khoân ngoan nhaát. Vì chæ coù ngöôøi khoân ngoan thoâng thaùi thaät môùi nhaän bieát söï khôø daïi cuûa chính mình. (Jesus, vol. 50, N.11).
Caùc baïn treû thaân meán, ai laø ngöôøi khoân ngoan thaät ñoái vôùi baïn? Ñaâu laø quan nieäm veà söï khoân ngoan chaân thaät ñoái vôùi nhöõng ngöôøi trong xaõ hoäi chung quanh baïn? Neáu ngöôøi khoân ngoan chaân chính laø soáng theo chaân giaù trò, thì ñaâu laø nhöõng giaù trò chaân thaät, ñaâu laø nhöõng giaù trò giaû taïo?
Tuoåi treû laø tuoåi lyù töôûng, thích soáng vì lyù töôûng cao ñeïp ñoøi hoûi loøng can ñaûm anh duõng. Vì theá caùc baïn ñöôïc keâu goïi ñeå khaùm phaù ra caùc chaân giaù trò, côûi boû chuùng khoûi lôùp aùo cuõ kyõ vaø maëc cho chuùng moät dung maïo môùi. Khoâng noùi chuùng laø giaù trò môùi vì chöa ai bieát tôùi, nhöng coù leõ vì ñaõ bò laõng queân, bò choân vuøi, hoaëc gaït sang moät beân, hoaëc bò thay theá baèng nhöõng giaù trò khaùc cuûa xaõ hoäi taân tieán ngaøy nay. Chaúng haïn nhö: vieäc laøm, khoa hoïc, kyõ thuaät, tieän nghi, ñôøi soáng thoaûi maùi vaät chaát, chính trò, saønh thaïo v.v...
Caùc baïn treû cuõng coù nhöõng giaù trò xaõ hoäi rieâng cuûa hoï, chaúng haïn nhö, töï do, hoøa bình, coâng baèng xaõ hoäi, quyeàn bình ñaúng, lieâm chính, vaên hoùa, v.v... Caùi nhìn cuûa tuoåi treû thöôøng deã höôùng veà nhaân phaåm hôn laø söï vaät. Vaø vì theá caùi maø giôùi tröôûng thaønh coi troïng laïi coù theå laø giaù trò phuï thuoäc ñoái vôùi giôùi treû vaø ngöôïc laïi. Cuõng vì lyù do ñoù maø nhieàu baïn treû khoâng sôï ñi ngöôïc laïi quan nieäm chung cuûa xaõ hoäi ñeå ñi tìm nhöõng giaù trò chaân thaät hôn. Ñoù laø nhöõng baïn treû toû ra beùn nhaïy tröôùc lôøi môøi goïi, vaø nhöõng ñeà nghò cuûa Chuùa Gieâsu, vaø hoï saün saøng chaïy theo maãu ngöôøi lyù töôûng maø Chuùa Gieâsu muoán neâu cao tröôùc maét hoï.
Thaät vaäy, caùc moân ñeä Chuùa Gieâsu laø nhöõng ngöôøi bieát khaùm phaù ra söï cao caû cuûa Thaày chí thaùnh, bieát tìm thaáy vieân ngoïc quyù giaù, ñaõ gaëp ñöôïc kho taøng quyù baùu daáu trong ruoäng vaø saün saøng baùn taát caû gia taøi ñeå ñoåi mua laáy noù. Nôi Chuùa Kitoâ, hoï ñaõ tìm thaáy moâ phaïm hoaøn haûo nhaát, cuûa Ñaáng ñaõ bieát can ñaûm ñöông ñaàu vôùi thaát baïi vaø möu moâ baùch haïi cuûa thuø ñòch, cho ñeán thaát baïi sau cuøng treân thaäp giaù.
Ñoù chính laø con ñöôøng vaø cuõng laø thaùch ñoá Ngaøi vaãn tieáp tuïc vaïch chæ cho caùc baïn treû qua moïi thôøi ñaïi. Ngaøi tuyeân boá roõ raøng:
Ai ñaõ tra tay caàm caøy maø coøn troâng laïi ñaèng sau thì khoâng thích hôïp vôùi Nöôùc Thieân Chuùa (Lc 9:62).
Qua nhöõng lôøi ñoù, Chuùa Gieâsu muoán nhaán maïnh yù chí cöông quyeát vaø tính döùt khoaùt trong vieäc choïn löïa vaø soáng theo giaù trò chaân thaät. Ngöôøi do döï, nay coù mai khoâng seõ raát khoù maø ñaït tôùi ñích ñieåm.
Laàn khaùc Ngaøi laïi coøn noùi vôùi gioïng thaùch ñoá tinh thaàn maïo hieåm thieâng lieâng caùc thính giaû cuûa Ngaøi. Ngaøi noùi:
Ai muoán theo Thaày, phaûi töø boû chính mình vaùc thaäp giaù mình maø theo (Mt 16:24).
Ñoù laø lôøi thaùch ñoá vaø môøi goïi khoâng phaûi cho nhöõng ngöôøi coù tính khí nhu nhöôïc, nhöng cho nhöõng ngöôøi coù taâm hoàn treû, yù chí maïnh meõ vaø ñaày nhieät huyeát.
Tuy nhieân, cuõng coù nhieàu baïn treû, maëc duø tuoåi coøn treû, nhöng taâm hoàn hoï ñaõ sôùm giaø. Ñoù laø nhöõng baïn treû ñaõ ñeå cho caên beänh döûng döng xaâm nhaäp taâm hoàn, vaø laøm baêng hoaïi sinh löïc. Trieát lyù cuûa hoï laø an nhaøn vaø coá gaéng tôùi möùc toái thieåu. Nhieät ñoä tinh thaàn cuûa hoï laø nhieät ñoä vöøa aâm aám, khoâng laïnh maø cuõng chaúng noàng naøn nhieät thaønh chi heát. Tình traïng aâm aám ñoù ñöôïc bieåu loä döôùi nhieàu hình thöùc. Trong phaïm vi hoïc ñöôøng, hoï chæ an phaän ñöôïc ñuû ñieåm trung bình, chöù khoâng baän taâm coá gaéng nhieàu hôn ñeå trau doài kieán thöùc hoaëc phaùt trieån taøi naêng tôùi möùc toái ña. Trong laõnh vöïc ngheà nghieäp, hoï chæ lo coù maët ñuû giôø ñeå khoûi bò tröø löông, vaø laøm theá naøo ñeå khoûi vò sa thaûi, khoûi maát coâng aên vieäc laøm laø ñöôïc. Nhöõng ngöôøi thích an phaän nhö vaäy chæ lo thích nghi vôùi nhöõng ñoøi hoûi cuûa moâi tröôøng beân ngoaøi vaø nhu caàu cuûa cuoäc soáng, hôn laø ñöôïc thuùc ñaåy vì ñoäng löïc beân trong hoaëc vì moät lyù töôûng cao thöôïng vöôït leân treân baûn naêng hoï, hoaëc vì moät lyù töôûng cao thöôïng vöôït treân baûn naêng hoï, hoaëc vì öôùc nguyeän ñaït tôùi söï hoaøn haûo hôn veà moïi phöông dieän.
Charles Peùguy, moät danh nhaân ngöôøi Phaùp ñaõ kòch lieät pheâ bình thaùi ñoä löôøi bieáng tinh thaàn naøy vaø goïi nhöõng ngöôøi nhö vaäy laø nhöõng ngöôøi "quen thoùi" hoaëc soáng vì "thoùi quen". OÂng coøn noùi theâm "Ngöôøi coù löông taâm xaáu ñaõ laø ñieàu aùc, nhöng ngöôøi soáng vì thoùi quen coøn teä haïi hôn nöõa. Bôûi vì hoï khoâng thöïc söï soáng nhö con ngöôøi vôùi löông tri, nhöng chæ soáng cho qua ngaøy, chæ toàn taïi nhö coû caây.
Thaùi ñoä aâm aám tinh thaàn laø daáu chæ moät ñôøi soáng voâ yù nghóa. Ngöôøi soáng thöïc söï laø ngöôøi ham soáng, yeâu ñôøi vaø saün saøng chieán ñaáu vì moät ngöôøi naøo ñoù, hoaëc vì moät lyù töôûng naøo ñoù, cho duø ngöôøi aáy hoaëc lyù töôûng aáy ñoøi hoûi nhieàu hy sinh vaø coá gaéng tôùi möùc toái ña.
Qua duï ngoân nhöõng neùn baïc trong phuùc aâm thaùnh Mattheâu 25:14-30, Chuùa Gieâsu muoán ñeà cao taàm quan troïng veà tinh thaàn traùch nhieäm cuûa moãi ngöôøi ñoái vôùi nhöõng taøi naêng Chuùa ban taëng cho hoï. Ngaøi khen ngôïi ngöôøi ñaày tôù trung tín ñaõ laõnh nhaän 5 neùn baïc vaø ñaõ gaéng coâng chòu khoù laøm lôøi theâm 5 neùn nöõa. Ngaøi cuõng khoâng bôùt lôøi ban khen ngöôøi ñaày tôù tuy chæ nhaän ñöôïc 2 neùn, nhöng cuõng ñaõ bieát taän duïng moïi khaû naêng laøm lôøi theâm 2 neùn nöõa. Chuùa Gieâsu chæ naëng lôøi khieån traùch ngöôøi ñaày tôù baát löông, ñaõ khoâng bieát tín nhieäm chuû mình, khinh thöôøng neùn baïc chuû trao cho, neân ñaøo loã ñem choân döôùi ñaát, roài soáng löôøi bieáng an nhaøn cho tôùi khi chuû trôû veà, khoâng laøm lôøi theâm ñöôïc moät xu naøo. Ñoái vôùi Chuùa Gieâsu, ñieàu quan troïng khoâng phaûi laø nhaän ñöôïc nhieàu taøi naêng hay ít, nhöng laø ôû tinh thaàn traùch nhieäm vaø söï chòu khoù chuyeân caàn phaùt trieån nhöõng taøi naêng ñoù ñeå phuïc vuï lyù töôûng cao ñeïp, ñeå chu toaøn söù meänh maø Chuùa muoán uûy thaùc cho moãi ngöôøi. Ai muoán laø moân ñeä cuûa Chuùa Kitoâ khoâng theå an phaän trong caûnh an nhaøn, yû laïi vaø löôøi bieáng, nhöng phaûi nhaém cao, phaûi nhìn xa. Noùi theo ngoân ngöõ cuûa Chuùa Kitoâ, töùc laø "phaûi kính meán Thieân Chuùa heát loøng, heát linh hoàn, heát trí khoân... vaø phaûi thöông yeâu anh em nhö chính mình vaäy" (Mt 22:37-39).
Mai An
Thöù Tö, ngaøy 6/12/1995