1. Ñöùc Gieâsu Kitoâ laø ai
by Rev. Gioan Traàn Khaû
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan
1. Chöùng tích lòch söû
Coù thaät Ñöùc Gieâsu Kitoâ ñaõ soáng treân traùi ñaát naøy, hay laø Ngaøi chæ laø moät nhaân vaät giaû töôûng? Theo lòch söû ghi cheùp laïi do Flavius Josephus, laø moät ngöôøi Roma khoâng coù nieàm tin vaøo Ñöùc Kitoâ, oâng ñaõ ghi nhaän:
"Trong thôøi gian naøy, coù oâng Gieâsu, moät ngöôøi khoân ngoan, neáu coù theå hôïp phaùp goïi ngaøi laø moät con ngöôøi, bôûi vì ngaøi laøm raát nhieàu vieäc laï luøng - moät thaày daïy cuûa nhieàu ngöôøi maø hoï laõnh nhaän chaân lyù vôùi söï sung söôùng maõn nguyeän. Ngaøi ñaõ thu huùt ñeán vôùi Ngaøi raát nhieàu ngöôøi Do Thaùi vaø nhieàu ngöôøi thuoäc daân ngoaïi. Ngaøi laø ñöùc Kitoâ; vaø khi Philatoâ, vôùi söï ñeà nghò cuûa nhöõng ngöôøi vò voïng trong chuùng ta, ñaõ xöû Ngaøi cheát treo treân thaäp töï, nhöõng ngöôøi meán yeâu Ngaøi töø ban ñaàu ñaõ khoâng töø boû Ngaøi, vì Ngaøi ñaõ hieän ra vôùi hoï soáng ñoäng vaøo ngaøy thöù ba, nhö lôøi caùc tieân tri cuûa Chuùa ñaõ baùo tröôùc veà nhöõng söï kieän naøy, vaø haøng ngaøn vaïn nhöõng vieäc laï luøng khaùc veà Ngaøi; vaø nhoùm Kitoâ höõu, ñöôïc ñaët teân sau danh hieäu cuûa Ngaøi, ñaõ khoâng bò taøn luïi cho ñeán ngaøy nay" (Work of Josephus, Antiquities of The Jews. Book XVII #3 p. 11).
2. Chöùng Tích Thaùnh Kinh
Qua söû lieäu Thaùnh Kinh ñöôïc ghi laïi theo boán thaùnh söû: Mattheâu, Mat-coâ, Luca vaø Gioan thì Ñöùc Gieâsu ñaõ sinh ra ôû Beâlem xöù Giuña. Ngöôøi queâ thaønh Nazareth. Meï ngöôøi laø Maria vaø cha nuoâi ngöôøi laø Giuse. Thaùnh Mattheâu 1-2,23 vaø Luca 1,1-3,37 ñaõ ghi laïi gia phaû cuûa Ngaøi. Thaùnh Gioan Tieàn Hoâ ñaõ laøm chöùng veà Ñöùc Gieâsu laø Ñaáng Kitoâ, laø Chieân Thieân Chuùa (Gio 1,29-34). Ñöùc Gieâsu ñaõ ñöôïc sinh ra döôùi thôøi Hoaøng Ñeá Augustus naêm 23 BC - 14AD. Vaø coâng cuoäc rao giaûng Tin Möøng vaø ñôøi soáng coâng khai cuûa Ngaøi döôùi thôøi Tiberius 14-37 AD (Lc 2,1). Ngaøi soáng cuøng thôøi vôùi vua Heâroâñeâ maø Ngaøi ñaõ goïi Heâroâñeâ laø caùo giaø (Lc 13,32). Vaø Ngaøi ñaõ cheát döôùi thôøi quan toång traán Philatoâ (Mc 15,1).
Chính Ñöùc Gieâsu ñaõ keâu goïi nhaân loaïi ñaët nieàm tin vaøo Ngaøi vaø vaøo nhöõng lôøi Ngaøi giaûng daïy. Ngaøi xöng nhaän mình laø Ñaáng Cöùu Theá, laø Ñöùc Kitoâ Con Thieân Chuùa haèng soáng. Ñoàng thôøi nhöõng ngöôøi choáng ñoái Ngaøi ñaõ coi Ngaøi laø keû phaïm thöôïng, laø moät tieân tri giaû hay laø moät keû phieán loaïn. Heâroâñeâ ñaõ cheá dieãu Ngaøi laø moät ngöôøi khôø daïi (Lc 23,6-12). Moät soá ngöôøi baø con thaân caän thì nghó laø Ngaøi laø ngöôøi maát trí (Mc 3,21). Nhieàu ngöôøi nghe Ngaøi giaûng daïy vaø thaáy nhöõng pheùp laï Ngaøi laøm thì töï hoûi Ngaøi laø ai vaäy? (Mc 4,40).
3. Ñöùc Gieâsu Kieän Toaøn Lôøi Höùa Cöïu Öôùc
Ñöùc Gieâsu laø taát caû nhöõng gì maø Thieân Chuùa muoán noùi, muoán toû loä, vaø muoán ñoái xöû vôùi nhaân loaïi. Ñöùc Gieâsu laø taát caû nhöõng gì Thieân Chuùa coù theå noùi vôùi nhaân loaïi, bôûi vì Ngaøi laø Ngoâi Lôøi cuûa Thieân Chuùa. Ngaøi laø Con Thieân Chuùa, laø söï toû baøy cuûa Thieân Chuùa. Taát caû moïi söï ñeàu chia seû trong Ñöùc Gieâsu. Taát caû taïo vaät trong vuõ truï hieän höõu laø vì ñöôïc chia seû trong söï hieän höõu cuûa Ñöùc Gieâsu (Gio 1,1-18). Ñöùc Gieâsu cuõng laø söï vieân maõn cho nieàm mong ñôïi cuûa daân Do Thaùi trong suoát bao nhieâu theá kyû. Hoï ñaõ ñöôïc höùa ban cho moät vò tieân tri vó ñaïi, Ñaáng seõ loan truyeàn tin möøng cuûa Thieân Chuùa (ÑNL 18,15-20). Daân Do Thaùi cuõng ñaõ mong ñôïi vò vua trong doøng toäc Ñavid, Ñaáng seõ giaûi thoaùt hoï vaø daãn ñöa hoï tôùi chieán thaéng huy hoaøng veû vang (2Sam 7,12-16; Gio 4,25-26). Ñöùc Gieâsu chính laø vò vua ñoù. Hoï cuõng ñaõ ñöôïc baùo cho bieát raèng moät ngöôøi toâi tôù cuûa Thieân Chuùa (Is 49,53) maø qua nhöõng thöông tích, ñau khoå vaø söï cheát cuûa Ngaøi, moïi ngöôøi seõ ñöôïc chöõa laønh vaø ñöôïc cöùu roãi. Ñöùc Gieâsu chính laø Ngöôøi toâi tôù ñoù. Hoï cuõng ñöôïc höùa söï xuaát hieän cuûa Con Ngöôøi nhö moät sieâu nhaân (Ñan 7,13-14) Ñaáng seõ nhaän laõnh töø Thieân Chuùa quyeàn löïc, vinh quang vaø thoáng trò treân moïi daân toäc cho tôùi muoân ñôøi. Ñöùc Gieâsu chính laø Con ngöôøi sieâu nhaân ñoù.
Nhöng Ñöùc Gieâsu coøn vöôït hôn taát caû; Ngaøi laø Chuùa cuûa vuõ truï, vì taát caû moïi söï coù ñeàu bôûi Ngaøi. Vaø ngoaøi Ngaøi ra khoâng coù gì coù theå toàn taïi. Tröôùc khi coù trôøi ñaát thì ñaõ coù Ngaøi (Gio 1,3). Thieân Chuùa laø Ñaáng töï bieåu loä chính mình, vaø Ngaøi ñaõ bieåu loä chính Ngaøi qua Ñöùc Gieâsu. Thieân Chuùa laø Ñaáng thoâng ban, vaø chính Ñöùc Gieâsu laø moùn quaø vaø laø söï thoâng ban cuûa Thieân Chuùa cho nhaân loaïi. Thieân Chuùa laø Tình Yeâu vaø Ñöùc Gieâsu laø chính söï bieåu loä Tình Yeâu cuûa Thieân Chuùa trong lòch söû nhaân loaïi. Thieân Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ yeâu thöông nhaân loaïi quaù ñoãi ñeán noãi khoâng coù söï toäi loãi, thaát trung boäi nghóa naøo cuûa nhaân loaïi coù theå laøm maát ñi tình yeâu cuûa Thieân Chuùa daønh cho con ngöôøi. Tình yeâu cuûa Thieân Chuùa laø tình yeâu taïo döïng, tha thöù, chöõa laønh, vaø cöùu ñoä. Trong tình yeâu ñoù chuùng ta ñöôïc thaàn linh hoùa, ñöôïc Kitoâ hoùa, thaùnh thieän hoùa, vaø ñöôïc bieán ñoåi trôû neân anh chò em vôùi Ñöùc Gieâsu. Thieân Chuùa muoán Cha cuûa chuùng ta, vaø trong Ñöùc Gieâsu Kitoâ chuùng ta ñöôïc tieáp nhaän söï soáng môùi, söï soáng cuûa Thieân Chuùa, laøm cho chuùng ta trôû neân con caùi cuûa Thieân Chuùa.
Ñoái vôùi chuùng ta thì Ñöùc Gieâsu laø Ñöôøng, laø Söï Thaät, vaø laø Söï Soáng. Ngaøi laø nöôùc haèng soáng, vaø laø löông thöïc haèng ngaøy. Ngaøi laø söï saùng, laø söï soáng laïi, laø hy voïng, vaø laø baûo ñaûm söï soáng ñôøi ñôøi cuûa nhaân loaïi. Söï soáng ñôøi ñôøi khoâng coù nghóa laø chæ sau khi cheát, nhöng laø söï soáng thaàn linh vôùi Ñöùc Gieâsu, vôùi Chuùa Cha vaø Chuùa Thaùnh Thaàn soáng ñoäng trong chuùng ta ngay ôû hieän taïi.
4. Ñöùc Kitoâ laø Con Ngöôøi
Ñöùc Kitoâ laø con ngöôøi nhö theá naøo? Ngaøi thöïc söï laø ngöôøi. Ngaøi cuõng ñaõ bieát meät moûi sau moãi khi laøm vieäc; quaù meät moûi ñeán ñoä Ngaøi ñaõ nguû guïc treân thuyeàn (Mc 5,38). Ngaøi ñaõ quaù khaùt ñeán noãi khoâng ngaàn ngaïi xin moät ngöôøi phuï nöõ Samaria nöôùc ñeå uoáng (Gio 4,7). Ngaøi quaù thöïc teá vaø haáp daãn neân ñaõ thu huùt nhieàu ngöôøi khieán hoï boû coâng aên vieäc laøm ñeå ñi theo Ngaøi hoaëc nghe Ngaøi giaûng daïy. Ngaøi ñaõ can ñaûm ñeán noãi khoâng ñe doïa hoaëc cuoäc möu saùt naøo coù theå laøm Ngaøi khieáp sôï chuøn böôùc trong söù vuï laøm troïn thaùnh yù cuûa Cha Ngaøi. Ngaøi ñaõ thöïc söï raát nhaïy caûm neân ñaõ khoùc thöông baïn mình laø Lazaroâ. Ngaøi cuõng raát trung thaønh vôùi ñoàng baïn cho duø hoï töø choái Ngaøi vaø lìa boû Ngaøi, nhöng Ngaøi vaãn khoâng töø boû hoï. Ngaøi yeâu thöông ñeán noãi ñaõ saün saøng chòu cheát hieán maïng soáng cuûa Ngaøi cho nhaân loaïi. Ñöùc Gieâsu laø baïn rieâng cuûa töøng con ngöôøi. Ngaøi laø Ñaáng Cöùu Theá cuûa töøng caù nhaân, bôûi vì Ngaøi ñaõ thoáng trò taát caû toäi loãi, vaø söï cheát. Nhôø Ngaøi maø taát caû moïi ngöôøi ñöôïc quyeàn höôûng ôn cöùu ñoä. Tin töôûng phoù thaùc nôi Ñöùc Kitoâ chuùng ta seõ ñöôïc cöùu roãi. Ngaøi yeâu thöông töøng ngöôøi chuùng ta caùch rieâng bieät. Ngaøi laø Ñaáng Cöùu Theá, laø Ñaàu cuûa Thaân Theå Giaùo Hoäi; laø tröôûng töû trong gia ñình Thieân Chuùa. Ngaøi khoâng nhöõng chæ laø Ngöôøi, nhöng Ngaøi cuõng laø Thieân Chuùa.
Ñöùc Gieâsu hoaøn toaøn khoâng chaáp nhaän loái soáng ñaïo giaû hình. Ngaøi leân aùn nhöõng ngöôøi chæ lo röûa saïch beân ngoaøi cheùn ñóa, nhöng beân trong laïi ñaày traøn tham lam vaø xaáu xa (Mt 23,25; Lc 11,39; Mc 7,15-23). Ñoái vôùi söï phaùn ñoaùn cuûa Thieân Chuùa thì moät haønh ñoäng xaáu hay toát tuøy thuoäc ôû nôi noäi taâm cuûa ngöôøi haønh ñoäng, chöù khoâng do nguyeân töï vieäc laøm. Ngaøi cuõng ñaët naëng phaåm chaát cuûa vieäc laøm hôn laø soá löôïng nhö tröôøng hôïp cuûa ngöôøi thanh nieân giaàu coù; anh ñaõ laøm taát caû nhöõng gì leà luaät ñoøi hoûi, "Laïy Thaày, toâi ñaõ giöõ taát caû nhöõng ñieàu naøy töø thuôû nhoû." Nhöng Ñöùc Gieâsu ñaõ phaûi thaát voïng vì anh khoâng ñaùp laïi ñöôïc lôøi môøi goïi cuûa Ngaøi.
Noùi toùm laïi, Ñöùc Gieâsu nhaán maïnh ñeán yù höôùng ngay laønh töø noäi taâm cuûa con ngöôøi trong caùc vieäc laøm cuûa hoï. Vì Nöôùc Trôøi ñaõ ñeán, vaø ñaây laø moät trieàu ñaïi môùi trong tinh thaàn lieân heä giöõa Thieân Chuùa vaø nhaân loaïi.
Chuùng ta oân laïi vaø tìm hieåu theâm veà tinh thaàn vaø giaùo huaán cuûa Ñöùc Kitoâ ñeå chuùng ta trôû neân nhöõng ngöôøi moân ñeä chính hieäu hôn.