Boä Giaùo Luaät
The Code of Canon Law
Baûn dòch vieät ngöõ cuûa:
Ñöùc OÂng Nguyeãn Vaên Phöông, Linh Muïc Phan Taán Thaønh, Linh Muïc Vuõ Vaên Thieän, Linh Muïc Mai Ñöùc Vinh
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Quyeån VII: Toá Tuïng
Phaàn II: Toá Tuïng Hoä Söï
Tieát II:
Toá Tuïng Hoä Söï Khaåu Bieän
Ñieàu 1656: (1) Toá tuïng hoä söï khaåu bieän noùi trong tieát naøy coù theå ñöôïc xöû duïng trong taát caû vuï kieän maø luaät khoâng loaïi tröø, tröø khi moät ñöông söï yeâu caàu tieán haønh theo toá tuïng hoä söï thoâng thöôøng.
(2) Neáu toá tuïng khaåu bieän ñöôïc xöû duïng ngoaøi caùc tröôøng hôïp luaät phaùp cho pheùp, caùc aùn töø tö phaùp seõ bò voâ hieäu.
Ñieàu 1657: Toá tuïng hoä söï khaåu bieän ôû toøa sô caáp seõ do thaåm phaùn duy nhaát xeùt xöû, chieáu theo quy taéc cuûa ñieàu 1424.
Ñieàu 1658: (1) Ngoaøi nhöõng ñieåm ñaõ noùi ôû ñieàu 1504, ñôn khôûi toá coøn phaûi:
1. trình baøy vaén taét, ñaày ñuû vaø roõ raøng nhöõng söï kieän döïa vaøo ñoù nguyeân ñôn thænh nguyeän;
2. chæ roõ caùc baèng chöùng, theo ñoù nguyeân ñôn ñònh chöùng minh caùc söï kieän; tuy caùc baèng chöùng aáy khoâng theå ñính keøm trong ñôn ñöôïc, nhöng phaûi laøm caùch naøo ñeå thaåm phaùn coù theå thaâu thaäp töùc khaéc.
(2) Trong ñôn phaûi ñính keøm theo nhöõng vaên kieän, ít laø baèng baûn sao coâng chöùng, laøm neàn taûng cho vieäc thænh nguyeän.
Ñieàu 1659: (1) Moät khi söï coá gaéng hoøa giaûi, theo quy taéc cuûa ñieàu 1446, trieät 2, khoâng ñem laïi keát quaû, neáu thaåm phaùn nhaän thaáy ñôn khôûi toá coù vaøi neàn taûng, thì trong haïn ba ngaøy, phaûi ra moät aùn leänh pheâ ôû döôùi ñôn aáy, truyeàn toáng ñaït moät baûn sao cuûa laù ñôn ñeán bò ñôn ñeå caùo tri, vaø cho pheùp bò ñôn, trong haïn möôøi laêm ngaøy, phaûi gôûi ñeán vaên phoøng toøa aùn phuùc ñaùp vieát ra giaáy tôø.
(2) Söï caùo tri naøy coù hieäu löïc cuûa leänh trieäu hoaùn noùi ôû ñieàu 1512.
Ñieàu 1660: Neáu coù khöôùc bieän cuûa bò ñôn ñoøi hoûi, thaåm phaùn seõ aán ñònh cho nguyeân ñôn thôøi haïn ñeå traû lôøi. Nhôø caùc yeáu toá maø caùc ñöông söï tröng daãn, thaåm phaùn coù theå nhaän thaáy roõ raøng ñoái töôïng cuûa söï tranh tuïng.
Ñieàu 1661: (1) Khi maõn caùc thôøi haïn noùi ôû caùc ñieàu 1659 vaø 1660, vaø döïa treân aùn töø, thaåm phaùn phaûi xaùc ñònh coâng thöùc cuûa vaán naïn caàn ñöôïc giaûi quyeát. Tieáp ñeán, phaûi ñoøi taát caû nhöõng ngöôøi lieân heä ra trình dieän ôû toøa, trong moät phieân hoïp trieäu taäp trong voøng khoâng quaù ba möôi ngaøy. Khi ñoøi caùc ñöông söï, thaåm phaùn phaûi cho hoï bieát coâng thöùc vaán naïn caàn ñöôïc giaûi quyeát.
(2) Trong söï trieäu hoaùn, caùc ñöông söï phaûi ñöôïc thoâng baùo laø hoï coù theå ñeä trình cho toøa aùn moät baûn vieát ngaén ñeå chöùng minh nhöõng ñieàu quaû quyeát cuûa hoï, ít nöõa laø ba ngaøy tröôùc phieân hoïp.
Ñieàu 1662: Trong phieân hoïp, tröôùc heát phaûi xeùt ñeán caùc vaán ñeà ñöôïc noùi ôû caùc ñieàu 1459-1464.
Ñieàu 1663: (1) Caùc baèng chöùng seõ ñöôïc thu thaäp trong phieân hoïp tuy vaãn giöõ quy ñònh cuûa ñieàu 1418.
(2) Ñöông söï vaø luaät sö cuûa ñöông söï coù theå tham döï cuoäc thaåm vaán cuûa caùc ñöông söï khaùc, cuûa caùc nhaân chöùng vaø cuûa caùc giaùm ñònh vieân.
Ñieàu 1664: Caùc caâu traû lôøi cuûa caùc ñöông söï, cuûa caùc nhaân chöùng vaø cuûa caùc giaùm ñònh vieân, caùc thænh nguyeän vaø khöôùc bieän cuûa caùc luaät sö, phaûi ñöôïc luïc söï ghi laïi treân giaáy tôø, nhöng caàn ghi caùch toùm taét vaø ghi phaàn lieân quan ñeán baûn tính cuûa vaán ñeà tranh tuïng; bieân baûn phaûi ñöôïc nhöõng ngöôøi cung khai kyù.
Ñieàu 1665: Caùc baèng chöùng ñaõ khoâng ñöôïc tröng daãn hay yeâu caàu trong thænh ñôn, hay trong caùc caâu traû lôøi, chæ coù theå ñöôïc thaåm phaùn chaáp nhaän chieáu theo quy taéc cuûa ñieàu 1452; tuy nhieân, sau khi ñaõ nghe duø chæ laø moät nhaân chöùng, thaåm phaùn chæ coù theå ñoøi theâm baèng chöùng môùi chieáu theo quy taéc cuûa ñieàu 1660.
Ñieàu 1666: Neáu trong phieân hoïp aáy khoâng theå thu thaäp taát caû caùc baèng chöùng thì moät phieân hoïp khaùc seõ ñöôïc trieäu taäp.
Ñieàu 1667: Khi ñaõ thu thaäp caùc baèng chöùng xong, cuoäc tranh luaän khaåu bieän seõ dieãn ra trong cuøng moät phieân hoïp.
Ñieàu 1668: (1) Neáu qua cuoäc tranh luaän, thaåm phaùn khoâng thaáy caàn phaûi boå tuùc thaåm cöùu cho vuï aùn, hay khoâng coù söï gì khaùc ngaên trôû vieäc tuyeân aùn hôïp thöùc, thaåm phaùn seõ laäp töùc phaùn xöû vuï kieän moät mình sau khi maõn phieân hoïp. Phaàn chuû vaên baûn aùn phaûi ñöôïc ñoïc lieàn sau ñoù cho caùc ñöông söï ñöông tòch.
(2) Tuy nhieân, vì vaán ñeà khoù khaên hay vì lyù do chính ñaùng khaùc, toøa aùn coù theå hoaõn laïi vieäc quyeát ñònh cho ñeán ngaøy thöù naêm tính theo thôøi gian höõu ích.
(3) Nguyeân baûn cuûa aùn vaên cuøng vôùi caùc lyù do ñöôïc vieän daãn phaûi ñöôïc caùo tri cho caùc ñöông söï caøng sôùm caøng toát, vaø thöôøng laø trong thôøi haïn möôøi laêm ngaøy.
Ñieàu 1669: Neáu xeùt thaáy toá tuïng hoä söï khaåu bieän ñaõ ñöôïc aùp duïng ôû toøa sô caáp trong nhöõng tröôøng hôïp bò luaät phaùp loaïi tröø, toøa khaùng caùo phaûi tuyeân boá aùn vaên voâ hieäu vaø gôûi traû noäi vuï laïi cho toøa ñaõ ban haønh baûn aùn.
Ñieàu 1670: Veà nhöõng vaán ñeà khaùc lieân quan ñeán thuû tuïc tieán haønh phaûi giöõ nhöõng quy ñònh ôû caùc ñieàu khoaûn noùi veà toá tuïng hoä söï thoâng thöôøng. Tuy nhieân, vôùi moät aùn leänh coù vieän daãn lyù do, toøa aùn coù theå quyeát ñònh boû qua nhöõng quy taéc toá tuïng naøo khoâng ñöôïc aán ñònh cho söï höõu hieäu, haàu cho vuï kieän ñöôïc giaûi quyeát nhanh choùng hôn, mieãn sao coâng lyù vaãn ñöôïc toân troïng.
(Nhoùm Dòch Thuaät Vieät ngöõ Boä Giaùo Luaät)