Boä Giaùo Luaät
The Code of Canon Law
Baûn dòch vieät ngöõ cuûa:
Ñöùc OÂng Nguyeãn Vaên Phöông, Linh Muïc Phan Taán Thaønh, Linh Muïc Vuõ Vaên Thieän, Linh Muïc Mai Ñöùc Vinh
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Quyeån VII: Toá Tuïng
Phaàn II: Toá Tuïng Hoä Söï
Tieát I: Toá Tuïng Hoä Söï Thoâng Thöôøng
Thieân 9:
Vaán Ñeà Quyeát Tuïng
Vaø Söï Phuïc Hoài Nguyeân Traïng
Chöông I: Vaán Ñeà Quyeát Tuïng
Ñieàu 1641: Ñöøng keå quy ñònh noùi ôû ñieàu 1643, moät vaán ñeà trôû thaønh quyeát tuïng:
1. neáu coù hai baûn aùn y heät giöõa cuøng nhöõng ñöông söï veà cuøng moät thænh caàu vaø bôûi cuøng moät lyù do;
2. neáu söï khaùng caùo choáng laïi aùn vaên khoâng ñöôïc ñeä naïp trong thôøi haïn höõu ích;
3. neáu ôû caáp khaùng caùo, söï thænh nguyeän ñaõ bò thaát hieäu hay ñaõ ñöôïc baõi naïi;
4. neáu coù moät aùn chung quyeát khoâng ñöôïc pheùp khaùng caùo chieáu theo quy taéc cuûa ñieàu 1629.
Ñieàu 1642: (1) Vaán ñeà quyeát tuïng ñöôïc höôûng uy löïc phaùp lyù, vaø khoâng theå bò tröïc tieáp khaùng nghò, chæ tröø khi döïa theo quy taéc cuûa ñieàu 1645, trieät 1.
(2) Vaán ñeà quyeát tuïng coù hieäu löïc luaät phaùp giöõa caùc ñöông söï, phaùt sinh toá quyeàn veà söï vieäc ñaõ xöû vaø khöôùc bieän cuûa vaán ñeà quyeát tuïng. Khöôùc bieän naøy cuõng coù theå ñöôïc thaåm phaùn tuyeân boá chieáu chöùc vuï ñeå ngaên caûn söï khôûi toá nöõa cuûa cuøng moät vuï kieän.
Ñieàu 1643: Caùc vuï kieän veà thaân traïng, keå caû caùc vuï aùn ly thaân, khoâng bao giôø trôû thaønh vaán ñeà quyeát tuïng.
Ñieàu 1644: (1) Neáu hai aùn vaên y heät ñaõ ñöôïc ban haønh trong moät vuï kieän veâà thaân traïng, coù theå ñöôïc thöôïng toá leân toøa khaùng caùo trong baát cöù thôøi gian naøo, baèng caùch tröng ra nhöõng baèng chöùng hay luaän cöù môùi vaø quan troïng, trong thôøi haïn thaát hieäu laø ba möôi ngaøy keå töø khi ñeä ñôn khaùng nghò. Trong thôøi haïn moät thaùng töø khi nhaän caùc baèng chöùng vaø luaän cöù môùi, toøa khaùng caùo phaûi ra aùn leänh quyeát ñònh chaáp nhaän hay baùc boû thænh caàu xeùt laïi vuï kieän.
(2) Söï thöôïng toá leân toøa aùn thöôïng caáp ñeå xin xeùt laïi vuï kieän khoâng laøm ñình chæ vieäc chaáp haønh aùn vaên, tröø khi luaät ñònh theå khaùc, hoaëc khi toøa khaùng caùo ra leänh ñình chæ chieáu theo quy taéc cuûa ñieàu 1650, trieät 3.
Chöông II: Phuïc Hoài Nguyeân Traïng
Ñieàu 1645: (1) Ñeå choáng laïi moät aùn vaên ñaõ trôû thaønh vaán ñeà quyeát tuïng, coù theå xöû duïng ñeán söï phuïc hoài nguyeân traïng, mieãn laø aùn vaên aáy baát coâng toû töôøng.
(2) Chæ ñöôïc coi laø coù söï baát coâng toû töôøng:
1. neáu aùn vaên döïa treân caùc baèng chöùng maø veà sau môùi bieát laø sai; vaø neáu khoâng nhôø caùc baèng chöùng aáy phaàn chuû vaên baûn aùn khoâng ñöùng vöõng;
2. neáu sau ñoù khaùm phaù theâm caùc taøi lieäu chöùng minh, khoâng chuùt hoà nghi, caùc söï kieän môùi ñoøi hoûi moät quyeát ñònh ngöôïc laïi;
3. neáu baûn aùn ñöôïc ban haønh do söï löôøng gaït cuûa moät ñöông söï vaø gaây thieät haïi cho ñöông söï kia;
4. neáu ñaõ boû qua moät quy ñònh cuûa moät ñieàu luaät khoâng chæ coù tính caùch thuaàn tuùy thuû tuïc;
5. neáu aùn vaên ñi ngöôïc laïi moät quyeát ñònh tröôùc, vaø quyeát ñònh aáy ñaõ trôû thaønh vaán ñeà quyeát tuïng.
Ñieàu 1646: (1) Söï phuïc hoài nguyeân traïng vì nhöõng lyù do noùi ôû ñieàu 1645, trieät 2, caùc soá 1-3, phaûi ñöôïc yeâu caàu nôi thaåm phaùn ñaõ ban haønh aùn vaên trong thôøi haïn ba thaùng keå töø ngaøy bieát ñöôïc nhöõng lyù do ñoù.
(2) Söï phuïc hoài nguyeân traïng vì nhöõng lyù do noùi ôû ñieàu 1645, trieät 2, caùc soá 4 vaø 5, phaûi ñöôïc yeâu caàu nôi toøa khaùng caùo, trong haïn ba thaùng keå töø khi coâng boá aùn vaên. Trong tröôøng hôïp noùi ôû ñieàu 1645, trieät 2 soá 5, neáu quyeát ñònh tröôùc ñöôïc bieát treã, thì thôøi haïn baét ñaàu töø khi ñöôïc bieát tin aáy.
(3) Caùc thôøi haïn noùi treân ñaây khoâng khôûi löu bao laâu ngöôøi bò thieät haïi coøn laø vò thaønh nieân.
Ñieàu 1647: (1) Söï thænh nguyeän phuïc hoài nguyeân traïng ñình chæ vieäc chaáp haønh aùn vaên neáu chöa baét ñaàu.
(2) Nhöng neáu coù nhöõng daáu chæ höõu lyù ñeå hoà nghi raèng söï thænh nguyeän chæ nhaèm ñình treä vieäc chaáp haønh, thì thaåm phaùn coù theå quyeát ñònh phaûi chaáp haønh aùn vaên; tuy nhieân, thaåm phaùn seõ coù nhöõng bieän phaùp baûo toaøn cho ngöôøi thænh nguyeän trong tröôøng hôïp söï phuïc hoài nguyeân traïng ñöôïc chaáp nhaän.
Ñieàu 1648: Khi ñaõ chaáp nhaän söï phuïc hoài nguyeân traïng, thaåm phaùn phaûi tuyeân aùn veà noäi dung cuûa vuï kieän.
(Nhoùm Dòch Thuaät Vieät ngöõ Boä Giaùo Luaät)