Boä Giaùo Luaät
The Code of Canon Law
Baûn dòch vieät ngöõ cuûa:
Ñöùc OÂng Nguyeãn Vaên Phöông, Linh Muïc Phan Taán Thaønh, Linh Muïc Vuõ Vaên Thieän, Linh Muïc Mai Ñöùc Vinh
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Quyeån VII: Toá Tuïng
Phaàn II: Toá Tuïng Hoä Söï
Tieát I: Toá Tuïng Hoä Söï Thoâng Thöôøng
Thieân 7:
Söï Tuyeân AÙn
Ñieàu 1607: Moät vuï kieän ñaõ ñöôïc cöùu xeùt baèng hình thöùc tö phaùp, neáu laø vuï aùn chính, phaûi ñöôïc thaåm phaùn xöû baèng aùn chung quyeát; neáu laø vuï aùn phuï ñôùi thì baèng aùn trung phaùn, mieãn laø giöõ quy ñònh cuûa ñieàu 1589, trieät 1.
Ñieàu 1608: (1) Ñeå tuyeân boá baát cöù moät aùn naøo, thaåm phaùn phaûi coù söï xaùc tín luaân lyù veà vaán ñeà phaùn xöû.
(2) Thaåm phaùn phaûi ruùt ñöôïc söï xaùc tín naøy töø caùc aùn töø vaø caùc baèng chöùng.
(3) Tuy nhieân, thaåm phaùn phaûi thaåm ñònh caùc baèng chöùng theo löông taâm cuûa mình, ñöøng keå tröôøng hôïp maø luaät phaùp ñaõ quy ñònh giaù trò cuûa moät vaøi thöù baèng chöùng.
(4) Neáu thaåm phaùn khoâng naém ñöôïc söï xaùc tín, thì phaûi tuyeân boá roõ raèng quyeàn lôïi cuûa nguyeân ñôn khoâng roõ reät vaø phaûi giaûi tröø bò ñôn, tröø khi laø moät vuï kieän ñöôïc höôûng ñaëc aân cuûa luaät phaùp, vì trong nhöõng tröôøng hôïp naøy thaåm phaùn phaûi tuyeân boá thuaän lôïi cho vuï kieän.
Ñieàu 1609: (1) Trong toøa aùn taäp ñoaøn, chaùnh aùn phaûi chæ ñònh ngaøy vaø giôø ñeå caùc thaåm phaùn hoäi laïi thaûo luaän vaø, tröø khi coù lyù do ñaëc bieät, cuoäc hoäi thaûo phaûi ñöôïc dieãn ra taïi truï sôû toøa aùn.
(2) Ñeán ngaøy ñaõ ñöôïc aán ñònh, moãi thaåm phaùn phaûi mang ñeán keát-luaän-traïng cuûa mình veà noäi duïng vuï kieän, cuøng vôùi nhöõng lyù leõ veà phaùp lyù hay veà söï kieän ñöa ñeán keát luaän; caùc keát-luaän-traïng seõ ñöôïc keøm vaøo caùc aùn töø vuï kieän vaø phaûi ñöôïc giöõ bí maät.
(3) Sau khi keâu caàu danh Thieân Chuùa, moãi thaåm phaùn seõ laàn löôït trình baøy keát luaän cuûa mình, döïa theo thöù töï öu tieân tuy luoân luoân phaûi baét ñaàu töø ngöôøi coù nhieäm vuï töôøng trình hay phuùc trình vieân cuûa vuï kieän; tieáp ñoù, cuoäc baøn thaûo baét ñaàu döôùi söï höôùng daãn cuûa chaùnh aùn, nhaát laø ñeå thoûa thuaän vôùi nhau veà nhöõng ñieàu phaûi aán ñònh trong phaàn chuû vaên cuûa baûn aùn.
(4) Trong cuoäc thaûo luaän, moãi ngöôøi ñöôïc pheùp ruùt laïi keát luaän tröôùc ñaây cuûa mình. Tuy nhieân, thaåm phaùn naøo khoâng muoán theo quyeát ñònh cuûa nhöõng ngöôøi khaùc coù theå yeâu caàu, neáu coù khaùng caùo, phaûi chuyeån leân toøa aùn thöôïng caáp keát luaän cuûa mình.
(5) Neáu trong buoåi thaûo luaän ñaàu tieân, caùc thaåm phaùn khoâng muoán hay khoâng theå ñi ñeán phaùn xöû, thì coù theå dôøi söï quyeát ñònh ñeán moät buoåi hoïp khaùc, nhöng khoâng quaù moät tuaàn, tröø khi phaûi boå tuùc thaåm cöùu vuï aùn chieáu theo quy taéc cuûa ñieàu 1600.
Ñieàu 1610: (1) Neáu laø thaåm phaùn duy nhaát, chính thaåm phaùn phaûi thaûo aùn vaên.
(2) Trong toøa aùn taäp ñoaøn, thaåm phaùn phuùc trình vieân phaûi thaûo baûn aùn, döïa treân caùc lyù leõ maø moãi thaåm phaùn ñaõ daãn naïi trong buoåi thaûo luaän, tröø khi ña soá thaåm phaùn ñaõ quyeát ñònh phaûi laáy nhöõng lyù leõ naøo roài; keá ñoù, aùn vaên phaûi ñöôïc trao cho töøng thaåm phaùn ñeâå ñöôïc chaáp thuaän.
(3) AÙn vaên phaûi ñöôïc ban haønh trong voøng moät thaùng töø ngaøy tuyeân aùn, tröø khi, trong toøa aùn taäp ñoaøn, vì lyù do heä troïng, caùc thaåm phaùn ñaõ aán ñònh moät thôøi haïn daøi hôn.
Ñieàu 1611: AÙn vaên phaûi:
1. phaùn xöû cuoäc tranh bieän ñaõ dieãn ra tröôùc toøa, ñöa ra phuùc ñaùp thoûa ñaùng cho töøng nghi vaán;
2. aán ñònh caùc nghóa vuï cuûa caùc ñöông söï xuaát phaùt töø söï phaùn xöû vaø caùch thöùc thi haønh caùc nghóa vuï ñoù;
3. trình baøy nhöõng lyù leõ, töùc laø nhöõng lyù do veà phaùp lyù vaø veà söï kieän maø chuû vaên baûn aùn döïa vaøo;
4. aán ñònh aùn phí.
Ñieàu 1612: (1) Sau khi keâu caàu danh Thieân Chuùa, aùn vaên phaûi ghi roõ laàn löôït: danh taùnh thaåm phaùn hoaëc toøa aùn; teân hoï vaø cö sôû cuûa nguyeân ñôn, bò ñôn, ngöôøi thuï uûy; chöôûng lyù vaø baûo heä, neáu hoï ñaõ can döï vaøo vuï aùn.
(2) Sau ñoù phaûi trình baøy sô löôïc söï kieän chính vôùi caùc keát luaän cuûa caùc ñöông söï vaø coâng thöùc cuûa caùc nghi vaán.
(3) Tieáp ñeán laø phaàn chuû vaên baûn aùn, sau khi ñöa ra nhöõng lyù leõ maø chuû vaên baûn aùn döïa vaøo.
(4) Sau cuøng, phaûi ghi roõ ngaøy, thaùng, naêm vaø nôi ban haønh aùn vaên, vaø phaûi coù chöõ kyù cuûa thaåm phaùn hay, neáu laø toøa aùn taäp ñoaøn, cuûa taát caû caùc thaåm phaùn vaø cuûa luïc söï.
Ñieàu 1613: Nhöõng quy luaät ñaõ noùi treân ñaây veà aùn chung quyeát cuõng phaûi ñöôïc aùp duïng cho aùn trung phaùn.
Ñieàu 1614: AÙn vaên phaûi ñöôïc coâng boá caøng sôùm caøng hay, vaø phaûi chæ roõ nhöõng phöông caùch maø aùn vaên coù theå bò khaùng nghò. Cho ñeán luùc ñöôïc coâng boá, aùn vaên khoâng coù hieäu löïc gì heát, cho duø phaàn chuû vaên ñaõ ñöôïc thaåm phaùn cho pheùp caùo tri cho caùc ñöông söï.
Ñieàu 1615: Söï coâng boá hay caùo tri aùn vaên coù theå ñöôïc thöïc hieän baèng caùch hoaëc trao moät baûn sao taän tay caùc ñöông söï, hay cho caùc ngöôøi thuï uûy cuûa hoï, hoaëc gôûi cho hoï baûn sao aáy theo caùch thöùc noùi ôû ñieàu 1509.
Ñieàu 1616: (1) Neáu trong baûn vaên cuûa aùn vaên coù sai laàm veà soá muïc hay sai laàm veà vaät chaát khi sao cheùp phaàn chuû vaên, hay phaàn trình baøy caùc söï kieän hay lôøi yeâu caàu cuûa caùc ñöông söï, hay queân soùt nhöõng gì maø ñieàu 1612, trieät 4 ñoøi buoäc, thì aùn vaên phaûi ñöôïc söûa chöõa hay boå tuùc do chính toøa aùn ñaõ tuyeân aùn, do lôøi yeâu caàu cuûa moät ñöông söï hay chieáu theo chöùc vuï, nhöng luoân luoân phaûi hoûi yù caùc ñöông söï tröôùc, vaø baèng moät aùn leänh theâm vaøo cuoái aùn vaên.
(2) Neáu coù moät ñöông söï phaûn khaùng, vaán ñeà phuï ñôùi phaûi ñöôïc phaùn xöû baèng aùn leänh.
Ñieàu 1617: Ngoaøi aùn vaên ra, taát caû nhöõng lôøi tuyeân boá khaùc cuûa thaåm phaùn ñeàu laø aùn leänh, vaø, tröø khi chæ coù tính caùch thuaàn tuùy thuû tuïc, chuùng seõ khoâng coù hieäu löïc naøo neáu khoâng trình baøy ít laø caùch sô löôïc caùc lyù do, hay quy chieáu nhöõng lyù do ñaõ ñöôïc dieãn taû trong moät aùn töø khaùc.
Ñieàu 1618: AÙn trung phaùn hay aùn leänh seõ coù giaù trò nhö aùn chung quyeát, neáu ñoái vôùi ít laø moät ñöông söï, noù ngaên caûn söï phaùn xöû hay keát thuùc chính söï phaùn xöû hay moät caáp böïc phaùn xöû.
(Nhoùm Dòch Thuaät Vieät ngöõ Boä Giaùo Luaät)