Boä Giaùo Luaät
The Code of Canon Law
Baûn dòch vieät ngöõ cuûa:
Ñöùc OÂng Nguyeãn Vaên Phöông, Linh Muïc Phan Taán Thaønh, Linh Muïc Vuõ Vaên Thieän, Linh Muïc Mai Ñöùc Vinh
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Quyeån VI:
Cheá Taøi Trong Giaùo Hoäi
Phaàn I: Toäi Phaïm Vaø Hình Phaït Noùi Chung
Thieân 5:
Vieäc AÙp Duïng Hình Phaït
Ñieàu 1341: Baûn Quyeàn chæ neân phaùt ñoäng toá tuïng tö phaùp hay haønh chaùnh ñeå tuyeân keát hay tuyeân boá hình phaït khi nhaän thaáy vieäc raên baûo huynh ñeä, söï khieån traùch, cuõng nhö nhöõng ñöôøng loái khaùc theo loøng öu tö muïc vuï khoâng theå söûa chöõa ñöôïc göông xaáu, taùi laäp coâng bình vaø caûi hoùa phaïm nhaân.
Ñieàu 1342: (1) Moãi khi coù nhöõng lyù do chính ñaùng laøm caûn trôû toá tuïng tö phaùp, thì coù theå tuyeân keát hay tuyeân boá hình phaït baèng nghò ñònh ngoaïi tö phaùp. Nhöõng bieän phaùp hình söï vaø vieäc saùm hoái coù theå ñöôïc aùp duïng baèng nghò ñònh trong baát cöù tröôøng hôïp naøo.
(2) Khoâng theå bò tuyeân keát hay tuyeân boá baèng moät nghò ñònh nhöõng hình phaït chung thaân vaø nhöõng hình phaït naøo maø luaät phaùp hay meänh leänh ñaõ caám aùp duïng baèng nghò ñònh.
(3) Nhöõng gì maø luaät phaùp hay meänh leänh noùi veà thaåm phaùn coù lieân quan ñeán vieäc tuyeân keát hay tuyeân boá hình phaït, thì cuõng phaûi ñöôïc aùp duïng cho Beà Treân khi phaûi tuyeân keát hay tuyeân boá hình phaït baèng nghò ñònh ngoaïi tö phaùp, tröø khi ñaõ roõ caùch khaùc hay chæ laø nhöõng quy ñònh lieân quan ñeán thuû tuïc.
Ñieàu 1343: Neáu luaät phaùp hay meänh leänh cho thaåm phaùn quyeàn aùp duïng hay khoâng aùp duïng hình phaït, thì thaåm phaùn cuõng coù theå, tuøy theo löông taâm vaø khoân ngoan, tieát giaûm hình phaït hay thay vaøo ñoù baèng moät vieäc saùm hoái.
Ñieàu 1344: Maëc duø luaät phaùp coù duøng nhöõng töø ngöõ coù tính caùch truyeàn khieán, nhöng thaåm phaùn vaãn coù theå, tuøy theo löông taâm vaø söï khoân ngoan:
1. hoaõn laïi vieäc tuyeân keát ñeán moät thôøi gian thích hôïp hôn, neáu thaáy raèng söï tröøng phaït phaïm nhaân ngay töùc thôøi seõ gaây nhöõng tai haïi lôùn hôn;
2. mieãn tuyeân keát, hay tuyeân keát baèng moät hình phaït nheï hôn, hay baét laøm vieäc saùm hoái, neáu phaïm nhaân ñaõ caûi thieän vaø söûa chöõa göông xaáu, hoaëc neáu phaïm nhaân ñaõ bò chính quyeàn daân söï phaït vöøa phaûi hoaëc döï ñoaùn raèng ñöông söï seõ bò phaït nhö vaäy;
3. ñình chæ nghóa vuï thi haønh moät hình phaït thuïc toäi, neáu phaïm nhaân laàn ñaàu tieân phaïm toäi sau khi ñaõ soáng ñôøi lieâm chính, vaø neáu khoâng caàn phaûi söûa chöõa göông xaáu gaáp. Tuy nhieân, neáu trong thôøi haïn ñöôïc thaåm phaùn aán ñònh, phaïm nhaân taùi phaïm, thì ñöông söï phaûi laõnh chòu hình phaït cuûa caû haïi toäi phaïm, tröø khi naøo, trong khoaûng thôøi gian aáy ñaõ phaùt löu thôøi hieäu ñoái vôùi toá quyeàn hình söï veà toäi phaïm thöù nhaát.
Ñieàu 1345: Khi phaïm nhaân chæ xöû duïng trí khoân caùch baát toaøn, hoaëc ñaõ phaïm toäi vì sôï haõi, hoaëc vì thieát baùch, hoaëc vì ñam meâ thuùc ñaåy, hay khi say röôïu hoaëc do söï roái loaïn tinh thaàn töông töï naøo khaùc, thì thaåm phaùn cuõng coù theå mieãn khoâng tuyeân moät hình phaït naøo heát neáu nhaän thaáy coù theå duøng caùch thöùc khaùc toát hôn ñeå caûi thieän can phaïm.
Ñieàu 1346: Moãi khi phaïm nhaân phaïm nhieàu toäi, vaø caùc hình phaït haäu keát choàng chaát coù veû khaéc nghieät, thì thaåm phaùn ñöôïc quyeàn theo söï ñònh ñoaït khoân ngoan cuûa mình maø ñieàu giaûm caùc hình phaït trong nhöõng giôùi haïn coâng minh.
Ñieàu 1347: (1) Khoâng theå tuyeân keát caùch höõu hieäu moät vaï, neáu tröôùc ñoù phaïm nhaân ñaõ khoâng ñöôïc khuyeán caùo ít laø moät laàn ñeå chaám döùt söï coá chaáp, vaø ñöôïc daønh moät thôøi gian xöùng hôïp ñeå hoái caûi.
(2) Coù theå keå nhö phaïm nhaân ñaõ chaám döùt söï coá chaáp khi ñöông söï ñaõ thaät loøng hoái haän veà toäi phaïm, vaø ngoaøi ra ñaõ söûa chöõa caùch xöùng hôïp caùc thieät haïi vaø göông xaáu, hoaëc ít laø nghieâm chænh höùa seõ söûa chöõa.
Ñieàu 1348: Khi moät phaïm nhaân ñöôïc mieãn toá hay khoâng bò tuyeân hình phaït, thì Baûn Quyeàn coù theå lo lieäu lôïi ích cho ñöông söï hay cho coâng ích baèng nhöõng lôøi khuyeán caùo hay nhöõng ñöôøng loái khaùc chieáu theo loøng öu tö muïc vuï, hoaëc neáu caàn, baèng nhöõng bieän phaùp hình söï.
Ñieàu 1349: Neáu hình phaït caùc tính caùch khoâng xaùc ñònh, vaø neáu luaät phaùp khoâng döï truø caùch naøo khaùc, thì thaåm phaùn khoâng neân tuyeân phaït baèng nhöõng hình phaït naëng hôn, nhaát laø baèng vaï, tröø khi tröôøng hôïp heä troïng ñoøi hoûi. Tuy nhieân, thaåm phaùn khoâng ñöôïc tuyeân phaït baèng nhöõng hình phaït chung thaân.
Ñieàu 1350: (1) Khi tuyeân hình phaït cho moät giaùo só, luoân luoân phaûi döï lieäu sao cho hoï khoâng thieáu nhöõng gì caàn thieát ñeå sinh soáng caùch xöùng ñaùng, ñöøng keå khi ñöông söï bò khai tröø khoûi haøng giaùo só.
(2) Tuy nhieân, neáu moät ngöôøi laâm vaøo tình traïng tuùng thieáu do hình phaït khai tröø khoûi haøng giaùo só, thì Baûn Quyeàn phaûi lo lieäu cho ñöông söï baèng moät caùch thöùc naøo hoaøn haûo coù theå ñöôïc.
Ñieàu 1351: Hình phaït chi phoái phaïm nhaân ôû moïi nôi, caû khi ngöôøi aán ñònh hay tuyeân keát hình phaït ñaõ heát quyeàn, neáu khoâng minh thò döï lieäu caùch khaùc.
Ñieàu 1352: (1) Neáu hình phaït caám laõnh nhaän bí tích hay aù bí tích, thì söï caám aáy ñöôïc ñình chæ trong suoát thôøi gian phaïm nhaân ôû trong tình traïng nguy töû.
(2) Khi moät hình phaït tieàn keát chöa ñöôïc tuyeân boá hay chöa ñöôïc boäc loä taïi nôi can phaïm ñang soáng, thì söï boù buoäc tuaân giöõ hình phaït ñöôïc ñình chæ hoaøn toaøn hay moät phaàn, neáu phaïm nhaân khoâng theå naøo tuaân giöõ maø khoûi nguy cô gaây göông xaáu traàm troïng hay bò maát thanh danh.
Ñieàu 1353: Söï khaùng caùo hay thöôïng toá choáng caùc aùn vaên tö phaùp hay caùc nghò ñònh tuyeân keát hay tuyeân boá hình phaït, coù hieäu löïc ñình chæ.
(Nhoùm Dòch Thuaät Vieät ngöõ Boä Giaùo Luaät)