Boä Giaùo Luaät
The Code of Canon Law
Baûn dòch vieät ngöõ cuûa:
Ñöùc OÂng Nguyeãn Vaên Phöông, Linh Muïc Phan Taán Thaønh, Linh Muïc Vuõ Vaên Thieän, Linh Muïc Mai Ñöùc Vinh
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Quyeån V:
Taøi Saûn Cuûa Giaùo Hoäi
Thieân 2:
Söï Quaûn Trò Taøi Saûn
Ñieàu 1273: Chieáu theo chöùc vuï cai trò toái thöôïng, Ñöùc Thaùnh Cha laø ngöôøi quaûn trò vaø phaân phoái toái cao cuûa taát caû caùc taøi saûn cuûa Giaùo Hoäi.
Ñieàu 1274: (1) Trong moãi giaùo phaän, caàn phaûi coù moät quyõ ñaëc bieät thu goùp caùc taøi saûn vaø cuûa caûi daâng bieáu nhaèm trôï caáp cho caùc giaùo só phuïc vuï giaùo phaän, chieáu theo quy taéc cuûa ñieàu 281, tröø khi ñaõ döï lieäu caùch khaùc.
(2) ÔÛ ñaâu chöa coù toå chöùc döï phoøng xaõ hoäi daønh cho caùc giaùo só caùch chu ñaùo, thì Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc haõy lieäu ñeå coù moät quyõ lo vieäc baûo hieåm xaõ hoäi töôm taát cho caùc giaùo só.
(3) Trong moãi giaùo phaän, tuøy theo nhu caàu, haõy laäp moät quyõ chung nhôø ñoù caùc Giaùm Muïc coù theå trang traûi nghóa vuï ñoái vôùi caùc nhaân vieân khaùc phuïc vuï Giaùo Hoäi vaø ñoái phoù vôùi caùc nhu caàu cuûa giaùo phaän, cuõng nhö nhôø ñoù, caùc giaùo phaän giaøu coù theå giuùp ñôõ caùc giaùo phaän ngheøo.
(4) Tuøy theo hoaøn caûnh ñòa phöông, caùc muïc tieâu noùi ôû trieät 2 vaø 3 coù theå ñaït ñöôïc myõ maõn hôn baèng caùc quyõ lieân giaùo phaän, baèng söï hôïp taùc hay baèng söï keát hôïp giöõa nhieàu giaùo phaän, hoaëc keå caû trong toaøn theå laõnh thoå cuûa moät Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc.
(5) Neáu coù theå ñöôïc, caùc quyõ aáy phaûi ñöôïc thaønh laäp theá naøo ñeå chuùng coù giaù trò keå caû tröôùc daân luaät.
Ñieàu 1275: Vieäc quaûn trò khoái taøi saûn chung cho nhieàu giaùo phaän seõ theo caùc quy taéc do caùc Giaùm Muïc lieân heä ñaõ thoûa thuaän.
Ñieàu 1276: (1) Caùc Baûn Quyeàn coù nhieäm vuï giaùm saùt caùch aân caàn vieäc quaûn trò taát caû caùc taøi saûn thuoäc veà caùc phaùp nhaân coâng ôû döôùi quyeàn cuûa hoï, ñöøng keå nhöõng danh nghóa hôïp leä khaùc daønh cho Baûn Quyeàn quyeàn haønh roäng raõi hôn.
(2) Caùc Baûn Quyeàn haõy lo lieäu toå chöùc nhöõng gì lieân can tôùi vieäc quaûn trò taøi saûn Giaùo Hoäi baèng caùch ban haønh nhöõng huaán thò, trong khuoân khoå cuûa luaät phoå quaùt vaø luaät ñòa phöông vaø toân troïng nhöõng quyeàn löïc, tuïc leä vaø hoaøn caûnh hôïp leä.
Ñieàu 1277: Ñeå thi haønh caùc haønh vi quaûn trò quan troïng, xeùt theo tình hình kinh teá cuûa giaùo phaän, Giaùm Muïc giaùo phaän phaûi thænh yù Hoäi Ñoàng Kinh Teá vaø Hoäi Ñoàng Tö Vaán. Ñeå thi haønh caùc haønh vi quaûn trò ngoaïi thöôøng, Giaùm Muïc caàn coù söï thoûa thuaän cuûa Hoäi Ñoàng Kinh Teá vaø Hoäi Ñoàng Tö Vaán, ñöøng keå nhöõng tröôøng hôïp ñaõ ñöôïc xaùc ñònh minh thò do luaät phoå quaùt hay vaên kieän thaønh laäp. Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc coù phaän söï xaùc ñònh nhöõng haønh vi naøo ñöôïc coi laø quaûn trò ngoaïi thöôøng.
Ñieàu 1278: Ngoaøi caùc nhieäm vuï noùi ôû ñieàu 494, trieät 3 vaø 4, Giaùm Muïc giaùo phaän coù theå uûy thaùc cho vò quaûn lyù caùc nhieäm vuï noùi ôû ñieàu 1276, trieät 1 vaø 1279, trieät 2.
Ñieàu 1279: (1) Vieäc quaûn trò taøi saûn Giaùo Hoäi thuoäc thaåm quyeàn cuûa ngöôøi naøo tröïc tieáp ñieàu khieån phaùp nhaân sôû höõu taøi saûn aáy, tröø khi luaät ñòa phöông, quy cheá hay tuïc leä hôïp leä ñaõ ñònh caùch khaùc, vaø baûo toaøn quyeàn cuûa Baûn Quyeàn ñöôïc can thieäp trong tröôøng hôïp quaûn trò vieân cheånh maûng nghóa vuï.
(2) Neáu luaät phaùp, vaên kieän thaønh laäp hay quy cheá khoâng döï lieäu quaûn trò vieân taøi saûn cuûa moät phaùp nhaân coâng, thì Baûn Quyeàn maø phaùp nhaân aáy leä thuoäc seõ chæ ñònh ngöôøi naøo coù khaû naêng ñeå lo vieäc quaûn trò trong thôøi haïn ba naêm. Baûn Quyeàn coù theå boå nhieäm hoï laàn nöõa.
Ñieàu 1280: Taát caû moïi phaùp nhaân ñeàu phaûi coù Hoäi Ñoàng Kinh Teá hoaëc ít laø hai coá vaán ñeå, chieáu theo quy taéc cuûa quy cheá, giuùp quaûn trò vieân thi haønh nhieäm vuï cuûa mình.
Ñieàu 1281: (1) Caùc quaûn trò vieân seõ thi haønh caùch voâ hieäu nhöõng haønh vi vöôït quaù muïc tieâu vaø caùch thöùc cuûa vieäc quaûn trò thoâng thöôøng khi khoâng coù pheùp baèng giaáy tôø cuûa Baûn Quyeàn, tröø khi quy cheá ñaõ ñònh caùch khaùc.
(2) Quy cheá phaûi xaùc ñònh nhöõng haønh vi naøo vöôït quaù muïc tieâu vaø caùch thöùc cuûa vieäc quaûn trò thoâng thöôøng. Neáu quy cheá khoâng noùi gì veà vaán ñeà naøy, thì Giaùm Muïc giaùo phaän coù thaåm quyeàn xaùc ñònh nhöõng haønh vi aáy cho caùc phaùp nhaân thuoäc quyeàn cuûa mình sau khi ñaõ thænh yù Hoäi Ñoàng Kinh Teá.
(3) Phaùp nhaân khoâng buoäc phaûi chòu traùch nhieäm veà nhöõng haønh vi maø caùc quaûn trò vieân thi haønh caùch voâ hieäu, ñöøng keå khi naøo vaø trong taàm möùc maø phaùp nhaân ñöôïc höôûng lôïi bôûi ñoù. Coøn ñoái vôùi nhöõng haønh vi höõu hieäu nhöng coù toá quyeàn hay thöôïng caàu ñeå kieän quaûn trò vieân ñaõ laøm toån thieät cho mình.
Ñieàu 1282: Taát caû moïi ngöôøi, duø laø giaùo só hay giaùo daân, döï phaàn vaøo vieäc quaûn trò taøi saûn cuûa Giaùo Hoäi do moät danh nghóa hôïp leä, phaûi thi haønh nhieäm vuï nhaân danh Giaùo Hoäi vaø phuø hôïp vôùi caùc quy taéc cuûa phaùp luaät.
Ñieàu 1283: Tröôùc khi baét ñaàu thi haønh nhieäm vuï, caùc quaûn trò vieân phaûi:
1. tuyeân theä tröôùc maët Baûn Quyeàn hay ñaïi dieän, seõ quaûn trò caùch taän tuïy vaø trung tín;
2. laøm baûn lieät keâ chính xaùc vaø rieâng reõ töøng baát ñoäng saûn, vaø nhöõng ñoäng saûn quyù baùu hay thuoäc kho taøng vaên hoùa, vaø nhöõng ñoà vaät khaùc, cuøng vôùi söï moâ taû vaø öôùc ñònh giaù trò cuûa chuùng. Baûn keâ khai seõ do chính quaûn trò vieân kyù vaø thò thöïc.
3. moät baûn lieät keâ seõ ñöôïc löu tröõ trong vaên khoá cuûa quaûn trò vieân; moät baûn khaùc trong vaên khoá cuûa giaùo phuû. Moïi thay ñoåi lieân heä ñeán saûn nghieäp caàn phaûi ñöôïc ghi chuù trong caû hai baûn.
Ñieàu 1284: (1) Heát moïi quaûn trò vieân coù boån phaän chu toaøn nhieäm vuï caùch taän tuïy nhö moät gia tröôûng löông thieän.
(2) Bôûi vaäy hoï phaûi:
1. canh chöøng keûo caùc taøi saûn ñöôïc giao cho hoï coi soùc bò tieâu huûy caùch naøo hay bò hö haïi; neáu caàn, coù theå kyù kheá öôùc baûo hieåm;
2. lo lieäu ñeå quyeàn sôû höõu cuûa caùc taøi saûn cuûa Giaùo Hoäi ñöôïc baûo ñaûm baèng nhöõng phöông theá höõu hieäu theo daân luaät;
3. tuaân giöõ caùc quy ñònh cuûa giaùo luaät vaø daân luaät, hoaëc nhöõng quy ñònh maø ngöôøi saùng laäp, taëng döõ hay quyeàn bính hôïp phaùp ñaõ ñaët, nhaát laø yù töù keûo Giaùo Hoäi phaûi thieät haïi vì khoâng tuaân giöõ luaät daân söï;
4. chaêm lo ñoøi caùc hueâ lôïi taøi saûn vaø tieàn ñoùng goùp khi ñeán thôøi kyø; giöõ gìn tieàn thu ñöôïc ôû nôi an toaøn vaø xöû duïng chuùng theo yù ñònh cuûa ngöôøi saùng laäp vaø caùc quy taéc hôïp leä;
5. vaøo luùc ñaõ ñònh, traû tieàn lôøi do söï vay möôïn hay ñeå ñöông cuõng nhö lo lieäu ñeå hoaøn laïi tieàn voán maéc nôï khi ñaùo haïn;
6. vôùi söï thoûa thuaän cuûa Baûn Quyeàn, xöû duïng hôïp vôùi muïc tieâu cuûa phaùp nhaân soá tieàn thaëng dö sau khi ñaõ traû caùc phí toån vaø ñaàu tö caùch höõu ích;
7. ghi cheùp soå saùch chi thu coù thöù töï;
8. haèng naêm laøm baûn töôøng trình veà vieäc quaûn trò;
9. saép xeáp kyõ löôõng vaø löu tröõ trong vaên khoá thích hôïp caùc vaên kieän vaø phöông tieän laøm caên cöù cho caùc quyeàn lôïi cuûa Giaùo Hoäi hoaëc cuûa cô sôû ñoái vôùi taøi saûn; khi coù theå ñöôïc, phaûi giöõ moät baûn sao coâng chöùng trong vaên khoá cuûa giaùo phuû.
(3) Khaån khoaûn khuyeân caùc quaûn trò vieân haõy laøm moät baûn döï chi vaø döï thu haèng naêm. Luaät ñòa phöông seõ truyeàn buoäc vaø xaùc ñònh phöông thöùc cuï theå ñeå thaûo baûn aáy.
Ñieàu 1285: Duy chæ trong giôùi haïn cuûa vieäc quaûn trò thoâng thöôøng, quaûn trò vieân môùi ñöôïc pheùp taëng döõ caùc ñoäng saûn khoâng thuoäc veà khoái saûn nghieäp vöõng beàn, nhaèm muïc tieâu ñaïo ñöùc hay baùc aùi.
Ñieàu 1286: Caùc quaûn trò vieân taøi saûn:
1. trong caùc kheá öôùc lao coâng, phaûi tuaân giöõ caû luaät daân söï veà lao ñoäng vaø xaõ hoäi, theo caùc nguyeân taéc maø Giaùo Hoäi ñaõ daïy;
2. traû löông caùch coâng baèng vaø töû teá cho coâng nhaân ñaõ keát öôùc, ngoõ haàu hoï coù theå chu caáp xöùng hôïp cho caùc nhu caàu cuûa hoï vaø cuûa gia ñình.
Ñieàu 1287: (1) Caùc quaûn trò vieân, duø laø giaùo só hay giaùo daân, cuûa baát cöù taøi saûn naøo cuûa Giaùo Hoäi maø khoâng ñöôïc mieãn tröø khoûi quyeàn haønh cai trò cuûa Giaùm Muïc giaùo phaän, ñeàu phaûi töôøng trình haèng naêm leân Baûn Quyeàn sôû taïi; Baûn Quyeàn sôû taïi seõ uûy thaùc cho Hoäi Ñoàng Kinh Teá ñeå duyeät xeùt. Moïi tuïc leä traùi ngöôïc ñeàu phaûi bò baøi baùc.
(2) Caùc quaûn trò vieân phaûi töôøng trình veà nhöõng taøi saûn do giaùo höõu daâng bieáu cho Giaùo Hoäi, döïa theo caùc quy taéc maø luaät ñòa phöông aán ñònh.
Ñieàu 1288: Caùc quaûn trò vieân khoâng ñöôïc khôûi toá nhaân danh phaùp nhaân hoaëc xuaát ñình tröôùc toøa aùn daân söï khi khoâng coù pheùp baèng giaáy tôø cuûa Baûn Quyeàn rieâng.
Ñieàu 1289: Cho duø caùc quaûn trò vieân khoâng buoäc giöõ nhieäm vuï vôùi danh nghóa cuûa moät giaùo vuï, song hoï khoâng theå töï yù töø chöùc; neáu vì söï töø chöùc ñôn phöông cuûa hoï maø Giaùo Hoäi bò toån thieät thì hoï coù nghóa vuï phaûi boài thöôøng.
(Nhoùm Dòch Thuaät Vieät ngöõ Boä Giaùo Luaät)