Boä Giaùo Luaät
The Code of Canon Law
Baûn dòch vieät ngöõ cuûa:
Ñöùc OÂng Nguyeãn Vaên Phöông, Linh Muïc Phan Taán Thaønh, Linh Muïc Vuõ Vaên Thieän, Linh Muïc Mai Ñöùc Vinh
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Quyeån IV:
Nhieäm Vuï Thaùnh Hoùa Cuûa Giaùo Hoäi
Phaàn II: Caùc Vieäc Phuïng Töï Khaùc
Thieân 5:
Lôøi Khaán Vaø Lôøi Theà
Chöông I: Lôøi Khaán
Ñieàu 1191: (1) Lôøi khaán laø lôøi höùa caùch yù thöùc vaø thong dong ñoái vôùi Thieân Chuùa, veà moät ñieàu thieän toát hôn vaø coù theå thi haønh ñöôïc. Xeùt vì thuoäc veà ñöùc thôø phöôïng, lôøi khaán buoäc phaûi ñöôïc chu toaøn.
(2) Neáu khoâng bò luaät caám, moïi ngöôøi bieát xöû duïng trí khoân ñeàu coù naêng caùch tuyeân khaán.
(3) Lôøi khaán bò thuùc ñaåy vì sôï haõi traàm troïng vaø baát coâng, hay bôûi löôøng gaït, thì bò voâ hieäu do chính phaùp luaät.
Ñieàu 1192: (1) Lôøi khaán laø coâng, neáu ñöôïc Beà Treân hôïp phaùp chaáp nhaän nhaân danh Giaùo Hoäi; ñoái laïi, laø lôøi khaán tö.
(2) Lôøi khaán laø troïng theå neáu ñöôïc Giaùo Hoäi nhìn nhaän nhö vaäy; ñoái laïi, laø lôøi khaán ñôn thöôøng.
(3) Lôøi khaán laø toøng nhaân, neáu ngöôøi khaán höùa ñích thaân thi haønh; lôøi khaán laø toøng vaät, neáu höùa moät ñoà vaät gì; lôøi khaán laø hoãn hôïp, neáu coù dính líu tôùi baûn chaát vöøa cuûa lôøi khaán toøng nhaân vöøa cuûa lôøi khaán toøng vaät.
Ñieàu 1193: Töï noù, lôøi khaán chæ raøng buoäc ngöôøi ñaõ tuyeân.
Ñieàu 1194: Lôøi khaán chaám döùt vì heát thôøi gian cam keát chu toaøn nghóa vuï; vì chaát lieäu ñoái töôïng lôøi khaán ñaõ thay ñoåi taän baûn theå; vì khoâng xaûy ra ñieàu kieän do ñoù lôøi khaán ñaõ ñöôïc ñaët ra hay thieáu muïc tieâu; vì söï mieãn chuaån; vì söï hoaùn caûi.
Ñieàu 1195: Ai coù quyeàn haønh treân chaát lieäu cuûa lôøi khaán thì coù theå ñình chæ nghóa vuï cuûa lôøi khaán, bao laâu vieäc thi haønh lôøi khaán gaây thieät haïi cho hoï.
Ñieàu 1196: Ngoaïi tröø Ñöùc Giaùo Hoaøng, nhöõng ngöôøi sau ñaây, khi coù lyù do chính ñaùng, coù theå chuaån nhöõng lôøi khaán tö, mieãn laø vieäc chuaån khoâng phöông haïi ñeán quyeàn lôïi thuû ñaéc cuûa ngöôøi khaùc:
1. Baûn Quyeàn sôû taïi vaø Cha Sôû, ñoái vôùi nhöõng ngöôøi thuoäc quyeàn vaø caû nhöõng ngöôøi löõ khaùch.
2. Beà Treân doøng tu hay tu ñoaøn toâng ñoà, neáu laø doøng tu hay tu ñoaøn giaùo só thuoäc luaät Giaùo Hoaøng, ñoái vôùi caùc phaàn töû, taäp sinh vaø nhöõng ngöôøi ngaøy ñeâm troï trong nhaø cuûa doøng hay cuûa tu ñoaøn.
3. Nhöõng ngöôøi ñöôïc Toøa Thaùnh vaø Baûn Quyeàn sôû taïi ñaõ uûy quyeàn mieãn chuaån.
Ñieàu 1197: Moät coâng vieäc ñaõ höùa do lôøi khaán tö coù theå ñöôïc hoaùn caûi ra moät vieäc khaùc toát hôn hay töông ñöông do chính ngöôøi ñaõ khaán; coøn vieäc hoaùn caûi ra moät ñieàu thieän keùm hôn chæ coù theå caáp bôûi ngöôøi coù quyeàn mieãn chuaån theo ñieàu 1196.
Ñieàu 1198: Nhöõng lôøi khaán ñaõ tuyeân tröôùc khi khaán doøng seõ bò ñình chæ, bao laâu ñöông söï coøn ôû trong doøng tu.
Chöông II: Lôøi Theà
Ñieàu 1199: (1) Lôøi theà, nghóa laø vieäc keâu caàu danh Chuùa ñeå laøm chöùng cho söï thaät, chæ ñöôïc tuyeân trong chaân lyù, hôïp lyù vaø ngay chính.
(2) Lôøi theà do giaùo luaät ñoøi hoûi hay ñoùn nhaän, seõ khoâng theå ñöôïc tuyeân caùch höõu hieäu bôûi ngöôøi ñaïi dieän.
Ñieàu 1200: (1) Ai ñaõ theà moät caùch thong dong raèng mình seõ laøm moät vieäc gì, thì bò boù buoäc, do nghóa vuï rieâng cuûa ñöùc thôø phöôïng, phaûi thi haønh ñieàu maø hoï ñaõ xaùc quyeát baèng lôøi theà.
(2) Lôøi theà bò thuùc ñaåy vì bò löôøng gaït, baïo löïc hoaëc sôï haõi traàm troïng, thì voâ hieäu do chính phaùp luaät.
Ñieàu 1201: (1) Lôøi theà ñoan höùa seõ ñi theo baûn tính vaø nhöõng ñieàu kieän cuûa haønh vi maø noù boå sung.
(2) Neáu moät haønh vi tröïc tieáp laøm haïi ngöôøi khaùc hoaëc laøm toån thöông coâng ích hay phaàn roãi ñôøi ñôøi thì, duø ñöôïc boå sung bôûi lôøi theà, haønh vi aáy khoâng caáu thaønh nghóa vuï.
Ñieàu 1202: Nghóa vuï phaùt sinh do lôøi theà ñoan höùa ñöôïc chaám döùt:
1. Neáu ñöôïc giaûi tröø bôûi ngöôøi maø lôøi theà ñaõ tuyeân vì ích lôïi cuûa hoï.
2. Neáu chaát lieäu lôøi theà ñaõ bò thay ñoåi töï baûn chaát; hoaëc trôû neân xaáu xa hay hoaøn toaøn voâ nghóa bôûi vì hoaøn caûnh bieán ñoåi; hoaëc sau heát, noù laøm caûn trôû söï thieän ích lôùn hôn.
3. Bôûi thieáu nguyeân nhaân chuû ñích, hoaëc thieáu ñieàu kieän chính yeáu cuûa lôøi theà.
4. Do söï mieãn chuaån, söï hoaùn caûi theo ñieàu 1203.
Ñieàu 1203: Ai coù theå ñình chæ, mieãn chuaån, hoaùn caûi lôøi khaán thì cuõng coù quyeàn nhö vaäy ñoái vôùi lôøi theà ñoan höùa. Nhöng neáu vieäc mieãn chuaån lôøi theà gaây thieät haïi cho ngöôøi khaùc, vaø hoï töø choái giaûi tröø nghóa vuï, thì chæ duy Toøa Thaùnh môùi coù theå mieãn chuaån lôøi theà aáy.
Ñieàu 1204: Phaûi giaûi thích lôøi theà caùch chaët cheõ theo quyeàn lôïi vaø yù ñònh cuûa ngöôøi theà. Nhöng neáu ngöôøi naøy haønh ñoäng do gian yù, thì phaûi giaûi thích theo yù höôùng cuûa ngöôøi nhaän lôøi theà.
(Nhoùm Dòch Thuaät Vieät ngöõ Boä Giaùo Luaät)