Boä Giaùo Luaät
The Code of Canon Law
Baûn dòch vieät ngöõ cuûa:
Ñöùc OÂng Nguyeãn Vaên Phöông, Linh Muïc Phan Taán Thaønh, Linh Muïc Vuõ Vaên Thieän, Linh Muïc Mai Ñöùc Vinh
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Quyeån IV:
Nhieäm Vuï Thaùnh Hoùa Cuûa Giaùo Hoäi
Phaàn I: Caùc Bí Tích
Thieân 4:
Bí Tích Thoáng Hoái
Ñieàu 959: Trong Bí Tích Thoáng Hoái, nhöõng tín höõu naøo thuù toäi vôùi moät thöøa taùc vieân hôïp phaùp, hoái haän veà nhöõng toäi aáy vaø doác loøng söûa mình, thì ñöôïc Thieân Chuùa tha thöù nhöõng toäi ñaõ phaïm sau khi chòu Bí Tích Röûa Toäi, qua söï xaù giaûi do taùc vieân aáy ban, vaø ñoàng thôøi hoï ñöôïc giao hoøa vôùi Giaùo Hoäi maø hoï ñaõ laøm toån thöông khi phaïm toäi.
Chöông I: Vieäc Cöû Haønh Bí Tích
Ñieàu 960: Vieäc thuù toäi caù nhaân vaø toaøn veïn cuøng vôùi vieäc xaù giaûi caáu taïo neân phöông caùch duy nhaát vaø thoâng thöôøng, nhôø ñoù ngöôøi tín höõu yù thöùc mình coù toäi naëng ñöôïc hoøa giaûi vôùi Thieân Chuùa vaø Giaùo Hoäi. Chæ söï baát khaû kham veà theå lyù hay luaân lyù môùi chuaån khoûi caùch thuù toäi nhö vaäy; tröôøng hôïp aáy, ngöôøi ta coù theå laõnh ôn hoøa giaûi baèng nhöõng caùch khaùc.
Ñieàu 961: (1) Khoâng theå ban ôn xaù giaûi chung moät traät cho nhieàu ngöôøi khi chöa coù vieäc xöng toäi caù nhaân tröôùc. Tröø ra:
1. khi gaàn côn nguy töû vaø moät linh muïc hay nhieàu linh muïc khoâng ñuû thôøi giôø nghe töøng hoái nhaân xöng toäi;
2. khi coù söï khaån thieát traàm troïng, nghóa laø, khi naøo xeùt vì soá ñoâng hoái nhaân vaø khoâng coù ñuû cha giaûi toäi ñeå nghe töøng ngöôøi xöng toäi hôïp leä trong moät thôøi gian thích ñaùng, ñeán noãi vì vaäy maø caùc hoái nhaân khoâng phaûi loãi taïi hoï ñaønh thieät maát ôn Bí Tích xaù giaûi hay ôn röôùc leã trong moät thôøi gian laâu daøi. Tuy nhieân, khoâng ñöôïc coi laø coù söï khaån thieát thöïc söï, khi khoâng coù ñuû caùc cha giaûi toäi chæ nguyeân vì lyù do hoái nhaân ñoâng ñaûo, nhö coù theå xaûy ra trong moät vaøi ñaïi leã hay haønh höông.
(2) Giaùm Muïc giaùo phaän coù thaåm quyeàn nhaän ñònh veà nhöõng ñieàu kieän ñoøi hoûi ôû trieät 1, soá 2. Sau khi xeùt ñeán caùc tieâu chuaån ñaõ thoûa thuaän vôùi caùc thaønh vieân khaùc cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, ngaøi coù theå xaùc ñònh nhöõng tröôøng hôïp naøo ñöôïc coi laø khaån thieát.
Ñieàu 962: (1) Ñeå höôûng caùch höõu hieäu ôn xaù giaûi ban moät traät cho nhieàu ngöôøi, caùc tín höõu khoâng nhöõng phaûi coù taâm tình thích ñaùng, nhöng coøn phaûi doác loøng caùch rieâng seõ ñi xöng vaøo luùc thuaän tieän caùc toäi naëng maø trong luùc naøy khoâng theå xöng ñöôïc.
(2) Trong taàm möùc coù theå, keå caû vaøo chính luùc ban ôn xaù giaûi chung, phaûi daïy cho tín höõu boån phaän noùi ôû trieät 1; vaø tröôùc khi ban ôn xaù giaûi chung, cho duø laø trong tröôøng hôïp nguy töû, neáu thôøi giôø cho pheùp, phaûi môøi goïi moãi ngöôøi giuïc loøng thoáng hoái.
Ñieàu 963: Ñöøng keå boån phaän noùi ôû ñieàu 989, ai ñaõ ñöôïc tha caùc toäi troïng nhôø vieäc xaù giaûi chung phaûi ñi xöng toäi caù nhaân vaøo dòp naøo sôùm nhaát, tröôùc khi laõnh nhaän ôn xaù giaûi chung laàn nöõa, neáu khoâng xaûy ñeán moät lyù do chính ñaùng khaùc.
Ñieàu 964: (1) Nôi daønh rieâng ñeå xöng toäi laø nhaø thôø hay nhaø nguyeän.
(2) Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc phaûi ra nhöõng quy luaät lieân heä ñeán toøa giaûi toäi, lieäu sao ñeå coù toøa giaûi toäi ñaët nôi coâng khai vaø vôùi moät vaùch ngaên giöõa hoái nhaân vaø cha giaûi toäi, ngoõ haàu caùc tín höõu coù theå töï do ñeán toøa giaûi toäi khi hoï muoán.
(3) Khoâng ñöôïc nhaän xöng toäi ôû ngoaøi toøa giaûi toäi, tröø khi coù lyù do chính ñaùng.
Chöông II: Thöøa Taùc Vieân Bí Tích Thoáng Hoái
Ñieàu 965: Chæ duy tö teá môùi laø thöøa taùc vieân cuûa Bí Tích Thoáng Hoái.
Ñieàu 966: (1) Ñeå vieäc xaù giaûi ñöôïc höõu hieäu, luaät ñoøi hoûi thöøa taùc vieân, ngoaøi quyeàn thaùnh chöùc, coøn phaûi höôûng naêng quyeàn thi haønh quyeàn thaùnh chöùc aáy ñoái vôùi caùc tín höõu maø ngaøi ban ôn xaù giaûi.
(2) Linh muïc coù theå laõnh nhaän naêng quyeàn naøy hoaëc do chính luaät, hoaëc do nhaø chöùc traùch coù thaåm quyeàn caáp ban theo quy taéc cuûa ñieâàu 969.
Ñieàu 967: (1) Ngoaøi Ñöùc Giaùo Hoaøng ra, caùc Hoàng Y ñöôïc höôûng, theo luaät, naêng quyeàn giaûi toäi ñoái vôùi caùc tín höõu ôû moïi nôi; caùc Giaùm Muïc cuõng ñöôïc höôûng naêng quyeàn nhö vaäy, vaø ñöôïc xöû duïng naêng quyeàn caùch hôïp phaùp ôû moïi nôi, tröø khi Giaùm Muïc giaùo phaän phaûn ñoái trong moät tröôøng hôïp cuï theå.
(2) Ai ñöôïc höôûng naêng quyeàn giaûi toäi, hoaëc do chöùc vuï hoaëc do Baûn Quyeàn sôû taïi nôi mình nhaäp tòch hay nôi mình cö truù, ban caáp, thì coù theå xöû duïng naêng quyeàn aáy ôû moïi nôi, tröø khi Baûn Quyeàn sôû taïi ôû moät nôi naøo phaûn ñoái trong moät tröôøng hôïp cuï theå, mieãn laø tuaân haønh caùc quy ñònh cuûa ñieàu 974, trieät 2 vaø trieät 3.
(3) Ai ñöôïc höôûng naêng quyeàn giaûi toäi do chöùc vuï hay söï ban caáp cuûa Beà Treân coù thaåm quyeàn döïa theo caùc ñieàu 968, trieät 2 vaø 969, trieät 2, cuõng ñöôïc quyeàn giaûi toäi, theo luaät, cho caùc phaàn töû vaø nhöõng ngöôøi khaùc cö nguï ngaøy ñeâm trong nhaø cuûa moät doøng tu hay tu ñoaøn, vaø hoï coù theå xöû duïng naêng quyeàn aáy caùch hôïp phaùp, tröø khi coù Beà Treân cao caáp phaûn ñoái trong moät tröôøng hôïp cuï theå ñoái vôùi nhöõng ngöôøi thuoäc caáp cuûa mình.
Ñieàu 968: (1) Baûn Quyeàn sôû taïi, kinh só xaù giaûi, cuõng nhö caùc Cha Sôû vaø nhöõng ngöôøi khaùc theá Cha Sôû ñöôïc höôûng naêng quyeàn giaûi toäi do chöùc vuï, trong phaïm vi laõnh thoå cuûa hoï.
(2) Caùc Beà Treân doøng tu hoaëc tu ñoaøn toâng ñoà, neáu laø doøng giaùo só thuoäc luaät giaùo hoaøng vaø coù quyeàn cai trò haønh phaùp chieáu theo hieán phaùp, thì ñöôïc höôûng naêng quyeàn giaûi toäi, do chöùc vuï, treân taát caû nhöõng ngöôøi thuoäc quyeàn vaø nhöõng ngöôøi cö nguï ngaøy ñeâm trong nhaø, tuy vaãn phaûi giöõ quy ñònh cuûa ñieàu 630, trieät 4.
Ñieàu 969: (1) Duy Baûn Quyeàn sôû taïi môùi coù thaåm quyeàn ban caáp cho baát cöù linh muïc naøo ñöôïc naêng quyeàn giaûi toäi cho baát cöù tín höõu naøo. Tuy nhieân, caùc linh muïc thuoäc doøng tu khoâng neân xöû duïng naêng quyeàn aáy neáu khoâng coù pheùp cuûa Beà Treân, ít laø caùch suy ñoaùn.
(2) Beà Treân cuûa doøng tu hoaëc tu ñoaøn toâng ñoà noùi ôû ñieàu 968, trieät 2, coù thaåm quyeàn ban cho baát cöù linh muïc naøo ñöôïc höôûng naêng quyeàn giaûi toäi cho nhöõng ngöôøi thuoäc caáp cuûa mình vaø nhöõng ngöôøi khaùc cö nguï ngaøy ñeâm trong nhaø.
Ñieàu 970: Naêng quyeàn giaûi toäi chæ ñöôïc caáp cho nhöõng linh muïc ñöôïc coi laø coù khaû naêng qua vieäc khaûo haïch hoaëc ñaõ roõ baèng caùch naøo khaùc.
Ñieàu 971: Baûn Quyeàn sôû taïi khoâng ñöôïc caáp naêng quyeàn giaûi toäi thöôøng xuyeân cho moät linh muïc, cho duø linh muïc aáy coù cö sôû hay baùn cö sôû trong laõnh thoå cuûa mình, tröôùc khi tham khaûo yù kieán vôùi Baûn Quyeàn cuûa linh muïc aáy, tuøy theo taàm möùc coù theå.
Ñieàu 972: Nhaø chöùc traùch coù thaåm quyeàn noùi ôû ñieàu 969 coù theå caáp naêng quyeàn giaûi toäi vôùi thôøi gian coù haïn ñònh hay voâ haïn ñònh.
Ñieàu 973: Naêng quyeàn giaûi toäi thöôøng xuyeân phaûi ñöôïc caáp baèng giaáy tôø.
Ñieàu 974: (1) Baûn Quyeàn sôû taïi cuõng nhö Beà Treân coù thaåm quyeàn khoâng neân thu hoài naêng quyeàn giaûi toäi thöôøng xuyeân ñaõ caáp neáu khoâng coù lyù do quan troïng.
(2) Moät khi naêng quyeàn giaûi toäi bò thu hoài bôûi chính Baûn Quyeàn sôû taïi ñaõ caáp theo ñieàu 967, trieät 2, thì linh muïc maát naêng quyeàn ôû moïi nôi. Coøn khi naêng quyeàn giaûi toäi bò thu hoài bôûi Baûn Quyeàn ñòa phöông khaùc, thì linh muïc chæ maát naêng quyeàn trong laõnh thoå cuûa Baûn Quyeàn aáy thoâi.
(3) Baát cöù Baûn Quyeàn sôû taïi naøo thu hoài naêng quyeàn giaûi toäi cuûa moät linh muïc, thì phaûi baùo cho Baûn Quyeàn rieâng nôi linh muïc nhaäp tòch, hoaëc cho Beà Treân coù thaåm quyeàn neáu linh muïc aáy laø moät phaàn töû cuûa doøng tu.
(4) Moät khi bò Beà Treân cao caáp rieâng cuûa mình thu hoài naêng quyeàn giaûi toäi, thì linh muïc maát naêng quyeàn giaûi toäi ôû moïi nôi ñoái vôùi caùc phaàn töû cuûa doøng tu; coøn khi bò moät Beà Treân khaùc coù thaåm quyeàn thu hoài, thì linh muïc chæ maát naêng quyeàn giaûi toäi ñoái vôùi caùc tu só thuoäc caáp cuûa Beà Treân aáy.
Ñieàu 975: Ngoaïi tröø tröôøng hôïp bò thu hoài, naêng quyeàn giaûi toäi noùi ôû ñieàu 967 trieät 2 coøn bò chaám döùt khi maõn chöùc vuï hay khi xuaát tòch hoaëc ñoåi cö sôû.
Ñieàu 976: Baát cöù tö teá naøo, duø khoâng coù naêng quyeàn giaûi toäi, vaãn xaù heát caùc toäi vaø vaï caùch höõu hieäu vaø hôïp phaùp cho moïi hoái nhaân laâm côn nguy töû, cho duø luùc aáy coù söï hieän dieän cuûa moät linh muïc ñöôïc chuaån nhaän.
Ñieàu 977: Söï xaù giaûi cho ñoàng loõa veà toäi phaïm ñieàu raên thöù saùu thì voâ hieäu, ñöøng keå khi nguy töû.
Ñieàu 978: (1) Tö teá phaûi nhôù raèng: khi giaûi toäi, ngaøi ñoùng vai thaåm phaùn vaø y só, ngaøi ñöôïc Thieân Chuùa ñaët laøm thöøa taùc vieân vöøa cuûa coâng lyù vaø vöøa cuûa loøng töø bi cuûa Chuùa, ngoõ haàu laøm vinh danh Chuùa vaø cöùu roãi caùc linh hoàn.
(2) Khi ban bí tích, cha giaûi toäi, vì laø thöøa taùc vieân cuûa Giaùo Hoäi, phaûi gaén boù trung thaønh vôùi giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi vaø caùc quy luaät do nhaø chöùc traùch coù thaåm quyeàn ban haønh.
Ñieàu 979: Khi ñaët caùc caâu hoûi, tö teá phaûi khoân ngoan vaø thaän troïng ñeå yù ñeán ñieàu kieän vaø tuoåi taùc cuûa hoái nhaân; laïi phaûi traùnh hoûi teân cuûa ñoàng loõa.
Ñieàu 980: Neáu khoâng coù gì hoaøi nghi veà söï thaønh taâm cuûa hoái nhaân vaø ñöông söï xin ôn xaù giaûi, thì cha giaûi toäi khoâng ñöôïc khoan giaõn hay töø choái vieäc xaù giaûi.
Ñieàu 981: Tuøy theo tính chaát vaø soá löôïng cuûa toäi, vaø cuõng tuøy theo hoaøn caûnh cuûa hoái nhaân, cha giaûi toäi phaûi ra vieäc ñeàn toäi höõu ích vaø caân xöùng. Hoái nhaân coù boån phaän ñích thaân thi haønh vieäc ñeàn toäi.
Ñieàu 982: Ai thuù nhaän ñaõ caùo gian cho giaûi toäi ngay laønh tröôùc giaùo quyeàn veà toäi quyeán duõ phaïm ñieàu raên thöù saùu, thì chæ ñöôïc xaù giaûi sau khi ñaõ minh thò ruùt laïi lôøi caùo gian vaø boài thöôøng thieät haïi neáu coù.
Ñieàu 983: (1) AÁn tích giaûi toäi laø ñieàu baát khaû vi phaïm; do ñoù, tuyeät ñoái caám chæ cha giaûi toäi khoâng ñöôïc tieát loä veà hoái nhaân baèng lôøi noùi hay baèng caùch naøo khaùc, vaø vì baát cöù lyù do gì.
(2) Nghóa vuï phaûi giöõ bí maät buoäc caû nhöõng ngöôøi thoâng ngoân neáu coù, vaø moïi ngöôøi khaùc, vì moät caùch naøo ñoù, ñaõ nghe bieát caùc toäi khi hoái nhaân xöng trong toøa.
Ñieàu 984: (1) Tuyeät ñoái caám chæ cha giaûi toäi khoâng ñöôïc xöû duïng nhöõng ñieàu bieát ñöôïc trong toøa giaûi toäi ñeå laøm haïi hoái nhaân, cho duø khoâng coù nguy cô tieát loä.
(2) Nhöõng ngöôøi caàm quyeàn khoâng bao giôø ñöôïc duøng vaøo vieäc cai trò ôû toøa ngoaøi nhöõng ñieàu nghe bieát trong toøa giaûi toäi baát cöù vaøo thôøi gian naøo.
Ñieàu 985: Giaùm taäp vaø ngöôøi phuï taù, giaùm ñoác cuûa chuûng vieän hay cuûa moät cô sôû giaùo duïc naøo khaùc, khoâng ñöôïc pheùp giaûi toäi cho caùc hoïc sinh troï trong cuøng moät nhaø, tröø khi hoïc sinh töï yù yeâu caàu trong nhöõng tröôøng hôïp rieâng.
Ñieàu 986: (1) Taát caû nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm coi soùc caùc linh hoàn buoäc phaûi döï lieäu cho giaùo daân cuûa mình ñöôïc xöng toäi moãi khi hoï yeâu caàu caùch hôïp lyù; laïi phaûi aán ñònh ngaøy vaø giôø thuaän lôïi ñeå hoï tuøy tieän ñeán xöng toäi rieâng.
(2) Trong tröôøng hôïp khaån caáp, baát cöù cha giaûi toäi naøo cuõng buoäc phaûi giaûi toäi cho tín höõu; vaø trong luùc nguy töû, baát cöù tö teá naøo cuõng buoäc phaûi giaûi toäi.
Chöông III: Hoái Nhaân
Ñieàu 987: Ñeå laõnh nhaän linh döôïc cöùu roãi cuûa Bí Tích Thoáng Hoái, tín höõu phaûi thaønh taâm töø boû nhöõng toäi ñaõ phaïm vaø quyeát chí söûa mình, trôû veà vôùi Thieân Chuùa.
Ñieàu 988: (1) Tín höõu buoäc xöng thuù, sau khi xeùt mình kyõ löôõng, heát moïi toäi naëng, theo töøng loaïi vaø soá, maø mình yù thöùc ñaõ sa phaïm sau khi chòu pheùp Röûa Toäi maø chöa ñöôïc tröïc tieáp tha thöù bôûi quyeàn thaùo gôõ cuûa Giaùo Hoäi hoaëc chöa thuù nhaän trong vieäc xöng toäi rieâng.
(2) Tín höõu ñöôïc khuyeán khích neân xöng heát caû nhöõng toäi nheï nöõa.
Ñieàu 989: Moïi tín höõu, sau khi ñaõ ñeán tuoåi khoân, buoäc phaûi xöng kyõ caøng caùc toäi troïng ít laø moãi naêm moät laàn.
Ñieàu 990: Khoâng caám xöng toäi baèng thoâng ngoân, mieãn laø phaûi traùnh moïi laïm duïng, göông xaáu, vaø giöõ quy ñònh cuûa ñieàu 983, trieät 2.
Ñieàu 991: Moïi tín höõu ñöôïc toaøn quyeàn xöng toäi vôùi moät cha giaûi toäi ñöôïc chuaån nhaän hôïp leä maø hoï öng yù, tuy duø vò aáy thuoäc leã ñieån khaùc.
Chöông IV: Caùc AÂn Xaù
Ñieàu 992: AÂn xaù laø söï thaùo giaûi tröôùc maët Chuùa caùc hình phaït theá taïm vì caùc toäi loãi ñaõ ñöôïc xoùa boû. Ngöôøi tín höõu doïn mình xöùng ñaùng vaø thi haønh ít nhieàu ñieàu kieän ñaõ chæ ñònh thì ñöôïc höôûng ôn tha thöù aáy nhôø söï trung gian cuûa Giaùo Hoäi. Vôùi tö caùch thöøa taùc vieân ôn cöùu chuoäc, Giaùo Hoäi duøng quyeàn phaân phaùt vaø aùp duïng kho taøng ñeàn taï cuûa Chuùa Kitoâ vaø caùc Thaùnh.
Ñieàu 993: AÂn xaù laø toaøn phaàn hay töøng phaàn, tuøy theo söï giaûi thoaùt hình phaït theá taïm vì toäi loãi laø hoaøn toaøn hay chæ moät phaàn.
Ñieàu 994: Moïi tín höõu ñeàu coù theå höôûng aân xaù toaøn phaàn hay töøng phaàn, hoaëc cho chính mình hoaëc ñeå chuyeån caàu cho nhöõng ngöôøi ñaõ qua ñôøi.
Ñieàu 995: (1) Ngoaïi tröø thaåm quyeàn toái cao cuûa Giaùo Hoäi, chæ nhöõng ai ñöôïc giaùo luaät nhìn nhaän hay ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng caáp quyeàn rieâng môùi coù theå ban caùc aân xaù.
(2) Khoâng quyeàn bính naøo döôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng coù theå caáp cho ngöôøi khaùc quyeàn ban aân xaù, neáu khoâng ñöôïc Toøa Thaùnh minh ñònh daønh cho moät ñaëc quyeàn aáy.
Ñieàu 996: (1) Ñeå coù naêng caùch höôûng aân xaù, caàn phaûi laø ngöôøi ñaõ röûa toäi, khoâng bò vaï tuyeät thoâng, soáng trong tình traïng aân suûng ít laø vaøo luùc keát thuùc coâng taùc phaûi laøm.
(2) Tuy nhieân, ñeå ñöông söï coù naêng caùch ñöôïc thöïc thuï höôûng aân xaù, caàn phaûi coù yù ñònh muoán thuû ñaéc aân xaù vaø thi haønh nhöõng coâng taùc vaøo thôøi gian vaø theo caùch thöùc maø giaùo quyeàn ñaõ ñònh.
Ñieàu 997: Ngoaøi ra, ñeå ban aân xaù vaø höôûng duøng aân xaù, coøn phaûi tuaân giöõ nhöõng quy ñònh khaùc trong luaät rieâng cuûa Giaùo Hoäi.
(Nhoùm Dòch Thuaät Vieät ngöõ Boä Giaùo Luaät)