Boä Giaùo Luaät
The Code of Canon Law
Baûn dòch vieät ngöõ cuûa:
Ñöùc OÂng Nguyeãn Vaên Phöông, Linh Muïc Phan Taán Thaønh, Linh Muïc Vuõ Vaên Thieän, Linh Muïc Mai Ñöùc Vinh
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Quyeån II: Daân Chuùa
Phaàn III: Caùc Tu Hoäi Doøng Taän Hieán
Vaø Caùc Tu Ñoaøn Toâng Ñoà
Tieát 1:
Caùc Hoäi Doøng Taän Hieán
Thieân 2:
Caùc Doøng Tu
Ñieàu 607: (1) Ñôøi soáng tu trì, xeùt vì laø söï hieán daâng hoaøn toaøn baûn thaân, bieåu loä trong Giaùo Hoäi cuoäc keát hoân huyeàn dieäu maø Thieân Chuùa ñaõ thieát laäp nhö daáu chæ cuûa ñôøi sau. Nhö vaäy tu só hoaøn taát söï trao hieán toaøn veïn töïa nhö hy leã daâng cho Thieân Chuùa, nhôø ñoù taát caû cuoäc ñôøi cuûa hoï trôû neân vieäc lieân læ thôø phöôïng Thieân Chuùa trong ñöùc aùi.
(2) Doøng tu laø moät hoäi xaõ trong ñoù caùc phaàn töû tuyeân giöõ caùc lôøi khaán coâng khai, troïn ñôøi hay taïm thôøi, nhöng laëp laïi khi maõn haïn tuøy theo luaät rieâng, vaø soáng chung ñôøi huynh ñeä.
(3) Vieäc caùc tu só laøm chöùng coâng khai cho Ñöùc Kitoâ vaø cho Giaùo Hoäi bao haøm söï xa caùch theá tuïc, theo moät hình thöùc rieâng thích hôïp vôùi ñaëc tính vaø muïc tieâu cuûa moãi doøng.
Chöông I: Caùc Nhaø Doøng - Vieäc Thaønh Laäp Vaø Giaûi Taùn Caùc Nhaø Doøng
Ñieàu 608: Coäng ñoàng tu só phaûi ôû trong moät nhaø ñöôïc thaønh laäp hôïp leä, döôùi quyeàn cuûa Beà Treân ñöôïc chæ ñònh theo quy taéc cuûa luaät. Moãi nhaø phaûi coù ít laø moät nguyeän ñöôøng, taïi ñoù cöû haønh vaø löu tröõ Thaùnh Theå nhö trung taâm ñích thöïc cuûa coäng ñoàng.
Ñieàu 609: (1) Caùc nhaø cuûa caùc doøng ñöôïc thaønh laäp do nhaø chöùc traùch coù thaåm quyeàn chieáu theo hieán phaùp, sau khi ñaõ ñöôïc Ñöùc Giaùm Muïc giaùo phaän thoûa thuaän baèng giaáy tôø.
(2) Ñeå thaønh laäp moät nöõ ñan vieän, caàn coù theâm pheùp cuûa Toøa Thaùnh.
Ñieàu 610: (1) Khi thaønh laäp caùc nhaø doøng, caàn ñeå yù ñeán ích lôïi cuûa Giaùo Hoäi vaø cuûa doøng tu, vaø phaûi baûo ñaûm taát caû nhöõng gì caàn thieát ñeå caùc phaàn töû coù theå soáng ñôøi tu thích ñaùng, ñuùng vôùi muïc ñích rieâng vaø tinh thaàn cuûa doøng.
(2) Khoâng neân laäp moät nhaø doøng neáu khoâng theå döï truø ñöôïc caùc nhu caàu cuûa caùc phaàn töû seõ ñöôïc chu caáp töông xöùng.
Ñieàu 611: Söï thoûa thuaän cuûa Giaùm Muïc giaùo phaän cho laäp moät nhaø doøng bao haøm quyeàn lôïi:
1. ñöôïc soáng theo ñaëc tính vaø muïc ñích rieâng cuûa doøng;
2. ñöôïc thi haønh caùc coâng taùc rieâng cuûa doøng hôïp vôùi quy taéc cuûa luaät, tuy phaûi toân troïng caùc ñieàu kieän ñaët ra trong söï thoûa thuaän;
3. ñoái vôùi doøng giaùo só, ñöôïc coù moät nhaø thôø, mieãn laø giöõ quy ñònh cuûa ñieàu 1215 trieät 3, vaø ñöôïc thi haønh caùc taùc vuï chöùc thaùnh, hôïp vôùi caùc ñieàu luaät ñònh.
Ñieàu 612: Caàn phaûi coù söï thoûa thuaän cuûa Giaùm Muïc giaùo phaän khi nhaø doøng ñöôïc xöû duïng vaøo moät hoaït ñoäng toâng ñoà khaùc vôùi hoaït ñoäng ñaõ ñònh khi laäp nhaø. Nhöng söï thoûa thuaän aáy khoâng caàn neáu söï thay ñoåi chæ lieân heä tôùi toå chöùc vaø kyû luaät noäi boä, mieãn laø toân troïng caùc luaät leä cuûa vieäc thaønh laäp.
Ñieàu 613: (1) Nhaø doøng cuûa caùc Kinh Só vaø ñan só ôû döôùi söï cai quaûn vaø saên soùc cuûa Beà treân rieâng ñöôïc goïi laø “töï trò” (sui juris), tröø khi hieán phaùp aán ñònh caùch khaùc.
(2) Theo luaät, Beà Treân cuûa moät nhaø “töï trò” ñöôïc coi laø Beà Treân Cao Caáp.
Ñieàu 614: Caùc nöõ ñan vieän ñöôïc keát naïp vôùi moät doøng nam thì vaãn duy trì caùch soáng vaø cai quaûn rieâng chieáu theo hieán phaùp. Caùc quyeàn lôïi vaø nghóa vuï hoã töông caàn ñöôïc xaùc ñònh theá naøo ñeå vieäc keát hôïp coù theå mang laïi thieän ích thieâng lieâng cho ñoâi beân.
Ñieàu 615: Giaùm Muïc giaùo phaän ñöôïc uûy thaùc troâng coi ñaëc bieät, chieáu theo quy taéc cuûa luaät, ñan vieän töï trò naøo maø ngoaøi Beà Treân rieâng, hoï khoâng coøn Beà Treân caáp cao naøo khaùc, vaø cuõng khoâng ñöôïc keát hôïp vôùi moät doøng nam, vì ñoù maø Beà Treân cuûa doøng nam ñöôïc höôûng treân ñan vieän moät quyeàn haønh thöïc söï, ñöôïc xaùc ñònh trong hieán phaùp.
Ñieàu 616: (1) Moät nhaø doøng ñaõ ñöôïc laäp hôïp leä coù theå bò giaûi taùn do Beà Treân toång quyeàn theo quy taéc hieán phaùp, sau khi ñaõ baøn hoûi Giaùm Muïc giaùo phaän. Caùc taøi saûn cuûa nhaø bò giaûi taùn seõ do luaät rieâng döï lieäu, vôùi ñieàu kieän laø phaûi toân troïng yù muoán cuûa caùc ngöôøi saùng laäp vaø daâng cuùng, cuõng nhö caùc quyeàn lôïi thuû ñaéc hôïp leä.
(2) Toøa Thaùnh daønh quyeàn giaûi taùn nhaø duy nhaát cuûa doøng. Trong tröôøng hôïp naøy, Toøa Thaùnh cuõng daønh quyeàn ñònh ñoaït taøi saûn cuûa nhaø aáy.
(3) Söï giaûi taùn moät ñan vieän töï trò noùi ôû ñieàu 613, laø vieäc thuoäc thaåm quyeàn cuûa toång hoäi, tröø khi hieán phaùp ñònh caùch khaùc.
(4) Söï giaûi taùn moät nöõ ñan vieän töï trò laø vieäc thuoäc quyeàn cuûa Toøa Thaùnh, tuy phaûi tuaân theo caùc quy taéc hieán phaùp trong vaán ñeà taøi saûn.
Chöông II: Vieäc Cai Trò Trong Doøng
Muïc I: Caùc Beà Treân vaø hoäi ñoàng coá vaán
Ñieàu 617: Caùc Beà Treân thi haønh nhieäm vuï cuûa mình vaø haønh söû quyeàn haønh chieáu theo quy taéc cuûa luaät phoå quaùt vaø luaät rieâng.
Ñieàu 618: Trong tinh thaàn phuïc vuï, caùc Beà Treân haõy haønh söû quyeàn haønh ñaõ laõnh nhaän töø Thieân Chuùa qua taùc vuï cuûa Giaùo Hoäi. Vì vaäy, caùc vò haõy toû ra ngoan ngoaõn vôùi yù Chuùa trong khi chu toaøn nhieäm vuï, cai trò caùc ngöôøi thuoäc quyeàn nhö nhöõng ngöôøi con cuûa Chuùa, bieát toân troïng nhaân vò cuûa caùc ngöôøi aáy qua vieäc xuùc tieán söï vaâng lôøi töï nguyeän, vui loøng laéng nghe hoï vaø coå xuùy saùng kieán cuûa hoï nhaèm thieän ích cuûa doøng vaø cuûa Giaùo Hoäi, tuy vaãn duy trì quyeàn cuûa Beà Treân quyeát ñònh vaø truyeàn khieán ñieàu gì phaûi laøm.
Ñieàu 619: Caùc Beà Treân haõy taän taâm thi haønh nhieäm vuï cuûa mình, vaø cuøng vôùi caùc phaàn töû ñöôïc giao phoù, haõy tìm caùch xaây döïng trong Ñöùc Kitoâ moät coäng ñoàng huynh ñeä, trong ñoù moïi ngöôøi tìm kieám vaø yeâu meán Thieân Chuùa treân heát moïi söï. Vì vaäy caùc Beà Treân haõy nuoâi döôõng caùc phaàn töû vôùi löông thöïc thöôøng xuyeân cuûa lôøi Chuùa vaø daãn ñöa hoï tôùi cöû haønh phuïng vuï. Caùc Beà Treân haõy laøm göông cho hoï veà vieäc trau doài nhaân ñöùc vaø tuaân haønh leà luaät vaø truyeàn thoáng cuûa Doøng; chu caáp töông xöùng caùc nhu caàu cuûa hoï, saên soùc vaø vieáng thaêm caùc ngöôøi beänh, söûa trò caùc ngöôøi ngoã nghòch, an uûi nhöõng ngöôøi nhuùt nhaùt, nhaãn naïi vôùi heát moïi ngöôøi.
Ñieàu 620: Beà Treân cao caáp laø nhöõng Beà Treân cai trò toaøn doøng, moät tænh cuûa doøng, hay moät phaàn töông ñöông vôùi tænh hay moät nhaø töï trò, cuõng nhö caùc ñaïi dieän cuûa Beà Treân aáy. Theâm vaøo ñoù laø caùc Vieän Phuï toång quyeàn vaø caùc Beà Treân cuûa hoäi doøng ñan tu, tuy nhöõng vò naøy khoâng coù taát caû quyeàn haønh maø luaät chung daønh cho caùc Beà Treân cao caáp.
Ñieàu 621: Ñöôïc goïi laø tænh doøng, moät toång hôïp goàm nhieàu nhaø vôùi nhau, ñaët döôùi moät Beà Treân, hoïp thaønh moät phaàn tröïc tieáp cuûa doøng, ñöôïc nhaø chöùc traùch hôïp phaùp thaønh laäp theo giaùo luaät.
Ñieàu 622: Beà Treân toång quyeàn coù quyeàn haønh treân moïi tænh doøng, nhaø doøng vaø tu só, chieáu theo luaät. Caùc Beà Treân khaùc coù quyeàn haønh trong giôùi haïn cuûa nhieäm vuï.
Ñieàu 623: Ñeå caùc phaàn töû coù theå ñöôïc ñaët hay baàu caùch höõu hieäu vaøo moät nhieäm vuï, hoï caàn traûi qua moät thôøi gian thích ñaùng keå töø luùc khaán troïn ñôøi hay vónh vieãn. Thôøi gian aáy ñöôïc aán ñònh do luaät rieâng hoaëc, neáu laø Beà Treân cao caáp, do hieán phaùp.
Ñieàu 624: (1) Chöùc vuï Beà Treân phaûi ñöôïc thieát laäp vôùi moät nhieäm kyø roõ reät vaø thích hôïp, tuøy theo baûn chaát vaø nhu caàu cuûa doøng, tröø khi hieán phaùp ñònh caùch khaùc veà Beà Treân toång quyeàn vaø Beà Treân nhaø töï trò.
(2) Luaät rieâng phaûi xaùc ñònh caùc quy taéc thích hôïp ñeå caùc ngöôøi laøm Beà Treân, ñöôïc giao vôùi nhieäm kyø xaùc ñònh, khoâng ôû trong chöùc vuï cai trò quaù laâu maø khoâng caùch quaõng.
(3) Trong khi taïi chöùc, hoï coù theå bò baõi chöùc vaø thuyeân chuyeån sang chöùc vuï khaùc vì nhöõng lyù do maø luaät rieâng ñaõ ñònh.
Ñieàu 625: (1) Beà Treân toång quyeàn ñöôïc chæ ñònh baèng vieäc baàu cöû theo quy taéc cuûa hieán phaùp.
(2) Vieäc baàu cöû caùc Beà Treân ñan vieän töï trò noùi ôû ñieàu 615 vaø caùc Beà Treân toång quyeàn cuûa doøng thuoäc luaät giaùo phaän seõ ñöôïc chuû toïa bôûi Giaùm Muïc taïi nôi truï sôû chính.
(3) Caùc Beà Treân khaùc ñöôïc thieát laäp theo quy taéc cuûa hieán phaùp, baèng caùch laø neáu hoï ñöôïc baàu, thì caàn ñöôïc pheâ chuaån do Beà Treân cao caáp coù thaåm quyeàn; neáu hoï ñöôïc Beà Treân ñaët, thì tröôùc ñoù caàn phaûi coù söï thaêm doø yù kieán caùch xöùng hôïp.
Ñieàu 626: Caùc Beà Treân khi trao chöùc vuï, vaø caùc phaàn töû khi baàu cöû, phaûi giöõ caùc quy taéc cuûa luaät phoå quaùt vaø luaät rieâng, vaø phaûi traùnh heát moïi hình thöùc laïm duïng vaø thieân tö, vaø, khoâng nhaém gì khaùc ngoaøi Thieân Chuùa vaø thieän ích cuûa doøng, hoï haõy ñaët hay baàu nhöõng ngöôøi maø hoï xeùt thaáy trong Chuùa thöïc laø xöùng ñaùng vaø coù khaû naêng. Ngoaøi ra trong caùc cuoäc baàu cöû, hoï haõy traùnh vieäc vaän ñoäng phieáu tröïc tieáp hay giaùn tieáp, cho mình hay cho ngöôøi khaùc.
Ñieàu 627: (1) Theo quy taéc hieán phaùp, caùc Beà Treân phaûi coù hoäi ñoàng coá vaán rieâng, vaø Beà Treân haõy nhôø ñeán söï coäng taùc cuûa hoï trong khi thi haønh chöùc vuï.
(2) Ngoaøi nhöõng tröôøng hôïp luaät chung ñaõ ñònh, luaät rieâng phaûi xaùc ñònh nhöõng tröôøng hôïp naøo ñoøi hoûi söï thoûa thuaän hay tham khaûo ñeå haønh vi ñöôïc höõu hieäu theo quy taéc cuûa ñieàu 127.
Ñieàu 628: (1) Caùc Beà Treân naøo ñöôïc chæ ñònh vaøo nhieäm vuï kinh lyù theo luaät rieâng thì phaûi vieáng thaêm caùc nhaø vaø caùc phaàn töû ñöôïc giao phoù cho hoï, vaøo thôøi kyø ñaõ ñònh vaø chieáu theo caùc quy taéc cuûa luaät rieâng.
(2) Giaùm Muïc giaùo phaän coù quyeàn vaø nghóa vuï kinh lyù, keå caû veà phaàn kyû luaät tu trì:
1. caùc ñan vieän töï trò noùi ôû ñieàu 615;
2. moãi nhaø cuûa doøng thuoäc luaät giaùo phaän ôû trong laõnh thoå cuûa ngaøi.
(3) Ñoái vôùi ngöôøi kinh lyù, caùc phaàn töû haõy toû ra loøng tín nhieäm; neáu ñöôïc hoûi ñieàu gì hôïp phaùp, thì phaûi traû lôøi theo söï thaät vaø baùc aùi. Caám khoâng ai ñöôïc laøm caùch naøo ñeå caùc phaàn töû thoaùt khoûi nghóa vuï kinh lyù, hoaëc ngaên trôû muïc tieâu cuûa vieäc kinh lyù baèng caùch naøo khaùc.
Ñieàu 629: Caùc Beà Treân phaûi cö nguï trong nhaø cuûa mình vaø khoâng ñöôïc vaéng nhaø, tröø tröôøng hôïp ñaõ ñöôïc ñònh bôûi quy taéc cuûa luaät rieâng.
Ñieàu 630: (1) Caùc Beà Treân haõy nhìn nhaän cho caùc phaàn töû söï töï do thích ñaùng trong vieäc laõnh bí tích thoáng hoái vaø linh höôùng, mieãn laø baûo toaøn kyû luaät cuûa doøng.
(2) Caùc Beà Treân, chieáu theo luaät doøng, haõy löu taâm sao cho coù saün caùc vò giaûi toäi cho caùc phaàn töû, ñeå hoï coù theå naêng xöng toäi.
(3) Trong caùc nöõ ñan vieän, caùc nhaø huaán luyeän, caùc coäng ñoaøn ñoâng tu só khoâng giaùo só, thì neân coù caùc vò giaûi toäi thöôøng xuyeân do Baûn Quyeàn sôû taïi pheâ chuaån, sau khi ñaõ hoûi yù kieán cuûa coäng ñoaøn. Tuy nhieân hoï khoâng buoäc phaûi xöng toäi vôùi caùc vò aáy.
(4) Caùc Beà Treân ñöøng neân nghe caùc thuoäc caáp xöng toäi, tröø khi chính caùc phaàn töû töï yù yeâu caàu.
(5) Caùc phaàn töû haõy ñeán vôùi caùc Beà Treân vôùi loøng tin töôûng, vaø coù theå thong dong vaø töï yù côûi môû taâm hoàn. Tuy nhieân caám caùc Beà Treân khoâng ñöôïc baèng baát cöù caùch naøo xui giuïc hoï baøy toû löông taâm cho mình.
Muïc II: Caùc Ñaïi Hoäi
Ñieàu 631: (1) Toång hoäi giöõ quyeàn bính toái cao trong doøng chieáu theo caùc quy taéc cuûa hieán phaùp. Toång hoäi caàn ñöôïc caáu taïo caùch naøo ñeå coù theå thay maët toaøn doøng, vaø nhö vaäy trôû neân daáu chæ thöïc söï cuûa söï duy nhaát trong baùc aùi. Toång hoäi coù nhieäm vuï chính laø: baûo veä gia saûn cuûa doøng ñaõ noùi ôû ñieàu 578, vaø xuùc tieán vieäc thích nghi vaø canh taân hôïp vôùi gia saûn aáy; baàu cöû Beà Treân toång quyeàn; baøn caùc vaán ñeà heä troïng; cuõng nhö ban haønh caùc quy taéc coù tính caùch boù buoäc taát caû moïi phaàn töû.
(2) Hieán phaùp phaûi xaùc ñònh thaønh phaàn vaø phaïm vi quyeàn haønh cuûa toång hoäi. Luaät rieâng cuõng seõ xaùc ñònh roõ hôn thuû tuïc tieán haønh cuûa toång hoäi, nhaát laø veà caùc vieäc baàu cöû vaø caùch nghò söï.
(3) Döïa theo caùc quy taéc ñaõ ñònh trong luaät rieâng, khoâng nhöõng caùc tænh doøng vaø caùc coäng ñoàng ñòa phöông, maø caû moãi phaàn töû ñeàu coù theå töï do göûi thænh nguyeän vaø ñeà nghò leân toång hoäi.
Ñieàu 632: Luaät rieâng phaûi xaùc ñònh tæ mæ nhöõng gì thuoäc thaåm quyeàn cuûa caùc ñaïi hoäi khaùc nhau hay nhöõng hieäp nghò töông töï cuûa doøng, nghóa laø: veà baûn chaát, quyeàn haïn, thaønh phaàn, caùch tieán haønh vaø thôøi gian cöû haønh chuùng.
Ñieàu 633: (1) Caùc cô quan tham luaän hay coá vaán phaûi trung thaønh thi haønh nhieäm vuï ñaõ ñöôïc trao phoù döïa treân quy taéc cuûa luaät phoå quaùt vaø luaät rieâng. Laïi nöõa, caùc cô quan aáy, tuøy caùch thöùc rieâng, haõy bieåu loä moái quan taâm vaø tham gia cuûa taát caû caùc phaàn töû vaøo thieän ích chung cuûa doøng hay cuûa coäng ñoàng.
(2) Trong vieäc thaønh laäp vaø xöû duïng caùc phöông tieän tham luaän hay coá vaán aáy, caàn phaûi thaän troïng khoân kheùo. Söï ñieàu haønh caùc phöông tieän aáy cuõng phaûi phuø hôïp vôùi ñaëc tính vaø muïc ñích cuûa doøng.
Muïc III: Taøi Saûn Vaø Söï Quaûn Trò Taøi Saûn
Ñieàu 634: (1) Caùc doøng, tænh vaø nhaø, xeùt vì laø caùc phaùp nhaân theo luaät, coù khaû naêng thuû ñaéc, chaáp höõu, quaûn trò vaø chuyeån nhöôïng taøi saûn, tröø khi khaû naêng aáy ñaõ bò loaïi tröø hay haïn cheá do chính hieán phaùp.
(2) Tuy nhieân, phaûi traùnh baát cöù hình thöùc xa hoa naøo, cuõng nhö tính caùch voâ ñoä trong vieäc truïc lôïi vaø tích luõy taøi saûn.
Ñieàu 635: (1) Caùc taøi saûn cuûa caùc doøng, xeùt vì laø taøi saûn Giaùo Hoäi, neân cuõng ñöôïc chi phoái bôûi caùc quy ñònh cuûa quyeån V veà taøi saûn Giaùo Hoäi, tröø khi ñaõ minh thò döï lieäu caùch khaùc.
(2) Tuy nhieân, moãi doøng phaûi aán ñònh caùc quy taéc thích hôïp veà söï xöû duïng vaø quaûn trò taøi saûn, nhôø ñoù söï khoù ngheøo, hôïp vôùi ñaëc tính cuûa doøng, ñöôïc coå voõ, baûo veä vaø bieåu loä.
Ñieàu 636: (1) Trong moãi doøng cuõng nhö trong moãi tænh coù moät Beà Treân cao caáp ñöùng ñaàu, phaûi coù moät ngöôøi quaûn lyù khaùc bieät vôùi Beà Treân cao caáp. Quaûn lyù ñöôïc boå nhieäm chieáu theo quy taéc hieán phaùp, vaø ñieàu haønh vieäc quaûn trò taøi saûn döôùi söï höôùng daãn cuûa Beà Treân lieân heä. Neáu coù theå ñöôïc, caû trong caùc coäng ñoàng ñòa phöông cuõng neân coù moät quaûn lyù khaùc bieät vôùi Beà Treân ñòa phöông.
(2) Vaøo thôøi kyø vaø theo caùch thöùc do luaät rieâng aán ñònh, caùc quaûn lyù vaø caùc quaûn trò vieân khaùc phaûi trình soå saùch quaûn trò cho nhaø chöùc traùch coù thaåm quyeàn.
Ñieàu 637: Caùc ñan vieän töï trò noùi ôû ñieàu 615 caàn phaûi trình baøy soå saùch leân Baûn Quyeàn sôû taïi moãi naêm moät laàn. Ngoaøi ra Baûn Quyeàn sôû taïi coù quyeàn ñöôïc thoâng tri veà tình hình kinh teá cuûa moãi nhaø doøng thuoäc luaät giaùo phaän.
Ñieàu 638: (1) Trong khuoân khoå cuûa luaät phoå quaùt, luaät rieâng coù nhieäm vuï xaùc ñònh nhöõng haønh vi naøo vöôït quaù muïc ñích vaø theå thöùc cuûa haønh vi quaûn trò thoâng thöôøng; luaät rieâng cuõng phaûi xaùc ñònh nhöõng gì caàn thieát ñeå cho haønh vi quaûn trò ngoaïi thöôøng coù hieäu löïc.
(2) Caùc chi tieâu vaø caùc haønh vi quaûn trò thoâng thöôøng coù theå ñöôïc thöïc hieän caùch höõu hieäu khoâng nhöõng do caùc Beà Treân maø caû do caùc vieân chöùc ñaõ ñöôïc luaät rieâng chæ ñònh vaøo vai troø aáy, trong giôùi haïn nhieäm vuï cuûa mình.
(3) Ñeå ñöôïc höõu hieäu, vieäc chuyeån nhöôïng vaø baát cöù nghieäp vuï naøo khieán cho ñieàu kieän taøi saûn cuûa phaùp nhaân bò thieät thoøi, caàn phaûi coù pheùp baèng giaáy tôø cuûa Beà Treân coù thaåm quyeàn, vôùi söï thoûa thuaän cuûa hoäi ñoàng coá vaán. Ngoaøi ra caàn phaûi xin pheùp Toøa Thaùnh neáu laø moät nghieäp vuï vöôït quaù soá tieàn ñaõ ñöôïc Toøa Thaùnh aán ñònh cho töøng vuøng, hoaëc neáu laø caùc ñoà vaät ñaõ bieáu Giaùo Hoäi nhaèm thöïc thi moät lôøi khaán, hoaëc neáu laø caùc ñoà vaät quyù giaù vì giaù trò ngheä thuaät hay lòch söû.
(4) Ngoaøi ra, caùc ñan vieän töï trò noùi ôû ñieàu 615 vaø caùc doøng thuoäc luaät giaùo phaän coøn caàn söï thoûa thuaän baèng giaáy tôø cuûa Baûn Quyeàn sôû taïi nöõa.
Ñieàu 639: (1) Neáu moät phaùp nhaân maéc nôï vaø nghóa vuï, cho duø ñaõ coù pheùp cuûa Beà Treân, thì phaùp nhaân aáy phaûi laõnh traùch nhieäm.
(2) Neáu moät phaàn töû maéc nôï vaø nghóa vuï döïa treân taøi saûn rieâng tö cuûa mình vôùi pheùp Beà Treân, thì chính ñöông söï phaûi ñích thaân chòu traùch nhieäm. Tuy nhieân, neáu ñöông söï thöïc hieän moät nghieäp vuï cho doøng do uûy nhieäm cuûa Beà Treân, thì doøng chòu traùch nhieäm.
(3) Neáu moät tu só keát öôùc khoâng coù pheùp cuûa Beà Treân, thì chính ñöông söï phaûi ñích thaân laõnh traùch nhieäm, chöù khoâng phaûi phaùp nhaân.
(4) Tuy vaäy, luoân luoân coù theå xöû duïng toá quyeàn ñeå ñoøi laïi ngöôøi ñaõ höôûng lôïi loäc taøi saûn nhôø vieäc keát öôùc.
(5) Caùc Beà Treân doøng haõy thaän troïng ñöøng cho pheùp keát nôï: tröø khi bieát chaéc chaén raèng vôùi lôïi töùc thöôøng xuyeân, hoï coù theå traû tieàn lôøi vaø hoaøn laïi soá voán trong thôøi haïn khoâng quaù laâu, baèng caùch traû daàn.
Ñieàu 640: Caùc doøng tu, chieáu theo hoaøn caûnh ñòa phöông, haõy coá gaéng neâu cao chöùng taù phaàn naøo caùch taäp theå veà baùc aùi vaø khoù ngheøo; tuøy theo khaû naêng, hoï haõy duøng taøi saûn ñeå ñoùng goùp vaøo nhu caàu cuûa Giaùo Hoäi vaø giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo.
Chöông III: Vieäc Thu Nhaän Caùc Tuyeån Sinh Vaø Huaán Luyeän Caùc Phaàn Töû
Muïc I: Vieäc Thu Nhaän Vaøo Taäp Vieän
Ñieàu 641: Vieäc thu nhaän caùc tuyeån sinh thuoäc thaåm quyeàn cuûa caùc Beà Treân cao caáp, chieáu theo caùc quy taéc cuûa luaät rieâng.
Ñieàu 642: Caùc Beà Treân haõy caån thaän yù töù, chæ neân thu nhaän nhöõng ai ñaõ ñuû tuoåi caàn thieát, coù söùc khoûe, tính neát thích hôïp, caùc ñöùc tính ñaày ñuû cuûa keû tröôûng thaønh haàu coù theå theo ñuoåi neáp soáng tu trì rieâng bieät cuûa doøng. Neáu caàn, vieäc chöùng minh söùc khoûa, tính neát vaø söï tröôûng thaønh coù theå nhôø ñeán caùc chuyeân vieân, mieãn laø giöõ caùc quy taéc cuûa ñieàu 220.
Ñieàu 643: (1) Vieäc thaâu nhaän nhöõng ngöôøi sau ñaây seõ voâ hieäu:
1. ai chöa tôùi möôøi baûy tuoåi troïn;
2. ngöôøi ñaõ laäp gia ñình, bao laâu giaù thuù coøn hieäu löïc;
3. keû hieän ñang bò raøng buoäc vôùi moät hoäi doøng taän hieán hay tu ñoaøn toâng ñoà, ñöøng keå tröôøng hôïp döï lieäu ôû ñieàu 684;
4. keû vaøo doøng vì vuõ löïc, sôï haõi traàm troïng hay löôøng gaït; hoaëc keû naøo maø Beà Treân phaûi nhaän cuõng vôùi tình traïng töông töï;
5. keû giaáu dieám vieäc mình ñaõ gia nhaäp moät hoäi doøng taän hieán hay moät tu ñoaøn toâng ñoà.
(2) Luaät rieâng coù theå thieát laäp caùc ngaên trôû khaùc cuûa vieäc thu nhaän, keå caû chi phoái söï höõu hieäu, hoaëc ñaët theâm caùc ñieàu kieän khaùc.
Ñieàu 644: Caùc Beà Treân khoâng ñöôïc thu nhaän laøm taäp sinh: caùc giaùo só giaùo phaän tröôùc khi hoûi yù Baûn Quyeàn rieâng cuûa ñöông söï; hoaëc nhöõng ngöôøi maéc nôï naàn khoâng traû noåi.
Ñieàu 645: (1) Caùc tuyeån sinh, tröôùc khi ñöôïc nhaän vaøo naêm taäp, caàn phaûi xuaát trình giaáy chöùng nhaän ñaõ laõnh bí tích röûa toäi vaø theâm söùc, cuõng nhö chöùng nhaän tình traïng thong dong.
(2) Neáu tuyeån sinh laø giaùo só, hoaëc ñaõ ñöôïc thu nhaän vaøo moät hoäi doøng taän hieán khaùc, hay moät tu ñoaøn toâng ñoà hoaëc chuûng vieän, thì caàn theâm giaáy chöùng nhaän cuûa Baûn Quyeàn sôû taïi lieân heä hoaëc cuûa Beà Treân cao caáp cuûa hoäi doøng, tu ñoaøn hay cuûa giaùm ñoác chuûng vieäc.
(3) Luaät rieâng coù theå ñoøi hoûi caùc taøi lieäu khaùc chöùng minh tuyeån sinh coù khaû naêng vaø khoâng maéc ngaên trôû.
(4) Neáu thaáy laø caàn, caùc Beà Treân cuõng coù theå thu thaäp tin töùc caùch khaùc, cho duø phaûi giöõ kín.
Muïc II: Naêm Taäp Vaø Vieäc Huaán Luyeän Taäp Sinh
Ñieàu 646: Muïc tieâu cuûa naêm taäp, khôûi ñaàu cuûa ñôøi soáng trong doøng, laø ñeå caùc taäp sinh hieåu roõ hôn ôn goïi thieân trieäu, caùch rieâng ôn goïi ñaëc bieät cuûa doøng, thöû nghieäm loái soáng cuûa doøng, reøn luyeän loøng trí cuûa mình theo tinh thaàn cuûa doøng, cuõng nhö ñöôïc traéc nghieäm veà yù ñònh vaø khaû naêng cuûa mình.
Ñieàu 647: (1) Vieäc thaønh laäp, di chuyeån vaø giaûi taùn taäp vieän phaûi ñöôïc thöïc hieän do nghò ñònh, baèng giaáy tôø, cuûa Beà Treân toång quyeàn vôùi söï thoûa thuaän cuûa hoäi ñoàng coá vaán.
(2) Ñeå ñöôïc höõu hieäu, naêm taäp phaûi ñöôïc thöïc hieän trong moät nhaø ñöôïc chæ ñònh caùch hôïp leä ñeå laøm taäp vieän. Trong tröôøng hôïp ñaëc bieät vaø ngoaïi leä, Beà Treân toång quyeàn, vôùi söï thoûa thuaän cuûa hoäi ñoàng coá vaán, coù theå cho pheùp moät tuyeån sinh qua naêm taäp taïi moät nhaø khaùc cuûa doøng, döôùi söï ñieàu khieån cuûa moät tu só töøng traûi, giöõ vai troø giaùm taäp.
(3) Beà Treân cao caáp coù theå cho pheùp ñoaøn taäp sinh löu truù moät thôøi gian taïi moät nhaø khaùc cuûa doøng do chính vò aáy chæ ñònh.
Ñieàu 648: (1) Ñeå ñöôïc höõu hieäu, naêm taäp phaûi keùo daøi möôøi hai thaùng trong chính coäng ñoàng taäp vieän, tröø tröôøng hôïp quy ñònh ôû ñieàu 647, trieät 3.
(2) Ñeå kieän toaøn vieäc huaán luyeän caùc taäp sinh, hieán phaùp coù theå quy ñònh theâm thôøi gian noùi ôû trieät 1, moät hay nhieàu thôøi gian thöïc taäp toâng ñoà ngoaøi coäng ñoàng taäp vieän.
(3) Naêm taäp khoâng ñöôïc keùo daøi quaù hai naêm.
Ñieàu 649: (1) Ñöøng keå nhöõng quy taéc cuûa caùc ñieàu 647, trieät 3 vaø 648, trieät 2, söï vaéng maët khoûi taäp vieän quaù ba thaùng, duø lieân tuïc hay caùch quaõng, seõ laøm naêm taäp voâ hieäu. Söï vaéng maët quaù möôøi laêm ngaøy phaûi ñöôïc buø laïi.
(2) Vôùi pheùp cuûa Beà Treân cao caáp, vieäc khaán laàn ñaàu coù theå dôøi leân tröôùc, nhöng khoâng ñöôïc quaù möôøi laêm ngaøy.
Ñieàu 650: (1) Muïc ñích cuûa naêm taäp ñoøi hoûi caùc taäp sinh phaûi ñöôïc huaán luyeän döôùi söï ñieàu khieån cuûa moät giaùm sö, döïa theo chöông trình huaán luyeän maø luaät rieâng ñaõ ñònh.
(2) Vieäc ñieàu haønh caùc taäp sinh daønh rieâng hoaøn toaøn cho giaùm sö, döôùi quyeàn haønh cuûa caùc Beà Treân cao caáp.
Ñieàu 651: (1) Giaùm taäp phaûi laø phaàn töû cuûa doøng, ñaõ khaán troïn ñôøi vaø ñöôïc chæ ñònh hôïp leä.
(2) Neáu caàn, coù theå ñaët theâm caùc phuï taùc giaùm sö. Nhöõng ngöôøi phuï taùc tuøy thuoäc giaùm sö trong vieäc ñieàu khieån taäp vieän vaø chöông trình huaán luyeän.
(3) Nhöõng ngöôøi ñaûm traùch vieäc huaán luyeän taäp sinh phaûi laø nhöõng phaàn töû ñaõ ñöôïc chuaån bò chu ñaùo, vaø khoâng phaûi baän bòu vôùi caùc coâng taùc khaùc, ngoõ haàu coù theå chu toaøn phaän söï caùch beàn vöõng vaø coù hieäu quaû.
Ñieàu 652: (1) Giaùm taäp vaø caùc vò phuï taù coù nhieäm vuï nhaän ñònh vaø traéc nghieäm ôn goïi cuûa caùc taäp sinh; reøn luyeän hoï daàn daàn ñeå soáng ñôøi troïn laønh theo baûn chaát cuûa doøng.
(2) Caùc taäp sinh phaûi ñöôïc höôùng daãn ñeå phaùt huy caùc ñöùc tính nhaân baûn vaø Kytoâ giaùo. Hoï caàn ñöôïc ñöa vaøo ñöôøng troïn laønh sung maõn nhôø vieäc caàu nguyeän vaø töø boû mình. Hoï caàn ñöôïc chæ baûo caùch chieâm ngaém maàu nhieäm cöùu chuoäc, ñoïc vaø suy gaãm Kinh Thaùnh. Hoï caàn ñöôïc chuaån bò vaøo söï thôø phöôïng Chuùa trong phuïng vuï. Hoï caàn ñöôïc hoïc hoûi veà ñôøi soáng taän hieán cho Thieân Chuùa vaø cho nhaân loaïi trong Ñöùc Kitoâ qua caùc lôøi khuyeân Phuùc AÂm. Hoï caàn ñöôïc daïy doã veà ñaëc tính, tinh thaàn, muïc ñích, kyû luaät, lòch söû, ñôøi soáng cuûa doøng, vaø caàn ñöôïc thaám nhuaàn loøng yeâu meán Giaùo Hoäi cuøng caùc vò Chuû Chaên Giaùo Hoäi.
(3) Caùc taäp sinh, yù thöùc traùch nhieäm cuûa mình, haõy coäng taùc tích cöïc vôùi giaùm sö ñeå ñaùp laïi ôn Chuùa goïi moät caùch trung thaønh.
(4) Veà phía moãi phaàn töû cuûa doøng, hoï haõy tìm caùch hôïp taùc vaøo vieäc huaán luyeän taäp sinh baèng göông maãu ñôøi soáng vaø baèng lôøi caàu nguyeän.
(5) Naêm taäp, theo nhö ñieàu 648, trieät 1 ñaõ ñònh, phaûi ñöôïc daønh rieâng cho vieäc huaán luyeän. Vì vaäy caùc taäp sinh khoâng neân baän roän vôùi vieäc hoïc haønh vaø caùc coâng taùc naøo khaùc khoâng giuùp tröïc tieáp vaøo vieäc huaán luyeän aáy.
Ñieàu 653: (1) Taäp sinh coù theå töï do boû doøng. Nhaø chöùc traùch coù thaåm quyeàn trong doøng cuõng coù theå loaïi boû taäp sinh.
(2) Khi maõn thôøi gian taäp, taäp sinh seõ ñöôïc thaâu nhaän khaán taïm neáu ñöôïc xeùt thaáy laø coù khaû naêng; coøn khoâng, thì seõ bò loaïi. Neáu coøn hoaøi nghi veà khaû naêng, Beà Treân cao caáp coù theå keùo daøi thôøi gian thöû luyeän, döïa theo luaät rieâng, nhöng khoâng ñöôïc quaù saùu thaùng.
Muïc III: Söï Tuyeân Khaán
Ñieàu 654: Do vieäc tuyeân khaán, caùc phaàn töû khaán höùa coâng khai giöõ ba lôøi khuyeân Phuùc AÂm. Hoï ñöôïc taän hieán cho Chuùa qua taùc vuï cuûa Giaùo Hoäi, ñöôïc gia nhaäp vaøo doøng, vôùi nhöõng quyeàn lôïi vaø nghóa vuï do luaät ñònh.
Ñieàu 655: Vieäc khaán taïm phaûi ñöôïc thöïc hieän trong kyø haïn maø luaät rieâng aán ñònh, khoâng döôùi ba naêm vaø khoâng treân saùu naêm.
Ñieàu 656: Ñeå vieäc khaán taïm ñöôïc höõu hieäu, thì caàn:
1. ngöôøi khaán ñaõ ñöôïc ít laø möôøi taùm tuoåi troïn;
2. naêm taäp höõu hieäu;
3. ñöôïc thu nhaän caùch thong dong vaø hôïp luaät do Beà Treân coù thaåm quyeàn, vôùi yù kieán cuûa hoäi ñoàng coá vaán;
4. phaùt bieåu ra ngoaøi, vaø khoâng bò aûnh höôûng cuûa vuõ löïc, sôï haõi traàm troïng hay löôøng gaït;
5. ñöôïc Beà Treân hôïp phaùp, hoaëc ñích thaân hoaëc nhôø ngöôøi khaùc, tieáp nhaän.
Ñieàu 657: (1) Khi ñaõ maõn kyø haïn khaán, tu só naøo töï yù xin vaø ñöôïc xeùt thaáy coù khaû naêng thì seõ ñöôïc nhaän laëp laïi lôøi khaán hoaëc khaán troïn ñôøi. Neáu khoâng thì phaûi boû doøng.
(2) Tuy nhieân, neáu thaáy tieän, Beà Treân coù thaåm quyeàn, tuøy theo luaät rieâng, coù theå keùo daøi thôøi gian khaán taïm, vôùi ñieàu kieän laø taát caû thôøi gian maø moät phaàn töû bò raøng buoäc bôûi lôøi khaán taïm khoâng ñöôïc quaù chín naêm.
(3) Vieäc tuyeân khaán vónh vieãn coù theå dôøi leân tröôùc kyø haïn khi coù lyù do chính ñaùng, nhöng khoâng ñöôïc quaù ba thaùng.
Ñieàu 658: Ñöøng keå caùc ñieàu kieän ñaõ noùi ôû caùc ñieàu 656, soá 3, 4 vaø 5, cuøng caùc ñieàu kieän khaùc maø luaät rieâng theâm vaøo, thì, ñeå vieäc tuyeân khaán vónh vieãn ñöôïc höõu hieäu, caàn ngöôøi khaán:
1. ñaõ ñöôïc ít laø hai möôi moát tuoåi troïn;
2. ñaõ tuyeân khaán taïm thôøi ít laø ba naêm, mieãn laø khoâng phöông haïi ñeán ñieàu 657, trieät 3.
Muïc IV: Vieäc Huaán Luyeän Caùc Tu Só
Ñieàu 659: (1) Sau khi ñaõ tuyeân khaán laàn ñaàu, vieäc huaán luyeän taát caû caùc phaàn töû trong moãi doøng phaûi ñöôïc tieáp tuïc, nhaèm giuùp hoï soáng ñôøi tu rieâng cuûa doøng caùch sung maõn hôn vaø chu toaøn söù maïng cuûa doøng caùch hoaøn haûo hôn.
(2) Bôûi vaäy, luaät rieâng phaûi aán ñònh chöông trình vaø thôøi haïn cuûa vieäc huaán luyeän aáy, xeùt theo caùc nhu caàu cuûa Giaùo Hoäi, vaø caùc ñieàu kieän cuûa nhaân loaïi vaø thôøi cuoäc, theo nhö muïc ñích vaø ñaëc tính cuûa doøng ñoøi hoûi.
(3) Vieäc huaán luyeän caùc phaàn töû chuaån bò laõnh chöùc thaùnh ñöôïc chi phoái bôûi chöông trình hoïc vaán rieâng cuûa doøng.
Ñieàu 660: (1) Söï huaán luyeän phaûi coù heä thoáng, thích hôïp vôùi trình ñoä cuûa caùc phaàn töû, bao goàm laõnh vöïc thieâng lieâng vaø toâng ñoà, ñaïo lyù vaø thöïc haønh. Neáu thaáy tieän, coù theå laáy caùc baèng caáp ñaïo vaø ñôøi.
(2) Trong suoát thôøi gian huaán luyeän naøy, ñöøng neân trao cho caùc phaàn töû nhöõng chöùc vuï vaø coâng taùc naøo laøm ngaên trôû vieäc huaán luyeän.
Ñieàu 661: Caùc tu só haõy chaêm chæ tieáp tuïc vieäc huaán luyeän thieâng lieâng, ñaïo lyù vaø thöïc haønh trong suoát cuoäc ñôøi. Caùc Beà Treân haõy cung caáp cho hoï caùc phöông tieän vaø thôøi giôø caàn thieát cho vieäc aáy.
Chöông IV: Caùc Nghóa Vuï Vaø Quyeàn Lôïi Cuûa Caùc Doøng Vaø Cuûa Caùc Phaàn Töû
Ñieàu 662: Caùc tu só haõy ñaët maãu möïc toái cao cuûa ñôøi soáng nôi vieäc theo doõi Ñöùc Kitoâ, nhö ñaõ ñöôïc ñeà ra trong Phuùc AÂm vaø dieãn taû trong hieán phaùp cuûa doøng mình.
Ñieàu 663: (1) Söï chieâm ngaém caùc thöïc taïi thaàn linh vaø söï keát hôïp lieân læ vôùi Thieân Chuùa phaûi laø nhieäm vuï ñaàu tieân vaø chính yeáu cuûa heát moïi tu só.
(2) Caùc phaàn töû haõy coá gaéng heát söùc ñeå haøng ngaøy tham döï leã Misa, lónh nhaän Mình Thaùnh Chuùa vaø thôø laïy chính Thieân Chuùa hieän dieän trong bí tích Thaùnh Theå.
(3) Hoï haõy ñeå daønh thôøi giôø cho vieäc ñoïc Saùch Thaùnh vaø taâm nguyeän; cöû haønh xöùng ñaùng phuïng vuï giôø kinh theo quy ñònh cuûa luaät rieâng -- ñöøng keå nghóa vuï cuûa caùc giaùo só ñaõ noùi ôû ñieàu 276, trieät 2 soá 3 --; vaø thöïc haønh caùc vieäc ñaïo ñöùc khaùc.
(4) Ñoái vôùi Ñöùc Trinh Nöõ Meï Thieân Chuùa, göông maãu vaø Ngöôøi che chôû ñôøi soáng taän hieán, hoï haõy toû loøng suøng kính ñaëc bieät, keå caû baèng vieäc ñoïc kinh Maân Coâi.
(5) Hoï haõy trung thaønh giöõ vieäc caám phoøng haøng naêm.
Ñieàu 664: Caùc tu só haõy ra söùc hoaùn caûi noäi taâm veà vôùi Chuùa, xeùt mình haèng ngaøy vaø naêng lónh bí tích thoáng hoái.
Ñieàu 665: (1) Caùc tu só haõy ôû nhaø doøng cuûa mình vaø giöõ ñôøi soáng chung. Hoï khoâng ñöôïc vaéng nhaø neáu khoâng coù pheùp cuûa Beà Treân. Neáu phaûi vaéng nhaø laâu ngaøy, thì Beà Treân cao caáp, vôùi söï thoûa thuaän cuûa hoäi ñoàng coá vaán vaø vôùi lyù do chính ñaùng, coù theå cho pheùp moät phaàn töû soáng ngoaøi nhaø cuûa doøng, nhöng khoâng quaù moät naêm, tröø khi vì lyù do chöõa beänh, hoïc haønh hay hoaït ñoäng toâng ñoà nhaân danh doøng.
(2) Caùc Beà Treân haõy aân caàn tìm kieám phaàn töû naøo vaéng nhaø caùch baát hôïp phaùp vôùi chuû yù thoaùt khoûi quyeàn haønh Beà Treân; Beà Treân haõy giuùp ñôõ hoï trôû veà vaø beàn ñoã vôùi ôn goïi cuûa mình.
Ñieàu 666: Trong vieäc xöû duïng caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi, caùc tu só phaûi giöõ söï thaän troïng caàn thieát, traùnh nhöõng gì coù haïi ñeán ôn goïi rieâng vaø nguy hieåm cho ñöùc khieát tònh cuûa ngöôøi taän hieán.
Ñieàu 667: (1) Trong taát caû moïi nhaø doøng phaûi giöõ noäi vi, do luaät rieâng aán ñònh phuø hôïp vôùi ñaëc tính vaø söù maïng cuûa doøng. Luoân luoân phaûi daønh rieâng moät vaøi phaàn cuûa nhaø chæ cho caùc phaàn töû.
(2) Luaät noäi vi phaûi ñöôïc giöõ ngaët hôn trong caùc ñan vieän soáng ñôøi chieâm nieäm.
(3) Caùc nöõ ñan vieän soáng thuaàn tuùy chieâm nieäm phaûi giöõ noäi vi “giaùo hoaøng”, nghóa laø theo caùc quy taéc do Toøa Thaùnh ñaõ ra. Caùc nöõ ñan vieän khaùc haõy giöõ noäi vi thích öùng vôùi ñaëc tính rieâng ñaõ ñöôïc xaùc ñònh trong hieán phaùp.
(4) Khi coù lyù do chính ñaùng, Giaùm Muïc giaùo phaän coù naêng quyeàn vaøo trong noäi vi cuûa caùc nöõ ñan vieän toïa laïc trong laõnh thoå giaùo phaän. Khi coù lyù do traàm troïng, Giaùm Muïc giaùo phaän, vôùi söï ñoàng yù cuûa Beà Treân, coù naêng quyeàn cho pheùp nhöõng ngöôøi khaùc vaøo trong noäi vi, vaø cho caùc nöõ ñan tu ra khoûi noäi vi trong thôøi gian thöïc laø caàn thieát.
Ñieàu 668: (1) Tröôùc khi tuyeân khaán laàn ñaàu, caùc phaàn töû phaûi nhöôïng laïi vieäc quaûn lyù taøi saûn rieâng cho ai maø mình muoán; vaø neáu hieán phaùp khoâng noùi gì khaùc, thì hoï ñöôïc töï do ñònh ñoaït veà vieäc xöû duïng vaø höôûng duïng caùc taøi saûn aáy. Ít laø tröôùc khi khaán vónh vieãn, caùc phaàn töû phaûi laøm chuùc thö, vôùi giaù trò ñoái vôùi caû daân luaät.
(2) Hoï caàn coù pheùp Beà Treân coù thaåm quyeàn, chieáu theo quy taéc cuûa luaät rieâng, ñeå thay ñoåi caùc ñònh ñoaït noùi treân khi coù lyù do chính ñaùng, cuõng nhö ñeå thi haønh baát kyø haønh vi naøo trong phaïm vi taøi saûn.
(3) Baát cöù vaät gì tu só thuû ñaéc do coâng lao rieâng hoaëc vôùi danh nghóa cuûa doøng thì thuû ñaéc cho doøng. Nhöõng gì tu só nhaän ñöôïc baèng baát cöù caùch naøo vôùi danh nghóa höu boång, trôï caáp vaø baûo hieåm thì ñöôïc thuû ñaéc cho doøng, tröø khi luaät rieâng aán ñònh caùch khaùc.
(4) Keû naøo phaûi khöôùc töø hoaøn toaøn caùc taøi saûn chieáu theo baûn chaát cuûa doøng, thì phaûi laøm söï khöôùc töø aáy tröôùc khi khaán vónh vieãn, vôùi hieäu löïc keå töø ngaøy khaán. Neáu coù theå ñöôïc, vieäc töø khöôùc neân laøm theo theå thöùc coù giaù trò tröôùc daân luaät. Ñieàu naøy cuõng aùp duïng vôùi ngöôøi naøo öôùc ao khöôùc töø toaøn phaàn hay baùn phaàn caùc taøi saûn khi khaán vónh vieãn, chieáu theo luaät rieâng, vôùi pheùp cuûa Beà Treân toång quyeàn.
(5) Ngöôøi naøo do lôøi khaán ñaõ khöôùc töø hoaøn toaøn caùc taøi saûn chieáu theo baûn chaát cuûa doøng thì maát khaû naêng thuû ñaéc vaø sôû höõu; do ñoù caùc haønh vi laøm ngöôïc laïi lôøi khaán khoù ngheøo seõ voâ hieäu. Nhöõng gì thuû ñaéc sau khi ñaõ khöôùc töø ñeàu thuoäc veà doøng, döïa treân caùc quy taéc cuûa luaät rieâng.
Ñieàu 669: (1) Nhö daáu chæ cuûa söï taän hieán vaø laøm chöùng cho söï khoù ngheøo, caùc tu só phaûi maëc tu phuïc cuûa doøng, theo hình thöùc quy ñònh trong luaät rieâng.
(2) Neáu doøng khoâng coù tu phuïc rieâng, thì caùc tu só giaùo só seõ maëc y phuïc giaùo só theo quy taéc cuûa ñieàu 284.
Ñieàu 670: Doøng phaûi cung caáp cho caùc phaàn töû heát moïi phöông tieän caàn thieát, chieáu theo hieán phaùp, ñeå ñaït tôùi muïc ñích cuûa ôn goïi.
Ñieàu 671: Caùc tu só khoâng neân nhaän laõnh caùc phaän söï vaø chöùc vuï ngoaøi doøng khi khoâng coù pheùp cuûa Beà Treân hôïp phaùp.
Ñieàu 672: Caùc tu só bò raøng buoäc bôûi caùc quy ñònh cuûa caùc ñieàu 277, 285, 286, 287, vaø 289. Ngoaøi ra, caùc tu só giaùo só coøn phaûi giöõ caùc quy ñònh cuûa ñieàu 279, trieät 2. Trong caùc doøng giaùo daân thuoäc luaät giaùo hoaøng, caùc Beà Treân cao caáp coù theå ban pheùp noùi ôû ñieàu 285, trieät 4.
Chöông V: Hoaït Ñoäng Toâng Ñoà Cuûa Caùc Doøng
Ñieàu 673: Hoaït ñoäng toâng ñoà cuûa caùc tu só tieân vaøn heä taïi vieäc chöùng taù cuûa ñôøi taän hieán. Hoï coù boån phaän hun ñuùc ñôøi soáng chöùng taù nhôø lôøi caàu nguyeän vaø vieäc ñeàn toäi.
Ñieàu 674: Caùc doøng soáng ñôøi thuaàn tuùy chieâm nieäm luoân luoân giöõ moät phaàn cao troïng trong nhieäm theå cuûa Ñöùc Kitoâ; bôûi vì hoï daâng leân Thieân Chuùa hy leã ngôïi khen tuyeät vôøi; hoï trang ñieåm daân Chuùa vôùi nhöõng hoa traùi truø phuù cuûa söï thaùnh thieän; hoï thuùc ñaåy daân Chuùa baèng göông saùng vaø laøm noù phaùt trieån nhôø söï phong nhieâu toâng ñoà kín nhieäm cuûa mình. Vì leõ aáy, duø nhu caàu hoaït ñoäng toâng ñoà thaät laø khaån caáp, nhöng caùc phaàn töû cuûa caùc doøng aáy khoâng theå ñöôïc goïi hoaït ñoäng hôïp taùc vaøo caùc coâng vieäc muïc vuï khaùc.
Ñieàu 675: (1) Hoaït ñoäng toâng ñoà laøm neân phaàn coát yeáu cuûa caùc doøng chuyeân bieät toâng ñoà. Vì vaäy toaøn theå ñôøi soáng cuûa caùc phaàn töû phaûi ñöôïc thaám nhuaàn tinh thaàn toâng ñoà, vaø toaøn theå hoaït ñoäng toâng ñoà phaûi ñöôïc chaát chöùa tinh thaàn tu trì.
(2) Hoaït ñoäng toâng ñoà phaûi luoân luoân baét nguoàn töø vieäc keát hôïp maät thieát vôùi Chuùa vaø cuûng coá, hun ñuùc vieäc keát hôïp aáy.
(3) Hoaït ñoäng toâng ñoà caàn ñöôïc thöïc hieän nhaân danh vaø vôùi söï uûy nhieäm cuûa Giaùo Hoäi, cuõng nhö trong söï thoâng hieäp vôùi Giaùo Hoäi.
Ñieàu 676: Caùc doøng giaùo daân, duø nam hay nöõ, tham gia vaøo nhieäm vuï muïc vuï cuûa Giaùo Hoäi vaø phuïc vuï nhaân loaïi baèng nhieàu caùch khaùc nhau qua nhöõng coâng taùc töø thieän veà phaàn thieâng lieâng hay theå xaùc. Vì vaäy hoï haõy trung thaønh duy trì ôn goïi rieâng cuûa hoï.
Ñieàu 677: (1) Caùc Beà Treân vaø caùc phaàn töû haõy trung thaønh duy trì söù maïng vaø caùc coâng taùc rieâng cuûa doøng. Tuy nhieân, hoï haõy bieát thích öùng chuùng caùc khoân ngoan chieáu theo nhu caàu cuûa thôøi theá vaø ñòa phöông, keå caû baèng vieäc xöû duïng caùc phöông tieän môùi meû vaø thích öùng.
(2) Caùc doøng naøo coù caùc hieäp hoäi giaùo daân ñöôïc keát naïp, thì haõy giuùp ñôõ hoï caùch chuyeân caàn ñaëc bieät, ñeå hoï ñöôïc thaám nhuaàn tinh thaàn tinh tuùy cuûa doøng.
Ñieàu 678: (1) Trong caùc laõnh vöïc coi soùc caùc linh hoàn, cöû haønh phuïng vuï coâng khai, vaø caùc hoaït ñoäng toâng ñoà khaùc, thì caùc tu só phaûi thuoäc quyeàn cuûa caùc Giaùm Muïc: hoï phaûi toû ra loøng suy phuïc vaø kính caån vôùi caùc ngaøi.
(2) Trong khi hoaït ñoäng toâng ñoà beân ngoaøi, caùc tu só cuõng coøn tuøy thuoäc caùc Beà Treân rieâng cuûa mình, vaø phaûi trung thaønh vôùi kyû luaät cuûa doøng. Caùc Giaùm Muïc khoâng neân boû qua vieäc thuùc baùch nghóa vuï aáy, khi gaëp hoaøn caûnh.
(3) Trong söï ñieàu haønh hoaït ñoäng toâng ñoà cuûa caùc tu só, caùc Giaùm Muïc giaùo phaän vaø caùc Beà Treân doøng caàn phaûi tieán haønh vôùi söï trao ñoåi yù kieán giöõa ñoâi beân.
Ñieàu 679: Khi coù lyù do traàm troïng, Giaùm Muïc giaùo phaän coù theå ngaên caám moät phaàn töû cuûa doøng khoâng ñöôïc löu truù trong giaùo phaän, neáu Beà Treân cao caáp ñaõ ñöôïc thoâng baùo maø khoâng chòu aùp duïng bieän phaùp. Tuy nhieân phaûi laäp töùc trình söï vieäc leân Toøa Thaùnh.
Ñieàu 680: Giöõa caùc doøng khaùc nhau vaø giöõa caùc doøng vôùi giaùo só trieàu, caàn phaûi coå voõ söï hôïp taùc coù toå chöùc, cuõng nhö söï phoái hôïp taát caû caùc coâng taùc vaø hoaït ñoäng toâng ñoà döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Giaùm Muïc giaùo phaän, tuy phaûi toân troïng ñaëc tính, muïc ñích cuûa moãi doøng vaø luaät thaønh laäp cô sôû.
Ñieàu 681: (1) Caùc coâng taùc ñöôïc Giaùm Muïc giaùo phaän uûy thaùc cho caùc tu só thì ôû döôùi quyeàn haønh vaø söï chæ ñaïo cuûa Giaùm Muïc aáy, tuy phaûi duy trì quyeàn cuûa caùc Beà Treân cuûa caùc tu só theo quy taéc cuûa ñieàu 678, caùc trieät 2 vaø 3.
(2) Trong nhöõng tröôøng hôïp aáy, phaûi kyù hôïp ñoàng giöõa Giaùm Muïc giaùo phaän vôùi Beà Treân coù thaåm quyeàn trong doøng. Trong hôïp ñoàng aáy, ñöøng keå caùc khoaûn khaùc, caàn phaûi xaùc ñònh caùch minh thò vaø tæ mæ nhöõng coâng taùc, vaø cheá ñoä taøi saûn.
Ñieàu 682: (1) Khi phaûi trao moät giaùo vuï trong giaùo phaän cho moät tu só, thì chính Giaùm Muïc laø vò boå nhieäm, sau khi coù söï ñeà cöû hay ít laø ñoàng yù cuûa Beà Treân coù thaåm quyeàn.
(2) Tu só noùi treân coù theå bò baõi chöùc ñaõ ñöôïc trao phoù hoaëc tuøy yù cuûa nhaø chöùc traùch ñaõ uûy thaùc chöùc vuï sau khi ñaõ baùo cho Beà Treân cuûa tu só, hoaëc tuøy yù Beà Treân sau khi ñaõ baùo cho keû uûy thaùc, maø khoâng caàn coù beân kia thoûa thuaän.
Ñieàu 683: (1) Trong thôøi gian kinh lyù muïc vuï hay trong tröôøng hôïp caàn thieát, Giaùm Muïc giaùo phaän coù theå, töï mình hay nhôø ngöôøi khaùc, thanh tra caùc nhaø thôø vaø nhaø nguyeän coù giaùo daân thöôøng xuyeân lui tôùi, caùc hoïc ñöôøng vaø caùc cô sôû khaùc coù tính caùch toân giaùo vaø baùc aùi veà tinh thaàn hay vaät chaát ñaõ ñöôïc uûy thaùc cho caùc tu só. Nhöng Giaùm Muïc khoâng ñöôïc thanh tra caùc hoïc ñöôøng chæ daønh rieâng cho caùc hoïc sinh cuûa doøng.
(2) Neáu nhaän thaáy coù laïm duïng naøo, vaø sau khi ñaõ khuyeán caùo Beà Treân doøng maø khoâng coù keát quaû, thì Giaùm Muïc coù theå duøng quyeàn haønh cuûa mình ñeå ñoái phoù.
Chöông VI: Caùc Phaàn Töû Rôøi Boû Doøng
Muïc I: Vieäc Di Chuyeån Sang Doøng Khaùc
Ñieàu 684: (1) Moät phaàn töû ñaõ khaán vónh vieãn khoâng theå chuyeån töø doøng mình sang doøng khaùc neáu khoâng coù pheùp cuûa Beà Treân toång quyeàn cuûa hai doøng vôùi söï thoûa thuaän cuûa hoäi ñoàng coá vaán cuûa moãi vò.
(2) Sau khi ñaõ ñöôïc thöû luyeän moät thôøi gian ít laø ba naêm, ñöông söï coù theå ñöôïc nhaän khaán vónh vieãn trong doøng môùi. Neáu ñöông söï khoâng muoán khaán hay khoâng ñöôïc caùc Beà Treân coù thaåm quyeàn chaáp nhaän cho khaán, thì phaûi trôû veà doøng cuõ, ñöøng keå khi ñaõ nhaän ñöôïc ñaëc quyeàn hoài tuïc.
(3) Ñeå moät tu só thuoäc moät ñan vieän töï trò coù theå chuyeån sang moät ñan vieän töï trò thuoäc cuøng moät doøng hay cuøng lieân hieäp hay lieân minh, thì ñieàu kieän caàn vaø ñuû laø söï thoûa thuaän cuûa Beà Treân cao caáp cuûa caû hai ñan vieän vaø cuûa coâng hoäi ñan vieän muoán nhaän, ñöøng keå khi luaät rieâng quy ñònh theâm caùc ñieàu kieän khaùc. Nhöng khoâng ñoøi hoûi phaûi khaán laïi.
(4) Luaät rieâng phaûi xaùc ñònh thôøi kyø vaø caùch thöùc thöû luyeän maø moät ngöôøi phaûi traûi qua tröôùc khi khaán trong doøng môùi.
(5) Söï di chuyeån sang moät tu hoäi ñôøi hay sang moät tu ñoaøn toâng ñoà, hoaëc töø hai nôi ñoù sang moät doøng, caàn phaûi coù pheùp cuûa Toøa Thaùnh.
Ñieàu 685: (1) Cho ñeán khi ñöôïc khaán trong doøng môùi, caùc quyeàn lôïi vaø nghóa vuï maø ñöông söï coù trong doøng cuõ bò ñình chæ; coøn caùc lôøi khaán thì vaãn coù hieäu löïc. Tuy nhieân, keå töø luùc baét ñaàu thöû luyeän, ñöông söï buoäc phaûi tuaân haønh luaät rieâng cuûa doøng môùi.
(2) Do vieäc khaán trong doøng môùi, ñöông söï ñöôïc saùt nhaäp vaøo doøng môùi; töø luùc aáy, chaám döùt caùc lôøi khaán, quyeàn lôïi vaø nghóa vuï tröôùc ñaây.
Muïc II: Vieäc Ra Khoûi Doøng
Ñieàu 686: (1) Beà Treân toång quyeàn, vôùi söï thoûa thuaän cuûa hoäi ñoàng coá vaán, khi coù lyù do traàm troïng, coù theå cho pheùp moät tu só ñaõ khaán vónh vieãn ñöôïc xuaát vieän, nhöng khoâng quaù ba naêm; neáu laø giaùo só, caàn coù söï thoûa thuaän cuûa Baûn Quyeàn sôû taïi nôi ñöông söï phaûi löu truù. Vieäc trieån haïn ñaëc quyeàn xuaát vieän hay ban moät ñaëc quyeàn quaù ba naêm ñöôïc daønh rieâng cho Toøa Thaùnh, hoaëc cho Giaùm Muïc giaùo phaän neáu laø doøng giaùo phaän.
(2) Ñoái vôùi caùc nöõ ñan tu, vieäc ban ñaëc quyeàn xuaát vieän ñöôïc daønh rieâng cho moät mình Toøa Thaùnh.
(3) Theo lôøi yeâu caàu cuûa Beà Treân toång quyeàn vôùi söï thoûa thuaän cuûa hoäi ñoàng coá vaán, söï xuaát vieän coù theå bò cöôõng baùch do Toøa Thaùnh, neáu laø tu só thuoäc doøng giaùo hoaøng, hay do Giaùm Muïc giaùo phaän, neáu tu só thuoäc doøng giaùo phaän; nhöng caàn phaûi coù lyù do traàm troïng vaø phaûi baûo veä leõ phaûi vaø baùc aùi.
Ñieàu 687: Caùc phaàn töû xuaát vieän ñöôïc coi nhö khoâng bò raøng buoäc bôûi nhöõng nghóa vuï baát khaû kham vôùi hoaøn caûnh sinh soáng môùi. Ñöông söï phaûi tuøy thuoäc söï coi soùc cuûa caùc Beà Treân doøng cuûa mình, vaø keå caû cuûa Baûn Quyeàn sôû taïi, nhaát laø khi ñöông söï laø giaùo só. Ñöông söï coù theå maëc y phuïc cuûa doøng, tröø khi trong ñaëc quyeàn ñaõ ñònh caùch khaùc. Nhöng ñöông söï khoâng coù quyeàn baàu cöû vaø öùng cöû.
Ñieàu 688: (1) Keû muoán ra khoûi doøng khi maõn haïn khaán, coù theå boû doøng.
(2) Trong thôøi gian khaán taïm thôøi, vì lyù do traàm troïng xin rôøi boû doøng, thì Beà Treân toång quyeàn, vôùi söï thoûa thuaän cuûa hoäi ñoàng coá vaán, coù theå ban ñaëc quyeàn boû doøng, neáu laø doøng thuoäc luaät giaùo hoaøng. Trong caùc doøng thuoäc luaät giaùo phaän vaø trong caùc ñan vieän töï trò noùi ôû ñieàu 615, ñaëc quyeàn boû doøng, ñeå ñöôïc höõu hieäu, caàn ñöôïc chaâu pheâ bôûi Giaùm Muïc cuûa nhaø maø ñöông söï ñöôïc boå nhieäm.
Ñieàu 689: (1) Khi moät phaàn töû ñaõ maõn haïn khaán taïm thôøi, neáu coù lyù do chính ñaùng, thì Beà Treân cao caáp coù thaåm quyeàn, sau khi ñaõ baøn vôùi hoäi ñoàng coá vaán, coù theå loaïi boû ñöông söï, khoâng cho khaán tieáp.
(2) Taät beänh theå chaát hay taâm linh, cho duø maéc phaûi sau khi khaán, khieán cho ñöông söï khoâng coù khaû naêng soáng trong doøng, theo söï thaåm ñònh cuûa caùc chuyeân vieân, laøm thaønh nguyeân nhaân ñeå ñöông söï khoâng ñöôïc laëp laïi lôøi khaán hay tuyeân khaán vónh vieãn, mieãn laø beänh aáy khoâng maéc phaûi do söï cheånh maûng cuûa doøng hay do moät coâng taùc laøm trong doøng.
(3) Tuy nhieân, neáu trong thôøi kyø khaán taïm, tu só ñaâm ra maát trí, thì cho duø khoâng coù khaû naêng ñeå tuyeân lôøi khaán môùi, song ñöông söï khoâng theå bò truïc xuaát khoûi doøng.
Ñieàu 690: (1) Keû naøo, sau khi maõn naêm taäp hay heát haïn khaán, ñaõ ra khoûi doøng caùch hôïp leä, thì coù theå ñöôïc thu nhaän trôû laïi maø khoâng buoäc phaûi laøm laïi naêm taäp, do pheùp cuûa Beà Treân toång quyeàn vôùi söï thoûa thuaän cuûa hoäi ñoàng coá vaán. Nhöng Beà Treân toång quyeàn seõ chæ ñònh moät thôøi gian thöû luyeän thích hôïp tröôùc khi khaán taïm vaø khaán vónh vieãn, döïa theo quy taéc cuûa caùc ñieàu 655 vaø 657.
(2) Beà Treân ñan vieän töï trò cuøng vôùi hoäi ñoàng coá vaán cuõng coù naêng quyeàn nhö vaäy.
Ñieàu 691: (1) Ai ñaõ khaán vónh vieãn thì khoâng ñöôïc xin ñaëc quyeàn ra khoûi doøng khi khoâng coù lyù do raát traàm troïng ñaõ suy xeùt tröôùc maët Chuùa. Ñöông söï seõ ñeä ñôn leân Beà Treân toång quyeàn; vò naøy seõ chuyeån ñôn leân nhaø chöùc traùch coù thaåm quyeàn, keøm theo yù kieán rieâng cuûa mình vaø cuûa hoäi ñoàng coá vaán.
(2) Vieäc ban ñaëc quyeàn noùi treân ñöôïc daønh rieâng cho Toøa Thaùnh ñoái vôùi caùc doøng thuoäc luaät giaùo hoaøng; ñoái vôùi caùc doøng thuoäc luaät giaùo phaän, thì ñaëc quyeàn cuõng coù theå ban do Giaùm Muïc cuûa giaùo phaän nôi toïa laïc cuûa nhaø tu só ñöôïc boå nhieäm.
Ñieàu 692: Ñaëc quyeàn boû doøng, moät khi ñaõ ñöôïc ban hôïp leä vaø thoâng tri cho ñöông söï, ñöông nhieân mang theo söï mieãn chuaån caùc lôøi khaán cuõng nhö taát caû caùc nghóa vuï phaùt xuaát töø vieäc tuyeân khaán, ñöøng keå khi ñöông söï baùc boû ñaëc quyeàn ngay chính luùc ñöôïc thoâng tri.
Ñieàu 693: Neáu ñöông söï laø giaùo só, thì ñaëc quyeàn khoâng ñöôïc ban tröôùc khi tìm ñöôïc moät Giaùm Muïc muoán nhaän ñöông söï nhaäp tòch vaøo giaùo phaän hoaëc ít laø nhaän thöû nghieäm. Trong tröôøng hôïp ñöôïc nhaän thöû nghieäm, thì maõn haïn naêm naêm, ñöông söï ñöôïc ñöông nhieân nhaäp tòch vaøo giaùo phaän, tröø khi bò Giaùm Muïc töø choái.
Muïc III: Söï Truïc Xuaát Caùc Phaàn Töû
Ñieàu 694: (1) Caùc phaàn töû sau ñaây ñöôïc keå nhö ñöông nhieân bò truïc xuaát:
1. keû ñaõ lìa boû toû töôøng veà ñöùc tin Coâng Giaùo;
2. keû ñaõ keát hoân hoaëc möu toan keát hoân, duø laø hoân nhaân daân söï.
(2) Trong caùc tröôøng hôïp aáy, sau khi ñaõ thu thaäp caùc baèng chöùng, Beà Treân cao caáp cuøng vôùi hoäi ñoàng coá vaán khoâng phaûi chaàn chöø gì ñeå tuyeân boá söï kieän, ngoõ haàu söï truïc xuaát trôû thaønh minh baïch theo phaùp lyù.
Ñieàu 695: (1) Moät phaàn töû phaûi bò truïc xuaát do caùc troïng toäi ñaõ noùi ôû caùc ñieàu 1397, 1398 vaø 1395; tröø khi naøo ñoái vôùi troïng toäi noùi ôû ñieàu 1395, trieät 2, Beà Treân xeùt thaáy söï truïc xuaát khoâng caàn thieát vaø ñöông söï coù theå söûa mình, cuõng nhö vieäc boài thöôøng vaø söûa chöõa göông muø coù theå ñöôïc thoûa maõn caùch khaùc.
(2) Trong caùc tröôøng hôïp aáy, sau khi ñaõ thu thaäp baèng chöùng veà söï kieän vaø söï quy traùch, Beà Treân cao caáp seõ thoâng baùo cho ñöông söï bieát söï toá caùo vaø caùc baèng chöùng; cuøng daønh cho ñöông söï khaû naêng bieän hoä. Taát caû hoà sô cuøng vôùi chöõ kyù cuûa Beà Treân cao caáp vaø luïc söï, vaø keøm theo caùc caâu traû lôøi do ñöông söï vieát vaø kyù, seõ ñöôïc chuyeån leân Beà Treân toång quyeàn.
Ñieàu 696: (1) Moät phaàn töû cuõng coù theå bò loaïi vì caùc lyù do khaùc, mieãn laø caùc lyù do aáy traàm troïng, xuaát hieän ra ngoaøi, coù theå quy traùch vaø coù theå chöùng minh theo phaùp lyù, tæ nhö: thöôøng xuyeân cheånh maûng caùc nghóa vuï cuûa ñôøi taän hieán; nhieàu laàn vi phaïm caùc lôøi khaán; coá chaáp baát tuaân caùc chæ thò hôïp phaùp cuûa Beà Treân trong vaán ñeà can heä; gaây göông muø traàm troïng phaùt sinh töø taùc phong coù loãi cuûa ñöông söï; coá chaáp beânh ñôõ hay truyeàn baù caùc hoïc thuyeát ñaõ bò keát aùn bôûi quyeàn giaùo huaán cuûa Hoäi Thaùnh; coâng khai taùn trôï caùc yù thöùc heä nhieãm muøi duy vaät hay voâ thaàn; vaéng nhaø baát hôïp phaùp -- theo nghóa ñaõ noùi ôû ñieàu 665, trieät 2 -- keùo daøi 6 thaùng; caùc lyù do traàm troïng töông töï maø luaät rieâng cuûa doøng coù theå ñaõ xaùc ñònh.
(2) Trong nhöõng tröôøng hôïp noùi ôû ñieàu 696, neáu Beà Treân cao caáp, sau khi ñaõ baøn vôùi hoäi ñoàng coá vaán, xeùt raèng phaûi xuùc tieán thuû tuïc truïc xuaát, thì:
1. haõy thu thaäp vaø boå tuùc caùc baèng chöùng;
2. khuyeân baûo ñöông söï baèng giaáy tôø hay tröôùc maët hai nhaân chöùng vôùi lôøi caûnh caûo minh thò seõ tieán haønh söï truïc xuaát neáu ñöông söï khoâng söûa mình; ñöông söï caàn bieát roõ nguyeân nhaân vaø ñöôïc töï do bieän hoä. Neáu lôøi khuyeân baûo khoâng coù coâng hieäu, thì trong khoaûng caùch ít laø möôøi laêm ngaøy sau, phaûi laëp laïi lôøi khuyeân baûo.
3. neáu lôøi khuyeân baûo laàn sau cuõng khoâng coù coâng hieäu maø Beà Treân cao caáp, cuøng vôùi hoäi ñoàng coá vaán, nhaän thaáy roõ söï ngoan coá cuûa ñöông söï cuõng nhö nhöõng lôøi bieän hoä khoâng ñuû, thì, sau khi ñaõ qua möôøi laêm ngaøy keå töø lôøi khuyeân baûo thöù hai khoâng coù hieäu quaû, taát caû hoà sô ñöôïc gôûi leân Beà Treân toång quyeàn, vôùi chöõ kyù cuûa Beà Treân cao caáp, cuûa luïc söï, cuøng vôùi nhöõng caâu traû lôøi cuûa ñöông söï vaø chöõ kyù cuûa ngöôøi aáy.
Ñieàu 698: Trong taát caû moïi tröôøng hôïp noùi ôû ñieàu 695 vaø 696, phaûi luoân luoân toân troïng quyeàn lôïi cuûa ñöông söï ñöôïc lieân laïc thaúng vôùi Beà Treân toång quyeàn vaø tröïc tieáp trình baøy vôùi ngaøi caùc lôøi bieän hoä.
Ñieàu 699: (1) Beà Treân toång quyeàn, cuøng vôùi hoäi ñoàng coá vaán, seõ tieán haønh, caùch taäp ñoaøn, vieäc caân nhaéc caån thaän caùc baèng côù, lyù chöùng vaø bieän hoä. Ñeå thuû tuïc ñöôïc höõu hieäu, caàn phaûi coù ít laø boán nhaân vieân cuûa hoäi ñoàng coá vaán. Qua vieäc boû thaêm kín, neáu hoï quyeát ñònh truïc xuaát, thì seõ thaûo nghò ñònh truïc xuaát. Nghò ñònh naøy, ñeå ñöôïc höõu hieäu, caàn phaûi bao goàm, ít laø sô löôïc, caùc lyù do veà luaät phaùp cuõng nhö veà söï kieän.
(2) Trong nhöõng ñan vieän töï trò, noùi ôû ñieàu 615, quyeàn quyeát ñònh vieäc truïc xuaát thuoäc Giaùm Muïc giaùo phaän. Beà Treân phaûi ñeä hoà sô, ñöôïc hoäi ñoàng coá vaán chaáp thuaän, leân Giaùm Muïc.
Ñieàu 700: Nghò ñònh truïc xuaát vaø hoà sô phaûi ñöôïc chuyeån leân Toøa Thaùnh, vaø nghò ñònh chæ coù hieäu löïc khi ñöôïc Toøa Thaùnh pheâ chuaån. Neáu laø doøng thuoäc luaät giaùo phaän, vieäc pheâ chuaån thuoäc quyeàn Giaùm Muïc cuûa giaùo phaän nôi toïa laïc nhaø maø ñöông söï ñöôïc boå nhieäm. Ñeå nghò ñònh ñöôïc höõu hieäu, caàn phaûi neâu roõ quyeàn lôïi cuûa ñöông söï ñöôïc thöôïng caàu leân nhaø chöùc traùch coù thaåm quyeàn trong voøng möôøi ngaøy keå töø luùc nhaän ñöôïc thoâng trò. Vieäc thöôïng caàu coù haäu quaû ñình chæ.
Ñieàu 701: Do söï truïc xuaát hôïp leä, ñöông nhieân chaám döùt caùc lôøi khaán cuõng nhö caùc quyeàn lôïi vaø nghóa vuï phaùt sinh töø vieäc tuyeân khaán. Tuy nhieân neáu ñöông söï laø giaùo só, thì khoâng ñöôïc thi haønh chöùc thaùnh cho ñeán khi naøo tìm ñöôïc moät Giaùm Muïc nhaän hoï vaøo giaùo phaän, sau moät thôøi gian thöû luyeän theo quy taéc cuûa ñieàu 693, hoaëc ít laø cho pheùp hoï thi haønh chöùc thaùnh.
Ñieàu 702: (1) Ai ñaõ ra khoûi doøng caùch hôïp leä hoaëc bò truïc xuaát khoûi doøng caùch hôïp leä, thì khoâng ñöôïc ñoøi hoûi gì nôi doøng veà baát cöù coâng taùc naøo ñaõ laøm trong doøng.
(2) Tuy nhieân, doøng phaûi giöõ leõ phaûi vaø baùc aùi Phuùc AÂm ñoái vôùi phaàn töû lìa boû doøng.
Ñieàu 703: Trong tröôøng hôïp xaûy ra göông muø traàm troïng beân ngoaøi hoaëc tröôùc moät hieåm hoïa raát nguy haïi cho doøng, thì moät phaàn töû coù theå bò ñuoåi ra khoûi nhaø töùc khaéc, do Beâà Treân cao caáp, hoaëc do chính Beà Treân ñòa phöông vôùi söï thoûa thuaän cuûa hoäi ñoàng coá vaán, neáu coù nguy hieåm do vieäc trì hoaõn. Neáu caàn, Beà Treân cao caáp seõ lo lieäu laäp thuû tuïc truïc xuaát theo quy taéc phaùp luaät, hoaëc trình noäi vuï leân Toøa Thaùnh.
Ñieàu 704: Veà caùc phaàn töû lìa boû doøng vì baát cöù lyù do naøo, caàn phaûi ñeà caäp ñeán trong baûn töôøng trình leân Toøa Thaùnh ñaõ noùi ôû ñieàu 592, trieät 1.
Chöông VII: Caùc Tu Só Ñöôïc Thaêng Chöùc Giaùm Muïc
Ñieàu 705: Tu só naøo ñöôïc thaêng chöùc Giaùm Muïc thì vaãn coøn laø phaàn töû cuûa doøng, nhöng do lôøi khaán vaâng lôøi, hoï chæ phaûi tuøy thuoäc duy moät mình Ñöùc Giaùo Hoaøng. Tu só aáy khoâng bò raøng buoäc bôûi nhöõng nghóa vuï maø chính mình xeùt thaáy caùch khoân ngoan raèng chuùng khoâng theå am hôïp vôùi ñieàu kieän môùi.
Ñieàu 706: (1) Tu só noùi treân:
1. neáu do lôøi khaán, ñöông söï maát quyeàn laøm chuû taøi saûn, thì baây giôø hoï ñöôïc höôûng quyeàn xöû duïng, höôûng duïng vaø quaûn trò caùc taøi saûn ñeán sau ñoù. Tuy nhieân, ñoái vôùi Giaùm Muïc giaùo phaän vaø caùc vò khaùc ñaõ noùi ôû ñieàu 381, trieät 2, thì caùc taøi saûn ñöôïc thuû ñaéc cho Giaùo Hoäi ñòa phöông; coøn ñoái vôùi caùc vò khaùc, thì caùc taøi saûn ñöôïc thuû ñaéc cho doøng hay cho Toøa Thaùnh, tuøy theo doøng coù khaû naêng chaáp höõu hay khoâng.
2. neáu do lôøi khaán, ñöông söï khoâng maát quyeàn laøm chuû taøi saûn, thì quyeàn duïng ích, haønh duïng vaø quaûn trò caùc taøi saûn coù tröôùc ñoù seõ ñöôïc hoài phuïc. Coøn caùc taøi saûn ñeán sau, thì ñöôïc thuû ñaéc toaøn veïn.
3. trong caû hai tröôøng hôïp, ñöông söï phaûi xöû duïng caùc taøi saûn theo yù muoán cuûa ngöôøi daâng cuùng, khi chuùng ñöôïc thuû ñaéc khoâng vì danh nghóa caù nhaân.
Ñieàu 707: (1) Tu só laøm Giaùm Muïc khi hoài höu coù theå choïn nôi cö nguï cho mình keå caû ôû ngoaøi nhaø cuûa doøng mình, tröø khi Toøa Thaùnh ñaõ döï lieäu caùch khaùc.
(2) Veà vieäc caáp döôõng thích hôïp vaø xöùng ñaùng cho ñöông söï, trong tröôøng hôïp hoï ñaõ phuïc vuï moät giaùo phaän, thì phaûi giöõ ñieàu 402, trieät 2, tröø khi doøng muoán lo lieäu vieäc caáp döôõng aáy. Neáu khoâng, Toøa Thaùnh seõ lieäu caùch khaùc.
Chöông VIII: Caùc Hoäi Nghò Caùc Beà Treân Cao Caáp
Ñieàu 708: Caùc Beà Treân cao caáp coù theå tuï hoïp nhau caùch höõu ích qua caùc hoäi nghò hay hoäi ñoàng, ngoõ haàu hôïp löïc vôùi nhau ñeå coäng taùc vaøo vieäc theo ñuoåi muïc tieâu cuûa moãi doøng caùch myõ maõn hôn, tuy vaãn giöõ söï töï trò, ñaëc tính, vaø tinh thaàn cuûa moãi doøng; hoaëc ñeå thaûo luaän caùc vaán ñeà chung; hoaëc ñeå thieát laäp söï phoái trí vaø hôïp taùc thích hôïp ñoái vôùi caùc hoäi ñoàng Giaùm Muïc cuõng nhö ñoái vôùi töøng Giaùm Muïc.
Ñieàu 709: Caùc hoäi nghò cuûa caùc Beà Treân cao caáp caàn coù quy cheá ñöôïc Toøa Thaùnh pheâ chuaån. Toøa Thaùnh laø thaåm quyeàn duy nhaát coù theå thaønh laäp hoäi nghò, ban caáp tö caùch phaùp nhaân, vaø giöõ quyeàn laõnh ñaïo toái cao cuûa hoäi nghò.
(Nhoùm Dòch Thuaät Vieät ngöõ Boä Giaùo Luaät)