Boä Giaùo Luaät
The Code of Canon Law
Baûn dòch vieät ngöõ cuûa:
Ñöùc OÂng Nguyeãn Vaên Phöông, Linh Muïc Phan Taán Thaønh, Linh Muïc Vuõ Vaên Thieän, Linh Muïc Mai Ñöùc Vinh
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Quyeån II: Daân Chuùa
Phaàn II: Cô Caáu Phaåm Traät Cuûa Giaùo Hoäi
Tieát 2:
Caùc Giaùo Hoäi Ñòa Phöông Vaø
Caùc Hôïp Ñoaøn Giaùo Hoäi Ñòa Phöông
Thieân 1:
Caùc Giaùo Hoäi Ñòa Phöông
Vaø Quyeàn Haønh Taïi Ñoù
Chöông I: Caùc Giaùo Hoäi Ñòa Phöông
Ñieàu 368: Caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông, trong ñoù vaø töø ñoù maø moät Giaùo Hoäi Coâng Giaùo duy nhaát hieän höõu, aùm chæ tröôùc heát laø caùc giaùo phaän; caùc laõnh thoå thuoäc giaùm haït toøng thoå vaø ñan vieän toøng thoå, Ñaïi Dieän Toâng Toøa vaø Phuû Doaõn Toâng Toøa vaø caû Giaùm Quaûn Toâng Toøa ñöôïc thieát laäp caùch thöôøng tröïc cuõng ñöôïc ñoàng hoùa vôùi caùc giaùo phaän, tröø khi ñaõ roõ caùch naøo khaùc.
Ñieàu 369: Giaùo phaän laø moät phaàn daân Chuùa ñöôïc giao phoù cho moät Giaùm Muïc saên soùc cuøng vôùi söï coäng taùc cuûa Linh Muïc Ñoaøn, ñeå nhôø söï lieân keát vôùi Chuû Chaên mình vaø söï taäp hôïp bôûi Chuû Chaên trong Chuùa Thaùnh Linh, nhôø Phuùc AÂm vaø Thaùnh Theå, coäng ñoàng aáy laäp thaønh Giaùo Hoäi ñòa phöông, trong ñoù Giaùo Hoäi cuûa Ñöùc Kitoâ, duy nhaát, thaùnh thieän, coâng giaùo vaø toâng truyeàn, thöïc söï hieän dieän vaø taùc ñoäng.
Ñieàu 370: Giaùm Haït toøng thoå hoaëc Ñan Vieän toøng thoå laø moät phaàn nhaát ñònh cuûa daân Chuùa, ñöôïc giôùi haïn trong moät laõnh thoå, maø vì hoaøn caûnh ñaëc bieät, söï saên soùc ñöôïc giao phoù cho moät Giaùm Chöùc hoaëc cho moät Vieän Phuï ñeå quaûn trò vôùi tö caùch cuûa moät Chuû Chaên rieâng, töïa nhö Giaùm Muïc giaùo phaän.
Ñieàu 371: (1) Haït Ñaïi Dieän Toâng Toøa, hoaëc Haït Phuû Doaõn Toâng Toøa, laø moät phaàn nhaát ñònh cuûa daân Chuùa, maø vì hoaøn caûnh ñaëc bieät, chöa ñöôïc thieát laäp nhö laø moät giaùo phaän, vaø vieäc chaên daét ñöôïc giao cho moät Ñaïi Dieän Toâng Toøa hoaëc cho moät Phuû Doaõn Toâng Toøa ñeå quaûn trò thay maët Ñöùc Thaùnh Cha.
(2) Haït Giaùm Quaûn Toâng Toøa laø moät phaàn nhaát ñònh cuûa daân Chuùa maø vì nhöõng lyù do ñaëc bieät vaø heát söùc heä troïng, khoâng ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha thieát laäp nhö laø moät giaùo phaän, vaø vieäc saên soùc muïc vuï ñöôïc giao phoù cho moät Giaùm Quaûn Toâng Toøa quaûn trò thay maët Ñöùc Thaùnh Cha.
Ñieàu 372: (1) Theo luaät chung, moät phaàn daân Chuùa, taïo thaønh moät giaùo phaän hoaëc moät Giaùo Hoäi ñòa phöông khaùc, ñöôïc giôùi haïn trong moät laõnh thoå nhaát ñònh, ñeå bao goàm taát caû caùc giaùo höõu ñang cö nguï trong laõnh thoå.
(2) Tuy nhieân, khi naøo Quyeàn Bính toái cao cuûa Giaùo Hoäi, sau khi tham khaûo yù kieán cuûa caùc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc lieân heä, xeùt thaáy ích lôïi, thì coù theå thieát laäp trong cuøng moät laõnh thoå nhieàu Giaùo Hoäi ñòa phöông khaùc bieät, vì lyù do leã ñieån cuûa tín höõu hoaëc vì lyù do khaùc töông töï.
Ñieàu 373: Chæ duy coù Quyeàn Bính toái cao môùi coù thaåm quyeàn thieát laäp caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông; caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông moät khi ñaõ ñöôïc thieát laäp hôïp leä, thì ñöôïc höôûng tö caùch phaùp nhaân chieáu theo luaät.
Ñieàu 374: (1) Taát caû caùc giaùo phaän hoaëc Giaùo Hoäi ñòa phöông naøo khaùc ñeàu phaûi ñöôïc phaân chia ra thaønh nhieàu phaàn rieâng bieät hoaëc giaùo xöù.
(2) Ñeå coå voõ vieäc saên soùc muïc vuï baèng hoaït ñoäng chung, nhieàu Giaùo Xöù laân caän gaàn nhau coù theå hôïp laïi thaønh nhöõng hôïp ñoaøn ñòa phöông, tæ nhö caùc Giaùo Haït.
Chöông II: Caùc Giaùm Muïc
Muïc I: Caùc Giaùm Muïc Noùi Chung
Ñieàu 375: (1) Caùc Giaùm Muïc laø nhöõng ngöôøi, do yù ñònh cuûa Thieân Chuùa, keá vò caùc Toâng Ñoà do quyeàn löïc cuûa Chuùa Thaùnh Linh ñaõ ban cho hoï, ñöôïc ñaët laøm caùc Chuû Chaên trong Giaùo Hoäi ñeå laøm nhöõng thaày daïy ñaïo lyù, tö teá phuïng töï vaø taùc vieân lo vieäc quaûn trò.
(2) Caùc Giaùm Muïc, nhôø chính vieäc thuï phong Giaùm Muïc, nhaän laõnh cuøng vôùi nhieäm vuï thaùnh hoùa, caû caùc nhieäm vuï giaûng daïy vaø quaûn trò nöõa. Tuy nhieân nhieäm vuï giaûng daïy vaø thaùnh hoùa, theo baûn tính, chæ coù theå haønh söû trong söï hieäp thoâng phaåm traät vôùi thuû laõnh vaø vôùi moïi phaàn töû taäp ñoaøn.
Ñieàu 376: Caùc Giaùm Muïc ñöôïc goïi laø Giaùm Muïc giaùo phaän, nhöõng vò ñaõ ñöôïc giao phoù cho vieäc saên soùc moät giaùo phaän naøo ñoù; caùc vò khaùc goïi laø Giaùm Muïc hieäu toøa.
Ñieàu 377: (1) Ñöùc Thaùnh Cha ñöôïc töï do boå nhieäm caùc Giaùm Muïc, hoaëc pheâ chuaån nhöõng vò ñaõ ñöôïc baàu cöû hôïp leä.
(2) Ít laø ba naêm moät laàn, caùc Giaùm Muïc cuûa moät giaùo tænh, hoaëc ôû ñaâu hoaøn caûnh khuyeán khích, caùc Giaùm Muïc cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, phaûi thoûa thuaän vôùi nhau vaø vôùi tính caùch bí maät laäp moät danh saùch caùc linh muïc, keå caû caùc phaàn töû cuûa Doøng Tu, xem ai coù tö caùch laøm Giaùm Muïc; vaø göûi baûn danh saùch ñoù cho Toøa Thaùnh; tuy nhieân, moãi Giaùm Muïc vaãn ñöôïc quyeàn thoâng tri cho Toøa Thaùnh moät caùch rieâng reõ danh taùnh nhöõng linh muïc ñöôïc Ngaøi xeùt thaáy xöùng ñaùng vaø coù tö caùch ñeå laõnh nhieäm vuï Giaùm Muïc.
(3) Tröø khi ñaõ aán ñònh caùch naøo khaùc hôïp leä, moãi khi caàn boå nhieäm moät Giaùm Muïc giaùo phaän hoaëc moät Giaùm Muïc phoù, thì trong vieäc ñeà nghò leân Toøa Thaùnh danh saùch ba ngöôøi, phaùi vieân cuûa Ñöùc Thaùnh Cha coù nhieäm vuï ñieàu tra veà töøng ngöôøi moät vaø thoâng baùo cho Toøa Thaùnh, cuøng vôùi yù kieán cuûa mình, taát caû ñeà nghò cuûa Toång Giaùm Muïc vaø caùc Giaùm Muïc thuoäc haït cuûa giaùo tænh maø giaùo phaän aáy tröïc thuoäc hay ñöôïc keát naïp, cuõng nhö cuûa Chuû Tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc. Ngoaøi ra, phaùi vieân cuûa Ñöùc Thaùnh Cha neân baøn hoûi caû vôùi vaøi ngöôøi thuoäc Hoäi Ñoàng Tö Vaán vaø thuoäc kinh só ñoaøn nhaø thôø chính toøa vaø, neáu xeùt thaáy tieän, neân hoûi yù kieán rieâng reõ vaø kín ñaùo cuûa nhöõng ngöôøi khaùc thuoäc giaùo só Doøng Trieàu cuõng nhö cuûa nhöõng giaùo daân coù tieáng laø khoân ngoan.
(4) Tröø khi ñaõ döï lieäu caùch naøo khaùc hôïp leä, Giaùm Muïc giaùo phaän naøo xeùt thaáy caàn moät phuï taù cho giaùo phaän cuûa mình thì seõ ñeä trình leân Toøa Thaùnh baûn danh saùch goàm ít laø ba linh muïc xöùng ñaùng hôn caû ñeå laõnh nhieäm vuï naøy.
(5) Töø nay veà sau, khoâng ñöôïc cho chính quyeàn daân söï quyeàn lôïi vaø ñaëc aân baàu cöû, boå nhieäm, ñeà cöû hoaëc chæ ñònh caùc Giaùm Muïc.
Ñieàu 378: (1) Ñeå xöùng ñaùng ñöôïc tieán cöû leân chöùc Giaùm Muïc, ñöông söï caàn phaûi:
1. troåi vöôït veà Ñöùc Tin vöõng vaøng, tính neát toát, ñaïo ñöùc, nhieät taâm vôùi caùc linh hoàn, thoâng thaùi, khoân ngoan vaø nhöõng nhaân ñöùc nhaân baûn khaùc, vaø coù nhöõng ñöùc tính giuùp cho ñöông söï ñuû khaû naêng chu toaøn chöùc vuï;
2. coù danh thôm tieáng toát;
3. ít laø ñaõ troïn ba möôi laêm tuoåi;
4. ñaõ chòu chöùc linh muïc ít laø ñaõ naêm naêm;
5. coù vaên baèng Tieán Só, hoaëc ít ra coù Cöû Nhaân veà Thaùnh Kinh, Thaàn Hoïc hoaëc Giaùo Luaät ôû moät Cao Ñaúng Hoïc Vieän ñöôïc Toøa Thaùnh coâng nhaän, hoaëc ít ra thöïc söï chuyeân moân veà nhöõng moân ñoù.
(2) Söï phaùn quyeát toái haäu veà khaû naêng xöùng ñaùng cuûa öùng vieân thuoäc veà Toøa Thaùnh.
Ñieàu 379: Neáu khoâng bò ngaên trôû hôïp leä, ngöôøi ñöôïc tieán cöû leân chöùc Giaùm Muïc phaûi ñöôïc taán phong Giaùm Muïc trong voøng ba thaùng keå töø ngaøy nhaän ñöôïc vaên thö cuûa Toøa Thaùnh, vaø, duø sao ñi nöõa, tröôùc khi töïu chöùc.
Ñieàu 380: Tröôùc khi töïu chöùc, keû ñaõ ñöôïc tieán cöû phaûi tuyeân xöng Ñöùc Tin vaø tuyeân theä trung thaønh vôùi Toøa Thaùnh theo maãu thöùc ñaõ ñöôïc Toøa Thaùnh coâng nhaän.
Muïc II: Caùc Giaùm Muïc Giaùo Phaän
Ñieàu 381: (1) ÔÛ trong giaùo phaän ñaõ ñöôïc giao phoù, Giaùm Muïc giaùo phaän coù moïi quyeàn haønh thoâng thöôøng, rieâng bieät vaø tröïc tieáp, caàn coù ñeå thi haønh nhieäm vuï muïc vuï cuûa ngaøi, ngoaïi tröø nhöõng vuï maø phaùp luaät hoaëc saéc luaät cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ daønh laïi cho quyeàn bính toái cao hoaëc moät quyeàn bính naøo khaùc trong Giaùo Hoäi.
(2) Taát caû nhöõng ai ñöùng ñaàu caùc coäng ñoaøn giaùo höõu khaùc nhö ñaõ noùi ôû ñieàu 368, ñeàu ñöôïc ñoàng hoùa vôùi Giaùm Muïc giaùo phaän, tröø nhöõng gì ñaõ roõ caùch khaùc theo baûn tính söï vieäc hoaëc theo quy taéc luaät ñònh.
Ñieàu 382: (1) Keû ñaõ ñöôïc tieán cöû laøm Giaùm Muïc khoâng ñöôïc pha mình vaøo vieäc thi haønh chöùc vuï ñaõ ñöôïc giao phoù, tröôùc khi töïu chöùc trong giaùo phaän theo ñuùng luaät ñònh; tuy nhieân, ñöông söï coù theå thi haønh caùc chöùc vuï ñaõ giöõ trong chính giaùo phaän ñoù tröôùc ngaøy ñöôïc tieán cöû Giaùm Muïc, mieãn laø giöõ nguyeân veïn ñieàu 409, trieät 2.
(2) Neáu khoâng bò ngaên trôû hôïp leä, keû ñöôïc tieán cöû leân chöùc vuï Giaùm Muïc giaùo phaän, phaûi töïu chöùc trong voøng boán thaùng keå töø ngaøy nhaän vaên thö Toøa Thaùnh neáu chöa ñöôïc thuï phong Giaùm Muïc; neáu ñaõ thuï phong Giaùm Muïc roài, thì trong voøng hai thaùng keå töø ngaøy nhaän vaên thö.
(3) Giaùm Muïc töïu chöùc keå töø luùc, trong chính giaùo phaän ñoù, ngaøi ñích thaân hoaëc nhôø ñaïi dieän trình vaên thö Toøa Thaùnh cho Hoäi Ñoàng Tö Vaán tröôùc söï hieän dieän cuûa Chöôûng AÁn Giaùo Phuû, vaø vò naøy laäp bieân baûn; hoaëc trong giaùo phaän môùi ñöôïc thieát laäp, thì keå töø luùc thoâng baùo vaên thö ñoù cho Giaùo Só vaø Giaùo Daân coù maët trong nhaø thôø chính toøa, vaø bieân baûn ñöôïc laäp do moät linh muïc cao nieân hôn caû trong soá caùc linh muïc hieän dieän.
(4) Raát khuyeán khích vieäc töïu chöùc dieãn ra baèng moät nghi thöùc Phuïng Vuï trong nhaø thôø chính toøa tröôùc söï hieän dieän cuûa Giaùo Só vaø Giaùo Daân.
Ñieàu 383: (1) Trong khi thi haønh chöùc vuï Chuû Chaên, Giaùm Muïc giaùo phaän haõy toû ra aân caàn ñoái vôùi heát moïi tín höõu ñaõ ñöôïc giao phoù, baát cöù thuoäc tuoåi, ñieàu kieän hoaëc quoác tòch naøo, nhöõng ngöôøi cö nguï trong laõnh thoå cuõng nhö nhöõng ngöôøi ôû ñoù taïm thôøi; ngaøi cuõng haõy toû nhieät huyeát toâng ñoà cho caû nhöõng ai, vì ñieàu kieän sinh soáng, khoâng theå thuï höôûng caùch ñaày ñuû söï saên soùc muïc vuï thoâng thöôøng, cuõng nhö nhöõng ai ñaõ boû beâ vieäc giöõ ñaïo.
(2) Neáu trong giaùo phaän coù nhöõng tín höõu thuoäc leã ñieån khaùc, thì ngaøi haõy döï lieäu cho moïi nhu caàu thieâng lieâng cuûa hoï hoaëc nhôø caùc linh muïc hoaëc caùc cha sôû thuoäc chính leã ñieån ñoù, hoaëc nhôø moät vò Ñaïi Dieän Giaùm Muïc.
(3) Ñoái vôùi anh em khoâng hieäp thoâng ñaày ñuû vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, ngaøi haõy cö xöû vôùi tình nhaân ñaïo vaø baùc aùi vaø coå voõ phong traøo ñaïi keát theo ñöôøng höôùng cuûa Giaùo Hoäi.
(4) Ngaøi haõy coi nhöõng ngöôøi chöa chòu pheùp Röûa Toäi nhö cuõng ñöôïc Chuùa giao phoù cho mình, ngoõ haàu tình thöông cuûa Ñöùc Kitoâ cuõng chieáu saùng cho hoï, xeùt vì Giaùm Muïc phaûi laø chöùng nhaân cuûa Ñöùc Kitoâ tröôùc maët moïi ngöôøi.
Ñieàu 384: Giaùm Muïc giaùo phaän phaûi lo laéng ñaëc bieät cho caùc linh muïc, haõy ñeå yù laéng nghe hoï nhö laø nhöõng phuï taù vaø coá vaán; haõy beânh vöïc caùc quyeàn lôïi cuûa hoï; lo cho hoï chu toaøn ñuùng möùc nhöõng nghóa vuï rieâng cho baäc cuûa hoï, vaø giuùp cho hoï ñuû phöông tieän vaø ñònh cheá caàn coù ñeå thaêng tieán ñôøi soáng thieâng lieâng vaø trí tueä; cuõng phaûi truø lieäu cho hoï ñöôïc trôï caáp xöùng ñaùng vaø coù baûo hieåm xaõ hoäi theo nhö luaät ñònh.
Ñieàu 385: Caùc Giaùm Muïc giaùo phaän phaûi taän löïc coå ñoäng nhöõng ôn goïi vaøo caùc taùc vuï khaùc nhau vaø vaøo ñôøi taän hieán; ñaëc bieät löu yù ñeán caùc ôn goïi laøm linh muïc vaø thöøa sai.
Ñieàu 386: (1) Giaùm Muïc giaùo phaän phaûi trình baøy vaø giaûi thích cho caùc tín höõu nhöõng chaân lyù Ñöùc Tin maø hoï phaûi tin theo vaø aùp duïng trong ñôøi soáng, vì vaäy chính ngaøi phaûi naêng ñích thaân rao giaûng; ngaøi cuõng phaûi canh chöøng ñeå caùc quy ñònh trong giaùo luaät lieân quan tôùi taùc vuï Lôøi Chuùa ñöôïc tuaân haønh chu ñaùo, nhaát laø veà caùc baøi giaûng leã vaø vieäc giaùo huaán, laøm sao ñeå toaøn boä ñaïo lyù Kitoâ Giaùo ñöôïc truyeàn thuï cho taát caû moïi ngöôøi.
(2) Ngaøi haõy cöông quyeát duøng moïi phöông theá höõu hieäu hôn caû ñeå baûo veä söï toaøn veïn vaø duy nhaát cuûa Ñöùc Tin; tuy ñoàng thôøi nhìn nhaän söï töï do chính ñaùng trong vieäc tìm hieåu chaân lyù caùch saâu roäng hôn.
Ñieàu 387: YÙ thöùc raèng mình phaûi laøm göông maãu thaùnh thieän baèng tình baùc aùi, khieâm toán vaø soáng ñôn giaûn, Giaùm Muïc giaùo phaän haõy ra söùc coå ñoäng baèng moïi caùch ñeå caùc tín höõu neân thaùnh tuøy theo ôn goïi rieâng cuûa töøng ngöôøi; vaø bôûi vì laø ngöôøi phaân phaùt chính yeáu cuûa moïi maàu nhieäm cuûa Thieân Chuùa, ngaøi haõy hoaït ñoäng khoâng ngöøng ñeå moïi tín höõu ñaõ giao phoù cho mình saên soùc ñöôïc taêng tröôûng trong ôn thaùnh nhôø vieäc cöû haønh caùc Bí Tích, vaø ñeå cho hoï nhaän bieát vaø soáng maàu nhieäm Vöôït Qua.
Ñieàu 388: (1) Giaùm Muïc giaùo phaän, sau khi ñaõ töïu chöùc, phaûi daâng thaùnh leã caàu cho ñoaøn daân ñaõ ñöôïc giao phoù, vaøo caùc ngaøy Chuùa Nhaät vaø caùc ngaøy leã buoäc khaùc trong mieàn cuûa mình.
(2) Giaùm Muïc phaûi ñích thaân daâng thaùnh leã caàu cho daân trong nhöõng ngaøy ñaõ noùi ôû trieät 1 treân ñaây; neáu vì ngaên trôû hôïp leä khoâng daâng leã ñöôïc, thì trong nhöõng ngaøy ñoù phaûi nhôø ngöôøi khaùc daâng leã, hoaëc ñích thaân daâng leã vaøo caùc ngaøy khaùc.
(3) Giaùm Muïc naøo, ngoaøi giaùo phaän rieâng cuûa mình coøn ñöôïc uûy thaùc caùc giaùo phaän khaùc keå caû vôùi danh hieäu Giaùm Quaûn, thì chæ buoäc daâng moät thaùnh leã cho toaøn daân ñaõ uûy thaùc cho ngaøi maø thoâi.
(4) Giaùm Muïc naøo coù boån phaän boù buoäc nhö noùi ôû caùc trieät 1-3 treân ñaây, neáu thieáu soùt boån phaän, thì phaûi lo sôùm heát söùc ñeå chæ cho ñoaøn Daân bao nhieâu soá leã ñaõ boû soùt.
Ñieàu 389: Giaùm Muïc neân thöôøng xuyeân chuû söï thaùnh leã trong nhaø thôø chính toøa hoaëc trong caùc thaùnh ñöôøng khaùc cuûa giaùo phaän, nhaát laø trong nhöõng ngaøy Leã Buoäc vaø trong nhöõng dòp troïng theå.
Ñieàu 390: Giaùm Muïc giaùo phaän coù theå cöû haønh moïi nghi thöùc giaùo chuû trong toaøn theå giaùo phaän cuûa mình; coøn ngoaøi giaùo phaän rieâng, ngaøi khoâng coù quyeàn aáy neáu khoâng söï thoûa thuaän minh thò hoaëc ít laø suy ñoaùn caùch hôïp lyù cuûa Baûn Quyeàn sôû taïi.
Ñieàu 391: (1) Giaùm Muïc giaùo phaän cai quaûn Giaùo Hoäi ñòa phöông ñaõ uûy thaùc cho ngaøi vôùi quyeàn laäp phaùp, haønh phaùp vaø tö phaùp chieáu theo quy taéc luaät ñònh.
(2) Giaùm Muïc ñích thaân haønh söû quyeàn laäp phaùp; quyeàn haønh phaùp ñöôïc haønh söû do chính ngaøi hoaëc nhôø caùc Toång Ñaïi Dieän hoaëc caùc Ñaïi Dieän Giaùm Muïc, theo quy taéc luaät ñònh; quyeàn tö phaùp ñöôïc haønh söû do chính ngaøi hoaëc nhôø Ñaïi Dieän Tö Phaùp vaø caùc thaåm phaùn, theo quy taéc luaät ñònh.
Ñieàu 392: (1) Xeùt vì ngaøi coù nghóa vuï baûo veä söï duy nhaát cuûa Giaùo Hoäi phoå quaùt, Giaùm Muïc phaûi coå coõ kyû luaät chung cuûa toaøn theå Giaùo Hoäi, vaø vì theá phaûi thoâi thuùc vieäc tuaân haønh taát caû moïi luaät leä cuûa Giaùo Hoäi.
(2) Ngaøi phaûi ñeà phoøng ñöøng ñeå du nhaäp nhöõng laïm duïng kyû luaät trong Giaùo Hoäi, nhaát laø veà taùc vuï Lôøi Chuùa, vieäc cöû haønh caùc Bí Tích vaø caùc AÙ Bí Tích, vieäc toân kính Thieân Chuùa vaø caùc Thaùnh vaø vieäc quaûn lyù taøi saûn.
Ñieàu 393: Giaùm Muïc giaùo phaän laø ñaïi dieän cho giaùo phaän trong heát moïi coâng vieäc phaùp lyù cuûa giaùo phaän.
Ñieàu 394: (1) Giaùm Muïc haõy coå voõ moïi hình thöùc toâng ñoà khaùc nhau trong giaùo phaän, vaø haõy lo sao ñeå trong toaøn theå giaùo phaän hoaëc ôû nhöõng ñôn vò rieâng bieät trong giaùo phaän, taát caû moïi hoaït ñoäng toâng ñoà ñöôïc phoái hôïp vôùi nhau döôùi söï ñieàu khieån cuûa mình, tuy vaãn giöõ tính caùch rieâng bieät cuûa moãi hoaït ñoäng.
(2) Ngaøi phaûi thuùc giuïc moïi giaùo höõu phaûi chu toaøn boån phaän laøm vieäc toâng ñoà tuøy theo ñieàu kieän vaø khaû naêng cuûa moãi ngöôøi, vaø phaûi khuyeán khích hoï tham gia cuøng naâng ñôõ moïi hoaït ñoäng toâng ñoà khaùc nhau, tuøy theo nhu caàu cuûa moãi nôi vaø moãi thôøi.
Ñieàu 395: (1) Giaùm Muïc giaùo phaän, cho duø ñaõ coù moät Giaùm Muïc phoù hay Giaùm Muïc phuï taù, vaãn phaûi giöõ luaät truù sôû trong giaùo phaän buoäc chính baûn thaân.
(2) Tröø lyù do phaûi vieáng Toøa Thaùnh, hoaëc hoäi hoïp coâng ñoàng, Thöôïng Hoäi Nghò Giaùm Muïc, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, hay phaûi thi haønh nhieäm vuï naøo khaùc ñaõ ñöôïc uûy thaùc hôïp leä, Giaùm Muïc coù theå vaéng maët khoûi giaùo phaän vì lyù do chính ñaùng khoâng quaù moät thaùng hoaëc lieân tuïc hoaëc giaùn ñoaïn, mieãn laø phaûi truø lieäu ñöôïc raèng giaùo phaän khoâng bò thieät haïi vì söï vaéng maët cuûa mình.
(3) Khoâng ñöôïc vaéng maët khoûi giaùo phaän trong nhöõng ngaøy leã Chuùa Giaùng Sinh, Tuaàn Thaùnh vaø Phuïc Sinh, leã Hieän Xuoáng vaø leã Mình Maùu Thaùnh Ñöùc Kitoâ, neáu khoâng coù lyù do heä troïng vaø khaån caáp.
(4) Neáu Giaùm Muïc vaéng maët khoûi giaùo phaän caùch baát hôïp phaùp quaù saùu thaùng, thì Toång Giaùm Muïc phaûi thoâng tri cho Toøa Thaùnh bieát veà söï kieän aáy; neáu chính Toång Giaùm Muïc vaéng maët, thì Giaùm Muïc cao nieân hôn caû trong caùc giaùo phaän thuoäc haït phaûi thoâng tri.
Ñieàu 396: (1) Haèng naêm, Giaùm Muïc coù boån phaän phaûi kinh löôïc taát caû hoaëc moät phaàn giaùo phaän, sao cho ít laø trong voøng naêm naêm coù theå kinh löôïc toaøn theå giaùo phaän, hoaëc ñích thaân, neáu ngaøi bò caûn trôû hôïp leä, nhôø Giaùm Muïc phoù, hoaëc Giaùm Muïc phuï taù, hoaëc Toång Ñaïi Dieän hoaëc Ñaïi Dieän Giaùm Muïc, hoaëc moät linh muïc naøo khaùc.
(2) Giaùm Muïc coù theå choïn nhöõng giaùo só naøo ngaøi thích ñeå thaùp tuøng vaø giuùp ñôõ trong vieäc kinh löôïc, moïi ñaëc aân vaø tuïc leä traùi ngöôïc ñeàu phaûi bò baøi baùc.
Ñieàu 397: (1) Giaùm Muïc coù quyeàn kinh löôïc thoâng thöôøng nhöõng nhaân söï, cô sôû coâng giaùo, söï vaät vaø caùc nôi thaùnh naèm trong laõnh thoå cuûa giaùo phaän.
(2) Giaùm Muïc chæ coù theå tôùi kinh löôïc caùc phaàn töû caùc Doøng Tu thuoäc luaät Giaùo Hoaøng vaø caùc tu vieän cuûa hoï, trong nhöõng tröôøng hôïp ñöôïc luaät quy ñònh roõ reät.
Ñieàu 398: Giaùm Muïc phaûi lieäu thi haønh vieäc kinh löôïc muïc vuï caùch chu ñaùo, vaø haõy traùnh ñöøng gaây phieàn toaùi hay gaùnh naëng cho ai vì nhöõng chi phí khoâng caàn.
Ñieàu 399: (1) Cöù moãi naêm naêm, Giaùm Muïc giaùo phaän phaûi naïp phuùc trình leân Ñöùc Thaùnh Cha veà tình traïng cuûa giaùo phaän ñaõ ñöôïc uyû thaùc cho ngaøi, theo maãu thöùc vaø thôøi gian do Toøa Thaùnh ñaõ aán ñònh.
(2) Neáu naêm ñaõ ñöôïc aán ñònh ñeå naïp phuùc trình veà Toøa Thaùnh maø truøng hôïp hoaëc toaøn theå hoaëc moät phaàn vôùi hai naêm ñaàu keå töø khi ñaûm nhieäm vieäc quaûn trò giaùo phaän, thì laàn ñoù Giaùm Muïc coù theå ñöôïc mieãn laøm vaø naïp phuùc trình.
Ñieàu 400: (1) Vaøo ñuùng naêm phaûi naïp phuùc trình leân Ñöùc Thaùnh Cha, neáu Toøa Thaùnh khoâng ñònh caùch khaùc, Giaùm Muïc giaùo phaän phaûi veà Roâma ñeå vieáng moä caùc Thaùnh Toâng Ñoà Pheâroâ vaø Phaoloâ vaø yeát kieán Ñöùc Thaùnh Cha.
(2) Giaùm Muïc buoäc phaûi töï mình chu toaøn boån phaän noùi treân, tröø khi bò ngaên trôû hôïp leä, thì coù theå nhôø thay theá bôûi Giaùm Muïc phoù, neáu coù, hoaëc Giaùm Muïc phuï taù, hay moät linh muïc xöùng ñaùng thuoäc linh muïc ñoaøn cuûa mình hieän ñang cö nguï trong giaùo phaän.
(3) Ñaïi Dieän Toâng Toøa coù theå thi haønh boån phaän naøy qua moät ñaïi dieän, keå caû nhôø moät ngöôøi ñang soáng ôû Roâma, Phuû Doaõn Toâng Toøa khoâng buoäc phaûi giöõ nghóa vuï naøy.
Ñieàu 401: (1) Khi ñaõ troïn baûy möôi laêm tuoåi, Giaùm Muïc giaùo phaän ñöôïc yeâu caàu ñeä ñôn töø chöùc leân Ñöùc Thaùnh Cha, vaø Ñöùc Thaùnh Cha seõ döï lieäu sau khi ñaõ caân nhaéc taát caû moïi hoaøn caûnh.
(2) Neáu vì ñau yeáu hoaëc vì lyù do traàm troïng naøo khaùc khieán cho khaû naêng chu toaøn chöùc vuï bò suy giaûm, thì Giaùm Muïc giaùo phaän ñöôïc khaån khoaûn yeâu caàu ñeä ñôn töø chöùc.
Ñieàu 402: (1) Giaùm Muïc naøo ñaõ ñöôïc chaáp thuaän töø chöùc thì seõ giöõ töôùc hieäu laø Cöïu Giaùm Muïc cuûa giaùo phaän cuõ, vaø neáu muoán, ngaøi coù theå vaãn cö truù ngay trong giaùo phaän ñoù, ngoaïi tröø nhöõng tröôøng hôïp maø vì hoaøn caûnh ñaëc bieät, Toøa Thaùnh ñaõ döï lieäu caùch khaùc.
(2) Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc phaûi lo vieäc chu caáp töông hôïp vaø xöùng ñaùng cho Giaùm Muïc ñaõ töø chöùc, tuy daãu boån phaän chính yeáu thuoäc veà giaùo phaän maø tröôùc ñaây vò aáy ñaõ phuïc vuï.
Muïc III: Caùc Giaùm Muïc Phoù Vaø Giaùm Muïc Phuï Taù
Ñieàu 403: (1) Khi naøo nhu caàu muïc vuï cuûa giaùo phaän ñoøi hoûi, seõ ñöôïc ñaët moät hoaëc nhieàu Giaùm Muïc phuï taù, theo lôøi yeâu caàu cuûa Giaùm Muïc giaùo phaän; Giaùm Muïc phuï taù khoâng coù quyeàn keá vò.
(2) Trong nhöõng hoaøn caûnh traàm troïng hôn, keå caû vì lyù do caù nhaân, coù theå ban cho Giaùm Muïc giaùo phaän moät Giaùm Muïc phuï taù vôùi nhöõng naêng aân ñaëc bieät.
(3) Neáu thaáy xeùt thích hôïp, Toøa Thaùnh coù theå chieåu nhieäm vuï ñaët moät Giaùm Muïc phoù, cuøng vôùi nhöõng naêng aân ñaëc bieät; Giaùm Muïc phoù coù quyeàn keá vò.
Ñieàu 404: (1) Giaùm Muïc phoù töïu chöùc khi ñích thaân hoaëc nhôø moät ñaïi dieän, trình vaên thö boå nhieäm cuûa Toøa Thaùnh cho Giaùm Muïc giaùo phaän vaø Hoäi Ñoàng Tö Vaán, tröôùc söï hieän dieän cuûa Chöôûng AÁn Giaùo Phuû vaø vò naøy laäp bieân baûn.
(2) Giaùm Muïc phuï taù töïu chöùc khi ngaøi trình vaên thö boå nhieäm cuûa Toøa Thaùnh cho Giaùm Muïc giaùo phaän, tröôùc söï hieän dieän cuûa Chöôûng AÁn Giaùo Phuû, vaø vò naøy laäp bieân baûn.
(3) Giaû nhö Giaùm Muïc giaùo phaän bò ngaên trôû hoaøn toaøn, thì chæ caàn boå nhieäm Giaùm Muïc phoù hoaëc Giaùm Muïc phuï taù trình vaên thö boå nhieäm cuûa Toøa Thaùnh cho Hoäi Ñoàng Tö Vaán, tröôùc söï hieän dieän cuûa Chöôûng AÁn Giaùo Phuû.
Ñieàu 405: (1) Giaùm Muïc phoù cuõng nhö Giaùm Muïc phuï taù coù moïi nghóa vuï vaø quyeàn lôïi ñöôïc aán ñònh trong nhöõng ñieàu luaät sau ñaây vaø trong vaên thö boå nhieäm.
(2) Giaùm Muïc phoù vaø Giaùm Muïc phuï taù noùi ôû ñieàu 403 trieät 2, giuùp Giaùm Muïc giaùo phaän trong moïi coâng vieäc quaûn trò giaùo phaän, vaø thay theá ngaøi luùc vaéng maët hoaëc bò caûn trôû.
Ñieàu 406: (1) Giaùm Muïc phoù, cuõng nhö Giaùm Muïc phuï taù noùi ôû ñieàu 403 trieät 2, phaûi ñöôïc Giaùm Muïc giaùo phaän ñaët laøm Toång Ñaïi Dieän; ngoaøi ra, Giaùm Muïc giaùo phaän phaûi uûy thaùc cho vò aáy tröôùc caùc ngöôøi khaùc taát caû nhöõng gì maø luaät ñoøi hoûi söï uûy nhieäm ñaëc bieät.
(2) Neáu vaên thö Toøa Thaùnh khoâng döï lieäu theå khaùc, vaø vaãn toân troïng quy taéc cuûa trieät 1 treân ñaây, Giaùm Muïc giaùo phaän phaûi ñaët vò phuï taù hoaëc caùc phuï taù laøm Toång Ñaïi Dieän hoaëc ít laø laøm Ñaïi Dieän Giaùm Muïc; vaø caùc ngaøi chæ leä thuoäc quyeàn cuûa Giaùm Muïc giaùo phaän, hoaëc Giaùm Muïc phoù, hoaëc Giaùm Muïc phuï taù noùi ôû ñieàu 403 trieät 2.
Ñieàu 407: (1) Nhaèm coå voõ thieän ích hieän taïi vaø töông lai cuûa giaùo phaän moät caùch toái ña, Giaùm Muïc giaùo phaän, Giaùm Muïc phoù vaø Giaùm Muïc phuï taù noùi ôû ñieàu 403 trieät 2, phaûi baøn thaûo vôùi nhau trong nhöõng vaán ñeà coù taàm quan troïng.
(2) Khi phaûi giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà khaù quan troïng, nhaát laø coù tính caùch muïc vuï, Giaùm Muïc giaùo phaän neân baøn thaûo vôùi caùc Giaùm Muïc phuï taù tröôùc caùc ngöôøi khaùc.
(3) Giaùm Muïc phoù vaø Giaùm Muïc phuï taù, xeùt vì ñöôïc goïi san seû noãi lo aâu vôùi Giaùm Muïc giaùo phaän, phaûi lo thi haønh traùch vuï cuûa mình, ñeå sao cho coù söï hoøa hôïp vôùi ngaøi trong haønh ñoäng cuõng nhö trong yù ñònh.
Ñieàu 408: (1) Moãi khi ñöôïc Giaùm Muïc giaùo phaän yeâu caàu vaø neáu khoâng bò caûn trôû chính ñaùng, Giaùm Muïc phoù vaø Giaùm Muïc phuï taù coù boån phaän cöû haønh nghi thöùc giaùo chuû vaø caùc phaän vuï khaùc thuoäc boån phaän cuûa Giaùm Muïc giaùo phaän.
(2) Giaùm Muïc giaùo phaän khoâng neân uûy thaùc caùch thöôøng xuyeân cho moät ngöôøi khaùc nhöõng quyeàn lôïi vaø phaän vuï cuûa chöùc Giaùm Muïc maø Giaùm Muïc phoù hoaëc Giaùm Muïc phuï taù coù theå thi haønh.
Ñieàu 409: (1) Trong khi Toøa Giaùm Muïc troáng ngoâi, thì Giaùm Muïc phoù töùc khaéc trôû thaønh Giaùm Muïc cuûa giaùo phaän maø ngaøi ñaõ ñöôïc ñaët, mieãn laø ngaøi ñaõ töïu chöùc hôïp leä.
(2) Trong khi Toøa Giaùm Muïc troáng ngoâi, neáu nhaø chöùc traùch coù thaåm quyeàn khoâng aán ñònh theå khaùc, thì cho tôùi khi Taân Giaùm Muïc töïu chöùc, Giaùm Muïc phuï taù duy trì taát caû vaø chæ nhöõng quyeàn haønh vaø naêng aân ñaõ coù nhö Toång Ñaïi Dieän hoaëc nhö Ñaïi Dieän Giaùm Muïc khi Giaùm Muïc chính toøa coøn taïi chöùc. Neáu sau ñoù khoâng ñöôïc baàu laøm Giaùm Quaûn giaùo phaän, thì Giaùm Muïc phuï taù haønh söû quyeàn cuûa mình do luaät phaùp ñaõ trao, döôùi quyeàn cuûa Giaùm Quaûn giaùo phaän laø ngöôøi laõnh ñaïo giaùo phaän.
Ñieàu 410: Giaùm Muïc phoù vaø Giaùm Muïc phuï taù coù boån phaän phaûi cö truù trong giaùo phaän cuõng nhö Giaùm Muïc giaùo phaän; caùc ngaøi chæ ñöôïc rôøi giaùo phaän trong thôøi gian ngaén, tröø khi vì lyù do phaûi thi haønh moät nhieäm vuï ngoaøi giaùo phaän hoaëc vì ñi nghæ, nhöng kyø nghæ khoâng ñöôïc quaù moät thaùng.
Ñieàu 411: Veà söï töø chöùc, seõ aùp duïng cho Giaùm Muïc phoù vaø Giaùm Muïc phuï taù caùc quy ñònh cuûa ñieàu 401 vaø 402 trieät 2.
Chöông III: Caûn Toøa Vaø Troáng Toøa
Muïc I: Caûn Toøa
Ñieàu 412: Toøa Giaùm Muïc bò caûn khi vì lyù do giam tuø, quaûn thuùc, phaùt löu, hay voâ naêng löïc, Giaùm Muïc giaùo phaän bò hoaøn toaøn ngaên caûn thi haønh nhieäm vuï muïc vuï trong giaùo phaän, ñeán noãi khoâng theå giao thieäp baèng thö töø vôùi nhöõng ngöôøi trong giaùo phaän.
Ñieàu 413: (1) Khi Toøa Giaùm Muïc bò caûn, neáu Toøa Thaùnh khoâng döï lieäu theå khaùc, vieäc quaûn trò giaùo phaän thuoäc veà Giaùm Muïc phoù neáu coù; neáu khoâng coù hoaëc bò caûn trôû, thì thuoäc veà Giaùm Muïc phuï taù hoaëc Toång Ñaïi Dieän hoaëc Ñaïi Dieän Giaùm Muïc hoaëc moät linh muïc naøo khaùc, theo thöù töï ñöôïc aán ñònh trong danh saùch maø Giaùm Muïc giaùo phaän ñaõ laäp lieàn ngay sau khi töïu chöùc; danh saùch aáy phaûi ñöôïc thoâng baùo cho Toång Giaùm Muïc, vaø ñöôïc duyeät laïi ít laø töøng ba naêm moät, vaø ñöôïc Chöôûng AÁn giöõ kín.
(2) Neáu khoâng coù Giaùm Muïc phoù hay vò aáy bò ngaên trôû vaø khoâng coù danh saùch noùi ôû trieät 1 treân ñaây, thì Hoäi Ñoàng Tö Vaán seõ choïn moät linh muïc ñeå quaûn trò giaùo phaän.
(3) Ai ñaõ nhaän quaûn trò giaùo phaän theo quy ñònh ôû trieät 1 vaø 2 noùi treân, thì phaûi thoâng baùo sôùm heát söùc cho Toøa Thaùnh bieát laø Toøa Giaùm Muïc bò caûn vaø mình ñang ñaûm nhaän traùch vuï.
Ñieàu 414: Baát cöù ai ñaõ ñöôïc goïi chieáu theo ñieàu 413, ñeå taïm thôøi ñaûm nhaän vieäc saên soùc muïc vuï cuûa giaùo phaän trong thôøi gian caûn toøa, thì phaûi giöõ caùc nghóa vuï vaø ñöôïc höôûng moïi quyeàn haønh maø luaät daønh cho Giaùm Quaûn giaùo phaän.
Ñieàu 415: Neáu vì moät hình phaït giaùo luaät, Giaùm Muïc giaùo phaän bò ngaên trôû thi haønh chöùc vuï, thì Toång Giaùm Muïc, hoaëc neáu khoâng coù Toång Giaùm Muïc hoaëc chính ngaøi bò phaït thì Giaùm Muïc thuoäc haït cao nieân hôn caû, phaûi laäp töùc trình leân Toøa Thaùnh ñeå Toøa Thaùnh döï lieäu.
Muïc II: Troáng Toøa
Ñieàu 416: Toøa Giaùm Muïc trôû neân troáng hay khuyeát vò vì söï meänh moät cuûa Giaùm Muïc giaùo phaän, söï töø chöùc ñaõ ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha chaáp nhaän, söï thuyeân chuyeån hoaëc caùch chöùc ñöôïc thoâng baùo cho Giaùm Muïc.
Ñieàu 417: Taát caû nhöõng haønh vi maø Toång Ñaïi Dieän hoaëc Ñaïi Dieän Giaùm Muïc ñaõ laøm cho tôùi khi caùc ngaøi bieát ñöôïc tin chaéc chaén Giaùm Muïc giaùo phaän ñaõ töø traàn ñeàu coù giaù trò; cuõng vaäy, taát caû nhöõng haønh vi maø Giaùm Muïc giaùo phaän hoaëc Toång Ñaïi Dieän hoaëc Ñaïi Dieän Giaùm Muïc ñaõ laøm cho tôùi khi nhaän ñöôïc tin chaéc chaén veà vaên thö Toøa Thaùnh nhö ñaõ noùi treân ñeàu coù giaù trò.
Ñieàu 418: (1) Keå töø khi nhaän ñöôïc tin chaéc chaén veà söï thuyeân chuyeån, Giaùm Muïc trong voøng hai thaùng, phaûi tôùi giaùo phaän ñaõ ñöôïc chæ ñònh vaø töïu chöùc theo luaät; nhöng giaùo phaän cuõ trôû thaønh troáng keå töø luùc Giaùm Muïc töïu chöùc trong moät giaùo phaän môùi.
(2) Keå töø luùc nhaän ñöôïc tin chaéc chaén veà söï thuyeân chuyeån cho tôùi khi töïu chöùc trong giaùo phaän môùi, thì trong giaùo phaän cuõ, Giaùm Muïc:
1. coù quyeàn haønh vaø coù caùc nghóa vuï töông ñöông nhö Giaùm Quaûn giaùo phaän; moïi quyeàn haønh cuûa Toång Ñaïi Dieän vaø Ñaïi Dieän Giaùm Muïc chaám döùt, ngoaïi tröø quy ñònh ôû ñieàu 409 trieät 2;
2. ñöôïc höôûng troïn veïn thuø lao daønh cho chöùc vuï.
Ñieàu 419: Keå töø khi troáng toøa, vieäc quaûn trò giaùo phaän, cho tôùi khi ñaët ñöôïc Giaùm Quaûn giaùo phaän, ñöôïc chuyeån sang Giaùm Muïc phuï taù; neáu coù nhieàu Giaùm Muïc phuï taù thì vò naøo cao nieân hôn caû xeùt theo thöù töï ñöôïc tieán cöû; nhöng neáu khoâng coù Giaùm Muïc phuï taù, thì vieäc quaûn trò giaùo phaän chuyeån sang Hoäi Ñoàng Tö Vaán, tröø khi Toøa Thaùnh döï lieäu theå khaùc. Ai ñaûm nhieäm vieäc quaûn trò giaùo phaän nhö vaäy thì laäp töùc phaûi trieäu taäp Hoäi Ñoàng coù thaåm quyeàn ñeå chæ ñònh Giaùm Quaûn giaùo phaän.
Ñieàu 420: Khi Ñaïi Dieän hoaëc Phuû Doaõn Toâng Toøa troáng toøa, neáu Toøa Thaùnh khoâng ñònh caùch khaùc, thì vieäc quaûn trò seõ thuoäc vò Quyeàn Ñaïi Dieän hoaëc Quyeàn Phuû Doaõn do Ñaïi Dieän hoaëc Phuû Doaõn chæ ñònh ñeå ñaûm nhaän chöùc aáy, ngay sau khi ñaõ töïu chöùc.
Ñieàu 421: (1) Trong voøng taùm ngaøy keå töø khi nhaän ñöôïc tin troáng toøa; Hoäi Ñoàng Tö Vaán phaûi baàu moät Giaùm Quaûn giaùo phaän, töùc laø ngöôøi taïm thôøi quaûn trò giaùo phaän, ñöøng keå quy ñònh cuûa ñieàu 502 trieät 3.
(2) Neáu vì baát cöù lyù do naøo Giaùm Quaûn giaùo phaän chöa ñöôïc baàu cöû hôïp leä trong voøng thôøi gian ñaõ aán ñònh, thì söï chæ ñònh Giaùm Quaûn seõ chuyeån sang Toång Giaùm Muïc; neáu chính toøa Toång Giaùm Muïc bò khuyeát vò, hay toøa Toång Giaùm Muïc bò troáng cuøng moät luùc vôùi moät toøa thuoäc haït, thì vieäc chæ ñònh Giaùm Quaûn thuoäc quyeàn Giaùm Muïc thuoäc haït cao nieân nhaát xeùt theo söï tieán cöû.
Ñieàu 422: Giaùm Muïc phuï taù, vaø neáu khoâng coù Giaùm Muïc phuï taù thì Hoäi Ñoàng Tö Vaán, phaûi lo thoâng baùo cho Toøa Thaùnh sôùm heát söùc bieát tin Giaùm Muïc ñaõ töø traàn; vaø ai ñaõ ñöôïc baàu laøm Giaùm Quaûn giaùo phaän cuõng phaûi thoâng tri sôùm heát söùc cho Toøa Thaùnh bieát vieäc mình ñaõ ñöôïc baàu.
Ñieàu 423: (1) Chæ ñöôïc chæ ñònh moät Giaùm Quaûn giaùo phaän maø thoâi; moïi thoùi quen traùi ngöôïc ñeàu phaûi bò baøi baùc; neáu khoâng, thì söï baàu cöû seõ voâ hieäu.
(2) Giaùm Quaûn giaùo phaän khoâng ñöôïc kieâm nhieäm chöùc Quaûn Lyù; vì theá, neáu Quaûn Lyù ñöôïc baàu laøm Giaùm Quaûn, thì Hoäi Ñoàng kinh teá seõ baàu moät ngöôøi khaùc laøm Quaûn Lyù taïm thôøi.
Ñieàu 424: Giaùm Quaûn giaùo phaän ñöôïc baàu theo caùc ñieàu 165-178.
Ñieàu 425: (1) Ñeå coù theå ñöôïc chæ ñònh höõu hieäu vaøo chöùc vuï Giaùm Quaûn giaùo phaän, caàn phaûi laø tö teá naøo ñaõ ñuû ba möôi laêm tuoåi, vaø chöa bao giôø ñöôïc baàu, ñöôïc boå nhieäm hoaëc ñöôïc ñeà cöû cho chính toøa bò troáng aáy.
(2) Tö Teá ñöôïc choïn laøm Giaùm Quaûn giaùo phaän phaûi laø ngöôøi troåi vöôït veà ñaïo lyù vaø khoân ngoan.
(3) Neáu moïi ñieàu kieän aán ñònh trong trieät 1 khoâng ñöôïc toân troïng thì Toång Giaùm Muïc, hoaëc neáu chính toøa Toång Giaùm Muïc khuyeát vò thì Giaùm Muïc thuoäc haït cao nieân hôn caû xeùt theo ngaøy tieán cöû, sau khi ñaõ kieåm chöùng söï vieäc, seõ chæ ñònh Giaùm Quaûn cho laàn ñoù. Nhöõng haønh vi thöïc hieän do ngöôøi ñöôïc baàu leân traùi ngöôïc vôùi quy ñònh ôû trieät 1 treân ñaây, ñeàu voâ hieäu do chính luaät.
Ñieàu 426: Trong thôøi gian troáng toøa, tröôùc khi Giaùm Quaûn giaùo phaän ñöôïc chæ ñònh, ngöôøi naøo quaûn trò giaùo phaän thì coù quyeàn haønh maø luaät daønh cho Toång Ñaïi Dieän.
Ñieàu 427: (1) Giaùm Quaûn giaùo phaän coù moïi nghóa vuï vaø quyeàn haønh nhö Giaùm Muïc giaùo phaän, ngoaïi tröø nhöõng gì xeùt theo baûn tính söï vieäc hoaëc chính luaät phaùp ñaõ loaïi tröø.
(2) Giaùm Quaûn giaùo phaän ñöôïc höôûng quyeàn haønh do vieäc ñaõ öng thuaän söï baàu cöû vaø khoâng caàn söï pheâ chuan cuûa ai khaùc, nhöng phaûi giöõ boån phaän noùi ôû ñieàu 833 soá 4.
Ñieàu 428: (1) Trong khi troáng toøa, thì khoâng ñöôïc ñoåi môùi gì caû.
(2) Caám nhöõng ai ñaûm nhieäm vieäc quaûn trò taïm thôøi giaùo phaän khoâng ñöôïc laøm baát cöù vieäc gì coù theå gaây toån thieät cho giaùo phaän hoaëc cho caùc quyeàn lôïi cuûa Giaùm Muïc; ñaëc bieät caám caùc vò ñoù vaø baát cöù ai khaùc nöõa khoâng ñöôïc ñích thaân hay nhôø ngöôøi khaùc laáy ra, tieâu huûy, söûa chöõa baát cöù caùc taøi lieäu naøo cuûa phuû giaùo phaän.
Ñieàu 429: Giaùm Quaûn giaùo phaän coù nghóa vuï cö truù trong giaùo phaän vaø phaûi daâng thaùnh leã caàu cho daân, chieáu theo luaät ñieàu 388.
Ñieàu 430: (1) Nhieäm vuï Giaùm Quaûn giaùo phaän chaám döùt khi Taân Giaùm Muïc töïu chöùc trong giaùo phaän.
(2) Vieäc baõi chöùc Giaùm Quaûn giaùo phaän daønh rieâng cho Toøa Thaùnh; neáu muoán xin töø chöùc, thì chæ caàn baøy toû yù ñònh theo ñuùng thuû tuïc cho taäp ñoaøn coù thaåm quyeàn baàu cöû vaø khoâng caàn ñöôïc söï chaáp nhaän. Trong tröôøng hôïp Giaùm Quaûn giaùo phaän bò baõi chöùc, hoaëc töø chöùc hoaëc qua ñôøi, thì seõ baàu moät vò Giaùm Quaûn giaùo phaän khaùc theo quy taéc cuûa ñieàu 421.
(Nhoùm Dòch Thuaät Vieät ngöõ Boä Giaùo Luaät)