Boä Giaùo Luaät
The Code of Canon Law
Baûn dòch vieät ngöõ cuûa:
Ñöùc OÂng Nguyeãn Vaên Phöông, Linh Muïc Phan Taán Thaønh, Linh Muïc Vuõ Vaên Thieän, Linh Muïc Mai Ñöùc Vinh
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Quyeån II: Daân Chuùa
Phaàn I: Caùc Tín Höõu
Thieân 2:
Nghóa Vuï Vaø Quyeàn Lôïi Cuûa Caùc Giaùo Daân
Ñieàu 224: Caùc giaùo daân, ngoaøi nhöõng nghóa vuï vaø quyeàn lôïi chung daønh cho taát caû caùc tín höõu Kitoâ giaùo vaø nhöõng gì aán ñònh trong caùc ñieàu luaät khaùc, hoï coøn coù nhöõng nghóa vuï vaø quyeàn lôïi ñöôïc noùi tôùi trong nhöõng ñieàu luaät cuûa thieân naøy.
Ñieàu 225: (1) Xeùt vì caùc giaùo daân, cuõng nhö moïi tín höõu khaùc, ñöôïc Thieân Chuùa uûy thaùc laøm vieäc toâng ñoà do pheùp Röûa Toäi vaø pheùp Theâm Söùc, neân hoï coù nghóa vuï toång quaùt vaø coù quyeàn lôïi xeùt nhö töøng caù nhaân hoaëc keát hôïp thaønh hieäp hoäi, phaûi laøm sao ñeå söù ñieäp cöùu roãi cuûa Thieân Chuùa ñöôïc moïi ngöôøi khaép theá giôùi bieát ñeán vaø ñoùn nhaän. Nghóa vuï naøy laïi caøng thoâi thuùc hôn trong nhöõng hoaøn caûnh maø chæ coù theå nhôø caùc giaùo daân, ngöôøi ta môùi coù theå nghe Phuùc AÂm vaø bieát Ñöùc Kitoâ.
(2) Tuøy theo ñieàu kieän rieâng cuûa töøng ngöôøi, caùc giaùo daân cuõng coù boån phaän rieâng phaûi thaám nhaäp vaø kieän toaøn traät töï traàn theá vôùi tinh thaàn Phuùc AÂm; vaø nhö vaäy hoï laøm chöùng cho Ñöùc Kitoâ ñaëc bieät khi ñieàu haønh caùc söï vieäc theá traàn cuõng nhö luùc thi haønh caùc chöùc vuï treân ñôøi.
Ñieàu 226: (1) Nhöõng ai soáng trong baäc vôï choàng theo ôn goïi rieâng, thì coù boån phaän ñaëc bieät phaûi coá gaéng xaây döïng daân Chuùa qua hoân nhaân vaø gia ñình.
(2) Caùc cha meï, vì truyeàn thuï söï soáng cho con caùi neân coù nghóa vuï raát nghieâm troïng vaø quyeàn lôïi giaùo duïc chuùng. Vì theá, traùch nhieäm ñaàu tieân cuûa caùc cha meï Kitoâ giaùo laø lo baûo ñaûm söï giaùo duïc Kitoâ giaùo cho caùc con caùi hôïp vôùi giaùo huaán Giaùo Hoäi.
Ñieàu 227: Caùc giaùo daân coù quyeàn ñöôïc nhìn nhaän söï töï do daønh cho moïi coâng daân trong laõnh vöïc traàn theá. Nhöng khi xöû duïng quyeàn töï do naøy, hoï phaûi lo sao cho moïi haønh ñoäng cuûa hoï ñöôïc thaám nhaäp baèng tinh thaàn Phuùc AÂm, vaø hoï phaû ñeå yù ñeán ñaïo lyù do quyeàn giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi ñeà ra, tuy phaûi traùnh ñeå ñöøng trình baøy yù kieán rieâng cuûa mình trong vaán ñeà coøn ñang tranh luaän nhö laø giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi.
Ñieàu 228: (1) Caùc giaùo daân naøo ñöôïc nhaän thaáy laø coù khaû naêng thì coù naêng caùch ñeå ñöôïc caùc Chuû chaên môøi ñaûm nhaän caùc chöùc vuï trong Giaùo Hoäi vaø caùc nhieäm vuï maø hoï coù theå haønh söû ñöôïc chieáu theo quy taéc luaät ñònh.
(2) Caùc giaùo daân naøo xuaát saéc trong söï hieåu bieát, khoân ngoan vaø thanh lieâm thì coù naêng löïc ñeå giuùp ñôõ caùc chuû chaên cuûa Giaùo Hoäi vôùi tö caùch chuyeân vieân hoaëc coá vaán, keå caû trong caùc hoäi ñoàng tö vaán theo caùc quy taéc luaät ñònh.
Ñieàu 229: (1) Ñeå coù theå soáng theo ñaïo lyù Kitoâ giaùo, vaø ñeå coù theå loan baùo vaø baûo veä ñaïo lyù aáy khi caàn, vaø ñeå coù theå thi haønh phaän vuï mình trong vieäc toâng ñoà, caùc giaùo daân coù nghóa vuï vaø quyeàn lôïi thuû ñaéc söï hieåu bieát ñaïo lyù hôïp vôùi khaû naêng vaø ñieàu kieän rieâng cuûa moãi ngöôøi.
(2) Hoï cuõng coù quyeàn thuû ñaéc söï hieåu bieát saâu xa hôn trong nhöõng thaùnh khoa ñöôïc daïy trong caùc ñaïi hoïc, hoaëc caùc phaân khoa cuûa Giaùo Hoäi hay trong caùc tröôøng daïy ton giaùo, baèng caùch theo caùc lôùp giaûng vaø laáy caùc baèng caáp chuyeân moân.
(3) Cuõng theá, khi hoï ñaõ chu taát nhöõng gì luaät ñoøi buoäc, hoï coù naêng caùch ñeå ñöôïc thaåm quyeàn hôïp phaùp cuûa Giaùo Hoäi uûy nhieäm daïy caùc thaùnh khoa.
Ñieàu 230: (1) Caùc giaùo daân thuoäc nam giôùi coù ñuû tuoåi vaø ñieàu kieän do nghò ñònh cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc aán ñònh, coù theå laõnh taùc vuï ñoïc saùch hoaëc giuùp leã, qua moät nghi leã phuïng vuï ñaõ qui ñònh. Tuy nhieân, vieäc trao taùc vuï naøy khoâng cho hoï quyeàn ñöôïc Giaùo Hoäi trôï caáp hoaëc traû löông.
(2) Caùc giaùo daân coù theå ñöôïc chæ ñònh taïm thôøi ñaûm nhaän vieäc ñoïc saùch trong caùc vieäc phuïng vuï. Cuõng theá, taát caû caùc giaùo daân coù theå thi haønh nhöõng coâng taùc cuûa ngöôøi chuù giaûi, ca tröôûng hoaëc nhöõng coâng taùc khaùc theo quy taéc luaät ñònh.
(3) Nôi naøo nhu caàu Giaùo Hoäi ñoøi hoûi vaø thieáu thöøa taùc vieân, thì caùc giaùo daân duø khoâng coù taùc vuï ñoïc saùch vaø giuùp leã, cuõng coù theå thay theå hoï laøm moät soá vieäc, tæ nhö thi haønh taùc vuï Lôøi Chuùa, chuû toïa caùc buoåi caàu nguyeän, röûa toäi vaø cho röôùc leã theo caùc quy taéc luaät ñònh.
Ñieàu 231: (1) Caùc giaùo daân naøo ñöôïc cöû vaøo coâng taùc ñaëc bieät cuûa Giaùo Hoäi, duø thöôøng xuyeân hay taïm thôøi, thì coù boån phaän thuû ñaéc söï huaán luyeän thích hôïp ñeå coù theå chu toaøn nhieäm vuï cuûa hoï; hoï cuõng coù boån phaän thi haønh nhieäm vuï caùch yù thöùc, taän taâm vaø caàn maãn.
(2) Tuy vaãn giöõ nguyeân veïn ñieàu 230, trieät 1, hoï coù quyeàn ñöôïc nhaän thuø lao xöùng ñaùng tuøy theo ñieàu kieän cuûa hoï, ngoõ haàu hoï coù theå ñöôïc chu caáp xöùng hôïp caùc nhu caàu rieâng cho chính hoï vaø nhu caàu cuûa gia ñình hoï; trong vaán ñeà naøy, phaûi giöõ caùc quy taéc cuûa daân luaät nöõa. Ngoaøi ra, hoï coù quyeàn höôûng baûo hieåm, an ninh xaõ hoäi vaø trôï caáp y teá.
(Nhoùm Dòch Thuaät Vieät ngöõ Boä Giaùo Luaät)