Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm B
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 22 Thöôøng Nieân Naêm B
Phaûi Bieát Kieåm Ñieåm
(Thöù luaät 4,1-2.6-8; Thö Yacoâbeâ 1,17-18.21b-22.27; Tin Möøng Marcoâ 7,1-8.14-15.21-23)
Phuùc AÂm: Mc 7, 1-8a. 14-15. 21-23
"Caùc ngöôi gaùc boû moät beân caùc giôùi raên Thieân Chuùa, ñeå naém giöõ taäp tuïc phaøm nhaân".
Khi aáy, nhöõng ngöôøi bieät phaùi vaø maáy luaät só töø Gieârusalem tuï taäp laïi beân Chuùa Gieâsu, vaø hoï thaáy vaøi moân ñeä Ngöôøi duøng böõa vôùi nhöõng baøn tay khoâng tinh saïch, nghóa laø khoâng röûa tröôùc. Vì theo ñuùng taäp tuïc cuûa tieàn nhaân, nhöõng ngöôøi bieät phaùi vaø moïi ngöôøi Do-thaùi khoâng duøng böõa maø khoâng röûa tay tröôùc, vaø ôû nôi coâng coäng veà, hoï khoâng duøng böõa maø khoâng taém röûa tröôùc. Hoï coøn giöõ nhieàu taäp tuïc khaùc nöõa, nhö röûa cheùn, röûa bình, röûa caùc ñoà ñoàng. Vaäy nhöõng ngöôøi bieät phaùi vaø luaät só hoûi Ngöôøi: "Sao moân ñeä oâng khoâng giöõ taäp tuïc cuûa tieàn nhaân maø laïi duøng böõa vôùi nhöõng baøn tay khoâng tinh saïch?" Ngöôøi ñaùp: "Hôõi boïn giaû hình, Isaia thaät ñaõ noùi tieân tri raát chí lyù veà caùc ngöôi, nhö lôøi cheùp raèng: 'Daân naøy kính Ta ngoaøi moâi mieäng, nhöng loøng chuùng ôû xa Ta. Noù suøng kính Ta caùch giaû doái, bôûi vì noù daïy nhöõng giaùo lyù vaø nhöõng luaät leä loaøi ngöôøi'. Vì caùc ngöôi boû qua caùc giôùi raên Thieân Chuùa, ñeå naém giöõ taäp tuïc loaøi ngöôøi".
Vaø Ngöôøi laïi goïi daân chuùng maø baûo raèng: "Heát thaûy haõy nghe vaø hieåu roõ lôøi Ta. Khoâng coù gì töø beân ngoaøi vaøo trong con ngöôøi maø coù theå laøm cho hoï ra oâ ueá. Chæ coù nhöõng gì töø con ngöôøi xuaát ra, chính nhöõng caùi ñoù môùi laøm cho hoï ra oâ ueá. Vì töø beân trong, töø taâm trí ngöôøi ta xuaát phaùt nhöõng tö töôûng xaáu: ngoaïi tình, daâm oâ, gieát ngöôøi, troäm caép, tham lam, ñoäc aùc, xaûo traù, laêng loaøn, ganh tò, vu khoáng, kieâu caêng, ngoâng cuoàng. Taát caû nhöõng söï xaáu ñoù ñeàu ôû trong maø ra, vaø laøm cho ngöôøi ta ra oâ ueá".
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät XXII Thöôøng Nieân Naêm B
Thöù luaät 4,1-2.6-8; Thö Yacoâbeâ 1,17-18.21b-22.27; Tin Möøng Marcoâ 7,1-8.14-15.21-23
Gaëp hoaøn caûnh phaûi thöùc thôøi, con ngöôøi thöôøng hay do döï. Nhieàu khi khoâng phaûi vì sôï haõi, ngaïi nguøng; nhöng vì löông taâm baát an vaø bò giaèng co. Moät beân laø nhöõng nguyeân taéc luaân lyù vaø ñaïo ñöùc tröôùc ñaây; vaø beân kia laø nhöõng ñoøi hoûi môùi cuûa hoaøn caûnh. Laøm sao ñeå khoâng thaùi quaù vaø cuõng khoâng baát caäp, khoâng caáp tieán cuõng khoâng baûo thuû, maø chæ tieán boä hoaëc tieân tieán? Chaéc chaén phaûi vaän duïng oùc saùng taïo. Nhöng coù leõ cuõng khoâng neân queân nhöõng baøi hoïc cuûa lòch söû. Vaø Saùch Thaùnh cuõng laø moät kho taøng khoân ngoan ngay caû veà phöông dieän naøy. Nhöõng baøi ñoïc Kinh Thaùnh hoâm nay laø moät thí duï. Chuùng ta seõ thaáy vöøa phaûi trung thaønh vôùi caùc nguyeân taéc ñaïo ñöùc, vöøa phaûi saùng suoát tieán boä. Xin Chuùa cho chuùng ta bieát hieåu lôøi cuûa Ngöôøi.
1. Phaûi Choïn Ñöôøng Soáng
Baøi saùch Thöù luaät gôïi leân moät lòch söû ñaày bieán coá. Beà ngoaøi ñoù laø nhöõng lôøi Moâseâ troái cho daân tröôùc khi oâng töø giaõ coõi traàn. OÂng ñang ôû beân kia soâng Yorñan, bieát mình khoâng ñöôïc vaøo Ñaát Höùa. Daân seõ ñöôïc vaøo. Nhöng ôû ñoù hoï seõ coù ñöôïc haïnh phuùc khoâng? Taát caû tuøy thuoäc ôû thaùi ñoä cuûa hoï trung thaønh ñoái vôùi Chuùa... Theá maø kinh nghieäm nhöõng naêm laõnh ñaïo daân cho Moâseâ bieát Israel khoâng phaûi laø moät daân vöøa. Hôi gaëp hoaøn caûnh môùi laø hoï ñaõ saün saøng ñi deäu daïo, chöù khoâng nhaát möïc ngay thaúng theo ñöôøng loái cuûa Chuùa. Theá neân loøng thöông daân ñaõ thoâi thuùc Moâseâ noùi leân nhöõng lôøi cuoái cuøng naøy, khoâng phaûi ñeå hoï giöõ ngaøy nay, ngaøy mai, nhöng moïi ngaøy trong ñôøi soáng vaø moïi theá heä trong lòch söû.
OÂng coù theå laøm ñöôïc coâng vieäc aáy khoâng?
Lôøi khuyeân cuûa moät ngöôøi coù theå coù giaù trò cho moïi theá heä loaøi ngöôøi khoâng?
Moâseâ ñaõ khoâng quaù töï phuï ö?
Con ngöôøi cuûa oâng khoâng phaûi nhö vaäy. Ñaây chæ laø nhöõng lôøi ngöôøi ta gaùn cho oâng. Vaø chaéc chaén oâng sung söôùng laõnh vinh döï naøy. Nhöõng lôøi ñoù hôïp yù vôùi oâng. Vaø nhaát laø chuùng khoâng phaûi laø cuûa rieâng caù nhaân moät taùc giaû naøo. Chuùng laø thaønh quaû cuûa moät tinh thaàn trung kieân qua nhieàu theá heä lòch söû cuûa daân Chuùa. Vaø tinh thaàn naøy ñaõ baét ñaàu töø Moâseâ.
Quaû vaäy, saùch Thöù Luaät laø taùc phaåm cuûa tinh thaàn daân Chuùa. Noù thu goùp caùc suy tö chaân chính cuûa nhieàu theá heä lòch söû. Ngöôøi ta coi Moâseâ laø taùc giaû chæ vì moïi suy tö ôû ñaây ñeàu phaùt xuaát töø giao öôùc vaø chæ muoán trung thaønh vôùi giao öôùc Sinai. Giaù trò cuûa noù naèm ôû choã noù laø nhöõng baøi hoïc ruùt ra töø nhieàu kinh nghieäm soáng. Chuùng ta coù theå tin ôû nhöõng lôøi khuyeân cuûa saùch naøy vì coù theå noùi ngay hoaøn caûnh môùi vöøa ñeán vôùi chuùng ta, noù cuõng ñaõ traûi qua.
Vaäy, môû ñaàu baøi saùch ñoù hoâm nay, Moâseâ noùi vôùi moïi ngöôøi: “Haõy nghe”. Ñoù laø tieáng noùi cuûa ngöôøi khoân, ñaày kinh nghieäm. Vaø Moâseâ noùi tieáp. Caùc ngöôi haõy giöõ leänh truyeàn ñeå ñöôïc soáng vaø ñöôïc ñaát höùa. Ñoù laø ñieàu khoâng ñöôïc tranh luaän baøn caõi. Laø vaán ñeà moät soáng moät cheát, coù theá thoâi. Giöõ Luaät Chuùa thì soáng, baèng khoâng thì cheát. Maø cheát vaø soáng ôû ñaây coù yù nghóa thöïc teá cuï theå chöù khoâng boùng baåy. Thieân Chuùa chæ ban Ñaát Höùa vaø caùc Lôøi Höùa cuûa Ngöôøi cho keû giöõ Luaät. Keû khoâng giöõ Luaät, khoâng coù choã ñöùng, khoâng coù nôi töïa, noù seõ hö vong.
Öôùc gì chuùng ta khoâng bao giôø queân nguyeân taéc naøy. Gaëp hoaøn caûnh môùi meû ñeán ñaâu ñôøi soáng con ngöôøi vaãn phaûi naém giöõ moät soá Luaät ñieàu. Vöùt boû moïi söï, keå caû nguyeân taéc phaûi giöõ luaät vaø phaûi soáng coù kyû luaät, laø bieán mình trôû neân boït soùng ñeå tuøy gioù ñaùnh ñi. Con ngöôøi sinh ra coù goác. Ñôøi soáng con ngöôøi phaûi coù phöông höôùng. Chuùng ta phaûi choïn ñöôøng soáng, nhö lôøi Moâseâ noùi hoâm nay.
Tuy nhieân oâng raát thaän troïng. OÂng noùi: Khoâng ñöôïc theâm gì vaøo luaät Chuùa, cuõng khoâng ñöôïc xeùn bôùt. Vaø ñoù laø ñieàu khoâng deã. Noù ñoøi ngöôøi ta luoân luoân phaûi kieåm ñieåm thaønh khaån tröôùc maët Chuùa. Tieác thay, con ngöôøi laïi ít khi muoán ñeán tröôùc nhan Ngöôøi. Hoï luoân muoán löu laïi nôi theá giôùi taïo vaät. Coù khi löông taâm ray röùt, thuùc ñaåy hoï ñi gaëp Chuùa, thì hoï laïi löôøi bieáng laáy moät taïo vaät laøm ngaãu töôïng ñeå thay theá cho Ngöôøi. Roài hoï nghó ra nhöõng yeâu caàu cuûa ngaãu töôïng aáy. Daàn daàn hoï khoâng coøn nhôù vaø soáng theo Luaät chuùa nöõa nhöng ñaõ laáy truyeàn thoáng vaø taäp quaùn loaøi ngöôøi laøm luaät soáng. Baøi Tin Möøng hoâm nay seõ cho chuùng ta thaáy roõ ñieàu naøy. Nhöng Moâseâ, ngay töø ñaàu ñaõ caûnh giaùc ngöôøi ta. OÂng daïy phaûi luoân luoân tìm ra yù Chuùa. Chæ coù noù laø leõ soáng cuûa con ngöôøi vaø laø ñöôøng daãn hoï ñeán söï soáng.
Ai giöõ ñuùng luaät Chuùa seõ luoân luoân coù theå töï phuï. Hoï seõ laø ngöôøi “khoân ngoan minh maãn ôû tröôùc maét caùc daân”, vì nhöõng ñieàu hoï giöõ thaät laø nhöõng phaùn quyeát coâng minh. Hôn theá nöõa, caùc daân seõ thaáy raèng seõ traûi qua caùc thôøi ñaïi vaø caûnh ñôøi tang boàng maø luaät phaùp vaãn nhö vaäy, thì laø daáu noù khoâng do loøng ngöôøi thay ñoåi laøm ra, nhöng phaûi do Ñaáng vónh cöûu baát bieán ñaõ phaùn quyeát. Vaø nhö theá thaät laø haïnh phuùc vaø vinh döï cho daân toäc, cho con ngöôøi ñöôïc Thieân Chuùa ôû gaàn vaø chaêm soùc nhö vaäy.
Nhöõng suy nghó cuûa saùch Thöù Luaät roõ raøng raát saâu xa. Noù khieán chuùng ta tin töôûng vaøo nguyeân taéc. Ñoù laø leõ soáng. Vaø ñoù laø vinh döï. Khoâng phaûi Moâseâ ñaõ töï yù noùi leân ñöôïc nhöõng lôøi chaân thaät treân ñaây. Ñoù laø kinh nghieäm cuûa caû moät daân toäc traûi qua cuoäc ñôøi beå daâu vaø soùng gioù. Ñaây coøn laø daân toäc ñöôïc Thieân Chuùa löïa choïn vaø höôùng daãn. Theá neân, nhöõng lôøi saùch Thöù Luaät hoâm nay ñuùng ra laø tieáng noùi cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn vaø cuûa chính Thieân Chuùa. Ngöôøi maïc khaûi cho chuùng ta chaân lyù naøy: neáu con ngöôøi muoán soáng vaø chieám ñöôïc ñaát höùa, töùc laø haïnh phuùc, hoï phaûi giöõ luaät. Vaø phaûi giöõ vaø chæ giöõ ñuùng luaät cuûa Ngöôøi. Khoâng nhöõng ñoù laø ñöôøng soáng cho hoï maø coøn laø vinh döï ôû tröôùc maét caùc daân. Ai hieåu nhö vaäy maø coøn coù theå soáng nhö khoâng coù nguyeân taéc vaø phöông höôùng? Vaø gaëp hoaøn caûnh ñoåi ñôøi, ai töôûng raèng chæ caàn “cho de” nhöõng nguyeân taéc cuõ maø khoâng chaáp haønh nhöõng leänh truyeàn môùi? Moïi tình hình môùi chæ laø cô hoäi ñeå khaùm phaù ra nhieäm vuï môùi. Ñoù laø ñieàu ít khi ngöôøi ta muoán laøm, nhö ngöôøi Dothaùi trong baøi Tin Möøng hoâm nay. Nhöng chuùng ta haõy nghe lôøi Ñöùc Yeâsu daïy.
2. Phaûi Bieát Kieåm Ñieåm
Ngöôøi laïi ñuïng ñoä vôùi boïn Bieät phaùi vaø Luaät só. Noùi ñuùng hôn, boïn ngöôøi baûo thuû vaø laïc haäu naøy chæ muoán rieát Ngöôøi vaøo kyû luaät. Hoï thaáy moân ñoà cuûa Ngöôøi khoâng röûa tay tröôùc khi duøng böõa. Theá laø hoï ñuøng ñuøng taán coâng: “Vì leõ gì maø moân ñoà cuûa oâng khoâng giöõ leä truyeàn cuûa tieàn nhaân?” Hoï noùi nhö ai cuõng soáng trong moâi tröôøng cuûa hoï. Tieàn nhaân cuûa hoï laø ai? Leä truyeàn aáy coù töø hoài naøo? Moâseâ ñaõ chaúng noùi trong saùch Thöù luaät raèng: ñöøng theâm thaét, xeùn bôùt Luaät Chuùa sao? Ñöùc Yeâsu laïi coøn thaáy boä maët giaû hình, giaû ñaïo ñöùc, giaû nhaân nghóa cuûa hoï nöõa. Theá neân Ngöôøi traû lôøi vaø soi saùng cho hoï hai ñieåm. Moät laø hoï ñaõ gaït leänh truyeàn cuûa Thieân Chuùa, maø coá thuû laáy leä truyeàn cuûa loaøi ngöôøi. Vaø hai laø hoï chæ chuù troïng röûa tay beân ngoaøi maø khoâng thanh taåy loøng trí beân trong. Noùi ñuùng ra, Ñöùc Yeâsu ñaõ hoûi quaät laïi hoï hôn laø chæ traû lôøi cho caâu hoûi. Ngöôøi khoâng caét nghóa vì sao caùc moân ñoà khoâng röûa tay tröôùc khi duøng böõa; nhöng laïi vaïch ra cho boïn Bieät phaùi vaø Luaät só bieát ñôøi soáng cuûa hoï khoâng voâ toäi ñaâu. Noù coøn xaáu xa laø khaùc. Vì noù khoâng giöõ luaät Chuùa, moät chæ laøm theo taäp tuïc. Noù chæ chaûi chuoát boä maët beân ngoaøi vaø ñeå yeân ao tuø dô nhôùp nôi taâm hoàn.
Nhieàu ngöôøi khoâng thích caâu Ñöùc Yeâsu ñaõ noùi veà ñieàu gì töï beân ngoaøi maø vaøo buïng khoâng laøm cho ngöôøi ta ra oâ ueá, nhöng moïi ñieàu xaáu xa laøm oâ ueá ñeàu töï beân trong maø xuaát ra. Nhöng chuùng ta haõy hieåu thaùi ñoä quyeát lieät cuûa Ngöôøi... ÔÛ thôøi baáy giôø, ngöôøi Dothaùi coù nhöõng phaân bieät raát vaät chaát veà nhöõng gì saïch vaø dô. Neáp soáng ñaïo cuûa hoï caên cöù vaøo nhöõng vieäc giöõ luaät leä naøy. Ñeán noãi hoï khoâng coøn ñeå yù ñeán tö caùch cuûa taâm hoàn, maø chæ coøn quan taâm ñeán nhöõng caùi hình thöùc. Ñöùc Yeâsu goïi hoï laø boïn giaû hình, laø coù cô sôû. Chuùng ta haõy nhôù ñeán moät ngöôøi nhö Pheâroâ. Moät ngaøy kia, gaàn ñeán giôø aên tröa. OÂng ñoùi buïng vaø thieáp nguû ñi. Vaø oâng mô thaáy Chuùa baûo phaûi aên môù eách nhaùi trong taám meàn ôû treân trôøi thaû xuoáng. Phaûn öùng cuûa oâng laø cuûa Dothaùi giaùo. OÂng laéc ñaàu baûo raèng ñaây laø vaät dô, ngöôøi ñaïo ñöùc khoâng ñöôïc aên keûo ra oâ ueá. OÂng cuõng coá thuû leä truyeàn cuûa loaøi ngöôøi maø gaït leänh truyeàn cuûa Chuùa vöøa baûo oâng. Ñeán noãi Chuùa phaûi nhaéc nhôû cho oâng raèng: Nhöõng gì Thieân Chuùa ñaõ taåy saïch thì ñöøng goïi laø dô nöõa!
Töïu trung, oùc vuï hình thöùc vaãn thaät laø khoù chöõa. Laâu ngaøy noù thi haønh leä truyeàn cuûa loaøi ngöôøi vaø queân leänh truyeàn cuûa Thieân Chuùa, thaønh ra coù luùc noù daùm vòn vaøo leä truyeàn cuûa phaøm nhaân ñeå cöôõng laïi leänh truyeàn cuûa Ñaáng Toái Cao. Kh6ng nhöõng noù ña laáy ngaãu töôïng thay cho Thieân Chuùa maø coøn ñi ñeán choã duøng ngaãu töôïng nghòch laïi Ngaøi.
Ñöùc Yeâsu hoâm nay muoán maïc khaûi ñieàu ñoù. Ngöôøi muoán ngöôøi ta phaûi kieåm ñieåm laïi ñôøi soáng toân giaùo vaø ñaïo ñöùc cuûa mình. Vaø ñeå khoûi tieáp tuïc laàm laïc, ngöôøi khuyeân moïi ngöôøi haõy baét ñaàu röûa saïch loøng mình, ñeå nguoàn coù trong thì nhöõng doøng tö töôûng chaïy ra töø taâm hoàn môùi saïch. Coâng vieäc naøy ai cuõng phaûi laøm vaø phaûi laøm ñi laøm laïi. Baøi thö Yacoâbeâ khi aáy seõ coù giaù trò thieát thöïc.
3. Phaûi Chòu Laáy Lôøi
Goïi ñaây laø moät thö thì cuõng chæ laø caùch noùi. Ñuùng ra noù laø moät baûn vaên giaùo huaán caùc tín höõu. Ngöôøi ta khoâng neân tìm ôû ñaây nhöõng tö töôûng ñoäc ñaùo. Nhöng ñoïc xong ai cuõng caûm thaáy taùc giaû böùc thö naøy raát thaønh taâm. OÂng ñoøi tin-haønh nhaát thieát phaûi ñi ñoâi; khoâng ñöôïc nhò taâm vaø ñi deäu daïo, töùc laø ñöøng nghó raèng coù theå laøm toâi Thieân Chuùa maø loøng laïi chieàu theo theá gian ñöôïc. Nhöõng caâu ñaàu tieân ñoïc trong phuïng vuï hoâm nay ñaõ noùi roõ vì sao nhö vaäy. Taùc giaû vieát: “Ôn toát laønh, loäc troïn haûo, heát thaûy ñeàu do treân, xuoáng töø Cha caùc tinh sao saùng laùng; nôi Ngöôøi khoâng coù bieán dòch, hay vì xoay vaàn maø khuaát boùng”. Môùi ñoïc chuùng ta coù theå thaáy khoù hieåu. Nhöng ñaây laø nhöõng lôøi quan troïng. Taùc giaû noùi ñeán nguoàn goác, caên nguyeân, cô sôû cuûa loøng ñaïo ñöùc chaân thaät.
Quaû vaäy loøng ñaïo ñöùc cuûa chuùng ta khoâng xaây treân nhöõng caùi gì ñoåi thay, khi saùng khi môø. Khoâng, noù laø ôn Chuùa ban. Ngöôøi laø Ñaáng taïo hoùa. Ngöôøi ñaõ döïng neân tinh tuù. Ngöôøi laø Ñaáng hoaøn toaøn saùng laùng, chaúng bao giôø coù theå môø toái vì Ngöôøi chaúng bao giôø thay ñoåi vaø khuaát boùng. Noùi raèng caùc nguyeân taéc ñaïo ñöùc caên baûn coù theå thay ñoåi vaø chaâm chöôùc ñöôïc laø noùi ñeán moät thöù ñaïo ñöùc khoâng laáy Chuùa laøm neàn taûng vaø nguoàn goác. Moâseâ trong saùch Thöù luaät ñaõ noùi: ñöøng theâm thaét bôùt xeùn luaät Chuùa cuõng laø noùi theo nghóa ñoù. Vaø cuõng vì vaäy trong baøi Tin Möøng, Ñöùc Yeâsu baûo phaûi luoân thanh taåy taâm hoàn.
ÔÛ ñaây Yacoâbeâ cuõng daïy “phaûi khöû tröø moïi thöù ueá nhô vaø khieâm nhu chòu laáy lôøi voán ñaõ ñöôïc gieo saün trong loøng”. Ngöôøi muoán heát thaûy haõy thanh taåy moïi duïc voïng vaø leä truyeàn ñeå laøm saùng toû Lôøi Tin Möøng cöùu ñoä ñaõ ñöôïc gieo vaøo loøng tín höõu khi laõnh nhaän ñöùc tin. Ñoù khoâng phaûi chæ laø Lôøi chaân lyù, nhöng coøn laø chính Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa ñaõ giaùng sinh laøm ngöôøi vaø baây giôø coøn maàu nhieäm löu laïi trong caùc taâm hoàn trong saïch. Chính lôøi ñoù môùi cöùu ñöôïc linh hoàn chuùng ta khi chuùng ta chæ nghe tieáng Ngöôøi.
Vaø Ngöôøi khoâng chaáp nhaän cho chuùng ta tin Ngöôøi vaø mang danh hieäu Kitoâ höõu cuûa Ngöôøi maø khoâng thi haønh leänh truyeàn cuûa Ngöôøi. Vaø leänh truyeàn aáy laø haõy yeâu thöông anh em, nhö lôøi Yoan vieát; hay nhö lôøi Yacoâbeâ noùi hoâm nay laø: vieáng thaêm coâ nhi quaû phuï... Chính neáp soáng baùc aùi chaân chính naøy giöõ gìn chuùng ta khoâng “bôïn veát nhô cuûa theá gian”.
Nhö vaäy caû ba baøi Kinh Thaùnh hoâm nay ñaõ cho chuùng ta phöông höôùng ñeå soáng ñaïo ñöùc. Duø hoaøn caûnh coù ñoåi thay vaø tình hình coù môùi meû, ngöôøi tín höõu vaãn phaûi soáng coù nguyeân taéc. Dó nhieân khoâng ñöôïc baét chöôùc ngöôøi Dothaùi laáy leä truyeàn cuûa loaøi ngöôøi laøm chaân lyù baát di chuyeån; vaø teä hôn coøn vòn vaøo noù ñeå khöôùc töø leänh truyeàn cuûa Thieân Chuùa. Khoâng, hoaøn caûnh môùi chæ ñem laïi cho chuùng ta cô hoäi kieåm ñieåm laïi ñôøi soáng cuûa mình; khoâng phaûi chæ nhìn vaøo nhöõng caùi beân ngoaøi, nhöng phaûi ñi saâu vaøo taâm hoàn, ñeå gaït boû nhöõng lôùp buïi oâ ueá ñaày gian taø haàu tìm ra Lôøi Chuùa vaø hình aûnh cuûa Ngöôøi ñaõ ñöôïc gieo saün vaø in saün trong taâm khaûm. AÙnh saùng cuûa Chuùa seõ loùe leân. Tieáng noùi cuûa Ngöôøi seõ trong treûo. Chuùng ta ñi theo aùnh saùng ñoù vaø thi haønh tieáng noùi ñoù thì seõ ñaïo ñöùc chaân thaät. Vaø moïi ngöôøi seõ thaáy chuùng ta baùc aùi hôn vì ñaïo Chuùa laø baùc aùi.
Giôø ñaây chuùng ta söûa soaïn taâm hoàn ñoùn Chuùa vaøo loøng ñeå töø ñoù moïi gioøng tö töôûng bieán ra haønh ñoäng cuûa ñôøi soáng chuùng ta trôû neân ñaïo ñöùc, trong laønh.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)