Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm B
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 6 Phuïc Sinh Naêm B
Moät Hoäi Thaùnh Soáng Loøng Meán Chuùa Yeâu Ngöôøi
(Cv 10,25-26.34-35.44-48; 1Yn 4,7-10; Yn 15,9-17)
Phuùc AÂm: Yn 15, 9-17
"Khoâng coù tình yeâu naøo lôùn hôn tình yeâu cuûa ngöôøi thí maïng vì baïn höõu mình".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu phaùn cuøng caùc moân ñeä raèng: "Nhö Cha ñaõ yeâu meán Thaày, Thaày cuõng yeâu meán caùc con. Haõy ôû laïi trong tình yeâu cuûa Thaày. Neáu caùc con tuaân leänh Thaày truyeàn, caùc con seõ ôû trong tình yeâu cuûa Thaày, cuõng nhö Thaày ñaõ giöõ leänh truyeàn cuûa Cha Thaày, neân Thaày ôû laïi trong tình yeâu cuûa Ngöôøi. Thaày noùi vôùi caùc con ñieàu ñoù ñeå nieàm vui cuûa Thaày ôû trong caùc con, vaø nieàm vui cuûa caùc con ñöôïc troïn veïn. Ñaây laø leänh truyeàn cuûa Thaày: Caùc con haõy yeâu meán nhau, nhö Thaày ñaõ yeâu meán caùc con. Khoâng coù tình yeâu naøo lôùn hôn tình yeâu cuûa ngöôøi thí maïng vì baïn höõu mình. Caùc con laø baïn höõu cuûa Thaày, neáu caùc con thi haønh nhöõng ñieàu Thaày truyeàn. Thaày khoâng coøn goïi caùc con laø toâi tôù, vì toâi tôù khoâng bieát vieäc chuû laøm; Thaày goïi caùc con laø baïn höõu, vì taát caû nhöõng gì Thaày ñaõ nghe bieát nôi Cha Thaày, thì Thaày ñaõ cho caùc con bieát. Khoâng phaûi caùc con ñaõ choïn Thaày, nhöng chính Thaày ñaõ choïn caùc con, vaø ñaõ caét ñaët ñeå caùc con ñi vaø mang laïi hoa traùi, vaø ñeå hoa traùi caùc con toàn taïi, ñeå nhöõng gì caùc con xin Cha nhaân danh Thaày, Ngöôøi seõ ban cho caùc con. Thaày truyeàn cho caùc con ñieàu naøy laø caùc con haõy yeâu meán nhau".
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät 6 Phuïc Sinh Naêm B
Cv 10,25-26.34-35.44-48; 1Yn 4,7-10; Yn 15,9-17
Chuùng ta coù theå nghó nhöõng baøi Kinh Thaùnh hoâm nay khoâng daïy chuùng ta ñieàu naøo môùi meû hôn caùc Chuùa nhaät tröôùc. Vaãn nhöõng giaùo lyù phaûi löu laïi trong loøng meán Chuùa vaø yeâu thöông anh em. Nhöng ñoù laø nhöõng ñieàu luoân luoân phaûi ñöôïc ñaøo saâu theâm. Vaø khi ñoù chuùng seõ môû ra nhöõng chaân trôøi luoân luoân môùi.
Quaû vaäy, Hoäi Thaùnh laø ñeà taøi suy nghó cuûa Phuïng vuï trong suoát muøa Phuïc sinh. Hoâm nay caùc baøi Kinh Thaùnh cuõng noùi veà ñeà taøi ñoù, nhöng döôùi aùnh saùng môùi vaø theo quan ñieåm môùi, khieán nhöõng giaùo lyù veà loøng meán Chuùa yeâu ngöôøi laø luaät soáng cuûa Hoäi Thaùnh, cuõng ñöôïc khai trieån phong phuù hôn.
Chuùng ta haõy baét ñaàu baèng saùch Coâng vuï caùc Toâng ñoà ñeå haân hoan tröôùc moät hieän töôïng môùi.
1. Moät Hoäi Thaùnh Ñang Phaùt Trieån
Pheâroâ böôùc vaøo nhaø oâng Corneâlioâ. Ñoù laø moät söï môùi meû chöa bao giôø thaáy xaûy ra... Pheâroâ laø moät ngöôøi Dothaùi, tröôùc kia laøm ngheà chaøi löôùi vaø baây giôø laø thuû laõnh cuûa moät ñaïo môùi thaønh hình. Maëc duø môùi vaø bò ñaïo cuõ ñaøn aùp, thöù toân giaùo naøy vaãn giöõ neà neáp cuûa Dothaùi giaùo. Pheâroâ vaø caáp laõnh ñaïo vaãn ñinh ninh vaø haõnh dieän tieáp noái söï nghieäp cuûa Israel cuõ. Tin Möøng cöùu ñoä maø hoï vöøa laõnh nhaän ñeå ñem ñi rao giaûng khaép nôi, theo hoï nghó, ñaõ ñöôïc höùa ban cho con caùi Israel maø thoâi. Theá neân hoï khoâng heà coù yù töôûng tieáp xuùc vôùi daân ngoaïi. Hoï coøn sôï vieäc ñoù nöõa, vì noù seõ laøm hoï ra oâ ueá theo quan nieäm saïch vaø dô cuûa Dothaùi giaùo.
Coøn phía beân oâng Corneâlioâ, thaønh kieán cuõng nhieàu vaø naëng laém. OÂng laø quan ôû “maãu quoác” sang ñaây cai trò, vì khi aáy Dothaùi laø ñaát baûo hoä cuûa ñeá quoác Roâma. Laøm sao oâng coù theå coù yù töôûng sai ngöôøi ñi môøi moät anh ngö phuû ngöôøi Dothaùi ñeán ñeå daïy khoân cho mình?
Tuy nhieân Pheâroâ vaø Corneâlioâ, hai con ngöôøi cuûa hai theá giôùi vaø cuûa hai neàn vaên minh raát khaùc nhau, vaø kình ñòch nhau nöõa, laïi coù chung moät maãu soá. Hoï ñeàu “kính giôùi Thieân Chuùa vaø laøm laønh, neân ñeàu ñöôïc Thieân Chuùa chieáu coá” (c.36). Ngöôøi cho Pheâroâ thaáy moät thò kieán vaø baûo phaûi nuoát caû nhöõng vaät maø Pheâroâ vaãn baûo laø dô. Vaø Ngöôøi sai moät thaàn söù ñeán noùi vôùi Corneâlioâ phaûi cöû ngöôøi ñi môøi Pheâroâ ñang ôû nhaø moät ngöôøi thôï thuoäc da ñeán, ñeå caû nhaø ñöôïc cöùu ñoä. Caû Pheâroâ laãn Corneâlioâ ñeàu ñaõ vaâng lôøi. Vaø chuùng ta thaáy coù cuoäc gaëp gôõ hoâm nay nhö lôøi saùch Coâng vuï keå.
Moãi ngöôøi chuùng ta veà nhaø haõy tìm ñoïc laïi caâu chuyeän töø ñaàu chí cuoái. Noù raát deã hieåu vaø höùng thuù. Phuïng vuï ôû ñaây chæ trích moät vaøi ñoaïn caàn thieát ñeå laøm noåi baät moät hai yù töôûng.
Tröôùc heát nhö chuùng ta vöøa xem, baøi saùch muoán nhaán maïnh ñeán tình thöông cuûa Chuùa ñoái vôùi moïi con ngöôøi coù loøng ñaïo ñöùc vaø coù thieän yù. Ngöôøi khoâng taây vò vaø kyø thò ai, duø cho hoï thuoäc daân toäc vaø neàn vaên hoaù naøo. Ôn cöùu ñoä cuûa Ngöôøi, tuy ñi qua ngöôøi Dothaùi, nhöng vaãn muoán ñeán vôùi heát moïi daân toäc. Vaø Israel ñích thöïc laø Nöôùc Trôøi môû roäng cho moïi ngöôøi coù nieàm tin chöù khoâng phaûi laø queâ höông cuûa nguyeân nhöõng ngöôøi coù daáu caét bì trong xaùc thòt.
Ñieàu naøy ñoái vôùi chuùng ta ngaøy nay laø chaân lyù hieån nhieân. Nhöng ôû thôøi Pheâroâ vaø Corneâlioâ, ñoù laø ñieàu khoâng theå töôûng töôïng ñöôïc. Böùc töôøng ñaõ ñöôïc döïng leân giöõa Dothaùi vaø daân ngoaïi, daøi, roäng vaø chaéc hôn Vaïn Lyù Tröôøng Thaønh nhieàu. Hoâm nay trong baøi saùch Coâng vuï naøy, noù ñaõ bò choïc thuûng, chöù chöa bình ñòa ñaâu. Pheâroâ ñaõ ñi qua ñeå ñöa ôn cöùu ñoä töø Dothaùi sang daân ngoaïi. Nhöng phaûi ñôïi Phaoloâ, vaø nhieàu toâng ñoà khaùc laøm vieäc maïnh meõ thì loái ñi kia môùi daàn daàn roäng ra, khieán böùc töôøng phaân reõ giöõa hai beân seõ coù ngaøy bình ñòa hoaøn toaøn. Saùch Coâng vuï sau naøy seõ cho thaáy coù nhieàu löïc löôïng muoán bòt laïi caùi loái ñi maø Pheâroâ ñaõ môû ra hoâm nay. Nhieàu tín höõu goác Dothaùi vaãn muoán phaûn ñoái vieäc thaâu nhaän daân ngoaïi vaøo saûn nghieäp cuûa caùc lôøi höùa, neáu khoâng chòu Dothaùi hoùa, töùc laø giöõ moät soá taäp tuïc cuûa Dothaùi. Nhöng söùc loaøi ngöôøi naøo cöôõng laïi ñöôïc loøng thöông cuûa Chuùa?
Laø vì khoâng phaûi Corneâlioâ hay Pheâroâ ñaõ coù saùng kieán vaø can ñaûm choïc thuûng ñöôïc böùc töôøng chia reõ vaïn nieân kia. Baøi saùch Coâng vuï hoâm nay thuaät laïi: ñoù laø vieäc Thieân Chuùa laøm. Chính Ngöôøi duøng Pheâroâ vaø Corneâlioâ ñeå ñöa Hoäi Thaùnh môû sang taát caû theá giôùi. Chính Ngöôøi saùng taïo con ñöôøng Tin Möøng cöùu ñoä ñi vaøo loøng caùc daân toäc.
Theá neân, phuïng vuï hoâm nay chæ trích laïi caâu ñaàu tieân trong baøi giaûng cuûa Pheâroâ: “Thieân Chuùa khoâng heà taây vò, nhöng baát cöù nôi daân toäc naøo, ai kính sôï Ngöôøi vaø laøm laønh ñeàu ñöôïc Ngöôøi vui loøng chieáu nhaän”. OÂng ñaõ noùi leân loøng thöông yeâu roäng lôùn cuûa Thieân Chuùa muoán oâm aáp heát moïi daân toäc. Thieän chí cuûa ngöôøi ta chæ nhö maûnh ñaát saün saøng ñeå haït gioáng Tin Möøng gieo xuoáng maø thoâi. Noù buoäc ñoùng vai troø chuû ñoäng, nhöng chæ laø chuaån bò vaø ñoùn nhaän. Chính Thieân Chuùa chuû trì vaø laõnh ñaïo lòch söû. Chính Thieân Chuùa muoán vaø ñöa caùc daân toäc vaøo tình yeâu cöùu ñoä.
Roài phuïng vuï boû qua taát caû baøi giaûng cuûa Pheâroâ, ñeå keát thuùc baèng vieäc moâ taû ôn Thaùnh Thaàn ñaõ xuoáng treân caùc ngöôøi nghe, khieán Pheâroâ phaûi söûng soát noùi raèng: “Ai coù theå ngaên caám nhöõng ngöôøi naøy chòu thanh taåy, nhöõng keû ñaõ chòu laáy Thaùnh Thaàn moät theå nhö chuùng ta?”. Nghóa laø moät laàn nöõa, chuùng ta laïi thaáy yù Chuùa muoán cöùu ñoä daân ngoaïi, ñieàu maø Hoäi Thaùnh cho tôùi luùc baáy giôø chöa nhaän ra moät caùch cuï theå vaø chaéc chaén.
Nhö vaäy baøi saùch Coâng vuï hoâm nay khoâng ñem ñeán cho daân Chuùa moät giaùo lyù môùi sao? Roõ raøng Hoäi Thaùnh cuûa Chuùa töø nay phaûi môû roäng, môû xa; phaûi nhìn xem ôn Chuùa ñang laøm vieäc nôi caùc daân toäc; phaûi noàng nhieät ñoùn nhaän nhöõng ngöôøi tröôùc ñaây xa laï vaøo gia ñình cuûa Chuùa; phaûi heát töï toân vì daân ngoaïi cuõng ñaõ chòu laáy Thaùnh Thaàn nhö theå chuùng ta.
Moät baøi hoïc nhö theá voâ cuøng phong phuù vaø chöa maát giaù trò töùc thôøi ñaâu. Cho ñeán nay, chuùng ta vaø giaùo xöù chuùng ta khoâng coù neáp soáng böng bít vôùi löông daân vaø xaõ hoäi hay sao? YÙ Chuùa trong baøi saùch Coâng vuï hoâm nay daïy baûo chuùng ta khoâng ñöôïc nhö vaäy nöõa. Vaø thaùi ñoä môùi naøy khoâng phaûi chæ coù heä tôùi töông quan cuûa chuùng ta vôùi nhöõng con ngöôøi vaø taäp theå chöa Kitoâ giaùo, maø coøn chi phoái caû neáp soáng noäi boä vaø noäi taâm cuûa coäng ñoaøn daân Chuùa nöõa. Ñieàu naøy chuùng ta seõ nhôø hai baøi Thaùnh thö vaø Tin Möøng ñeå tìm hieåu.
2. Moät Hoäi Thaùnh Soáng Loøng Meán Chuùa Yeâu Ngöôøi
Vì hai baøi ñoïc naøy cuûa cuøng moät buùt phaùp laáy teân laø Yoan vaø cuøng noùi veà moät ñeà taøi, neân chuùng ta seõ hoïc chung, khoâng phaân bieät baøi Thaùnh thö vaø baøi Tin Möøng. Caû hai ñeàu noùi veà loøng meán Chuùa yeâu ngöôøi. Caû hai ñeàu nhaán maïnh vieäc yeâu ngöôøi, nhöng daïy raèng noù phaùt xuaát töø loøng meán Chuùa.
Ñaáy laø luaän lyù cuûa Yoan duøng mieäng löôõi Ñöùc Yeâsu maø noùi: Nhö Cha ñaõ yeâu meán Ta, Ta ñaõ yeâu meán caùc ngöôi... Caùc ngöôi laø baïn höõu cuûa Ta, neáu caùc ngöôi laøm ñieàu Ta truyeàn daïy caùc ngöôi laø haõy yeâu meán nhau. Neâu leân nhö vaäy, nhöng Yoan ñaõ khoâng chöùng minh caùc veá cuûa hai caâu luaän lyù treân moät caùch ñoàng ñeàu. Coù theå noùi, ngöôøi khoâng caàn laøm chöùng veà tình yeâu maø Chuùa Cha ñaõ daønh cho Ñöùc Yeâsu. Ngöôøi noùi nhieàu hôn veà tình yeâu cuûa Ñöùc Yeâsu vaø cuûa Thieân Chuùa daønh cho moân ñeä ñeå thuùc giuïc hoï yeâu meán nhau nhö ngöôøi ñaõ yeâu meán hoï.
Ñoái vôùi chuùng ta, seõ thaät laø coå ñieån neáu coøn laøm chöùng laïi veà tình yeâu cuûa Ñöùc Yeâsu vaø cuûa Thieân Chuùa daønh cho loaøi ngöôøi. Nhöng hoâm nay chuùng ta cuõng khoâng boû qua moät vaøi tö töôûng saâu saéc cuûa Yoan. Ngöôøi noùi: tình cuûa Ñöùc Yeâsu meán chuùng ta gioáng nhö tình cuûa Chuùa Cha yeâu meán Ngaøi. Noù laø chính tình yeâu meán ñoù. Caû hai chæ laø moät. Vì Chuùa Cha yeâu thöông Chuùa Con theá naøo, thì Chuùa Con cuõng yeâu thöông chuùng ta nhö vaäy. Chuùng ta cöù nhìn vaøo tình yeâu sau ñeå hieåu tình yeâu tröôùc, vì tình yeâu sau ñaõ toû hieän nôi chuùng ta.
Thaät vaäy, roõ raøng Chuùa ñaõ yeâu chuùng ta tröôùc, khi chuùng ta coøn ôû trong toäi loãi, Ngöôøi ñaõ sinh ra vaø hy sinh vì chuùng ta. Ngöôøi ñaõ ñi böôùc tröôùc. Tình yeâu khôûi söï töø Ngöôøi. Noù khaùc haún tình yeâu nôi chuùng ta. Noù laø baùc aùi, vì noù yeâu khi chuùng ta chöa coù gì ñaùng yeâu. Vì chính noù seõ laøm ra nhöõng gì ñaùng yeâu nôi chuùng ta. Noù thaät laø hueä aùi theo nghóa laø aân hueä nhöng khoâng Chuùa ban cho chuùng ta. Ñöøng baûo noù laø loøng thöông haïi. Khoâng, Chuùa khoâng goïi chuùng ta laø toâi tôù nöõa, nhöng laø baïn höõu cuûa Ngöôøi. Keû toâi tôù ñöôïc thöông. Noù ñöôïc höôûng nhieàu ôn cuûa chuû, nhöng khoâng ñöôïc ñi saâu vaøo taâm söï cuûa chuû vaø bieát vieäc chuû laøm. Nhaát laø noù vaãn ñöùng ngoaøi, khoâng hieåu heát ñöôïc loøng chuû... Ñaøng naøy, Chuùa Yeâsu thöông chuùng ta nhö baïn höõu ñöa chuùng ta vaøo soáng söï thaân maät cuûa Ngöôøi toû cho ta moïi ñieàu Ngöôøi nghe ñöôïc nôi Chuùa Cha. Chuùng ta haõy caân nhaéc nhöõng lôøi naøy. Vieäc Ngöôøi toû cho ta moïi ñieàu Ngöôøi nghe ñöôïc nôi Chuùa Cha khoâng noùi leân söï tín caån, thaém thieát cuûa Ngöôøi daønh cho chuùng ta laø baïn höõu cuûa Ngöôøi sao?
Cuoái cuøng moái tình cuûa Ngöôøi cuï theå phong phuù voâ löôøng. Ngöôøi ñaõ thí maïng mình vì baïn höõu; Ngöôøi ñaët baïn höõu ra ñeå hoï ñi sinh traùi vaø traùi traêng cuûa hoï coøn maõi. Ai coù theå duøng nhöõng lôøi naøo hôn ñeå dieãn taû söï chaân thaät, thaém thieát, phong phuù cuûa tình Chuùa thöông ta? Yoan chaúng theå keát luaän theá naøo khaùc hôn ñieàu naøy: laø chuùng ta haõy löu laïi trong loøng meán cuûa Chuùa.
Nhöng khi vieát caâu naøy, Yoan ñaõ yù thöùc saâu xa veà söï khaùc bieät giöõa tình yeâu ôû nôi Chuùa vaø ôû nôi chuùng ta. Nôi Ngöôøi, noù luoân luoân trung tín. Khoâng nhöõng Chuùa Con khoâng bao giôø ngôi löu laïi ôû trong loøng meán cuûa Chuùa Cha; maø chính loøng meám cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi chuùng ta khoâng bao giôø ngaét quaõng. Neáu coù phuùt naøo Ngöôøi khoâng yeâu chuùng ta nöõa, thì chuùng ta chaúng coøn. Kinh nghieäm lòch söû Israel cho thaáy roõ. Coù khi Chuùa “boû rôi” daân naøy trong tay caùc cöôøng quoác vì toäi loãi baát trung cuûa noù. Ngöôøi vaãn khoâng ngôùt duy trì tình yeâu cöùu ñoä ñeå roài vung caùnh tay quyeàn löïc cho noù thaáy tình yeâu cuûa Ngöôøi thaät trung kieân beàn vöõng. Khoán thay, loøng meán cuûa chuùng ta laïi khoâng nhö vaäy. Gioáng nhö Israel, noù luoân luoân traùo trôû. Vì theá trong Cöïu Öôùc Chuùa luoân keâu goïi Israel trôû laïi theá naøo thì tröôùc khi töø giaõ moân ñeä, trong baøi Tin Möøng hoâm nay, Ñöùc Yeâsu cuõng luoân keâu goïi chuùng ta löu laïi ôû trong tình yeâu cuûa Ngöôøi.
Vaø cho ñöôïc nhö theá haõy giöõ leänh truyeàn cuûa Ngöôøi, cuõng nhö Ngöôøi haèng giöõ caùc leänh truyeàn cuûa Chuùa Cha. Chuùng ta coù theå töï hoûi Chuùa Cha ñaõ ra nhöõng leänh truyeàn naøo cho Ñöùc Yeâsu? Saùch Thaùnh traû lôøi laø Chuùa Cha muoán Ñöùc Yeâsu hoïc bieát ñöôïc gì nôi Chuùa Cha thì thoâng ban laïi cho loaøi ngöôøi. Nhöng hoûi coù gì caàn bieát nôi Chuùa Cha neáu khoâng phaûi laø chính tình yeâu cöùu ñoä cuûa Ngöôøi? Thieân Chuùa laø tình yeâu. Hieåu bieát Thieân Chuùa laø hieåu bieát tình yeâu cuûa Ngöôøi. Ngöôøi khoâng gioáng nhöõng quan nieäm sieâu hình veà Thöôïng ñeá ôû nôi caùc trieát gia. Ngöôøi laø Thieân Chuùa maïc khaûi cho chuùng ta bieát veà Ngöôøi ñeàu quy vaøo keá hoaïch cöùu ñoä tình thöông maø Ngöôøi ñaõ töï yù saùng taïo khi chöa coù taïo döïng. Chuùa Cha muoán Chuùa Con mang tình yeâu lôùn lao aáy xuoáng theá, ñeå khi Ñöùc Yeâsu cheát treân thaäp giaù, ngöôøi ta bieát Thieân Chuùa yeâu thöông con ngöôøi ñeán möùc naøo. Theá neân, Ñöùc Yeâsu ñaõ giöõ leänh truyeàn cuûa Chuùa Cha, khi laøm coâng vieäc cöùu theá. Vaø baây giôø Ngöôøi baûo chuùng ta cuõng haõy baét chöôùc Ngöôøi maø giöõ leänh truyeàn cuûa Ngöôøi.
Leänh truyeàn naøy cuõng naèm trong chieàu höôùng vôùi leänh truyeàn cuûa Chuùa Cha, laø: nhö Cha ñaõ yeâu Ta vaø Ta ñaõ yeâu caùc ngöôi, thì caùc ngöôi haõy yeâu meán nhau. Phaøm ai yeâu meán thì ñaõ sinh bôûi Thieân Chuùa vaø bieát Thieân Chuùa. Coøn ai khoâng yeâu meán thì ñaõ khoâng bieát Ngöôøi. Nhöõng lôøi naøy ñoái vôùi chuùng ta baây giôø deã hieåu; vì chuùng ta ñaõ bieát loøng yeâu meán ñích thöïc bôûi Thieân Chuùa maø ñeán vì Ngöôøi laø tình yeâu. Chæ ai sinh bôûi Thieân Chuùa môùi coù loøng yeâu meán aáy; vaø khi coù loøng yeâu meán naøy, ngöôøi ta bieát Thieân Chuùa vaø bieát Ngöôøi laø ñaáng yeâu meán vaø Ngöôøi muoán chuùng ta yeâu meán. Coøn ai khoâng yeâu meán seõ khoâng bieát Ngöôøi, seõ khoâng bieát Ngöôøi ñaõ yeâu thöông chunùng ta tröôùc vaø thí maïng soáng vì chuùng ta ñeå ñeán löôït chuùng ta thí maïng soáng mình vì anh em. Vì theá loøng yeâu meán anh em seõ traéc nghieäm loøng chuùng ta meán Chuùa. Loøng Hoäi Thaùnh yeâu thöông caùc linh hoàn chöùng toû loøng meán Chuùa ôû trong Hoäi Thaùnh, bôûi vì khi nhaäp theå Chuùa ñaõ goïi heát moïi ngöôøi laø anh em cuûa Chuùa, thì khi daïy chuùng ta phaûi yeâu thöông anh em, Ngöôøi muoán chuùng ta phaûi laøm cho moïi taïo vaät trôû neân moân ñeä cuûa Ngöôøi.
Baøi hoïc cuoái cuøng cuûa hai ñoaïn Thaùnh thö vaø Tin Möøng hoâm nay laïi ñöa chuùng ta veà yù nghóa cuûa baøi saùch Coâng vuï. Loøng meán Chuùa yeâu ngöôøi maø Hoäi Thaùnh phaûi duy trì vaø phaùt trieån ôû trong loøng mình seõ ñaåy Hoäi Thaùnh ñeán vôùi löông daân vaø ñi vaøo xaõ hoäi, ñeå toû hieän söùc maïnh tình yeâu thieân nhieân vaø beàn vöõng cuûa Thieân Chuùa.
Giôø ñaây khi cöû haønh thaùnh leã, chuùng ta laïi ñöôïc dòp chöùng nghieäm tình yeâu thaém thieát cuûa Thieân Chuùa cöùu ñoä. Roõ raøng Ngöôøi laø tình yeâu. Ngöôøi yeâu chuùng ta tröôùc. Ngöôøi yeâu chuùng ta ñeán noãi thí maïng mình vì chuùng ta ñeå tình yeâu cuûa Ngöôøi ñeán vôùi chuùng ta, löu laïi nôi chuùng ta vaø thuùc ñaåy chuùng ta yeâu meán anh em vaø truyeàn giaùo cho anh em, töùc laø laøm cho moïi ngöôøi bieát tình yeâu khoân taû cuûa Thieân Chuùa. Chuùng ta haõy tham döï thaùnh leã naøy soát saéng. Nhöng nhaát laø chuùng ta phaûi thi haønh tinh thaàn cuûa thaùnh leã cuõng nhö nhöõng baøi hoïc cuûa Lôøi Chuùa hoâm nay trong ñôøi soáng haøng ngaøy.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)