Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm B
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 6 Thöôøng Nieân Naêm B
Trôû neân saïch nhôø maàu nhieäm
thaùnh giaù Chuùa Kitoâ
(Saùch Leâvi 13,1-2.45-46; Thö 1 Corintoâ 10,31.11,1; Tin Möøng Marcoâ 1,40-45)
Phuùc AÂm: Mc 1, 40-45
"Beänh cuøi bieán maát vaø ngöôøi aáy ñöôïc saïch".
Khi aáy, coù moät ngöôøi beänh cuøi ñeán van xin Chuùa Gieâsu vaø quyø xuoáng thöa Ngöôøi raèng: "Neáu Ngaøi muoán, Ngaøi coù theå khieán toâi neân saïch". Ñoäng loøng thöông, Chuùa Gieâsu giô tay ñaët treân ngöôøi aáy vaø noùi: "Ta muoán, anh haõy khoûi beänh". Töùc thì beänh cuøi bieán maát vaø ngöôøi aáy ñöôïc saïch. Nhöng Ngöôøi nghieâm nghò baûo anh ñi ngay vaø daën raèng: "Anh haõy yù töù ñöøng noùi cho ai bieát, moät haõy ñi trình dieän cuøng tröôûng teá vaø daâng cuûa leã theo luaät Moâseâ ñeå minh chöùng mình ñaõ ñöôïc khoûi beänh". Nhöng ñi khoûi, ngöôøi aáy lieàn cao rao vaø loan truyeàn tin ñoù, neân Chuùa Gieâsu khoâng theå coâng khai vaøo thaønh naøo ñöôïc. Ngöôøi döøng laïi ôû ngoaøi thaønh, trong nhöõng nôi vaéng veû, vaø ngöôøi ta töø khaép nôi tuoân ñeán cuøng Ngöôøi.
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät VI Thöôøng Nieân Naêm B
Chuùng ta ñoïc: Saùch Leâvi 13,1-2.45-46; Thö 1 Corintoâ 10,31.11,1; Tin Möøng Marcoâ 1,40-45
Ngaøy nay, nhôø loøng baùc aùi vaø khoa hoïc tieán boä, beänh phung huûi khoâng coøn gheâ rôïn nhö ngaøy xöa. Tuy nhieân noù vaãn coøn laø moät beänh caàn ñöôïc nhieàu loøng thöông xoùt. Thaønh ra, sau khi nghe nhöõng baøi Kinh Thaùnh hoâm nay, tieân vaøn chuùng ta phaûi nhôù tôùi traïi cuøi naèm trong ranh giôùi cuûa giaùo phaän chuùng ta. Vaø chuùng ta phaûi bieát nhaéc nhôû nhau chia seû loøng thöông xoùt vôùi nhöõng anh chò em ñang bò thöù beänh gheâ gôùm ñoù.
Nhöng duø raát hôïp lyù vaø khaån thieát, quyeát taâm cuï theå ñoù vaãn khoâng phaûi laø muïc ñích huaán giaùo cuûa caùc baøi ñoïc Kinh Thaùnh hoâm nay. Cao ñieåm cuûa lôøi giaùo huaán naøy naèm trong baøi Tin Möøng, maø laïi trích saùch Leâvi chæ ra nhö nhöõng lôøi daãn nhaäp vaø baøi trích thö Phaoloâ nhö chæ muoán ñöa ra moät aùp duïng thöïc haønh. Vaäy tröôùc heát chuùng ta haõy trôû laïi baøi saùch Leâvi ñeå deã hieåu hôn baøi Tin Möøng.
1. Phung Huûi Laø Thöù Beänh Nan Trò
Saùch Leâvi laø taùc phaåm thöù ba trong Boä Cöïu Öôùc, ñi sau quyeån Khôûi nguyeân vaø saùch Xuaát haønh. Noù muoán tieáp noái quyeån saùch thöù hai naøy. Thaät vaäy, saùch Xuaát haønh thuaät laïi cho chuùng ta bieát vieäc Chuùa cöùu daân xuaát khoûi Aicaäp vaø haønh trình khoaûng 40 naêm nôi sa maïc ñeå bieán Israel laøm daân cuûa Chuùa vì Chuùa laø Thieân Chuùa cuûa daân. Chuùa laäp giao öôùc vôùi daân vaø nhaän ñeán ngöï nôi leàu giao öôùc ñeå laøm chöùng Ngöôøi muoán maät thieát ôû giöõa daân. Saùch Leâvi muoán vieát tieáp vaøo ñoù vaø noùi cho daân bieát nhöõng ñieàu phaûi giöõ ñeå leàu giao öôùc thaät söï trôû neân nôi gaëp gôõ giöõa Chuùa vaø daân, giöõa Thieân Chuùa vaø loaøi ngöôøi. Muoán ñöôïc nhö vaäy, leàu giao öôùc phaûi trôû thaønh moät thöù ñeàn thôø. Daân phaûi ñeán ñaây daâng leã. Vaø ôû ñoù phaûi coù haøng tö teá haún hoi. Roài heát moïi ngöôøi phaûi caån thaän tuaân thuû nhöõng ñieàu caám kî lieân quan tôùi vaán ñeà saïch vaø dô, thieâng vaø tuïc, ñeå daân ñöôïc thaùnh thieän nhö Chuùa laø Ñaáng Thaùnh. Ñoù laø nhöõng chuû ñeà cuûa saùch Leâvi; taát caû ñeàu coù heä vaø ñeàu tuøy thuoäc ôû haøng tö teá. Theá neân, ngöôøi ta ñaõ laáy teân Leâvi, teân cuûa toäc tö teá trong daân Chuùa, ñaët cho quyeån saùch naøy.
Ñoaïn vaên ñoïc trong thaùnh leã hoâm nay naèm ôû phaàn noùi veà saïch vaø dô, thieâng vaø tuïc.
Taïi sao vaäy?
Ñoái vôùi taâm lyù ngöôøi xöa noùi chung vaø ngöôøi Dothaùi noùi rieâng, beänh taät neáu khoâng phaûi laø hình phaït do toäi loãi thì cuõng laø troø ma chöôùc quyû baøy ra. Xeùt theo dieän naøo beänh taät cuõng ñeàu ñaùng sôï. Vaø beänh caøng naëng, caøng gheâ ngöôøi ta laïi caøng phaûi thaän troïng, ñeà phoøng.
ÔÛ ñaát Dothaùi thôøi baáy giôø coù leõ khoâng beänh naøo nan trò baèng beänh phung huûi. Noù vöøa gheâ rôïn vaø deã laây. Xaõ hoäi laäp töùc ñaõ phaûi coù bieän phaùp ñoái vôùi thöù beänh naøy. Vaø vì Dothaùi laø xaõ hoäi thaàn quyeàn, neân luaät phaùp ñaõ maëc hình thöùc toân giaùo nhö chuùng ta thaáy trong baøi saùch Leâvi hoâm nay.
Caùc thaày tö teá phaûi thaåm ñònh ai laø ngöôøi ñaõ maéc beänh phung huûi. Laäp töùc noù phaûi maëc aùo raùch röôùi, khoâng ñöôïc chaûi ñaàu, khoâng ñöôïc caïo raâu vaø phaûi tru treáu than khoùc, laøm chöùng noù ñaõ bò Chuùa phaït vaø ma quyû ñang hoaønh haønh treân thaân xaùc noù. Roài noù phaûi ñi khoûi nhaø, ñeán ôû nhöõng nôi hoang vu heûo laùnh, khoâng ñöôïc tieáp xuùc vôùi ai vaø cuõng khoâng ñöôïc ñeå cho ai ñeán gaàn. Nhôõ coù ngöôøi naøo khoâng bieát maø tieán laïi thì noù phaûi hoâ leân: “dô, dô”, ñeå cho hoï bieát maø laùnh ñi keûo bò oâ nhieãm. Baát haïnh cho ai bò laây baån nhö vaäy, vì seõ bò tuyeät thoâng, khoâng ñöôïc tham döï caùc nghi leã nöõa, tröôùc khi laøm leã thanh taåy.
Coøn chính keû phung huûi coøn coù hy voïng naøo khoâng? Dó nhieân y coá gaéng chaïy chöõa. Cuõng coù tröôøng hôïp chöõa ñöôïc. Noùi ñuùng hôn, vieäc chaån beänh ngaøy xöa khoâng khaù. Coù nhieàu tröôøng hôïp khoûi, chæ vì thaät söï ñoù khoâng phaûi laø beänh phung. Khi thaáy thaân xaùc laønh laïi, ngöôøi ta seõ ñeán trình dieän caùc tö teá vaø xin khaùm nghieäm. Neáu ñuùng ñaõ heát beänh, hoï seõ daâng leã ñeàn toäi vaø thanh taåy tröôùc khi ñöôïc caáp cho moät giaáy chöùng nhaän, phuïc hoài quyeàn hieäp thoâng vôùi xaõ hoäi.
Saùch Leâvi noùi tæ mæ nhöõng ñieàu naøy, vì haøng tö teá coù traùch nhieäm ñaëc bieät troâng coi vaán ñeà saïch vaø dô, thieâng vaø tuïc, thaùnh vaø toäi. Theá maø khoâng thöù beänh naøo dô nhö phung huûi. Keû maéc thöù beänh naøy trôû thaønh keû baát haïnh nhaát treân ñôøi. Isaia khi noùi veà ngöôøi toâi tôù ñau khoå cuõng khoâng bieát moâ taû theá naøo hôn laø hình dung ngöôøi gioáng nhö keû bò phung huûi. Nhöng coù ñieàu khaùc laï vaø maàu nhieäm, laø chính caùc veát thöông cuûa Ngöôøi seõ chöõa laønh chuùng ta heát thaûy. Chaéc chaén Isaia ñaõ khoâng theå töï mình vieát ra nhö vaäy.
Thaùnh Thaàn ñaõ duøng oâng ñeå noùi tieân tri veà cuoäc töû naïn cöùu theá cuûa Ñöùc Kitoâ. Nhöng chaúng ai ñaõ hieåu ñöôïc maàu nhieäm aáy. Phaûi ñôïi chính Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa nhaäp theå maïc khaûi töø töø. Vaø ngaøy hoâm nay, trong baøi Tin Möøng Marcoâ, Ngöôøi baét ñaàu laøm coâng vieäc aáy. Chuùng ta nhôù nhöõng lôøi saùch Leâvi ñeå hieåu baøi Tin Möøng.
2. Ñöùc Yeâsu Chöõa Ngöôøi Phung Huûi
Thaùnh Marcoâ ñaõ keå chuyeän moät caùch ñoät ngoät. Ngöôøi thaáy moät keû phung huûi ñeán gaàn Ñöùc Yeâsu, khaån khoaûn quyø xuoáng xin Ngöôøi chöõa mình saïch. Thaùnh Marcoâ khoâng noùi roõ vieäc naøy xaûy ra khi naøo vaø ôû ñaâu? Theo vaên maïch, chuùng ta ñoaùn ñaõ xaûy ra ôû Galileâa khi Ñöùc Yeâsu ñi giaûng ñaïo trong vuøng ñoù. Nhöng ñieàu ñaùng laáy laøm laï laø taïi sao laïi coù theå xaûy ra moät truyeän nhö theá? Keû maéc beänh phung kia ôû ñaâu ñeán, vì chaéc chaén y khoâng ñöôïc ôû gaàn nhöõng choã ñi laïi? Hay laø hoâm aáy Ñöùc Yeâsu ñaõ ñi ñeán moät nôi heûo laùnh ñeå caàu nguyeän vaø anh ta ñaõ daùm laïi gaàn? Duø sao anh cuõng ñaõ vi phaïm phaùp luaät. Noùi ñuùng hôn, nhöõng hieåu bieát cuûa anh veà Ñöùc Yeâsu ñaõ khieán anh tin Ngöôøi; vaø vì tin, anh khoâng sôï luaät phaùp. Anh tin neáu Ngöôøi muoán, Ngöôøi seõ laøm cho anh saïch. Coù leõ ñoái vôùi anh, saïch hay khoûi beänh cuõng laø moät. Nhöng Marcoâ ñaõ muoán duøng chöõ saïch ñeå gôïi leân yù nghóa toân giaùo nhieàu hôn. Vaø nhö vaäy ñeå laøm noåi baät yù nghóa môùi laï trong thaùi ñoä cuûa Ñöùc Yeâsu.
Ngöôøi khoâng gheâ rôïn theo baûn naêng töï nhieân khi nhìn thaáy keû phung huûi. Ngöôøi caøng khoâng boû chaïy theo luaät “dô vaø saïch” thôøi baáy giôø. Ngöôøi thöông keû aáy, giô tay ñuïng vaøo anh vaø baûo: “Ta muoán, haõy ñöôïc saïch”. Ngöôøi chæ laøm coù vaäy thoâi, nhöng haønh ñoäng naøy thaät lôùn lao. Noù laøm tan bieán ngay moät thöù beänh nan trò; nhöng nhaát laø noù ñaõ laøm cho caû moät heä thoáng toân giaùo xaõ hoäi chaët cheõ vaø tæ mæ trôû neân nhö maây khoùi.
Saùch Leâvi vaø haøng tö teá Dothaùi vaát vaû baûo veä luaät “dô vaø saïch”, thieâng vaø tuïc. Vaø noã löïc ñoù ñaõ kieân coá qua nhieàu thôøi ñaïi. Theá maø trong choác laùt, chæ baèng moät caùi nhìn, moät cöû chæ, moät lôøi noùi, Yeâsu thaønh Nadareùt, ñaõ huûy boû mau leï vaø deã daøng. Khoâng phaûi Ngöôøi ñaõ böïc töùc khoâng giöõ luaät, vì keû baát maõn naøo cuõng laøm ñöôïc nhö theá. Nhöng vieäc maø khoâng ai laøm ñöôïc thì Ngöôøi ñaõ laøm. Ngöôøi huûy boû luaät baèng caùch laøm cho noù heát ñoái töôïng. Ngöôøi laøm cho “dô” trôû neân “saïch” khieán luaät “saïch vaø dô” töø nay khoâng coøn ñoái töôïng vaø lyù do toàn taïi nöõa. Vaø khi laøm nhö vaäy, Ngöôøi ñaõ ban quyeàn soáng cho keû bò vaï, keát naïp laïi con ngöôøi tuyeät thoâng, cöùu vôùt keû bò hö maát.
Caâu chuyeän chöõa keû bò phung huûi naøy coù nhieàu yù nghóa saâu xa. Noù khoâng keùm gì vieäc laøm cho keû cheát soáng laïi. Noù dieãn taû söùc maïnh cöùu theá cuûa Ñöùc Kitoâ. Theá neân, laøm pheùp laï naøy xong, Ñöùc Yeâsu nhö giöït mình nhôù raèng chöa ñeán luùc Ngöôøi ôû treân thaäp giaù, töùc laø chöa ñeán luùc Ngöôøi thanh taåy vaø röûa saïch nhaân loaïi toäi loãi trong maùu thaùnh... theá neân Ngöôøi nghieâm khaéc raên baûo keû vöøa ñöôïc chöõa saïch: khoâng ñöôïc ñem chuyeän naøy noùi vôùi ai, nhöng phaûi ñi trình dieän vôùi caùc tö teá vaø daâng leã thanh taåy nhö Luaät daïy, ñeå laøm chöùng cho hoï thaáy vieäc Ngöôøi laøm.
Moät ñaøng, Ngöôøi daïy khoâng ñöôïc ñem söï vieäc noùi cho ai bieát, bôûi vì ñaây laø haønh vi coù yù nghóa cöùu theá maø ngöôøi ta chæ hieåu ñöôïc khi Ñöùc Kitoâ ñaõ ôû treân thaùnh giaù. Noùi ra baây giôø, ngöôøi ta khoâng hieåu vaø chæ seõ coi ñaây laø moät pheùp laï, khieán hoï seõ laàm töôûng Ñöùc Yeâsu laø con ngöôøi cao tay laøm ñöôïc nhieàu phuø pheùp. Nhöng ñaøng khaùc keû ñöôïc chöõa khoûi kia phaûi ñi vaøo xaõ hoäi vaø nhö vaäy caàn phaûi coù giaáy chöùng nhaän theo luaät. Anh ta phaûi laøm coâng vieäc naøy, thì Ngöôøi nhôø luoân anh ta ñeán “laøm chöùng” cho Ngöôøi ôû tröôùc maët haøng tö teá, haàu hoï thaáy raèng Nöôùc Trôøi ñaõ ñeán roài vì ñaõ coù ngöôøi laøm ñöôïc nhöõng vieäc nhö vaäy.
Nhöng coù theå noùi Ñöùc Yeâsu ñaõ khoâng thaønh coâng trong vieäc daën baûo naøy. Keû ñöôïc khoûi ñaõ ñi phao tin moïi nôi ñeán noãi khaép nôi ngöôøi ta tuoán ñeán tìm Ngöôøi, caû khi Ngöôøi laùnh ñi aån thaân nôi vaéng veû. Coøn caùc tö teá, nghe baùo caùo veà söï vieäc, hoï khoâng nhaän ra Nöôùc Trôøi ñaõ ñeán maø chæ thaáy uy quyeàn cuûa hoï bò lung lay. Hoï coøn “ngoài” ñaáy ñeå laøm gì khi chöùc naêng phaân bieät “saïch vaø dô” khoâng coøn ñoái töôïng nöõa? Thaønh ra hoï phaûi tìm caùch chaám döùt nhöõng vieäc chöõa saïch nhö vaäy.
Chuùng ta coù theå cöôøi hoï vaø töôûng raèng sau khi Ñöùc Yeâsu ñaõ chòu cheát treân thaäp giaù thì ngöôøi ta ñaõ hieåu roõ giaù trò cuûa pheùp laï chöõa keû phung huûi kia. Söï thaät khoâng ñôn giaûn nhö vaäy. Baøi thö Phaoloâ laøm moät baèng chöùng.
3. Chuùng Ta Haõy Baét Chöôùc Ñöùc Yeâsu
Thaùnh Toâng ñoà vieát cho ngöôøi Coârintoâ. Hoï ñaõ tin ñaïo vaø chòu pheùp röûa; töùc laø hoï ñaõ neân saïch nhôø maàu nhieäm thaùnh giaù Chuùa Kitoâ. Theá maø hoï vaãn coøn caùi taâm lyù “saïch vaø dô”, laøm nhö theá maùu Ñöùc Kitoâ chöa röûa saïch ñöôïc taát caû, vaø vaãn coøn coù nhöõng söï beân ngoaøi laøm dô nhôùp taâm hoàn ñaõ ñöôïc ôn thanh taåy.
Ñaëc bieät hoï baûo thòt cuùng seõ laøm baån linh hoàn, khieán giaùo ñoaøn Coârintoâ xoân xao. Ngöôøi sôï thì giöõ; ngöôøi khaùc khoâng sôï thì cöù aên, nhöng laïi khoâng bieát giaûi thích thaùi ñoä cuûa mình vaø hôn nöõa coøn toû ra khinh thò vaø choïc töùc ngöôøi ta. Thaùnh Phaoloâ phaûi göûi thö can thieäp, giuùp ñôõ ñaøn chieân. Ngaøi khaúng ñònh ngaãu töôïng laø giaû traù, neân thòt cuùng cuõng chaúng khaùc gì thòt thöôøng. Coù aên cuõng chaúng sao. Tuy nhieân chính caùch aên coù theå laø khoâng toát vì ñeå loä ra nhöõng caûm nghó khoâng saïch cuûa taâm hoàn mình. Nhö lôøi Ñöùc Yeâsu ñaõ noùi: khoâng phaûi cuûa aên cuûa uoáng beân ngoaøi coù theå laøm dô baån con ngöôøi; nhöng ngöôïc laïi chính taâm tö baån thæu cuûa taâm hoàn laøm dô baån haønh ñoäng cuûa ngöôøi ta.
Vaäy nguyeân taéc chung laø khi aên, khi uoáng hay khi laøm baát cöù vieäc gì, chuùng ta haõy laøm moïi vieäc cho vinh danh Thieân Chuùa. Chuùng ta ñöøng neân côù cho ai sa ngaõ phaïm toäi, moät trong moïi söï vaøo ñoái vôùi moïi ngöôøi chuùng ta phaûi coù loøng baùc aùi, khoâng tìm tö lôïi nhöng phaûi giuùp ngöôøi ta ñöôïc roãi. Roài thaùnh toâng ñoà keát luaän: “Anh em haõy baét chöôùc toâi nhö toâi baét chöôùc Ñöùc Kitoâ”.
Theá laø ñeå giaûi quyeát vaán ñeà saïch vaø dô, thieâng vaø tuïc cho thôøi ñaïi cuûa ngöôøi, thaùnh Phaoloâ ñaõ baûo moïi ngöôøi noi göông Chuùa Yeâsu. Baøi Tin Möøng hoâm nay vöøa cho chuùng ta thaáy Chuùa ñaõ giaûi quyeát vaán ñeà baèng tình thöông. Vì thöông ngöôøi bò beänh phung, Ngöôøi ñaõ chöõa anh ta. Vì thöông nhöõng ngöôøi khaùc, Ngöôøi baûo anh ñöøng ñi phao tin cho ai. Vì thöông haøng tö teá thôøi baáy giôø, Ngöôøi baûo anh ñeán laøm chöùng veà Ngöôøi ôû tröôùc maët hoï. Tình thöông cuûa Ngöôøi laø tình thöông cöùu theá, muoán thanh taåy ngöôøi ta taän coäi reã, töùc laø röûa saïch taâm hoàn vaø ban cho ngöôøi ta moät söï soáng môùi, qua maàu nhieäm thaùnh giaù. Chæ coù hy sinh vôùi ñaáng cheát treân thaùnh giaù môùi röûa saïch ñöôïc con ngöôøi vaø laøm cho hoï neân trong saïch vaø thaùnh thieän thaät. Do ñoù vaán ñeà saïch vaø dô, thieâng vaø tuïc chæ ñöôïc giaûi quyeát nhôø maàu nhieäm thaùnh giaù.
Vaán ñeà naøy chöa hoaøn toaøn bieán maát ôû thôøi ñaïi ta. Ngöôøi theo khuynh höôùng naøy, keû theo khuynh höôùng khaùc. Ngöôøi cho ñaây laø ñaïo vaø kia laø tuïc; keû laïi baûo kia môùi saïch, coøn ñaây thì dô. Moãi ngöôøi bieän minh cho thaùi ñoä cuûa mình. Thaùnh Phaoloâ baûo chuùng ta haõy baét chöôùc Ñöùc Kitoâ, haõy hy sinh tö lôïi ñeå giuùp ngöôøi ta neân thaùnh, haõy laøm taát caû cho vinh danh Thieân Chuùa. Taát caû nhöõng lôøi khuyeân naøy, giôø ñaây ôû tröôùc maét chuùng ta. Chuùa Yeâsu seõ hieän dieän ñeå chuùng ta baét chöôùc Ngöôøi. Ngöôøi khoâng laøm gì khaùc chính vieäc hy sinh maïng soáng ñeå cöùu ñoä chuùng ta vaø laøm vinh danh Thieân Chuùa. Haønh vi ñoù röûa saïch hôn heát, vaø ñem laïi ôn thaùnh thieän hôn caû. Chuùng ta muoán laøm cho taâm hoàn saïch, muoán laøm cho xaõ hoäi saïch, chuùng ta haõy baét chöôùc Chuùa Yeâsu, hy sinh mình cho söï roãi cuûa moïi ngöôøi vaø vinh quang cuûa Thieân Chuùa.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)