Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm B
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Leã Giaùng Sinh
Moät Haøi Nhi Ñaõ Sinh Ra Cho Ta
(Lc 2, 1-14)
Phuùc AÂm: Lc 2, 1-14
"Hoâm nay Ñaáng Cöùu Theá ñaõ giaùng sinh cho chuùng ta".
Ngaøy aáy, coù leänh cuûa hoaøng ñeá Ceâsareâ Augustoâ ban ra, truyeàn cho khaép nôi phaûi laøm soå kieåm tra. Ñaây laø cuoäc kieåm tra ñaàu tieân, thöïc hieän thôøi Quirinoâ laøm thuû hieán xöù Syria. Moïi ngöôøi ñeàu leân ñöôøng trôû veà queâ quaùn mình. Giuse cuõng rôøi thò traán Nadareùt, trong xöù Galileâa, trôû veà queâ quaùn cuûa Ñavít, goïi laø Beâlem, vì Giuse thuoäc hoaøng gia vaø laø toân thaát doøng Ñavít, ñeå khai kieåm tra cuøng vôùi Maria, baïn ngöôøi, ñang coù thai.
Söï vieäc xaûy ra trong luùc oâng baø ñang ôû ñoù, laø Maria ñaõ tôùi ngaøy maõn nguyeät khai hoa, vaø baø ñaõ haï sinh con trai ñaàu loøng. Baø boïc con treû trong khaên vaûi vaø ñaët naèm trong maùng coû, vì hai oâng baø khoâng tìm ñöôïc choã trong haøng quaùn.
Baáy giôø trong mieàn ñoù coù nhöõng muïc töû ñang ôû ngoaøi ñoàng vaø thöùc ñeâm ñeå canh giöõ ñoaøn vaät mình. Boãng coù thieân thaàn Chuùa hieän ra ñöùng gaàn beân hoï, vaø aùnh quang cuûa Thieân Chuùa bao toaû chung quanh hoï, khieán hoï heát söùc kinh sôï. Nhöng thieân thaàn Chuùa ñaõ baûo hoï raèng: "Caùc ngöôi ñöøng sôï, ñaây ta mang ñeán cho caùc ngöôi moät tin möøng ñaëc bieät, ñoù cuõng laø tin möøng cho caû toaøn daân: Hoâm nay Chuùa Kitoâ, Ñaáng Cöùu Theá, ñaõ giaùng sinh cho caùc ngöôi trong thaønh cuûa Ñavít. Vaø ñaây laø daáu hieäu ñeå caùc ngöôi nhaän bieát Ngöôøi: Caùc ngöôi seõ thaáy moät haøi nhi môùi sinh, boïc trong khaên vaûi vaø ñaët naèm trong maùng coû".
Vaø boãng choác, cuøng vôùi caùc thieân thaàn, coù moät soá ñoâng thuoäc ñaïo binh thieân quoác ñoàng thanh haùt khen Chuùa raèng: "Vinh danh Thieân Chuùa treân caùc taàng trôøi, vaø bình an döôùi theá cho ngöôøi thieän taâm".
Suy Nieäm Leã Giaùng Sinh:
Moät Haøi Nhi Ñaõ Sinh Ra Cho Ta
Suy nieäm: Leã Giaùng Sinh
Moät treû sô sinh laø moät huyeàn nhieäm! Noù vöøa laø moät caùi gì mong manh, doøn moûng; laïi vöøa laø moät caùi gì haáp daãn phi thöôøng ñoái vôùi chuùng ta. Khi noù vöøa xuaát hieän laø moïi ngöôøi trong nhaø chaêm chuù doõi theo vaø ñoå doàn vaøo noù taát caû loøng saên soùc yeâu thöông.
Haøi nhi Yeâsu maø Trinh nöõ Maria sinh haï cho ta hoâm nay trong maùng coû Beâlem quaû laø moät treû thô kyø dieäu, ñaõ töøng ñöôïc loan baùo töø ngaøn xöa.
1. Baøi saùch tieân tri Isaia (Is 9,1-6) dieãn laïi tröôùc maét chuùng ta boái caûnh lòch söû Dothaùi vaøo theá kyû thöù 8 tröôùc Coâng nguyeân: giang sôn chia caét, hieåm hoïa noäi chieán, vaø moät phaàn daân phaûi löu ñaøy sang xöù Assyria. Trong caûnh laàm than ñen toái aáy, Thieân Chuùa Yaveâ ñaõ sai Isaia loan baùo: Ngöôøi seõ cho daân toäc moät vò anh huøng, xuaát hieän nhö luoàng saùng vó ñaïi laøm phaán khôûi loøng moïi ngöôøi. Ñoù chính laø moät haøi nhi laï thöôøng, mang nhöõng danh xöng ñoäc ñaùo:
“Vò-coá-vaán-kyø-taøi”
“Ñaáng-Thieân-Chuùa-duõng-maïnh”
“Ngöôøi-cha-ñeán-muoân-ñôøi”
“Thaùi-töû-ñem-laïi-hoøa-bình”
(Is 9,5)
Nhöõng töôùc hieäu naøy gieo vaøo loøng ngöôøi Dothaùi moät aâm höôûng saâu xa maõnh lieät. Chuùng nhö laøm soáng laïi nhöõng neùt kieâu huøng cuûa lòch söû daân toäc hoï: naøo laø ñöùc khoân ngoan cuûa moät Saloâmon; naøo laø chí duõng caûm cuûa moät Ñavít; naøo laø taøi laõnh ñaïo cuûa moät Maisen; naøo laø loøng tín thaønh cuûa caùc baäc toå phuï. Taát caû ñeàu keát tuï nôi haøi nhi khaùc thöôøng naøy nhö tinh hoa cuûa lòch söû ñaát nöôùc.
Söï xuaát hieän cuûa Haøi nhi seõ taïo neân cho toaøn daân moät nieàm vui vó ñaïi vaø moät moái hy voïng lôùn lao, vì ñoù laø daáu hieäu chöùng toû Thieân Chuùa can thieäp vaøo lòch söû, ñeå cöùu vôùt Daân Ngaøi.
Nhöng phaûi chaêng aâm höôûng cuûa lôøi Isaia chæ ngöøng laïi nôi ñaây?
Khoâng! Lôøi oâng coøn voïng xa hôn nöõa, nhö tieáng keâu cuûa toaøn daân vöôn leân Thöôïng ñeá, khaán xin Ngöôøi duû tình göûi Ñaáng Thieân Sai ñeán thieát laäp moät nöôùc coâng bình chính tröïc giöõa loaøi ngöôøi, ñoàng thôøi thieâu huûy chieác aùo choaøng ñaãm maùu chieán tranh, ñeå traûi roäng hoøa bình ñeán voâ taän.
2. Thì ñaây tieáng keâu cuûa toaøn daân ñaõ gaëp ñöôïc caâu ñaùp traû. Thieân Chuùa nhö xeù maây trôøi ngöï xuoáng (Is 63,19) ñeå trôû thaønh treû sô sinh giöõa loaøi ngöôøi.
Thaùnh Luca keå laïi:
Ngaøy aáy hoaøng ñeá La Maõ ra leänh: “Toaøn daân ai naáy phaûi veà nguyeân quaùn mình maø ñaêng kyù”. Yuse vaø Maria töø Nadareùt - taän mieàn Baéc - ñaõ trôû veà Beâlem - ôû mieàn Nam - nôi queâ cha ñaát toå, ñöôïc goïi laø “Chaâu thaønh Ñavít”, ñeå laøm soå kieåm tra. Vöøa tôùi nôi, thì Maria cuõng ñeán ngaøy maõn nguyeät khai hoa vaø sinh haï con trai ñaàu loøng. Baø laáy taõ boïc cho treû thô vaø ñaët naèm trong maùng coû, vì khoâng tìm ñöôïc choã truù chaân nôi quaùn troï (Lc 2,1-6).
“Hoâm nay moät Haøi nhi ñaõ sinh ra cho ta”.
Haøi nhi Yeâsu do Maria sinh haï chính laø treû thô kyø dieäu maø Isaia ñaõ tieân baùo (Is 7,14; 9,1-6), laø mieâu dueä Thieân Chuùa ñaõ höùa cho Ñavít (2Sam 7,12-14; Lc 1,32-33). Yeâsu ñeán nhö moät taëng phaåm Thieân Chuùa ban cho loaøi ngöôøi.
Sinh ra trong boùng ñeâm, Yeâsu nhö moät vì sao toûa chieáu luoàng saùng vó ñaïi vaø khôi daäy nieàm vui lôùn lao. Nieàm vui aáy ñaõ ñöôïc loan baùo tröôùc tieân cho ñaùm muïc ñoàng giöõa choán trôøi ñaát coâ quaïnh. Hoï laø nhöõng ngöôøi ngheøo, soáng vôùi baày chieân ôû ngoaøi thaønh phoá vaø laøng maïc, lang thang beân leà xaõ hoäi. Hoï bò khinh deå, bò boû rôi. Nhöng Thieân Chuùa ñaõ nghó ñeán hoï, cho hoï neám caûm nieàm vui ñöôïc thaáy Ñaáng Cöùu Theá vaø bieán hoï trôû thaønh söù giaû loan baùo Tin Möøng cho nhöõng ngöôøi keá caän.
Ñöôøng loái Thieân Chuùa thaät kyø laï! Ngöôøi nhö luoân haønh ñoäng ngöôïc ñôøi! Vinh quang cuûa Ngöôøi xuaát hieän trong söï ngheøo heøn beù moïn. Ngöôøi öu aùi ñaùm daân ngheøo khoù vaø trao cho hoï nhöõng söù meänh lôùn lao. Daáu hieäu ñeå nhaän ra Ngöôøi hieän dieän laø: moät treû thô mình quaán taõ naèm trong maùng coû. Naøo ai coù theå ngôø!
Leã Giaùng sinh laø nieàm vui cuûa ngöôøi ngheøo, nhöng khoâng chæ haïn ñònh ôû ñoù, maø coøn traûi roäng ra khaép vuõ hoaøn. Ñaát trôøi cuõng vang doäi tieáng ca:
“Vinh danh Thieân Chuùa treân trôøi,
Bình an döôùi theá cho ngöôøi thieän taâm”
(Lc 2,14)
Ngöôøi thieän taâm laø nhöõng keû ñöôïc Thieân Chuùa yeâu thöông. Qua ñôøi soáng chính tröïc cuûa hoï, traùi ñaát naøy nhö nôû hoa, ñoùn nhaän söông trôøi vaø ôn thieâng thaùnh hoùa traàn theá.
Trong luùc ñaát trôøi ngôïp aùnh haøo quang vaø muoân vaøn lôøi ca vang doäi, thì nôi hang ñaù Beâlem, Yuse vaø Maria aâm thaàm chieâm ngöôõng Haøi nhi Yeâsu:
“Naøy Con - Maria nhö muoán noùi -
Meï phaûi laøm gì cho con baây giôø ñaây?
Meï phaûi cho con buù söõa Meï,
hay Meï phaûi kính thôø Con laø Con Thieân Chuùa?
Meï phaûi saên soùc Con nhö moät baø meï,
hay meï phaûi thôø laïi Con nhö moät nöõ tyø?
Meï phaûi oâm Con vaøo loøng maø hoân nhö con nhoû cuûa Meï,
hay Meï phaûi quyø goái van lôn Con nhö Thieân Chuùa cuûa Meï ñaây?
Meï phaûi cho Con söõa,
hay ñem höông daâng kính leân Con?
(Trích baøi giaûng cuûa Giaùo phuï phöông Ñoâng Romanos le Melode veà “Meï Thieân Chuùa”)
Ñeïp thay taâm tình töø maãu aáp uû Haøi nhi!
Söï beù boûng, moûng doøn cuûa treû thô nhö toûa ra moät uy quyeàn baát khaû khaùng: ngöôøi ta phaûi yeâu meán, phaûi che chôû, phaûi laøm vöøa loøng treû thô. Baø meï cuõng moûng doøn yeáu ôùt, nhöng trong thieân chöùc laøm meï, ngöôøi coù moät uy quyeàn linh thieâng, khieán ngöôøi ta phaûi neå vì.
Maria, Baø Meï Ñoàng Trinh Raát Thaùnh, ghi taïc taát caû vaøo loøng vaø aâm thaàm suy nieäm... Trong Ñöùc Maria, coù hình aûnh Giaùo hoäi hoâm nay ñang chieâm ngaém Haøi nhi Yeâsu. Giaùo hoäi cuõng muoán ghi taïc taát caû vaøo loøng ñeå aâm thaàm suy nieäm nhö Ngaøi, vaø loan baùo Yeâsu cho moïi ngöôøi nhö caùc muïc ñoàng thuôû tröôùc.
Nhö vaäy Haøi nhi Yeâsu chính laø aân suûng Thieân Chuùa ban cho nhaân loaïi: ñoù laø aân suûng cöùu ñoä, vì Yeâsu laø Ñaáng Cöùu Theá. Vinh quang Ngöôøi ñaõ xuaát hieän trong caûnh ngheøo heøn khieâm haï cuûa maùng coû Beâlem. Hoâm nay chuùng ta tri aân tuyeân xöng ngaøy Giaùng sinh hoàng phuùc cuûa Ngöôøi. Nhöng thaùnh Phaoloâ nhaéc ta raèng phaûi höôùng maét nhìn veà töông lai, ñoùn chôø Ngöôøi laïi ñeán trong vinh quang (Tito 2,11-14). Vaø hoâm nay vinh quang cuûa Ngöôøi ñang xuaát hieän trong ñôøi soáng hoaùn caûi vaø thaùnh thieän cuûa caùc tín höõu, trong caùc noã löïc xaây döïng hoøa bình cuûa nhöõng ngöôøi thaønh taâm thieän chí, nhaèm ñem laïi quyeàn soáng töï do cho moïi ngöôøi, vì taát caû ñeàu ñöôïc goïi laøm con Thieân Chuùa.
Vinh quang Thieân Chuùa xuaát hieän khaép vuõ hoaøn. Nhöng vinh quang cuûa Ngöôøi xuaát hieän caùch ñaëc bieät treân khuoân maët con ngöôøi: con ngöôøi ngheøo khoå, nhoû beù, moûng doøn, giôùi haïn, vì chính trong söï yeáu heøn cuûa con ngöôøi maø quyeàn naêng Thieân Chuùa ñöôïc bieåu döông. Treân khuoân maët cuûa Haøi nhi Yeâsu, Thieân Chuùa sieâu vieät ñaõ toû baøy cho ta thaáy khuoân maët deã thöông nhöng ñaày yeâu saùch cuûa Ngöôøi.
Trôøi ñaát haõy vui leân! Moïi ngöôøi haõy vui leân! Vì hoâm nay moät treû thô ñaõ ra ñôøi! Vì hoâm nay Chuùa Cöùu theá ñang ñeán.
Baøi Giaûng Leã Giaùng Sinh:
Thaùnh Leã Nöûa Ñeâm:
Trong giôø phuùt thieâng lieâng thaùnh thieän naøy, chuùng ta haõy truùt boû moïi taâm tö traàn tuïc, chuù taâm vaøo maàu nhieäm vöøa ñöôïc maïc khaûi cho chuùng ta qua lôøi thieân thaàn: “Hoâm nay, Chuùa Kitoâ, Ñaáng Cöùu Theá, ñaõ giaùng sinh cho caùc ngöôi”.
Ngaøi giaùng sinh moät caùch laï luøng ö?
- Khoâng, Ngaøi sinh ra nhö moïi ngöôøi. Ngaøi xuaát hieän nheï nhaøng trong ñeâm ñoâng tòch mòch. Ngaøi khoâng tìm ñöôïc moät choã trong haøng quaùn. Phuùc AÂm vieát roõ nhö vaäy. Thaân maãu Ngaøi ñaõ haï sinh Ngaøi nôi hang suùc vaät ngoaøi ñoàng vaéng. Caàn gì phaûi töï hoûi: moät ñieàm baùo tröôùc gì ñaây? Söï thaät laø Ngaøi ñaõ khôûi söï cuoäc ñôøi trong tinh thaàn töø boû, khoù ngheøo vaø ñôn sô. Ngaøi seõ lôùn leân trong tinh thaàn aáy. Vaø taám thaân ñaõ chòu ñöïng ñöôïc thieáu thoán khoå sôû khi môùi sinh, seõ chaúng bao giôø coi tieän nghi laøm quan troïng. Thieân Chuùa giaùng sinh laøm ngöôøi, khoâng xuoáng traàn ñeå tìm kieám cuûa caûi theá gian. Ngaøi khoâng maøng ñeán vaøng baïc vaø phoâ tröông giaøu coù. Ngaøi keâu goïi tröôùc heát ñaùm muïc ñoàng ñang thöùc canh ñaøn vaät trong ñeâm toái.
ÔÛ ñaây chuùng ta cuõng ñöøng laàm töôûng, trong hang ñaù baáy giôø coù nhieàu thieân thaàn saùng laùng ñang ca haùt líu lo. Khoâng, thieân thaàn chæ hieän ra taïi choã caùc muïc ñoàng ñang ôû vaø nhöõng ngöôøi naøy chæ nghe thaáy tieáng haùt treân khoâng trung. Chöù khi vaøo hang ñaù, ñuùng nhö lôøi chæ daãn cuûa thieân thaàn, hoï chæ thaáy moät Haøi nhi môùi sinh, boïc trong khaên vaûi vaø naèm trong maùng coû. Thieân Chuùa giaùng sinh vaãn giöõ moät cung caùch khieâm toán, thanh baàn vaø bình dò.
Vì sao Ngaøi laïi höõu yù nhö vaäy? Phaûi chaêng taâm tö cuûa Ngaøi khaùc haún moïi caûm nghó cuûa ta? Chuùng ta chæ bieát hình dung söï cao caû vaø quyeàn naêng trong khung caûnh vaøng baïc vaø oai huøng. Sinh ra, chuùng ta ñaõ muoán laøm lính, laøm töôùng vaø laøm baø chuùa trong khi chôi. Coøn Thieân Chuùa khi giaùng sinh laøm ngöôøi, theo lôøi Isaia noùi, laïi muoán nghieàn naùt vöông tröôïng cuûa keû aùp böùc vaø ñoát saïch moïi chieác giaøy traän. Ngaøi coù moät quan nieäm khaùc haún veà cuoäc ñôøi. Vaø quan nieäm aáy Ngaøi muoán chia seû vôùi taát caû chuùng ta trong ngaøy Ngaøi giaùng sinh vaø trong chính vieäc ñaûn sinh cuûa Ngaøi.
Sau naøy Ngaøi seõ noùi: Ta sinh ra ñeå laøm Vua; chính ñeå laøm Vua maø Ta ñaõ sinh ra. Neân chuùng ta ñöøng töôûng Haøi nhi naèm trong maùng coû ñaõ choái boû thieân chöùc laøm ngöôøi maø Taïo hoùa ñaõ trao phoù cho nguyeân toå chuùng ta: caùc ngöôi haõy vöôn leân thoáng trò maët ñaát. Baøi saùch Isaia hoâm nay cuõng noùi roõ: Moät Haøi nhi ñaõ sinh ra cho ta… Thieân haï seõ chuùc tuïng Ngaøi laø Thieân-Chuùa-Duõng-Maïnh, laø Hoaøng-Töû-Hoøa-Bình. Quaû thaät, Haøi nhi thaønh Beâlem khoâng töø khöôùc thieân chöùc laøm ngöôøi. Ngaøi sinh ra ñeå thoáng trò ñòa caàu. Ngaøi sinh ra ñeå laøm cho moïi ngöôøi thoáng trò vôùi Ngaøi. Chæ coù ñieàu, quan nieäm cuûa Ngaøi veà thoáng trò thaät laø khaùc vaø ñöôøng loái Ngaøi theo thaät laø laï luøng.
Ngaøi khoâng hieåu thoáng trò laø truyeàn khieán nhöng laø phuïc vuï. Moân ñeä cuûa Ngaøi coøn nhôù lôøi Ngaøi caên daën: Vua chuùa theá gian thoáng trò baèng quyeàn bính; nhöng trong chuùng con ai ñöùng ñaàu haõy soáng nhö ngöôøi phuïc vuï. Ngaøi khoâng bao giôø duøng danh töø baát baïo ñoäng, nhöng luoân luoân Ngaøi nhaéc nhôû phaûi yeâu thöông, Ngaøi muoán moân ñeä phaûi tranh thuû moïi taïo vaät, moïi daân toäc, cho ñeán taän cuøng theá giôùi, nhöng khí giôùi chinh phuïc laø Tin Möøng vaø Tình Thöông. Noùi ñuùng hôn, moân ñeä cöù phaûi phuïc vuï, roài coi mình laø toâi tôù voâ duïng. Chính Thieân Chuùa seõ laøm cho caây moïc leân chöù khoâng phaûi keû troàng hay ngöôøi töôùi!
Cuoäc ñôøi cuûa Ngaøi cuõng vaäy. Con ñöôøng Ngaøi ñi khoâng theânh thang roäng raõi, nhöng chaät heïp ñau thöông. Nhöng luùc naøo Thaùnh Linh cuõng höôùng daãn Ngaøi, ôû trong coâng vieäc Ngaøi laøm vaø trong moïi lôøi Ngaøi noùi, khieán söùc maïnh cuûa Thieân Chuùa phaùt huy ngay trong söï yeáu ñuoái cuûa loaøi ngöôøi, vaø vì theá cöùu ñoä ñöôïc taát caû nhöõng gì ñaõ hö maát.
Chuùng ta coù theå hy voïng soáng nhö Ngaøi ñaõ soáng khoâng? Thaät ta khoâng hieåu gì veà maàu nhieäm giaùng sinh hoâm nay khi ñaët ra caâu hoûi aáy. Thieân Chuùa giaùng sinh ñaâu phaûi chæ ñeå soáng trong moät thôøi vaø ôû moät nôi. Ngaøi choïn sinh ra vaø lôùn leân ôû moät nôi vaø trong moïi thôøi vaø ôû khaép moïi nôi. Thaân xaùc Ngaøi maëc khi sinh ra trong hang ñaù maùng coû laø baûn tính loaøi ngöôøi. Ai coù baûn tính ngöôøi maø muoán ñoùn nhaän tinh thaàn cuûa Ngaøi, thì Ngaøi seõ soáng ôû trong hoï vaø seõ soáng ñeå tieáp noái cuoäc ñôøi Ngaøi. Ngaøi sinh ra ñeå laøm coâng vieäc aáy. Thieân Chuùa nhaäp theå giaùng traàn laø ñeå cho ngöôøi traàn coù theå trôû thaønh con Thieân Chuùa vaø soáng vôùi Thieân Chuùa.
Hoâm nay vaø haèng ngaøy chuùng ta ñöôïc môøi goïi ñi vaøo maàu nhieäm chung soáng vôùi Thieân Chuùa. Thieân Chuùa coøn duøng hình baùnh hình röôïu ñeå aån thaân haàu haèng ngaøy coù theå ñeán vôùi chuùng ta vaø soáng trong chuùng ta. Thaùnh leã ñeâm nay chæ cöû haønh maàu nhieäm aáy moät caùch ñaëc bieät thoâi. Chuùng ta haõy coù taâm hoàn quyeát lieät ñi vaøo maàu nhieäm saép cöû haønh, ñeå hoâm nay “Ñöùc Yeâsu Cöùu Theá sinh ra cho chuùng ta”, ñeå soáng trong chuùng ta, thaät söï soáng vôùi chuùng ta, khieán chuùng ta töø nay böôùc theo ñöôøng loái cuûa Ngaøi: chinh phuïc taát caû hoaøn vuõ cho con ngöôøi, nhöng baèng thaùnh thieän vaø tình thöông.
Thaùnh Leã Ban Ngaøy:
Trong thaùnh leã nöûa ñeâm, phuïng vuï ñaõ cho chuùng ta ñöôïc nghe tieáng eâm aùi toát laønh cuûa Chuùa Cha noùi vôùi chuùng ta ôû trong Ngaøi: “Hôõi con, hoâm nay Ta ñaõ sinh ra Con”. Trong thaùnh leã ban ngaøy baây giôø, phuïng vuï laïi muoán giuùp chuùng ta ñi vaøo tinh thaàn cuûa Ngoâi Con môùi sinh ra laøm ngöôøi ñeå leân tôùi Ngoâi Cha, ñaùp laïi taâm tình thaém thieát cuûa Ngöôøi trong haønh vi ñaõ muoán sinh ra chuùng ta laøm con.
Thaät vaäy, ngay töø baøi ca nhaäp leã, chuùng ta ñaõ ñöôïc môøi goïi chieâm ngöôõng Haøi nhi vöøa sinh. Khoâng taàm thöôøng nhö ta thoaït nhìn ñaâu. Ngöôøi Con Ñöùc Meï vöøa sinh, boïc trong khaên, naèm trong maùng coû coù moät ñònh meänh sieâu vieät. Vöông quyeàn ñaõ ñaët treân vai Ngöôøi vaø danh hieäu Ngöôøi thaät laø Thieân Chuùa. Nhö vaäy, chính phuïng vuï ngaøy leã Giaùng sinh môøi ta phaûi bieát vöôït qua nhöõng caùi beà ngoaøi cuûa hang ñaù maùng coû, khoâng ñöôïc nhìn Haøi nhi baèng con maét taàm thöôøng, nhöng phaûi coù con maét cuûa tieân tri Isaia, phaûi bieát nhìn con treû vöøa chaøo ñôøi trong söù meänh cuoái cuøng sau naøy cuûa Ngöôøi. Ngöôøi laø Con Ñaáng Toái Cao, Ngaøi seõ ngöï trò khoâng nhöõng treân ngai hoaøng Ñavít maø coøn treân muoân daân muoân nöôùc, hai vai Ngaøi ñaõ mang naëng vöông quyeàn thoáng trò hoaøn vuõ. Vieäc caùc nhaø ñaïo só ñeán thôø laïy chæ laø moät daáu hieäu baùo tröôùc nhaït nheõo thoâi. Caùi ngaøy maø chaân töôùng ñích thaät cuûa Haøi nhi seõ loä ra theo ñuùng nhö Isaia ñaõ caûm thaáy lôø môø, chính laø ngaøy maø con ngöôøi seõ ngöï xuoáng treân maây trôøi, coù haøo quang chieáu toûa; Ngaøi seõ phaân xöû muoân daân vaø thieát laäp Nöôùc Ngöôøi duy nhaát trong hoaøn vuõ. Khoâng söùc ñoái nghòch naøo seõ coøn coù nöõa vaø ngay ñeán boùng daùng töû thaàn cuõng phaûi qua ñi.
Phaûi, lôøi cuûa tieân tri Isaia ñöa ta ñeán taän cuøng traùi ñaát vaø lòch söû nhaân loaïi, khoâng phaûi ñeå ta boû queân thaân phaän hieän nay cuûa Haøi nhi, nhöng ñeå soi saùng cho chuùng ta hieåu ñuùng nhöõng bieåu loä hieän theå cuûa Ngöôøi Con Thieân Chuùa vöøa giaùng sinh laøm ngöôøi. Khoâng coù caùi nhìn ñi tröôùc ñoù, thaät khoù coù theå hieåu ñöôïc giaù trò ñích thöïc trong thaùi ñoä cuûa con treû thaønh Beâlem. Nhöng ñöôïc aùnh saùng tieân tri aáy soi chieáu, nhöõng thaùi ñoä hieän theå kia noåi leân saùng ngôøi.
Ta seõ thaáy raèng duø ngang baèng Thieân Chuùa, Ñöùc Kitoâ vaãn khoâng ngaïi haï mình maëc laáy thaân phaän loaøi ngöôøi, ñeå theå hieän loøng hieáu thaûo cuûa mình trong ñôøi soáng nhaân loaïi, ñeå nhaân loaïi chuùng ta bieát cö xöû theá naøo nhö ngöôøi Con Thieân Chuùa. Chuùng ta cöù ñoïc Phuùc AÂm maø xem: Coù luùc naøo Ñöùc Kitoâ khoâng toû ra mình laø Ngöôøi Con vöøa yù Ñöùc Chuùa Cha moïi ñaøng khoâng? Ngaøi khoâng giaùng theá nhö moät ngoâi sao baêng töø treân trôøi xuoáng: Ngöôøi cuõng khoâng duøng ñöôøng loái khaùc thöôøng ñeå hieän ra nhö moät ngöôøi tröôûng thaønh; Ngaøi ñaõ muoán sinh ra trong thaân phaän moät haøi nhi ñeå soáng taát caû cuoäc ñôøi cuûa ngöôøi laøm con. Sau naøy coù laàn Ngaøi seõ baûo moân ñeä, naøy hôõi ñaøn con nhoû, caùc con ñöøng sôï vì chuùng con coù moät Cha ôû treân trôøi. Ngaøi khoâng muoán cho chuùng ta nhôù laïi thôøi Ngaøi coøn laø moät haøi nhi beù nhoû ö?
Taát caû, Ngaøi phoù maëc cho chöông trình cuû Chuùa Cha. Ngaøi ñaâu coù sôï khi Heâroâñeâ böïc töùc giaän döõ xua quaân ñeán Beâlem. Ngaøi cöù naèm yeâu trong caùnh tay aáp uû cuûa thaân maãu vaø ñuùng hôn trong söï quan phoøng cuûa Chuùa Cha. Thaùi ñoä tín nhieäm aáy khoâng coù tính caùch boû maëc nhö ta coù theå nghó. Treû Yeâsu hoài leân 12 ñaõ laøm cho thaân phuï thaân maãu töng höûng khi caäu noùi: Cha meï khoâng bieát toâi phaûi lo vieäc Cha toâi ö? Gôùm thaät caäu beù beà ngoaøi coù veû soáng bình thöôøng ñoù, laïi haèng nung naáu taâm hoàn thöïc hieän keá hoaïch cuûa Ngoâi Cha. Sau naøy coù laàn Ñöùc Kitoâ seõ daãn moät treû em ñeán tröôùc maët caùc moân ñeä ñeå baûo caùc oâng: neáu caùc oâng khoâng trôû neân nhö con treû naøy, caùc oâng khoâng ñöôïc vaøo Nöôùc Trôøi. Coù oâng naøo luùc ñoù nghó ñeán vieäc ngaøy tröôùc chính Ngaøi ñaõ soáng nhö con treû khoâng? Vaø caâu kia Ngaøi noùi cuõng chæ coát ñeå ta nghó laïi vieäc ñoù, ñeå ta ñi vaøo maàu nhieäm nieân thieáu cuûa Ngaøi haàu bieát soáng tinh thaàn laøm con.
Tinh thaàn aáy lôùn leân Ngaøi vaãn tieáp tuïc... Cuoäc ñôøi truyeàn giaùo cuûa Ngaøi laø moät maïc khaûi vó ñaïi veà Ñöùc Chuùa Cha. Khoâng noùi ñeán giaùo lyù cuûa Ngaøi veà Chuùa Cha nöõa, chuùng ta khoâng theå khoâng caûm ñoäng khi thaáy baát cöù luùc naøo Ngaøi cuõng bieåu loä moät tình con saâu ñaäm. Luùc ñi ñöôøng gaëp moät boâng hoa ñeïp, loøng Ngaøi daït daøo loøng bieát ôn Chuùa Cha ñaõ döïng neân taïo vaät toát ñeïp nhö theá, vaø khi thaáy moät ngöôøi taøn taät laâu naêm, Ngaøi khoâng theå khoâng ñoäng loøng traéc aån ñoái vôùi moät ngöôøi con cuûa Chuùa Cha, neân ñaõ chöõa laønh y ñeå y ca tuïng Thieân Chuùa, maëc cho boïn Bieät phaùi ghi theâm moät ñieåm nöõa vaøo soå ñen ñeå mai ngaøy ñoïc to trong toøa aùn. Ngaøi khoâng bao giôø muoán toû mình nhöng chæ muoán toû cho ngöôøi ta thaáy Chuùa Cha, neân khi thaáy moïi ngöôøi chaêm chuù nhìn mình khi ñöùng tröôùc moä Lazaroâ, Ngaøi ñaõ ngöôùc maét nhìn leân trôøi ñeå nhö baûo moïi ngöôøi nhìn leân Chuùa Cha vaø coi moïi vieäc saép laøm ñaây laø vieâc cuûa Chuùa Cha laøm qua baøn tay cuûa Ngaøi... Chuùng ta coù theå keå maõi, vì nhö vaäy phaûi noùi laïi taát caû Phuùc AÂm. Nhöng chuùng ta khoâng theå boû qua nhöõng giaây phuùt cuoái cuøng trong ñôøi Ngaøi, nhöõng phuùt maø taùc giaû Yoan ñaõ goïi laø Giôø cuûa Ngaøi, giôø ñeå Ngaøi laøm nhöõng coâng vieäc yù nghóa nhaát. Ngaøi ñaõ taâm söï vôùi caùc moân ñeä veà Chuùa Cha, Ngaøi ñaõ caàu nguyeän cuøng Chuùa Cha trong vöôøn Caây Daàu, Ngaøi ñaõ baèng loøng chòu ñau khoå vì thaùnh yù Chuùa Cha... ñeå cuoái cuøng ôû treân Thaùnh giaù Ngaøi truùt hôi thôû nhö moät ngöôøi con thiu nguû trong voøng tay eâm aùi cuûa ngöôøi Cha.
Cuoäc ñôøi Chuùa Cöùu Theá quaû thöïc ñaõ laø cuoäc ñôøi cuûa ngöôøi Con, ngöôøi Con ñeïp yù Cha moïi ñaøng, neân dó nhieân ai cuõng muoán keát luaän chuùng ta muoán soáng ñuùng phaän söï laøm con Thieân Chuùa phaûi baét chöôùc tinh thaàn vaø thaùi ñoä cuûa Ñöùc Kitoâ - keát luaän thaät ñuùng vaø thaät deã; nhöng laøm theá naøo ñeå theå hieän ñöôïc keát luaän aáy môùi laø vieäc khoù vaø caàn ñöôïc traû lôøi.
ÔÛ treân ñaõ noùi, chaân töôùng ñích thöïc cuûa Chuùa Con chæ loä ra thöïc söï trong ngaøy quang laâm taùi giaùng sau naøy. Nhöng chaân töôùng ñoù ñaõ khoâng kieän toaøn trong ngaøy Phuïc sinh laø gì? Trong ngaøy ñoù, Ñöùc Kitoâ ñaõ toaøn thaéng söï cheát laø thuø ñòch cuoái cuøng. Ngaøi thaät ñaõ laø vua vinh hieån. Ngaøi ñaõ laø Con Ñöùc Chuùa Cha trong taát caû nhöõng caùi gì ôû nôi Ngaøi. Tröôùc ñaây töø ngaøy Giaùng sinh cho ñeán khi chòu cheát, vì chuùng ta Ngaøi ñaõ chaáp nhaän moät loái soáng maø beà ngoaøi coøn coù nhöõng caùi chöa ñöôïc thaàn linh hoùa. Nhöng khi ñi qua söï cheát Ngaøi ñaõ giuõ boû laïi moïi veû hö naùt cuûa ngöôøi con. Vaø luùc Phuïc sinh, Ngaøi thaät söï ñaõ trôû veà cuøng Chuùa Cha, ñaõ laø ngöôøi Con hoaøn toaøn cuûa Chuùa Cha. Ngaøi thaät ñaõ laø Ngöôøi Con - nhö lôøi kinh nhaäp leã noùi - Vai mang vöông quyeàn vaø danh hieäu laø Thieân Chuùa.
Theá maø chính thaân phaän laøm con naøy, Ngaøi laïi muoán thoâng ban cho chuùng ta. Neáu ta baèng loøng keát hôïp vôùi Ngaøi trong maàu nhieäm töû naïn, Ngaøi seõ ñöa ta vaøo maàu nhieäm phuïc sinh cuûa Ngaøi. Ta seõ laø chi theå trong cô theå phuïc sinh cuûa Ngaøi; ta seõ ñöôïc Chuùa Cha goïi laøm con trong Ngöôøi Con ñaõ phuïc sinh töø coõi cheát. Vai ta cuõng ñöôïc mang vöông quyeàn, vì coù gì laø khoâng ôû döôùi nhöõng ngöôøi con cuûa Thieân Chuùa? Thaønh ra soáng ñôøi laøm con cuûa ta, khoâng coøn phaûi laø trôû laïi cuoäc ñôøi laøm con cuûa Ñöùc Kitoâ tröôùc ngaøy phuïc sinh, nhöng laø phaûi soáng ñuùng taâm traïng cuûa Ñöùc Kitoâ phuïc sinh ñang soáng ôû treân trôøi.
Chuùng ta khoâng theå vaø khoâng phaûi baét chöôùc haøi nhi ôû Beâlem maø soáng: thaân phaän chuùng ta baây giôø ñaõ khaùc vôùi thaân phaän Ngaøi ngaøy tröôùc. Nhöng baát kyø ai, ôû baát cöù thaân phaän naøo, vaãn coù theå vaø vaãn phaûi soáng tinh thaàn laøm con cuûa Ñöùc Kitoâ phuïc sinh ñang soáng ôû trong ta qua bí tích Thaùnh Theå. Tinh thaàn aáy laø tinh thaàn ñaõ töø boû nhöõng gì hö naùt ñeå soáng hoaøn toaøn cho Thieân Chuùa. Ñöùc Kitoâ ñaõ ñi qua vaø ñaõ duøng söï cheát ñeå trôû thaønh ngöôøi con hoaøn toaøn cuûa Chuùa Cha, thì ngöôøi tín höõu muoán soáng ñuùng ñòa vò con Thieân Chuùa cuõng khoâng ñöôïc döøng laïi thuï höôûng say meâ hay toân thôø nhöõng caùi hö naùt, moät phaûi ñi qua, phaûi duøng ñeå ñi veà nhaø Cha. Tieàn taøi, danh voïng, xaùc thòt, theá gian, taát caû ñeàu laø nhöõng caùi hö naùt: chuùng ta khoâng phuû nhaän, nhöng chæ duøng nhö khoâng duøng ñeå taâm hoàn khoâng bò caûn trôû bay veà tình Cha.
Chính Ñöùc Kitoâ ñaõ theå hieän söù ngoân Isaia trong luùc töø boû ñôøi naøy ñeå veà cuøng Chuùa Cha. Ngaøy Ngaøi giaùng sinh, Isaia vieát: moät Haøi Nhi ñaõ sinh ra cho chuùng ta, vai mang vöông quyeàn... Suoát cuoäc ñôøi traàn gian Ngaøi ñaõ töø choái danh döï laøm vua, maõi ñeán luùc ñöùng tröôùc toøa Philatoâ Ngaøi môùi tuyeân boá mình sinh ra ñeå laøm vua, vaø cuõng chính hoâm aáy, Ngaøi tuyeân boá khoâng uùp môû Ngaøi quaû thaät laø Con Thieân Chuùa.
Nhö vaäy, lôøi söù ngoân Isaia chæ theå hieän trong maàu nhieäm Töû naïn-Phuïc sinh. Lôøi aáy ñöôïc nhaéc laïi hoâm nay ñeå môøi ta ñi vaøo maàu nhieäm Thaùnh leã, laø maàu nhieäm môøi ta theå hieän ôn thieân trieäu trôû thaønh Con Thieân Chuùa trong Ñöùc Kitoâ.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)