Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm B
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 1 Muøa Voïng Naêm B
Tænh Thöùc
(Ys 63,16b-17;64,1.3b-8; 1C 1,3-9; Mc 13,33-37)
Phuùc AÂm: Mc 13, 33-37
"Caùc con haõy tænh thöùc, vì caùc con khoâng bieát luùc naøo chuû nhaø trôû veà".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu phaùn cuøng caùc moân ñeä raèng: "Caùc con haõy coi chöøng, haõy tænh thöùc vaø caàu nguyeän, vì caùc con khoâng bieát luùc ñoù laø luùc naøo. Ví nhö ngöôøi ñi phöông xa, ñeå nhaø cöûa laïi, trao quyeàn haønh cho caùc ñaày tôù, moãi ngöôøi moät vieäc, vaø caên daën ngöôøi giöõ cöûa lo tænh thöùc. Vaäy caùc con haõy tænh thöùc, vì caùc con khoâng bieát luùc naøo chuû nhaø trôû veà, hoaëc laø chieàu toái, hoaëc laø nöûa ñeâm, hoaëc laø luùc gaø gaùy, hay ban saùng, keûo khi oâng trôû veà thình lình, baét gaëp caùc con ñang nguû. Ñieàu Ta baûo cho caùc con, thì Ta baûo cho taát caû moïi ngöôøi laø: Haõy tænh thöùc!"
Ñi Vaøo Nieân Lòch Phuïng Vuï:
Vôùi Chuùa nhaät I Muøa Voïng, moät naêm Phuïng vuï môùi seõ ñeán vôùi chuùng ta, môùi khoâng phaûi chæ vì chuùng ta laïi saép baét ñaàu laïi chu kyø moät naêm nhöõng ngaøy leã taùi hieän lòch söû ôn cöùu chuoäc, maø coøn môùi vì keå töø naêm 1969, nieân lòch Phuïng vuï cuûa Giaùo Hoäi La Maõ ñaõ ñöôïc toå chöùc laïi.
Khoâng keå nhieàu ngaøy leã kính thaùnh noï thaùnh kia ñaõ bò baõi boû hoaëc ñöôïc xeáp laïi cho ñuùng vôùi thôøi gian caùc ngaøi ñaõ qua ñôøi, ngay ñeán caùc ngaøy Chuùa nhaät kính nhôù maàu nhieäm cöùu chuoäc cuõng ñöôïc nghieân cöùu laïi ñeå taát caû ñöôïc ñôn giaûn hoùa hôn haàu giuùp ta deã nhaän ra yù löïc cuûa Phuïng vuï. Dó nhieân boä luaät môùi naøy vaãn chöa ñöôïc hoaøn toaøn ñôn giaûn vì leã Phuïc sinh vaãn chöa ñöôïc aán ñònh vaøo moät ngaøy naøo nhaát ñònh cho moïi naêm. Trong khi chôø ñôïi, Giaùo Hoäi La Maõ ñaõ taïm ñöa ra moät caûi toå trong nieân lòch Phuïng vuï cuûa mình.
Ñaët caùc ngaøy leã kính thaùnh ra moät beân, lòch môùi phaân phoái caùc ngaøy Chuùa nhaät xoay quanh hai ngaøy leã lôùn laø leã Giaùng sinh vaø leã Phuïc sinh. Tröôùc leã Giaùng sinh coù 4 Chuùa nhaät goïi laø 4 Chuùa nhaät muøa Voïng; roài ñeán leã Giaùng sinh 25 thaùng Chaïp vaø caùc leã phuï ñôùi keùo daøi cho tôùi leã Hieån linh seõ coù moät soá chöøng 5-9 Chuùa nhaät goïi laø caùc Chuùa nhaät thöôøng nieân, keùo daøi cho tôùi thöù Tö leã Tro (nhö vaäy khoâng coøn caùc Chuùa nhaät goïi laø Chuùa nhaät sau leã Hieån linh vaø caùc Chuùa nhaät 70, 60, 50 nhö tröôùc nöõa). Töø thöù Tö leã Tro trôû ñi cho tôùi Chuùa nhaät leã Laù laø muøa Chay goàm 5 Chuùa nhaät. Danh töø muøa Thöông khoù cuõng ñaõ bò boâi trong lòch môùi. Chuùa nhaät leã Laù khai maïc Tuaàn Thaùnh maø 3 ngaøy cuoái cuøng, vì tính caùch long troïng ñaëc bieät, ñaõ ñöôïc goïi laø Tam nhaät Phuïc sinh. Töø Chuùa nhaät Phuïc sinh tôùi Chuùa nhaät Hieän xuoáng goàm 8 Chuùa nhaät laø muøa Phuïc sinh. Roài sau ñoù laïi laø caùc Chuùa nhaät Thöôøng nieân cho tôùi muøa Voïng naêm sau; khieán danh töø muøa Hieän xuoáng töø nay cuõng khoâng coøn ñöôïc duøng nöõa.
Nhìn qua moät laàn nhö theá, ta thaáy nieân lòch Phuïng vuï môùi döôøng nhö chæ coøn muoán quy tuï moïi caùi nhìn cuûa ta vaøo hai maàu nhieäm lôùn laø Nhaäp theå vaø Cöùu chuoäc. Nhöõng maàu nhieäm khaùc ñaõ bò boû ö? Khoâng phaûi, vì ngöôøi ta deã nhaän ra moïi maàu nhieäm khaùc ñaõ ñöôïc bao truøm ñaày ñuû trong hai maàu nhieäm lôùn naøy. Hôn nöõa, ñaây thaät laø dòp hoïa hieám ñeå chuùng ta yù thöùc veà tính caùch duy nhaát cuûa caùc maàu nhieäm trong ñaïo vaø do ñoù deå hieåu roõ yù nghóa cuûa nieân lòch Phuïng vuï hôn.
Chuùng ta thöôøng noùi ñeán caùc maàu nhieäm nhöng thaät söï chæ coù moät maàu nhieäm, maàu nhieäm Thieân Chuùa yeâu thöông chuùng ta. Khoâng maàu nhieäm sao vieäc Chuùa yeâu thöông loaøi ngöôøi? Ngay ñeán moái tình giöõa loaøi ngöôøi vôùi nhau ñaõ laø moät maàu nhieäm roài, huoáng nöõa laø tình yeâu cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi töøng ngöôøi trong chuùng ta! Ai coù theå giaûi thích heát ñöôïc tình meï thöông con? Ai coù theå noùi heát ñöôïc vì sao chaøng thanh nieân naøy boãng ñieân ñaàu vì taø aùo hoàng vaø khuoân maët nhoû beù kia? Vaø giaû nhö ngöôøi ta coù tìm ñöôïc vaøi lyù do taïm goïi laø coù theå giaûi thích taïi sao hai ngöôøi naøy laïi thöông nhau, caùc nhaø taâm lyù vaø phaân taâm cuõng phaûi ñaàu haøng khi phaûi traû lôøi veà nhòp ñieäu, saùng kieán, haønh vi, ngoân ngöõ giöõa hai ngöôøi thöông nhau. Chính baûn thaân hai ngöôøi cuõng chòu khoâng theå hieåu ñöôïc vì sao hoï laïi thöông nhau maõnh lieät nhö vaäy vaø vì sao ñang khi thöông nhau maõnh lieät hoï laïi coù theå laøm cho nhau ñau khoå hao moøn, maát aên, maát nguû v.v... Nhöõng cöû chæ noàng naøn, cuõng nhö haønh vi hôøn doãi trong luùc yeâu ñöông thaät baát ngôø, thaät boäc phaùt, thaät maàu nhieäm...
Chöõ maàu nhieäm naøy ñem aùp duïng vaøo tình yeâu cuûa Thieân Chuùa muoán daønh cho ta laïi phaûi theâm nhieàu heä soá nöõa, nghóa laø coøn phaûi hieåu theo moät yù nghóa tuyeät ñoái môùi ñöôïc. Thieân Chuùa yeâu ta khoâng nhöõng thaät laø khoù hieåu vaø nhaát laø thaät laø voâ cuøng laï luøng. Tình yeâu cuûa loaøi ngöôøi ñaõ khoâng bao giôø nghæ yeân moät luoân luoân soáng ñoäng vaø saùng kieán, huoáng nöõa laø tình yeâu cuûa Thieân Chuùa toaøn naêng toaøn thieän.
Chính tình yeâu ñaõ bieán Ngaøi neân moät Thieân Chuùa taïo hoùa, laøm ra khoâng bieát bao nhieâu laø kyø coâng cho ngöôøi yeâu cuûa mình, ñeán noãi baèng loøng thí maïng vì ngöôøi mình yeâu.
Dòp ñoù ñaõ ñeán cho Thieân Chuùa khi hai oâng baø nguyeân toå loaøi ngöôøi phaïm toäi. Chuùng ta caàn phaûi ñoïc laïi trang saùch Thaùnh ñoù ñeå xem tình yeâu cuûa Thieân Chuùa thaät laø maàu nhieäm khaùc haún caùc moái tình cuûa loaøi ngöôøi. Loaøi ngöôøi khi hôi bò xuùc phaïm ñaõ laøm ra boä maët laïnh luøng hôøn doãi, neáu khoâng phaûi laø noåi xung leân, nguyeàn ruûa. Coøn Thieân Chuùa thaáy loaøi ngöôøi sa ngaõ vaãn tìm ñeán, vaãn goïi teân, vaãn aâu yeám nhö khoâng bieát coù gì ñaõ xaûy ra. Vaø khi thaáy khoâng theå laøm ngô boû queân ñöôïc nöõa, Thieân Chuùa ñaõ saùng kieán moät keá hoaïch maàu nhieäm, phong phuù khoân löôøng trong caâu noùi baát huû: Ta seõ ñaët hieàm thuø giöõa maøy vaø toâng gioáng ngöôøi ñaøn baø, vaø ngöôøi aáy seõ ñaïp ñaàu maøy. Chöa noùi gì ñeán toäi cuûa nguyeân toå, Ngaøi ñaõ quyeát taâm tieâu dieät maàm moáng gaây chia reõ vaø ñoå vôõ giöõa tình yeâu cuûa Ngaøi vaø loaøi ngöôøi chuùng ta. Ngaøi ñaõ maïc khaûi moät chöông trình nhaäp theå cöùu chuoäc trong caâu noùi maàu nhieäm maø chuùng ta vöøa ñoïc laïi ôû treân... Ngaøi cho chuùng ta thaáy cuõng moät maàu nhieäm ñaõ saùng taïo nay laïi cöùu chuoäc chuùng ta vaø maàu nhieäm aáy vaãn laø maàu nhieäm tình yeâu.
Theá thì khi thaáy Phuïng vuï seõ laàn löôït traûi ra tröôùc maét ta heát bieán coá naøy ñeán bieán coá khaùc trong lòch söû ôn cöùu ñoä, chuùng ta ñöøng bao giôø queân maát caùi nhìn duy nhaát aáy: ñöøng töôûng mình ñang kyû nieäm moät bieán coá dó vaõng nhöng thöïc söï ñang ñöôïc ñöùng tröôùc moät bieåu loä cuûa tình yeâu saâu ñaäm cuûa Thieân Chuùa. Nhöõng Chuùa nhaät muøa Voïng chaúng haïn, beà ngoaøi coù veû nhö nhaéc laïi nhöõng thôøi buoåi xa xöa tröôùc khi coù vieäc Ngoâi Hai nhaäp theå, nhöng kyø thöïc beân trong chính laø tình yeâu thaâm saâu cuûa Thieân Chuùa muoán gôïi laïi thôøi gian chôø ñôïi Ñaáng Cöùu chuoäc ngaøy tröôùc, ñeå thuùc giuïc höôùng daãn taâm hoàn chuùng ta höôùng veà ngaøy Thieân Chuùa laïi ñeán ñeå keát hôïp vôùi loaøi ngöôøi trong vinh quang Nöôùc Trôøi vaø gaàn hôn trong thaùnh leã nhö laø baûo chöùng veà töông lai röïc rôõ. Roài 40 ngaøy muøa Chay cuõng theá: beà ngoaøi coù veû nhö dieãn laïi con ñöôøng ñau thöông maø Chuùa Cöùu theá ñaõ ñi qua tröôùc khi Ngaøi ñöôïc vinh hieån trong Phuïc sinh - leã Leân Trôøi vaø Hieän Xuoáng..., nhöng beân trong thaät söï muoán ñaët chuùng ta ñöùng tröôùc tình yeâu cuûa Ñaáng ñaõ yeâu ta ñeán noãi hieán maïng mình vì ta haàu ta meàm loøng ra cho ôn Chuùa Thaùnh Thaàn ñoå traøn loøng nghóa töû xuoáng, bieán nhaân loaïi neân moät coäng ñoàng chuaån bò cho coäng ñoàng gia ñình thieân quoác mai sau. Vaø muïc tieâu ñoù cuõng ñaõ ñöôïc theå hieän moät caùch thaät söï coù giaù trò baûo chöùng trong maàu nhieäm Thaùnh leã.
Nhö vaäy, baát cöù thaùnh leã naøo cuõng theå hieän maàu nhieäm tình yeâu, khoâng phaûi döôùi khía caïnh naøy hay khía caïnh khaùc nhö ta coù khuynh höôùng noùi leân nhö vaäy, vì tình yeâu chæ laø moät khoái baát khaû phaân ly. Thaùnh leã dieãn taû taát caû maàu nhieäm tình yeâu cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi loaøi ngöôøi chuùng ta... ÔÛ trong thaùnh leã naøo Thieân Chuùa cuõng hieän dieän ñaày ñuû; vaø ñaày ñuû tình yeâu cuûa Ngaøi cuõng ôû ñoù khieán ôû ñôøi naøy ta khoâng coù caùch naøo ñaùp laïi tình yeâu cuûa Thieân Chuùa ñaày ñuû nhö trong thaùnh leã, nhôø vieäc hieäp leã.
Chính vì vaäy maø ta thaáy trong suoát naêm, maëc duø phuïng vuï chia thaønh muøa noï muøa kia, ñoïc ca nhaäp leã naøy, ñoïc kinh tieàn tuïng khaùc, phuïng vuï coát yeáu cuûa Giaùo Hoäi vaãn laø thaùnh leã vaø thaùnh leã vaãn khoâng thay ñoåi trong caùc nghi thöùc quan troïng. Chính söï kieän naøy nhaéc nhôû cho ta yù thöùc hôn veà tính caùch duy nhaát cuûa maàu nhieäm phuïng vuï; Thieân Chuùa yeâu ta haèng ngaøy, haèng ngaøy Ngöôøi muoán ñaët ta tröôùc maàu nhieäm tình yeâu cuûa Ngaøi, Ngaøi khoâng muoán cho moät ngaøy naøo qua ñi maø khoâng muoán boäc loä taát caû tình Ngaøi yeâu ta ñeå hoûi ta coù muoán ñaùp laïi hay khoâng. Veà phía Ngaøi bao giôø cuõng duy nhaát nhö theá; nhöng ñeå noùi vôùi ta laø ngöôøi ôû trong thôøi gian vaø khoâng gian, khoâng coù khaû naêng nhìn thaáy vaø laõnh hoäi taát caû trong moät caùi nhìn duy nhaát. Ngaøi ñaõ phaûi traûi tình yeâu duy nhaát cuûa Ngaøi ra trong moät lòch söû daøi, khôûi ñaàu töø khi saùng taïo cho tôùi ngaøy vinh quang Nöôùc Trôøi. Chính caùi lòch söû ñoù, Phuïng vuï moãi ngaøy trong naêm laàn löôït taùi hieän laïi trong thaùnh leã ñeå giuùp chuùng ta töïa vaøo moät haønh vi lòch söû laøm khôûi ñieåm vaø baûo chöùng ñeå ñi vaøo maàu nhieäm tình yeâu thaâm saâu cuûa Thieân Chuùa ñaõ saùng kieán ra lòch söû cöùu ñoä kia ñeå chöùng toû tình yeâu cuûa Ngaøi.
Muøa Voïng:
Taát caû lyù do toå chöùc naêm phuïng vuï naèm ôû choã ñoù. Maëc daàu maàu nhieäm cöû haønh laø maàu nhieäm tình yeâu duy nhaát, nhöng ñeå nhöõng con ngöôøi soáng ôû thôøi gian vaø khoâng gian hieåu ñöôïc maàu nhieäm duy nhaát aáy, phuïng vuï phaûi naïi ñeán lòch söû maø Thieân Chuùa ñaõ duøng, ñeå khai trieån tröôùc maét ta tình yeâu bao la cuûa Thieân Chuùa ñaõ ñöôïc maïc khaûi daàn daàn ra cho ta. Maïc khaûi do ñoù chæ maïc khaûi coù moät maàu nhieäm duy nhaát laø tình yeâu bao la cuûa Thieân Chuùa theå hieän trong lòch söû ôn cöùu chuoäc. Muøa Voïng, muøa Giaùng sinh, muøa Chay, muøa Phuïc sinh seõ laàn löôït ñeán vôùi chuùng ta khaùc naøo nhö khí trôøi cuûa boán muøa thieân nhieân. Caûnh saéc beân ngoaøi coù thay ñoåi, leã phuïc, gioïng ca coù khaùc ñi, thì cuõng chæ thay, chæ khaùc ñeå giuùp khí thieâng duy döôõng söùc soáng ôû trong ta. Ta ñöøng caâu neä taùch bieät caùc muøa phuïng vuï; haõy ñeå cho maàu nhieäm tình yeâu duy nhaát cuûa Thieân Chuùa theå hieän toaøn khoái trong moïi thaùnh leã, trong moïi ngaøy cuûa naêm Phuïng vuï.
Trôøi ñaõ ñoåi muøa. Phuïng vuï cuûa Giaùo hoäi cuõng ñoåi sang muøa Voïng. Chuùng ta caàn canh taân taâm hoàn vaø ñôøi soáng cho hôïp vôùi nhòp tieán cuûa lòch söû Giaùo hoäi vaø daân toäc.
Laø vì moãi laàn muøa Voïng tôùi, lòch söû Daân Chuùa noùi rieâng vaø lòch söû caùc daân toäc noùi chung laïi tieán theâm moät böôùc nöõa, ñi veà ngaøy Chuùa quang laâm, ban cho taát caû con caùi Ngöôøi moät trôøi môùi vaø ñaát môùi. Muøa Voïng vì theá höôùng daãn chuùng ta nhìn veà töông lai, chôù khoâng trôû lui nuoái tieác dó vaõng. Muøa Voïng chuaån bò ñaïi leã Giaùng sinh saép tôùi, nhöng chæ coi leã naøy nhö ñoäng löïc daãn tôùi ngaøy Ñöùc Kitoâ trôû laïi ñeå taát caû trôøi ñaát röïc leân trong aùnh vinh quang cuûa Ngöôøi. Nhöõng nhaéc nhôû lòch söû thôøi gian tröôùc ngaøy Ñöùc Kitoâ ñaûn sinh, khoâng ñöôïc khieán chuùng ta nhìn veà quaù khöù nhö thôøi ñaïi vaøng son, nhöng chæ coáng hieán cho ta moät kinh nghieäm vaø moät höôùng ñi ñeå chuaån bò ngaøy Ñöùc Kitoâ laïi ñeán, ngaøy maø Thieân Chuùa seõ ôû trong taát caû, khieán maàu nhieäm nhaäp theå khi aáy môùi hoaøn taát.
Chuùng ta haõy ñaët mình vaøo thaân phaän cuûa Daân Chuùa thôøi Cöïu Öôùc. Ñoù laø moät daân nhoû beù, keùm môû mang, bò coi khinh vaø maát chuû quyeàn. Nhöng loøng Daân aáy oâm aáp moät nieàm tin vó ñaïi.
Beâlem, ngöôi seõ khoâng coøn maø moät thò traán beù nhoû, vì Vua Hoøa Bình seõ xuaát hieän töø loøng ngöôi. Ngöôi seõ traûi coâng bình chính tröïc treân khaép maët ñòa caàu khieán muoân nöôùc nhôø ngöôi maø ñöôïc phuùc...
Ñoù cuõng laø hình aûnh Daân Chuùa ôû moïi thôøi. Nhìn vaøo giaùo ñoaøn Ngöôøi ñaõ thieát laäp, chính thaùnh Phaoloâ ñaõ coù laàn tuyeân boá: xeùt veà maët theá gian anh em chaúng coù gì ñaùng keå; ngöôøi ta coøn deå khinh anh em laø khaùc... nhöng chuùng ta vaãn laø daân ñöôïc Chuùa choïn ñeå mang ôn cöùu ñoä ñeán khaép cuøng ñòa giôùi. Vaø chính Chuùa Yeâsu ñaõ noùi tröôùc vôùi Giaùo Hoäi: naøy hôõi ñoaøn chieân nhoû, chuùng con ñöøng sôï, vì Chuùa Cha ñaõ ban Nöôùc Trôøi cho chuùng con.
Trong muøa Voïng naøy, chuùng ta phaûi suy nieäm maàu nhieäm treân, maàu nhieäm Giaùo hoäi laø moät haït caûi nhoû, seõ trôû thaønh caây cho chim trôøi khaép nôi tìm ñöôïc choã ñaäu. Vaø nhö vaäy, ôû trong baát cöù hoaøn caûnh naøo, chuùng ta vaãn oâm aáp moät nieàm tin lôùn lao, khaùc naøo nhö Ñöùc Maria muøa Voïng ñang cöùu mang Quaû coù phuùc cho moïi daân toäc.
Maria laø maãu ngöôøi ñaõ hieåu lôøi tieân tri. Ngöôøi oâm aáp moät nieàm tin thaät vó ñaïi veà töông lai cuûa daân toäc. Ngöôøi soáng hieàn laønh vaø ñaïo ñöùc tin raèng Thieân Chuùa môùi chính laø Ñöùc Khoân Ngoan ñang höôùng daãn lòch söû khi cöông khi nhu... Ngöôøi tin chaéc, ñeå coäng taùc vaøo vieäc xaây döïng töông lai toát ñeïp, moãi ngöôøi haõy ñaïo ñöùc chu toaøn moïi phaän söï cuûa moät phaàn töû toát ôû trong xaõ hoäi.
Theá neân, muøa Voïng coøn ñeà cao vai troø cuûa Yoan Taåy Giaû, vaø baûo ta chuù yù ñeán söù ñieäp cuûa oâng. Ñeå chuaån bò cho ngaøy Chuùa ñeán, ñeå coù ñöôïc moät trieàu ñaïi thieân sai, moïi ngöôøi phaûi hoaùn caûi taâm hoàn vaø ñôøi soáng. Choã goà gheà phaûi san cho phaúng, caùc hoá saâu phaûi laáp cho ñaày, laøm sao ñeå caùc quan heä giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi khoâng coøn laø nhöõng cheânh leäch baát coâng, nhöng phaûi bình ñaúng giao hoøa toát ñeïp. Yoan ñaõ coù nhöõng lôøi leõ nghieâm thaúng vôùi caû nhöõng ngöôøi “töï tin laø coâng chính” thôøi xöa, ñeå taát caû chuùng ta ngaøy nay ai naáy cuõng coá gaéng caûi taïo vaø ñoåi ñôøi. Khoâng phaûi nhöõng oaùn than, hay öôùc voïng haõo huyeàn ñem laïi ñöôïc ñôøi soáng an vui vaø tieán boä nhöng chæ nhöõng coá gaéng caûi thieän, laøm trong tinh thaàn caàu nguyeän vaø ñaïo ñöùc, söûa soaïn ñöôïc ngaøy Quang Laâm cuûa Ñaáng Cöùu Theá cuûa chuùng ta.
Do ñoù, coâng taùc tröôùc maét cuûa chuùng ta trong muøa Voïng laø:
- Khôi laïi nieàm vui vaøo töông lai röïc rôõ maø Chuùa chuùng ta haèng höùa ban cho caùc daân toäc. Ñoù laø ñoái töôïng muøa Voïng cuûa moïi thôøi.
- Tích cöïc goùp phaàn xaây döïng töông lai toát ñeïp aáy theo tinh thaàn canh taân vaø hoøa giaûi.
- Caàu nguyeän vaø suy nieäm Lôøi Chuùa theo göông Ñöùc Maria muøa Voïng: Ngöôøi ñaõ oâm aáp Lôøi Chuùa trong loøng tröôùc khi ñöôïc phuùc cöu mang vaø sinh ra Ngoâi Lôøi Nhaäp Theå.
Nhöõng coâng taùc aáy ñem ñeán cho chuùng ta moät muøa Giaùng Sinh töôi ñeïp vaø moät cuoäc soáng saùng trong.
Suy Nieäm Chuùa Nhaät I Muøa Voïng Naêm B:
(Ys 63,16b-17;64,1.3b-8; 1C 1,3-9; Mc 13,33-37)
Suy nieäm: Tænh Thöùc
Môû ñaàu nieân lòch Phuïng vuï, ba baøi ñoïc Thaùnh Kinh cuûa Chuùa nhaät thöù nhaát Muøa Voïng naêm nay phaùc hoïa laïi cho chuùng ta moät vaøi thaùi ñoä trong khung caûnh soáng cuûa Daân Chuùa: ngay giöõa ñeâm toái cuûa thöû thaùch, nghi ngôø, phaán ñaáu, toäi loãi, Daân Chuùa ñaõ cuøng nhau töï thuù nhöõng loãi phaïm cuûa mình, cöông quyeát soáng trung kieân mong chôø ngaøy Quang Laâm cuûa Chuùa Yeâsu Kitoâ trong nieàm tin töôûng vaø thaùi ñoä tænh thöùc.
Quaû vaäy, baøi ñoïc Ysaia 63,16-64,7 trình baøy laïi boái caûnh cuûa ñoaøn daân Thieân Chuùa sau thôøi Löu ñaøy. Kinh nghieäm eâ cheà cuûa nhöõng naêm thaùng soáng kieáp noâ dòch treân phaàn ñaát ngoaïi bang ñaõ ñem laïi cho hoï moät yù thöùc taäp theå veà nhöõng loãi phaïm cuûa mình. Hoï ngöôùc maét nhìn veà Thieân Chuùa laø Cha ñeå thoát leân lôøi khaån nguyeän: “OÂi phaûi chi Ngöôøi xeù trôøi ngöï xuoáng, thì nuùi non cuõng seõ tieâu tan tröôùc Nhan Ngaøi”. Taâm traïng hoái loãi vaø tha thieát khaån naøi ôn cöùu ñoä ñaõ giuùp Daân Chuùa nhaän ñònh laïi ôn goïi cuûa mình ñeå soáng troïn vai troø chöùng nhaân trung thaønh giöõa muoân daân qua thaân phaän moûng doøn vaø heøn yeáu cuûa cuoäc soáng con ngöôøi.
Baûy theá kyû sau, khoaûng 25 naêm sau ngaøy Ñöùc Kitoâ veà trôøi, thaùnh Phaoloâ cuõng ñaõ nhaéc nhôû laïi ôn goïi thöïc söï cuûa ngöôøi Kitoâ höõu: khoâng nhöõng chæ yù thöùc nhöõng sai loãi cuûa mình, nhöng coøn phaûi soáng vöôn leân mong chôø ngaøy Ñöùc Kitoâ trôû laïi. Caùc coäng ñoaøn tín höõu tieân khôûi ñaõ soáng trong hoaøn caûnh hoài hoäp, nao nöùc mong chôø ngaøy troïng ñaïi ñoù. Nhöõng lôøi nguyeän: “Maranatha, Laïy Chuùa, xin haõy trôû laïi” (1Co 16,22) caøng ñaët hoï vaøo taâm traïng xao xuyeán vaø ñaày xuùc ñoäng. Ngaøi ôû ñaây! Ngaøi ôû kia! (2Th 2,2). Vaø coù khi vì moûi meät ñôïi chôø, hoï ñaõ khoâng ngaàn ngaïi thoát leân: “Coù leõ Ngaøi ñeán chaäm”.
Taâm traïng khaéc khoaûi ñoù caàn baét gaëp ñöôïc moät caùi gì vöõng chaéc cuûng coá loøng tin töôûng: neáu khoâng, thaùi ñoä tænh thöùc mong chôø cuûa hoï seõ haõo huyeàn, aûo voïng.
Quaû vaäy, moãi laàn cöû haønh nghi leã beû baùnh, coäng ñoaøn daân Chuùa vaãn long troïng tuyeân xöng laïi nieàm tin cuûa mình:
“Laïy Chuùa, chuùng con loan truyeàn vieäc Chuùa chòu cheát vaø tuyeân xöng vieäc Chuùa soáng laïi, cho tôùi khi Chuùa laïi ñeán”.
Noãi loøng mong chôø khaéc khoaûi ñoù nhö ñöôïc xoa dòu vaø soi saùng bôûi lôøi Ñöùc Kitoâ trong ñoaïn Tin Möøng theo thaùnh Marcoâ 13,33-37. Ngaøi nhö moät chuû nhaø phaûi ra ñi, vaéng xa vaø vaéng laâu. Sau khi trao phaän söï quaûn lyù cô nghieäp cho gia nhaân, moãi ngöôøi theo chöùc vuï cuûa mình, Ngaøi ñaëc bieät tín caån vaø caên daën ngöôøi canh cöûa: “Haõy tænh thöùc”. Phaûi, haõy tænh thöùc ñeå ñoùn chôø ngaøy taùi ngoä. Cuoäc taùi ngoä coù theå xaûy ra moät caùch raát baát öng vaøo moät luùc naøo ñoù trong ban ñeâm. Gia nhaân vaø nhaát laø ngöôøi canh cöûa phaûi tænh thöùc, luoân soáng trong aùnh saùng ban ngaøy ñeå khoâng ngaùi nguû, khoâng thaát höùa vôùi chuû nhaø tröôùc luùc ra ñi.
Ñaët ñoaïn vaên treân vaøo khung caûnh lòch söû cöùu ñoä, giöõa ngaøy veà trôøi vaø ngaøy trôû laïi cuûa Ñöùc Kitoâ, chuùng ta coù theå noùi, thaùi ñoä tænh thöùc ñoù chính laø thaùi ñoä cuûa Giaùo hoäi, cuûa toaøn daân Chuùa vaø nhaát laø cuûa nhöõng ngöôøi höõu traùch caùc coäng ñoaøn.
Nhöng taïi sao phaûi tænh thöùc?
Vì tröôùc tieân, ñoù laø yù muoán, laø meänh leänh cuûa chuû nhaø. Ñeå cho cöûa nhaø eâm aám, an toaøn vaø tröôøng toàn, phaän söï cuûa ngöôøi canh cöûa, khoâng phaûi chæ lo baûo veä ngoâi nhaø, maø coøn phaûi löu taâm ñeán nhöõng ngöôøi soáng trong ñoù.
Ngoaøi ra, tænh thöùc coøn laø thaùi ñoä cuûa moät gia nhaân trung thaønh ñoái vôùi ngöôøi ñaõ tín nhieäm, uûy thaùc traùch vuï cho mình. Vaø chaéc chaén nieàm vui cuûa ngaøy taùi ngoä seõ troïn veïn neáu chuû nhaø gaëp ñöôïc gia nhaân trong tö theá ñôïi chôø vaø saün saøng.
Hôn theá nöõa, tænh thöùc cuõng laø ñeå khoûi rôi vaøo giaác nguû! Maø thöôøng ngöôøi ta chæ nguû luùc ban ñeâm, trong boùng toái! Theo nghóa Thaùnh Kinh, ban ñeâm, boùng toái, gôïi leân cho chuùng ta hình aûnh moät moâi tröôøng ñaày nguy hieåm, ñaày thöû thaùch. Boùng ñeâm ñoái nghòch laïi aùnh saùng ban ngaøy. Ñoù laø chieàu kích thöû thaùch cuûa cuoäc soáng. Noù ñöa ñeán toäi loãi, ñau khoå, söï döõ... Noù ñöa ñeán sa ngaõ, naûn chí, nghi ngôø. Ngöôøi canh cöûa coù theå boäi phaûn ngöôøi thaân xa vaéng, ñeå chaïy theo nhöõng quyeán ruõ cuûa keû khaùc, cuûa ngaãu töôïng ñoàng loõa vôùi boùng ñeâm.
Vaø tænh thöùc nhö theá naøo?
Phaûi chaêng laø thaép ñeøn ngoài chôø? Laø soáng trong taâm traïng vieãn voâng! Khoâng! Ñoïc laïi Thaùnh Kinh vaø lòch söû daân Chuùa, chuùng ta thaáy vieäc tænh thöùc ñôïi chôø khoâng phaûi laø moät thaùi ñoä thuï ñoäng. Nhöng laø moät haønh vi yù thöùc cuûa ngöôøi hieåu bieát lyù do.
Vì theá, thaùi ñoä tænh thöùc cuûa Giaùo hoäi vaø ñaëc bieät cuûa nhöõng ngöôøi höõu traùch daân Chuùa phaûi soáng ñoäng vaø ñaày tính chaát saùng taïo. Ñoù laø thöùc tænh hieäp thoâng vôùi ngöôøi baïn cuûa mình. Ñoù laø thaùi ñoä cuûa moät ngöôøi baïn trung thaønh, côûi môû ñeå luoân laéng nghe lôøi noùi cuûa baïn mình. Nhö theá, tænh thöùc ñoái vôùi Giaùo hoäi, coù nghóa laø khoâng ngöøng chieán ñaáu ñeå sinh toàn, ñeå trung thaønh vôùi Lôøi Chuùa. Daàu xa vaéng, nhöng haàu nhö tieáng noùi, lôøi höùa vaø söï hieän dieän cuûa Ngaøi luoân xoaùy ñoäng trong loøng Giaùo hoäi vaø chi phoái moïi sinh hoaït cuûa daân Chuùa. Vôùi aùnh ñeøn soi saùng vaø söôûi aám ñoù, Giaùo hoäi nhö coù moät nghò löïc ñeå caûm thoâng vaø tìm ra ñöôïc yù muoán cuûa Ngaøi qua moïi bieán coá trong cuoäc soáng, qua moïi daáu chæ thôøi ñaïi.
Söï ñoái nghòch giöõa aùnh saùng vaø boùng toái taïo neân trong taâm hoàn moãi ngöôøi vaø trong ñôøi soáng Giaùo hoäi moät söï giaèng co caêng thaúng, maø chuùng ta phaûi duøng nhö moät ñaø tieán ñeå vöôn leân, Giaùo hoäi coù phaän söï ruùt kinh nghieäm töø caùc söï kieän xaûy ra trong lòch söû quaù khöù vaø hieän taïi ñeå söûa chöõa loãi laàm, töï thanh luyeän mình ñeå tieán tôùi söï hoaøn thieän nhö Chuùa Kitoâ mong muoán. Ñaëc bieät Giaùo hoäi phaûi saün saøng töø boû ñòa vò öu theá trong xaõ hoäi ñeå chaáp nhaän thaân phaän ñaày tôù phuïc vuï chuû nhaø mình vaø anh em.
Ñeå tænh thöùc chôø Chuùa ñeán, Giaùo hoäi phaûi nheï loøng ñoái vôùi cuûa caûi traàn theá vaø döùt khoaùt vôùi nhöõng quyeán ruõ cuûa caùc ngaãu töôïng. Khi laøm nhö theá, Giaùo hoäi thöïc söï ñang caàm ñeøn trong tay saün saøng ñôïi Ñöùc Kitoâ, vì ngaøy trôû laïi cuûa Ngaøi seõ xaûy tôùi baát chôït.
Ñoàng thôøi, neáp soáng cuûa Giaùo hoäi seõ laø aùnh saùng thöùc tænh moïi ngöôøi ñeå hoï nhaän ra Ñöùc Kitoâ laø Ñaáng Cöùu Theá ñích thöïc. Giaùo hoäi ñang mang trong loøng söùc soáng vaø ñoäng löïc thuùc ñaåy chính mình vaø caû theá giôùi tieán leân gaëp Ñöùc Kitoâ. Theá neân, tænh thöùc laø phaän söï caàn thieát cuûa nhöõng con ngöôøi chöùng nhaân cho aùnh saùng. Vaø Giaùo hoäi phaûi laø kho döï tröõ söùc soáng phong phuù vaø sung maõn chuaån bò cho moïi ngöôøi ñoùn nhaän thôøi vieãn lai. Vì theá, khi höôùng veà ngaøy Chuùa Kitoâ trôû laïi, Giaùo hoäi quaû laø nieàm hy voïng cho toaøn theå theá giôùi vaø vuõ truï.
Baøi Giaûng Chuùa Nhaät I Muøa Voïng B:
1. Ñôøi soáng con ngöôøi, coù theå noùi, bao giôø cuõng bao haøm moät khía caïnh ñau thöông khoå sôû. Khoâng phaûi chæ thôøi nay môùi khoå; thôøi tröôùc cuõng ñaõ khoå roài vaø bao laâu coøn soáng ôû traàn gian thì con ngöôøi vaãn phaûi chòu ñöïng hy sinh vaø ñau khoå. Baøi saùch Isaia chuùng ta ñoïc hoâm nay, ñaõ ñöôïc vieát ra sau thôøi daân Dothaùi bò löu ñaøy beân Babylon. Baøi saùch aáy cho ta thaáy raèng: tuy heát bò löu ñaøy, nhöng daân Dothaùi vaãn tieáp tuïc gaùnh chòu ñau khoå. Ñieàu laøm cho hoï ñau khoå nhaát, chính laø hoï nhaän thöùc ra raèng hoï ñaõ “ñi laïc xa ñöôøng Chuùa”, ñaõ “phaïm toäi” vaø “ñaõ bò phoù maëc cho quyeàn löïc toäi loãi”.
Toäi loãi cuûa con ngöôøi, ñoù chính laø nguyeân nhaân saâu xa gaây neân moïi ñau khoå. Baøi saùch Isaia hoâm nay thoâi thuùc ta nhìn vaøo khoå sôû hieän taïi nhö laø tieáng goïi caûnh tænh ta nhaän thöùc toäi loãi cuûa moãi ngöôøi vaø cuûa caû nhaân loaïi ñeå mau hoaùn caûi trôû veà vôùi Thieân Chuùa. Ngaøi laø Cha yeâu thöông, laø Ñaáng cöùu ñoä nhaân töø vaø luoân luoân trung thaønh vôùi lôøi Ngaøi ñaõ höùa.
Nhöõng khoù khaên kinh teá hieän nay cuõng gaây neân cho ta nhöõng khoå sôû, nhöng ta neân bieát raèng ñoù laø haäu quaû khoâng theå traùnh ñöôïc cuûa moät nöôùc vöøa bò 30 naêm chieán tranh taøn phaù nhö nöôùc ta. Vaø chuùng ta, ngöôøi coâng giaùo coøn phaûi nhìn nhaän nhö daân Chuùa thôøi xöa “Naøy Chuùa thònh noä vì chuùng toâi ñaõ phaïm toäi”. Vôùi yù chí ñoåi ñôøi vaø caûi taïo, vôùi quyeát taâm töø boû moïi ích kyû caù nhaân, moïi tham lam vaø haän thuø, Chuùa seõ ban cho ta nguoàn nghò löïc môùi ñeå xaây döïng moät xaõ hoäi toát ñeïp vaø huynh ñeä hôn.
2. Trong coâng cuoäc naøy, chuùng ta haõy laéng nghe nhöõng lôøi ñaày an uûi trong thö thaùnh Phaoloâ: “Toâi haèng caûm taï Chuùa thay cho anh em, vì anh em ñöôïc ñaày traøn moïi ôn, trong khi mong chôø Ñöùc Kitoâ laïi ñeán”. Thaùnh Phaoloâ aûo töôûng, khoâng nhìn thaáy thöïc teá sao? Ngaøi khoâng aûo töôûng. Ngaøi bieát roõ caùc giaùo ñoaøn cuûa ngaøi. Hoï laø daân khoâng giaøu coù, khoâng theá löïc. Nhöng heát thaûy hoï laø nhöõng ngöôøi ñöôïc keâu môøi hieäp nhaát vôùi Con Thieân Chuùa, laø Ñöùc Yeâsu Kitoâ. Phaûi, chuùng ta laø nhöõng con ngöôøi nhö theá. Chuùng ta ñöøng chæ nhìn vaøo ñôøi soáng vaät chaát cuûa mình ñeå thaáy xoùt xa vì thieáu thoán, nhöng coøn phaûi bieát nhìn vaøo taâm hoàn, vaøo tinh thaàn, vaøo thieân chöùc ñöôïc laøm con caùi Thieân Chuùa, ñöôïc vinh döï phaùt huy tình yeâu cuûa Ngaøi ñoái vôùi traàn gian.
Chuùng ta cuõng haõy haõnh dieän, tin vaøo yù kieân trì cuûa daân toäc Vieät Nam trong quaù khöù, ñaõ khaéc phuïc ñöôïc bao khoù khaên ñeå vöôn leân trong tö theá ñoäc laäp töï do, thì trong töông lai cuõng seõ thaønh coâng trong vieäc xaây döïng moät nöôùc Vieät Nam thoáng nhaát, aám no vaø coù tình yeâu thöông giöõa moïi ngöôøi ñoàng baøo cuøng maùu muû.
3. Muøa Voïng nhaéc laïi cho ta caû hai chaân lyù aáy, moät ñaøng daân Chuùa nhö ñang laàm than khoå sôû, nhöng ñaøng khaùc cuõng chính daân aáy ñaõ ñöôïc baûo ñaûm moät töông lai toát ñeïp, tröôùc heát theo yù nghóa tinh thaàn, nhöng sau ñoù cuõng keøm theo taát caû moïi khía caïnh ñöôïc Chuùa thaùnh hoùa ñeå laøm neân haïnh phuùc toaøn dieän cho con ngöôøi. Theá neân, Ñöùc Kitoâ trong baøi Tin Möøng hoâm nay daïy ta haõy tænh thöùc ñöøng meâ nguû. Nhöõng than vaõn, thôû daøi, chæ laøm cho thaân xaùc ruõ xöông vaø ñôøi soáng trôû neân ñen toái. Traùi laïi, neáu tænh taùo, nhìn veà töông lai vôùi nieàm tin vöõng maïnh, thì moät chaân trôøi môùi ñang daàn daàn môû ra tröôùc maét ta.
Ngöôøi tín höõu cuõng soáng trong traàn gian vaø phaûi hy sinh gian khoå nhö moïi ngöôøi. Nhöng nhôø nieàm tin nhö ñeøn saùng trong tay, chuùng ta laø nhöõng ngöôøi ñang tænh thöùc chôø Ñöùc Kitoâ trôû laïi: Ngaøi laø Chuùa ñem laïi hoøa bình, laø Ñaáng cöùu ñoä traàn gian. Theá neân, loøng ta traøn ñaày hy voïng vaø ta coù phaän söï chieáu toûa nieàm hy voïng phaán khôûi aáy chung quanh ta.
4. Chuùng ta haõy maïnh daïn tuyeân xöng nieàm tin cuûa Giaùo hoäi chuùng ta, tröôùc khi ñem cuoäc ñôøi lam luõ ñaët vaøo ñóa thaùnh, hieán daâng söï soáng vaø con ngöôøi cuûa ta cho vinh quang Nöôùc Trôøi maø Chuùa ñang daønh cho caùc con caùi cuûa Ngöôøi.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)