Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm C
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 30 Thöôøng Nieân Naêm C
Chuùa Laø Ñaáng Chí Coâng
(Huaán ca 35,12-14.16-18; 2 Timoâtheâ 4,6-8.16-18; Tin Möøng Luca 18,8-14)
Phuùc AÂm: Lc 18, 9-14
"Ngöôøi thu thueá ra veà ñöôïc khoûi toäi".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu noùi duï ngoân sau ñaây vôùi nhöõng ai hay töï haøo mình laø ngöôøi coâng chính vaø hay khinh bæ keû khaùc: "Coù hai ngöôøi leân ñeàn thôø caàu nguyeän, moät ngöôøi bieät phaùi, moät ngöôøi thu thueá. Ngöôøi bieät phaùi ñöùng thaúng, caàu nguyeän raèng: 'Laïy Chuùa, toâi caûm taï Chuùa vì toâi khoâng nhö caùc ngöôøi khaùc: tham lam, baát coâng, ngoaïi tình, hay laø nhö teân thu thueá kia; toâi aên chay moãi tuaàn hai laàn vaø daâng moät phaàn möôøi taát caû caùc hoa lôïi cuûa toâi'. Ngöôøi thu thueá ñöùng xa xa, khoâng daùm ngöôùc maét leân trôøi, ñaám ngöïc vaø nguyeän raèng: 'Laïy Chuùa, xin thöông xoùt con laø keû coù toäi'. Ta baûo caùc ngöôi: ngöôøi naøy ra veà ñöôïc khoûi toäi, coøn ngöôøi kia thì khoâng. Vì taát caû nhöõng ai töï naâng mình leân, seõ bò haï xuoáng, vaø ai haï mình xuoáng, seõ ñöôïc naâng leân".
Suy Nieäm:
Lôøi Chuùa hoâm nay muoán giaùo huaán chuùng ta veà söï caàu nguyeän. Ñuùng hôn, Ngöôøi muoán daïy doã chuùng ta veà chính Ngöôøi. Hieåu Ngöôøi hôn, chuùng ta seõ bieát caàu nguyeän toát hôn; vaø noùi chung, chuùng ta seõ bieát soáng ñaïo hoaøn toaøn hôn.
Thöïc vaäy, thaùnh Phaoloâ coù theå soáng ñaïo nhö trong thö hoâm nay ngöôøi vieát, laø vì ngöôøi ñaõ hieåu Chuùa nhö Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc cho bieát vaø nhaát laø nhö chính Con Moät Thieân Chuùa ñaõ maïc khaûi cho chuùng ta. Giaùo lyù cuûa baøi saùch Huaán ca vaø duï ngoân trong baøi Tin Möøng Luca seõ giuùp chuùng ta hieåu Chuùa hôn; vaø nhôø ñoù, chuùng ta cuõng seõ hieåu lôøi leõ thaém thieát cuûa thaùnh Phaoloâ.
1. Chuùa Laø Ñaáng Chí Coâng
Baøi saùch Huaán ca thöïc ra khoâng coù nhöõng giaùo lyù khaùc thöôøng. Nhieàu tieân tri vaø coù theå noùi heát moïi taùc giaû thôøi Cöïu öôùc vaãn thöôøng noùi: Chuùa laø Ñaáng nhaân aùi; Ngöôøi khoâng taây vò nhöng vaãn ñeå tai rieâng nghe lôøi reân xieát cuûa keû khoù ngheøo; Ngöôøi thi haønh coâng lyù khi phaùn xeùt chí coâng. Nhöng neáu ñaët nhöõng tö töôûng naøy vaøo vaên maïch, vaø ñoïc nhöõng ñoaïn saùch naøy vôùi nhöõng trang tröôùc sau, chuùng ta seõ thaáy taùc giaû Huaán ca muoán noùi nhieàu hôn nhöõng ñieàu chuùng ta vöøa hieåu.
OÂng vöøa ñi du lòch veà, sung söôùng vì ñaõ hoïc ñöôïc moät saøng khoân. Vôùi kinh nghieäm môùi naøy, oâng ñeà caäp ñeán vaán ñeà soâi boûng thôøi baáy giôø, hay laø caùc teá leã nôi Ñeàn Thôø coù thaät söï caàn thieát vaø giaù trò khoâng? Vieäc tieáp xuùc vôùi vaên minh Hy Laïp ñaõ cho ngöôøi Do Thaùi thaáy phaûi chaêng mình ñaõ chaúng quaù thieân veà teá töï vaø xao nhaõng vieäc suy nghó khoân ngoan?
Taùc giaû khoâng phuû nhaän vai troø cuûa vieäc daâng leã, nhöng theo oâng, ngöôøi Do Thaùi neân coá gaéng trôû veà nguoàn vaø nhaän ñònh: giöõ leà luaät, töùc laø daâng nhieàu leã teá; caån thuû lònh truyeàn töùc laø daâng leã kyø an. Vaø nhö vaäy tö töôûng cuûa oâng ñaõ goùp phaàn vaøo vieäc xaây döïng ñaïo Do Thaùi thôøi sau löu ñaøy. Con caùi Israel chuù troïng vaøo vieäc giöõ luaät vaø nhöõng ngöôøi quan troïng trong daân naøy laø luaät só.
Nhöng taùc giaû vaãn ñeà cao caûnh giaùc. Chính vieäc giöõ Luaät cuõng coù theå nguy hieåm. Vaø toân giaùo khi chuù troïng ñeán Luaät phaùp coù theå trôû neân vuï luaät, cuõng nhö ñaõ coù theå trôû neân vuï hình thöùc khi quaù coi troïng vai troø cuûa teá töï. Loøng ñaïo ñöùc chaân thaät khoâng phuïc vuï Luaät phaùp, ñoàng thôøi cuõng khoâng phuïc vuï baøn thôø. Noù chæ phuïc vuï Thieân Chuùa. Ngöôøi ôû treân Luaät phaùp vaø leã teá. Chuùng ta cuõng ñöøng mong laáy vieäc giöõ luaät beà ngoaøi vaø caùc leã daâng vuï lôïi maø mua chuoäc loøng Chuùa.
Ngöôøi laø Ñaáng chí coâng. Ngöôøi khoâng taây vò theo nghóa ôû ñaây laø khoâng theå duøng caùc cuûa leã beà ngoaøi vaø vieäc giöõ luaät moät caùch maùy moùc maø laøm ñeïp loøng ngöôøi. Söï thôø phöôïng chaân thaät Ngöôøi öa thích laø loøng chaân thaønh cuûa ngöôøi khoù ngheøo.
Ñoaïn saùch Huaán ca hoâm nay duøng nhieàu hình thöùc cuûa nhieàu caâu vaên laëp ñi nhaéc laïi chæ moät yù töôûng: Thieân Chuùa nghe lôøi ngöôøi khoù ngheøo keâu xin. Ñoù laø cuûa leã ñöôïc nhaän...
Chuùng ta chæ coù moät thaéc maéc, keû khoù ngheøo taùc giaû noùi ñaây laø ai? Thuoäc haïng ngöôøi naøo? Ñoaïn saùch trích hoâm nay noùi ñeán keû ngheøo, ngöôøi oan, keû moà coâi, ngöôøi goùa buïa, laø nhöõng thaønh phaàn coâ thaân coâ theá trong xaõ hoäi. Nhöng coù thaät taùc giaû nhaém ñeán nhöõng ngöôøi aáy vaø chæ nhaém ñeán hoï khoâng? Hay ñoù chæ laø nhöõng hình aûnh vaên chöông, nhöõng boä maët tieâu bieåu thöôøng ñöôïc moïi taùc giaû Kinh Thaùnh duøng ñeå noùi ñeán haïng ngöôøi ñöôïc Chuùa chieáu coá vaø quan taâm cöùu ñoä?
Coù nhieàu ñoaïn vaên khaùc laøm chöùng taùc giaû saùch Huaán ca nghó nhieàu nhaát ñeán taát caû ñoàng baøo cuûa oâng, laø con caùi Israel thôøi baáy giôø. Hoï phaûi phieâu baït ñi nhieàu nôi, bò daân ngoaïi cheøn eùp khoâng nhaän ñöôïc phaùp luaät baûo veä trong vieäc thôø phöôïng vaø giöõ luaät cuûa cha oâng. Nhöng hoï vaãn coá gaéng trung thaønh vôùi giao öôùc; vaãn thôø laïy Giaveâ; vaãn khaån caàu Danh Chuùa. Ñoù môùi thaät laø keû ngheøo, ngöôøi oan, keû moà coâi, ngöôøi goùa buïa. Loøng ñaïo ñöùc cuûa hoï nhaát ñònh ñeïp loøng Chuùa vaø chaéc chaén Ngöôøi seõ thi haønh coâng lyù cho hoï khi Ñaáng chí coâng xeùt xöû.
Nhö vaäy, tö töôûng cuûa taùc giaû raát coå ñieån vaø chính thoáng. Noù laø giaùo huaán cuûa caùc tieân tri. Noù laø nieàm tin höôùng veà cöùu ñoä thieân sai cuûa Do Thaùi giaùo. Noù vöøa chuaån bò vöøa coù theå gaây trôû ngaïi cho giaùo huaán cuûa Chuùa Gieâsu sau naøy, vì tuy noùi ñeán ñòa vò öu vieät cuûa ngöôøi ngheøo khoù, taùc giaû vaãn coøn oùc Do Thaùi vaø Cöïu Öôùc: Ñoàng hoùa ngöôøi khoù ngheøo cuûa Chuùa vôùi Daân Do Thaùi vaø höùa moät söï phaân xöû cöùu ñoä ôû bình dieän traàn gian khi Ñaáng Thieân Sai ñeán. Nhöõng tö töôûng naøy seõ ñöôïc Ñöùc Gieâsu söûa chöõa, nhö chuùng ta cuõng coù theå thaáy trong baøi Tin Möøng hoâm nay.
2. Chuùa Ban Ôn Coâng Chính
Moät mình taùc giaû Luca thuaät laïi duï ngoân naøy. Trong Mattheâoâ, Marcoâ vaø Gioan chuùng ta khoâng thaáy caâu chuyeän hai ngöôøi leân ñeàn thôø caàu nguyeän. Dó nhieân khoâng phaûi Chuùa noùi duï ngoân naøo thì cuõng ñöôïc caû boán taùc phaåm Tin Möøng ghi laïi.
Rieâng Luca coù moät sôû thích veà duï ngoân... Trong soá chöøng 50 duï ngoân Chuùa ñaõ noùi, Luca ghi laïi treân döôùi 40. OÂng khoâng theå naøo queân duï ngoân hai ngöôøi bieät phaùi vaø thu thueá hoâm nay, vì oâng raát thích noùi veà caàu nguyeän; maø hai ngöôøi naøy ñaõ leân Ñeàn thôø caàu nguyeän; Chaéc laø Luca ñaõ caån thaän theo doõi Lôøi Chuùa keå. Nhôø vaäy chuùng ta coù baøi duï ngoân raát hay.
Tröôùc heát, taùc giaû Luca xaùc nhaän: Ñöùc Gieâsu ñaõ noùi duï ngoân naøy vôùi nhöõng keû töï tin raèng mình laø coâng chính vaø khinh mieät ngöôøi khaùc. Nhöõng keû aáy laø ai? Theo caâu chuyeän tieáp theo chuùng ta phaûi hieåu hoï laø caùc bieät phaùi thôøi Ñöùc Gieâsu. Nhöng chuùng ta ñöøng voäi maát caûm tình vôùi hoï, chuùng ta nghó ñeán nhöõng ngöôøi ñaõ maïnh tay vaø to moàm trong vuï aùn Chuùa Gieâsu; vaø chuùng ta coi hoï laø nhöõng ngöôøi xaáu. Nhöng tröôùc maët ngöôøi thôøi baáy giôø vaø tröôùc cuoäc khoå naïn cuûa Chuùa Gieâsu, hoï ñöôïc kính troïng vaø kính neå. Hoï laø nhöõng ngöôøi nhö Luca vöøa keå, ñöôïc coi laø coâng chính trong ñaïo cuõ vì khoâng ai giöõ luaät phaùp Moâseâ hôn hoï. Chính vieäc tuaân thuû, chaáp haønh luaät phaùp raát caën keõ naøy laøm cho hoï töï tin, yù thöùc mình laø coâng chính vaø khinh mieät ngöôøi khaùc... Hoï bieát mình “hoaøn toaøn” vaø ung dung giöõ ñaïo, khoâng maûy may sôï phaùn xeùt cuûa Chuùa.
Hoâm nay, Ñöùc Gieâsu noùi duï ngoân naøy vôùi hoï vaø cho hoï, ñeå hoï suy nghó. Vaø vì theá baøi duï ngoân khoâng nhaém daïy caùch thöùc caàu nguyeän cho baèng muoán trieät haï loøng töï tín, phuû nhaän moät loái soáng ñaïo, moät söï coâng chính sai laàm vaø ñeà ra tinh thaàn ñaïo ñöùc thaùnh thieän thaät... Chuùng ta haõy nghe baøi duï ngoân.
Hai ngöôøi leân Ñeàn thôø caàu nguyeän: moät ngöôøi laø Bieät phaùi, ngöôøi kia laøm ngheà thu thueá; moät ngöôøi ñöôïc xaõ hoäi kính troïng; ngöôøi kia bò ngöôøi ñôøi ñaøm tieáu; moät ngöôøi chaáp haønh luaät ñaïo nghieâm chænh, ngöôøi kia mang tieáng laø toäi loãi. Ngöôøi Bieät phaùi nguyeän raèng: “Laïy Chuùa, toâi ñoäi ôn Ngaøi vì toâi khoâng nhö nhöõng ngöôøi khaùc, gian tham, baát löông, ngoaïi tình hay laø nhö teân thu thueá kia. Moãi tuaàn toâi aên chay hai laàn, toâi noäp thueá thaäp phaân veà heát moïi vaät toâi mua”.
Ngöôøi aáy khoâng noùi ngoa. OÂng ta khoâng coù toäi maø ngöôøi khaùc hay phaïm. Cuoäc ñôøi oâng thaùnh thieän khaùc haún neáp soáng cuûa phöôøng thu thueá. Tieâu cöïc nhö theá; coøn tích cöïc thì ñöøng baûo oâng chæ giöõ luaät; oâng coøn laøm quaù luaät daïy, chöùng toû oâng soát saéng thaùnh thieän khaùc thöôøng. Vì luaät ñaâu coù buoäc aên chay moãi tuaàn hai laàn vaø noäp thueá thaäp phaân veà caùc haøng mua.
Ñoù laø nhöõng haønh vi khuyeân vaø daønh cho nhöõng ngöôøi hoaøn toaøn. Soáng ñöôïc nhö vaäy maø khoâng taï ôn Thieân Chuùa sao? OÂng caùm ôn Chuùa vì oâng ñaõ coâng chính nhö vaäy... Lôøi nguyeän cuûa oâng laø lôøi kinh taï ôn vaø taï ôn laø ñuùng.
Tuy nhieân taùc giaû Luca vì quen ñeå yù ñeán vieäc caàu nguyeän, neân ñaõ nhaän ra nhöõng khuyeát ñieåm trong caùch taï ôn nhö vaäy. Tröôùc heát, taùc giaû löu yù chuùng ta thaùi ñoä döûng döng maø caàu nguyeän cuûa ngöôøi Bieät phaùi. Tö theá “ñöùng” khoâng coù gì ñaùng cheâ. Ngöôøi thu thueá cuõng seõ ñöùng maø caàu nguyeän. Nhöng coù nhieàu caùch ñöùng. Vaø caùch ñöùng cuûa ngöôøi Bieät phaùi noùi leân nieàm töï tín, phaán khôûi. Khoâng coù söï kính sôï Chuùa trong caùch ñöùng cuûa oâng. OÂng ñeán keå coâng chöù khoâng caàu nguyeän. OÂng quen phoâ tröông söï coâng chính thaùnh thieän tröôùc maët ngöôøi khaùc khi khua chuoâng ñaùnh troáng luùc boá thí vaø caàu nguyeän, neân cuõng chæ coù thaùi ñoä phoâ tröông coâng traïng tröôùc maët Thieân Chuùa...
Thaät ra, oâng coù ñeå yù gì ñeán Chuùa, maø chæ quan taâm ñeán mình, ñeán söï nghieäp cuûa mình. OÂng caàu nguyeän nôi mình chöù khoâng caàu nguyeän vôùi Chuùa. OÂng noùi cho mình nghe vaø cuøng laém cho ngöôøi khaùc nghe, chöù ñaâu coù caàn Chuùa bieát, vì oâng khoâng chôø Ngöôøi ban cho hay laøm gì cho oâng caû. OÂng caàu nguyeän ñeå theâm töï tín vaø phoâ tröông, theá thoâi.
Ñang khi aáy; ngöôøi thu thueá ñöùng leûn ñaøng xa, khoâng daùm, ngöôùc maét leân, nhöng ñaám ngöïc maø raèng: “Laïy Thieân Chuùa, xin khaáng thöông toâi laø ñöùa toäi loãi”. Ngöôøi aáy coù thaùi ñoä kính sôï Chuùa vaø khieâm nhöôøng thoáng hoái aên naên. Chaéc chaén, ngöôøi aáy khoâng daùm keå coâng vì coù theå chaúng coù coâng gì maø keå. Nhöng chuùng ta cuõng ñöøng ngaïc nhieân vì ngöôøi aáy khoâng keå toäi ra. Coù leõ vì khoâng caàn thieát nöõa: ngöôøi bieät phaùi ñaõ keå roài. Ngöôøi aáy chæ caàn coâng nhaän phaùn xeùt cuûa ngöôøi bieät phaùi... vaø khi coâng nhaän mình laø ñöùa toäi loãi, chaéc chaén ngöôøi aáy coi vieäc keå toäi laø dö thöøa... Ñieàu ngöôøi aáy chuù yù laø tha thieát naøi xin loøng Chuùa khaáng thöông xoùt cho mình, theá thoâi.
Ñöùc Gieâsu baûo: Ngöôøi thu thueá ra veà thì ñöôïc giaûi aùn tuyeân coâng, töùc laø ñöôïc coâng chính hoùa, khaùc vôùi ngöôøi bieät phaùi kia thì khoâng. Phaùn quyeát cuûa Ngöôøi khoâng laøm chuùng ta ngaïc nhieân, vì chuùng ta ñaõ bieát nhieàu veà giaùo huaán cuûa Ngöôøi. Nhöng chaéc chaén noù ñaõ laøm nhöõng bieät phaùi vaø Do Thaùi thôøi aáy giaät mình maø suy nghó. Vaø hoï seõ chæ coù theå hieåu ñöôïc neáu nhôù laïi giaùo huaán cuûa Cöïu Öôùc nhö chuùng ta ñaõ thaáy trong baøi saùch Huaán ca.
Ngöôøi ta ñöøng laáy leã vaät vaø vieäc giöõ luaät maø “hoái loä” Thieân Chuùa. “Noãi hoàn cay ñaéng laø cuûa leã ñöôïc nhaän”, taùc giaû saùch Huaán ca ñaõ vieát nhö vaäy (35,16). Loøng ñaïo ñöùc chaân thaønh naèm nôi taâm hoàn thoáng hoái aên naên. Chính Chuùa coâng-chính-hoùa con ngöôøi, chöù con ngöôøi khoâng theå laø coâng chính. Neáu chuùng ta ñaõ ñeå yù thì thaáy Chuùa Gieâsu noùi duï ngoân naøy “vôùi nhöõng keû töï tín raèng mình laø keû coâng chính” ñeå roài chuùng seõ nhaän ra mình khoâng ñöôïc coâng chính hoùa; ñang khi keû thaáy mình khoâng coâng chính nhöng bieát aên naên hoái caûi vaø caàu xin loøng thöông xoùt thì ñöôïc Chuùa coâng chính hoùa. Thaønh ra baøi duï ngoân ñaõ keát luaän: “Keû naøo nhaác mình leân seõ bò haï xuoáng; coøn keû naøo haï mình xuoáng seõ ñöôïc nhaác leân”.
Caâu keát luaän caøng cho chuùng ta thaáy roõ baøi hoïc cuûa baøi Tin Möøng hoâm nay. Chuùa khoâng öa keû töï tín. Hoï khoâng chôø ôn Ngöôøi cöùu ñoä. Ngöôïc laïi ai khieâm toán caàu xin ôn tha thöù, seõ ñöôïc Chuùa nhaän lôøi vaø ban cho ôn trôû neân coâng chính.
Giaùo huaán cuûa Chuùa coøn laøm saùng toû baøi saùch Huaán ca. Nhôø aùnh saùng Tin Möøng Chuùa Gieâsu mang ñeán, chuùng ta hieåu keû khoù ngheøo ñích thöïc luoân ñöôïc Chuùa chieáu coá nghe lôøi vaø thi haønh coâng lyù cho laø moïi keû khieâm nhöôøng nhö ngöôøi thu thueá, nhaän raèng mình laø ñöùa toäi loãi vaø khaån thieát caàu xin ôn cöùu ñoä. Hoï caàn ñöôïc coâng-chính-hoùa chöù khoâng ñoøi ñöôïc nhìn thaáy söï chí coâng cuûa Chuùa ôû ñôøi naøy. Nhöõng taâm tình nhö vaäy, chuùng ta gaëp thaáy roõ raøng trong baøi thö Phaoloâ hoâm nay.
3. Chuùa Ñoä Vaøo Nöôùc Trôøi
Thaùnh Toâng ñoà baáy giôø khoâng nhöõng ñang ôû tuø, maø coøn bieát saép ñöôïc töû ñaïo. Nhö ngöôøi ta coù thoùi quen ñoå röôïu (hoaëc nöôùc, hoaëc daàu) treân cuûa leã tröôùc khi daâng, maùu ngaøi cuõng saép ñoå ra treân caùi cheát cuûa ngaøi. Do ñoù giôø ra ñi leân ñöôøng cuûa ngaøi ñaõ ñeán.
Nhìn laïi cuoäc ñôøi, Phaoloâ thaáy mình ñaõ chieán ñaáu toát, ñaõ chaïy ñeán cuøng ñích roài. Nhöng khoâng vì vaäy maø ngaøi töï tín, töï phuï vì ngaøi ñaõ phaán ñaáu nhö theá chæ ñeå kieân giöõ loøng tin vaøo Chuùa; vaø ngaøi ñaõ chaïy nhö vaäy nhö theå döôùi maét quan saùt vaø troïng taøi cuûa Chuùa. Ngaøi khoâng laøm gì cho mình, cuõng nhö khoâng phaûi ñeå cho ai xem. Ñoái vôùi ngaøi taát caû chuùng ta ñeàu nhö caùc löïc só nôi thao tröôøng. Khaùn giaû duy nhaát laø Chuùa, Ñaáng phaùn xeùt chí coâng. Ngöôøi seõ ban trieàu thieân coâng chính cho heát moïi ngöôøi ñaõ ñaày loøng yeâu meán trong cuoäc troâng ñôïi cuoäc hieån linh cuûa Ngöôøi maø chaïy.
Nhö vaäy chæ coù Chuùa laø leõ soáng cuûa Phaoloâ. Caùc phaán ñaáu cuûa ngaøi laø ñeå ñöôïc trieàu thieân coâng chính. Ngaøi bieát mình chöa laø coâng chính. Söï coâng chính naèm nôi tay Chuùa. Ngöôøi seõ ban noù cho heát thaûy nhöõng ai bieát phaán ñaáu.
Phaoloâ ñaõ phaán ñaáu toát, khoâng phaûi vôùi söùc mình, nhöng hoaøn toaøn nhôø söùc Chuùa. Môùi roài ñaây, khi bò ñöa ra toøa ñeå bieän hoä, Phaoloâ ñaõ trô troïi. Chaúng moät ai uûng hoä ngaøi... Nhöng Chuùa ñaõ giuùp söùc. Vaø Phaoloâ ñaõ aên noùi daïn dó laøm chöùng cho Chuùa vaø ñaõ thoaùt naïn. Ngaøi tin chaéc raèng Chuùa coøn ban ôn ñeå cuoái cuøng Chuùa seõ cöùu maø ñoä ngaøi vaøo Nöôùc Trôøi.
Vaø nhö vaäy töø ñaàu chí cuoái Phaoloâ chæ coù nhöõng taâm tình khieâm cung cuûa keû bieát mình yeáu ñuoái maø thaønh khaån troâng caäy ôn Chuùa... Ngaøi soáng nhö keû “khoù ngheøo” cuûa Phuùc AÂm; vaø vì theá ngaøi khoâng heà phaøn naøn veà ngöôøi khaùc. Ngay khi nhôù laïi luùc bò moïi ngöôøi boû rôi moät caùch baát coâng baát nhaãn, ngaøi cuõng chæ caàu nguyeän cho hoï ñöôïc ôn tha thöù. Ngaøi baét chöôùc “Ñaáng Khoù Ngheøo” khi ôû treân thaùnh giaù ñaõ caàu nguyeän cho keû gieát mình. Ngaøi ñeå laïi cho chuùng ta nhöõng taâm tình thaém thieát trong lôøi di chuùc hoâm nay ñeå Hoäi Thaùnh chuùng ta muoân ñôøi suy nghó.
Chuùng ta ghi nhaän lôøi ngaøi vaø luoân luoân ghi nhôù göông saùng cuûa ngaøi. Nhôø ñoaïn thö hoâm nay cuûa ngaøi, chuùng ta hieåu Cöïu Öôùc vaø Taân Öôùc hôn khi nhöõng saùch naøy noùi ñeán tö caùch khoù ngheøo cuûa nhöõng ngöôøi ñöôïc Chuùa choïn. Nhaát laø nhôø giaùo huaán cuûa ngaøi baây giôø chuùng ta bieát ñi vaøo thaùnh leã vôùi nhöõng taâm tình chaân thaät.
Ñaây khoâng phaûi laø leã daâng beà ngoaøi, vì coù theå noùi beà ngoaøi chaúng coù gì ñaùng keå. Chuùng ta ñaây laø nhöõng ngöôøi daâng leã cuõng chaúng coâng chính gì. Chuùng ta gioáng ngöôøi thu thueá trong baøi Tin Möøng hôn laø gioáng ngöôøi bieät phaùi. Chuùng ta ñeán ñaây khoâng phaûi chæ ñeå caàu xin loøng thöông xoùt Chuùa.
Hôn nöõa, chuùng ta coøn muoán tham döï vaøo haønh vi khoù ngheøo cuûa Chuùa Gieâsu trong maàu nhieäm thaùnh giaù. Chuùng ta muoán ñöôïc söï soáng cuûa Ngöôøi ñeå trong ñôøi soáng chuùng ta hoïc vôùi Ngöôøi maø ôû hieàn laønh khieâm nhöôøng... Khoâng nhöõng chuùng ta seõ ñeïp loøng Chuùa maø coøn giuùp ích ñöôïc cho ñôøi. Ñoù laø ñieàu chuùng ta caàu nguyeän cho nhau hoâm nay trong thaùnh leã naøy.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)