Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm C
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Leã Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu Naêm C
Chuùng ta ñöôïc giaûi hoøa vôùi Thieân Chuùa
nhôø Maùu cuûa Chuùa Gieâsu
(EÂzeâkien 34, 11-16; Thö Roâma 5, 5-11; Tin Möøng Luca 15, 3-7)
Phuùc AÂm: Lc 15, 3-7
"Anh em haõy chia vui vôùi toâi, vì toâi ñaõ tìm thaáy con chieân laïc".
Tin Möøng Chuùa Gieâsu Kitoâ theo Thaùnh Luca.
Khi aáy, Chuùa Gieâsu phaùn cuøng caùc ngöôøi bieät phaùi vaø luaät só duï ngoân naøy raèng: "Ai trong caùc oâng coù moät traêm con chieân, vaø neáu maát moät con, laïi khoâng ñeå chín möôi chín con khaùc trong hoang ñòa maø ñi tìm con chieân laïc, cho ñeán khi tìm ñöôïc sao? Vaø khi ñaõ tìm thaáy, ngöôøi ñoù vui möøng vaùc chieân treân vai, trôû veà nhaø, keâu baïn höõu vaø nhöõng ngöôøi laân caän maø noùi raèng: 'Anh em haõy chia vui vôùi toâi, vì toâi ñaõ tìm thaáy con chieân laïc!' Cuõng vaäy, Toâi baûo caùc oâng: Treân trôøi seõ vui möøng vì moät ngöôøi toäi loãi hoái caûi hôn laø vì chín möôi chín ngöôøi coâng chính khoâng caàn hoái caûi".
Suy Nieäm:
Ngay khi Chuùa Gieâsu ñang coøn ôû treân thaùnh giaù, ngöôøi moân ñeä Chuùa yeâu, töùc laø ngöôøi tín höõu lyù töôûng, ñaõ ñöùng maø chieâm ngöôõng caïnh söôøn Chuùa ñaõ môû ra. Nöôùc vaø Maùu chaûy ra töø veát thöông caïnh söôøn aáy ñaõ khieán ngöôøi moân ñeä aáy thaáy raèng Chuùa ñang yeâu thöông nhaân loaïi. Ngöôøi ñoå maùu hy sinh cuûa Ngöôøi ra ñeå Nöôùc Thaùnh Thaàn taåy röûa taâm hoàn caùc tín höõu vaø ñoåi môùi ñôøi soáng cuûa hoï neân thaùnh thieän vaø baùc aùi yeâu thöông. Töø ngaøy aáy Hoäi Thaùnh khoâng ngöøng nhìn leân Ñaáng chòu ñoùng ñinh treân thaäp giaù ñeå caûm meán, ñoùn nhaän ôn cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa.
Nhöng ôû thôøi ñaïi ta, khi thaáy theá giôùi noùi nhieàu ñeán tình yeâu maø laïi ñeå dieãn taû ra quaù nhieàu caûnh thöông taâm, Hoäi Thaùnh laïi thuùc giuïc con caùi chaêm chuù hôn nöõa ñeå nhìn vaøo caïnh söôøn Chuùa chòu ñoùng ñinh maø hoïc vôùi Ngöôøi baøi hoïc yeâu thöông cöùu theá. Leã Thaùnh Taâm hoâm nay coù muïc ñích aáy. Vaø Phuïng vuï muoán duøng caùc baøi ñoïc ñeå giuùp chuùng ta hieåu veà tình yeâu voâ cuøng cuûa Chuùa maø uoán naén laïi traùi tim cuûa mình.
1. Loøng Chuùa Thöông Daân
Baøi saùch EÂzeâkien laø moät maïc khaûi ñaëc bieät. Noù noùi vôùi loøng con ngöôøi chöù khoâng luaän lyù vôùi söï khoân ngoan cuûa theá gian.
Daân Chuùa baáy giôø ñang ôû trong hoaøn caûnh tuyeät voïng. Nhìn laïi quaù khöù, con caùi Israel caûm thaáy eâ cheà. Töø ngaøy Chuùa ra tay huøng maïnh cöùu daân ra khoûi Ai Caäp, Ngöôøi khoâng ngôùt toû loøng thöông yeâu khieán caùc daân toäc chung quanh ñeàu phaûi kinh ngaïc. Khoâng nhöõng con caùi Israel ñi ñeán ñaâu, caùc boä laïc treân ñöôøng ñeàu phaûi giaõn ra hai beân ñeå cho hoï tieán vaøo Höùa ñòa. Roài khoâng daân toäc naøo coù Chuùa ôû gaàn nhö con caùi Moâseâ: Hoï coù luaät phaùp cao caû khaùc thöôøng. Theâm vaøo ñoù, hoï khoâng ngöøng ñöôïc caùc tieân tri ñeán daïy doã, vaø söï khoân ngoan cuûa Salomon ñaõ trôû thaønh bia mieäng giöõa caùc daân toäc.
Theá maø Israel ñaõ phí phaïm ôn Chuùa. Hoï ñaõ boû nguoàn suoái trong saïch ñeå ñi tìm nhöõng gieáng nöôùc khoâ caïn. Hoï boû Thieân Chuùa ñeå ñi thôø taø thaàn. Maø ñaàu moái söï döõ laø vua quan cai trò daân vaø haøng tö teá. Noùi theo kieåu thôøi baáy giôø, hoï ñöôïc laøm muïc töû ñeå chaên daét chieân; nhöng thay vì saên soùc döôõng nuoâi, hoï ñaõ ñaùnh ñaäp vaø boû maëc chieân bô vô, gaày ñoùi. Baáy giôø daân nhö chieân bò giaûi taùn vaø xieâu laïc khaép nôi. Ngöôøi ta daãn hoï ñi ñaøy, moãi nôi moät ít.
Ña soá daân chuùng ñaõ chaùn naûn vaø tuyeät voïng. Moät soá ngöôøi coù loøng yeâu luaät phaùp vaø queâ höông laïi chæ coù yù nghó raát traàn tuïc. Hoï nghó raèng chæ coù moät Moâseâ môùi, moät laõnh tuï môùi, môùi coù theå gôõ daân ra khoûi caûnh huoáng laàm than bi ñaùt naøy. Hoï chôø moät bieán ñoäng chính trò, moät maët töôùng oai phong. Hoï khoâng ngôø Thieân Chuùa laïi nghó khaùc. Ngöôøi sai EÂzeâkien ñeán. Vaø nhaø tieân tri khoâng noùi gioïng chính trò quaân söï. OÂng tuyeân boá lôøi Chuùa, nhöõng lôøi chæ ñaày tình thöông.
Chính Chuùa seõ ñeán laøm muïc töû cho daân. Ngöôøi khoâng khieán boïn ñaàu muïc laøm vieäc nöõa. Ngöôøi ñöa chieân löu laïc cuûa Ngöôøi töø khaép nôi veà nuùi ñoài Sion. Daân seõ coù coû ngon ôû ñoù... Vaø ñaây laø caùch thöùc Chuùa seõ saên soùc daân khaùc vôùi tröôùc kia. Khoâng nhöõng Ngöôøi seõ ñöa caû ñaøn chieân ñeán nhöõng ñoàng coû xanh toát töôi vaø lo cho chuùng aên, chuùng nguû; nhöng loøng yeâu thöông saên soùc cuûa Ngöôøi coøn daønh cho töøng con chieân theo yeâu caàu cuûa noù. Con naøo ñi laïc, Ngöôøi seõ ñöa veà. Con naøo gaãy caúng, Ngöôøi seõ baêng boù; Ngöôøi cuõng chaúng ñeå cho con khoûe baét naït con yeáu.
Thaùi ñoä cuûa Ngöôøi thaät laø thaùi ñoä cuûa moät muïc töû toát. Ngöôøi seõ laøm y nhö moät muïc töû chöù khoâng chæ ví mình nhö muïc töû. Noùi caùch khaùc, Ngöôøi khoâng ñaët ngöôøi “cai trò” daân nöõa, nhöng seõ chæ sai ñeán cho daân nhöõng muïc töû ñeå chaên daét chieân cuûa Ngöôøi. Ngöôøi muoán ôû trong daân Ngöôøi chæ coù yeâu thöông: Yeâu thöông cuûa Ngöôøi daønh cho daân vaø cho töøng Ngöôøi; vaø yeâu thöông cuûa moïi ngöôøi daønh cho nhau. Daân nhìn leân seõ thaáy loøng cuûa moät muïc töû toát vaø nhìn ra chung quanh seõ thaáy khoâng ai baét naït ai. Ñoù laø yù nguyeän cuûa Chuùa, laø chöông trình Cöùu ñoä cuûa Ngöôøi. Chuùa ñaõ thöïc hieän loøng yeâu thöông ñoù theá naøo, thì chuùng ta haõy nhìn nôi Ñöùc Kitoâ, Ñaáng Ngöôøi ñaõ sai ñeán.
2. Loøng Ñöùc Kitoâ Ñoái Vôùi Chuùng Ta
Baøi Tin Möøng theo thaùnh Luca hoâm nay cho chuùng ta thaáy thaùi ñoä vaø vieäc laøm cuûa Chuùa Gieâsu. Ñaáng maø Thieân Chuùa ñaõ sai ñeán traàn gian ñeå thi haønh keá hoaïch cöùu ñoä cuûa Ngöôøi. Roõ raøng Ñöùc Gieâsu ñaõ khoâng muoán ñoùng vai troø moät ngöôøi ñeán ñeå cai trò. Ngöôøi khoâng maûy may toû daáu muoán ñi vaøo laõnh vöïc hoaït ñoäng chuyeân moân veà chính trò vaø quaân söï. Ngöôøi luoân baøy toû loøng nhaân aùi vaø tình thöông vôùi moïi ngöôøi. Coù laàn, ngöôøi ta ngaên caûn treû em ñeán vôùi Ngöôøi vì töôûng Ngöôøi laø ngöôøi lôùn chæ tieáp xuùc vôùi ngöôøi lôùn. Nhieàu laàn khaùc ngöôøi ta laïi muoán bòt mieäng nhöõng keû taøn taät oám ñau khoâng cho pheùp hoï ñöôïc caát tieáng xin Ngöôøi ñeå yù ñeán hoï. Nhöng laàn naøo Ngöôøi cuõng coù nhöõng thaùi ñoä laï thöôøng. Ngöôøi cho goïi keû muø tôùi ñang khi ngöôøi ta muoán bòt mieäng anh. Ngöôøi sôø vaøo keû phong cuøi ñang khi moïi ngöôøi xa traùnh anh ta. Ngöôøi oâm treû em vaøo loøng, chuùc phuùc cho chuùng vaø baûo ngöôøi lôùn haõy bieát raèng Nöôùc Trôøi daønh cho nhöõng ai beù nhoû...
Nhöõng thaùi ñoä aáy laøm cho haøng ñaàu muïc trong daân thaát voïng veà “vieãn töôïng cöùu theá” cuûa ngöôøi töï xöng laø “ñöôïc Chuùa Cha sai ñeán”. Hoï coøn baát maõn nöõa khi thaáy Ngöôøi ñeå cho phöôøng thu thueá vaø toäi loãi lui tôùi vaø môøi moïc aên uoáng. Chính luùc aáy Ngöôøi ñaõ leân tieáng ñeå môû maét cho hoï vaø nhaéc nhôû hoï nhìn cho ñuùng keá hoaïch cöùu theá cuûa Thieân Chuùa.
Ngöôøi keå duï ngoân veà moät ngöôøi coù ñaøn chieân 100 con maø laïc maát moät con. Chaéc chaén ngöôøi aáy seõ ñi tìm; vaø tìm thaáy seõ möøng rôõ ñem noù veà. Moät chuyeän heát söùc thoâng thöôøng, töï nhieân. Nhöng caùch thöùc Chuùa Gieâsu keå chöùng toû Ngöôøi coù nhieàu aån yù. Ngöôøi noùi raèng chuû chieân seõ boû 99 con chieân kia nôi hoang vaéng ñeå ruoåi theo con chieân laïc. Chuùng ta ñöøng bôõ ngôõ veà töø ngöõ “nôi hoang vaéng”. ÔÛ thaùnh ñòa, ñoù laø nôi chieân gaëm coû. Ngöôøi chuû chieân seõ ñeå yeân 99 con kia ôû ñoù ñeå ruoåi theo con chieân laïc, chính coâng vieäc chaïy theo naøy môùi ñaùng chuù yù; vì ôû ñaát thaùnh ruoåi theo nhö theá laø phaûi chaïy treân caùc nuùi ñoài lôûm chôûm, gai goùc hoaëc baêng qua nhöõng nôi sa maïc noùng boûng. Nhöõng vaát vaû aáy khoâng laøm cho chuû chieân böïc mình khoù chòu. Ngöôïc laïi tìm ñöôïc chieân laïc, ngöôøi aáy möøng rôõ, quaøng noù treân vai mình maø ñem veà. Ñieàu naøy ñaõ khôûi höùng cho nhieàu danh hoïa veõ. Ngöôøi ta öa veõ laïi caûnh naøy ñeå dieãn taû tình thöông chaân thaät, maën maø cuûa Chuùa.
Nhöng chöa heát, chuû chieân veà nhaø coøn goïi baïn beø haøng xoùm maø phaân phoâ: “Baø con haõy chia vui vôùi toâi vì nay toâi ñaõ tìm ñöôïc con chieân laïc”. Thaùi ñoä naøy trong thöïc teá hôi quaù ñaùng. Coù theå ngöôøi naøo, tìm thaáy chieân laïc cuõng khoe. Nhöng vieäc xin baø con haõy vui möøng quaû laø hôi quaù. Tuy nhieân Ñöùc Gieâsu ñaõ coá yù duøng moät soá neùt quaù ñaùng naøy ñeå laøm chuù yù ñeán ñieàu Ngöôøi muoán noùi. Ngöôøi baûo: “Cuõng vaäy, treân trôøi seõ coù vui möøng vì moät ngöôøi toäi loãi hoái caûi hôn laø 99 ngöôøi coâng chính khoâng caàn aên naên”.
Ñieàu naøy chaéc chaén seõ laøm cho nhieàu ngöôøi giaät mình, nhaát laø caùc bieät phaùi. Hoï vaãn töï ñaéc laø coâng chính vaø khoâng nghó raèng mình phaûi aên naên, hoái caûi. Hoï laø 99 con chieân khoâng laïc. Coøn caùc toäi nhaân aên naên hoái caûi, nhö coù keû trong soá thu thueá kia, laø con chieân laïc. Hoï laøm vui loøng Thieân Chuùa hôn haïng bieät phaùi töï coi mình laø coâng chính.
Nhöng ñoái vôùi chuùng ta vaø theo yù taùc giaû Luca, baøi duï ngoân naøy coøn coù yù nghóa xa hôn nöõa. Roõ raøng noù cho ta thaáy Ñöùc Gieâsu ñang ñi laøm coâng vieäc cuûa Thieân Chuùa. Ngöôøi laø tình thöông cuûa Thieân Chuùa ñang ñi ruoåi theo con chieân laïc. Trong EÂzeâkien, Thieân Chuùa ñaõ trôû thaønh muïc töû, thì ñaây loøng cuûa Thieân Chuùa ñang hoaït ñoäng nôi con ngöôøi vaø coâng vieäc cuûa Ñöùc Gieâsu, Thieân Chuùa laø muïc töû ôû nôi Ngöôøi. Ngöôøi laø Thieân Chuùa muïc töû. Nôi EÂzeâkien Thieân Chuùa höùa seõ ñi tìm chieân laïc veà, töùc laø ñöa daân löu laïc veà laïi Ñaát Höùa. ÔÛ ñaây Ñöùc Gieâsu ñi tìm toäi nhaân hoái caûi. Thaùi ñoä naøy ñaõ bieán baøi saùch EÂzeâkien thaønh lôøi tieân tri, khoâng coøn noùi veà nhöõng vieäc traàn gian nöõa, nhöng phaûi hieåu veà bình dieän Nöôùc Trôøi. Daân Chuùa ñöøng chôø ñôïi ôn cöùu ñoä traàn tuïc nöõa, nhöng haõy mong öôùc thay ñoåi loøng daï ñeå trôû neân coâng chính. Ôn naøy seõ laøm cho treân trôøi möøng rôõ, töùc laø laøm cho loøng Thieân Chuùa ñöôïc maõn nguyeän.
Do ñoù loøng Thieân Chuùa thöông daân vaø höùa cöùu ñoä daân nôi saùch EÂzeâkien ñaõ trôû thaønh tình thöông cöùu vôùt keû toäi loãi nôi thaùi ñoä vaø coâng vieäc cuûa Chuùa Gieâsu. Taùc giaû Luca ñaõ ñoïc thaáy ñieàu aáy nôi duï ngoân con chieân laïc. Nhöng thaùnh Phaoloâ coøn thaáy roõ hôn nöõa nôi vieäc Chuùa Gieâsu chòu cheát vì chuùng ta. Chuùng ta haõy nghe nhöõng lôøi thö cuûa Ngaøi.
3. Thaùnh Thaàn Ñaõ Ñöôïc Ban Cho Ta
Thaùnh Toâng ñoà gôïi neân cho chuùng ta moät soá tö töôûng caàn suy nghó: Hoà deã coù ai cheát vì moät ngöôøi coâng chính! Coù leõ vì ñieàu nghóa coù cheát cuõng cam! Nhöng cheát vì toäi nhaân, thì khoâng theå töôûng töôïng ñöôïc. Theá maø Thieân Chuùa ñaõ laøm ñieàu aáy cho chuùng ta. Bôûi leõ ñang khi chuùng ta coøn laø toäi nhaân, Thieân Chuùa ñaõ sai Con cuûa Ngöôøi ñeán chòu cheát ñeå laáy maùu Ngaøi maø laøm cho chuùng ta neân coâng chính.
EÂzeâkien khi dieãn taû loøng Chuùa thöông daân ñaõ khoâng theå nghó ñeán moät chuyeän nhö theá. Vaø baøi duï ngoân veà con chieân laïc trong saùch cuûa Luca ñaõ gôïi leân lao nhoïc cuûa chuû chieân treân ñöôøng ruoåi theo con chieân toäi loãi, nhöng cuõng khoâng vaø chöa noùi ñeán vieäc ngöôøi muïc töû toát thí maïng mình vì chieân. ÔÛ ñaây thaùnh Phaoloâ noùi raèng mình ñaõ nhìn thaáy Chuùa Gieâsu, Con Thieân Chuùa ñaõ chòu cheát vaø ñoå maùu ra vì toäi loãi chuùng ta ñeå coâng chính hoùa keû coù toäi.
Ñoù laø ñieàu khoâng theå töôûng töôïng ñöôïc. Vaø ñieàu aáy roõ raøng laø vì chuùng ta, bôûi leõ nhôø ñoù baây giôø chuùng ta ñöôïc ñaày ôn Thaùnh Thaàn ôû trong loøng. Chuùng ta ñöôïc giaûi hoøa vôùi Thieân Chuùa nhôø Maùu cuûa Chuùa Gieâsu. Chuùng ta phaûi thaáy loøng thöông yeâu laï luøng cuûa Thieân Chuùa. Chuùng ta phaûi hieåu traùi tim Chuùa Gieâsu ñaõ yeâu thöông chuùng ta ñeán möùc ñoä naøo?
Vaø nhö vaäy, chuùng ta phaûi vöõng vaøng nhìn veà töông lai. Vieãn aûnh ngaøy loâi ñình phaùn xeùt cuûa Thieân Chuùa cuõng khoâng laøm chuùng ta nao nuùng vì khi chuùng ta coøn laø toäi nhaân maø Ñöùc Kitoâ coøn thöông chòu cheát cho chuùng ta thì huoáng hoà laø baây giôø chuùng ta ñaõ ñöôïc neân coâng chính, Ngöôøi laïi khoâng thöông yeâu chuùng ta hôn sao? Chaéc chaén chuùng ta phaûi kieâu haõnh vì ñöôïc Thieân Chuùa yeâu thöông nhö vaäy nhôø söï cheát cöùu ñoä cuûa Ñöùc Gieâsu Kitoâ Chuùa chuùng ta.
Giôø ñaây, caùc ñieàu naøy laïi dieãn ra treân baøn thôø. Chuùa Gieâsu laïi töï hieán thaùnh vì chuùng ta ñeå chuùng ta ñöôïc thaùnh hieán. Ngöôøi daâng söï cheát vaø soáng laïi cuûa Ngöôøi cho chuùng ta ñöôïc giao hoøa vôùi Thieân Chuùa vaø laõnh ñöôïc Thaùnh Thaàn yeâu meán. Chuùng ta khoâng phaûi chæ laø chieân nhöng laø con cuûa Ngöôøi. Chuùng ta ñöôïc ñöa vaøo cung loøng yeâu thöông cuûa Thieân Chuùa, ñeå trong ngaøy leã Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu hoâm nay chuùng ta nhôù laïi tình yeâu lao khoå cuûa Ngöôøi vì chuùng ta. Chuùng ta phaûi aên naên, trôû veà vôùi Ngaøi. Chuùng ta phaûi thay loøng ñoåi daï ñeå traùi tim chuùng ta neân gioáng vôùi traùi tim cuûa Ngaøi.
Ñoù laø traùi tim mang ñaày tình yeâu cuûa Thieân Chuùa xuoáng theá gian, chaáp nhaän bò ñaâm thaâu ñeå chaûy maùu ra röûa saïch chuùng ta, ñeå goïi chuùng ta laïc loõng trôû veà tình yeâu cuûa Ngaøi, daïy baûo chuùng ta haõy soáng hoøa hôïp yeâu thöông laøm neân ñaøn chieân duy nhaát cuûa Ngöôøi, thöïc hieän moïi ñieàu Thaùnh Kinh vieát hoâm nay. Öôùc gì ñöôïc nhö vaäy. Amen!
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)