Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 1 Muøa Chay Naêm A
Ñöùc Kitoâ Ñaõ Chieán Thaéng
(Kn 2,7-9; 3,1-7; Rm 5,12-19; Mt 4,1-11)
Phuùc AÂm: Mt 4, 1-11
"Chuùa Gieâsu nhòn aên boán möôi ngaøy ñeâm, vaø chòu caùm doã".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu ñöôïc Thaùnh Thaàn höôùng daãn vaøo hoang ñòa ñeå chòu ma quyû caùm doã. Khi Ngöôøi ñaõ nhòn aên boán möôi ñeâm ngaøy, Ngöôøi caûm thaáy ñoùi. Vaø teân caùm doã ñeán gaàn, noùi vôùi Ngöôøi raèng: "Neáu oâng laø Con Thieân Chuùa, haõy khieán nhöõng hoøn ñaù naøy bieán thaønh baùnh". Nhöng Chuùa Gieâsu ñaùp laïi: "Coù lôøi cheùp raèng: 'Ngöôøi ta soáng khoâng nguyeân bôûi baùnh, nhöng bôûi moïi lôøi do mieäng Thieân Chuùa phaùn ra'".
Baáy giôø ma quyû ñöa Ngöôøi leân Thaønh thaùnh, vaø ñaët Ngöôøi treân goùc töôøng Ñeàn thôø, roài noùi vôùi Ngöôøi raèng: "Neáu oâng laø Con Thieân Chuùa, haõy gieo mình xuoáng ñi, vì coù lôøi cheùp raèng: Ngaøi ñaõ ra leänh cho caùc Thieân Thaàn ñeán vôùi oâng, vaø chö vò ñoù seõ naâng ñôõ oâng treân tay, ñeå oâng khoûi vaáp chaân vaøo ñaù". Chuùa Gieâsu ñaùp: "Cuõng coù lôøi cheùp raèng: "Ngöôi ñöøng thöû thaùch Chuùa laø Thieân Chuùa ngöôi".
Quyû laïi ñöa Ngöôøi leân nuùi raát cao, vaø chæ cho Ngöôøi xem thaáy moïi nöôùc theá gian vaø vinh quang cuûa nhöõng nöôùc ñoù, roài noùi vôùi Ngöôøi raèng: "Toâi seõ cho oâng taát caû nhöõng caùi ñoù, neáu oâng saáp mình xuoáng thôø laïy toâi". Baáy giôø Chuùa Gieâsu baûo noù raèng: "Haõy lui ñi, hôõi Satan! Vì coù lôøi ñaõ cheùp: "Ngöôi phaûi thôø laïy Chuùa laø Thieân Chuùa ngöôi, vaø chæ phuïng söï moät mình Ngaøi". Baáy giôø ma quyû boû Ngöôøi. Vaø caùc thieân thaàn tieán laïi, haàu haï Ngöôøi.
Giôùi Thieäu Muøa Chay:
Danh töø “Muøa Chay” coù veû chæ coøn “vang boùng moät thôøi”, nghóa laø nhaéc laïi thôøi xa xöa maø Giaùo hoäi aên chay haàu nhö suoát caû Muøa (tröø Chuùa nhaät). Ngaøy nay chuùng ta chæ coøn giöõ chay 2 ngaøy (thöù tö leã Tro vaø thöù Saùu Tuaàn Thaùnh). Theá neân coù theå nghó ñeán vieäc tìm ra moät danh töø khaùc. Chaúng haïn coù theå baét chöôùc La vaên hay Phaùp vaên goïi Muøa naøy laø “Muøa Töù Tuaàn” hoaëc “Muøa 40 ngaøy” (qua dragesima, careâme).
Tuy nhieân neáu giöõ laïi danh töø “Muøa Chay” cuõng vaãn toát, ñeå nhôù laïi nguoàn goác, yù nghóa vaø tinh thaàn cuûa nhöõng tuaàn leã tröôùc Tam Nhaät Vöôït Qua.
Laø vì nhö chuùng ta ñaõ bieát, Phuïng vuï cuûa Giaùo hoäi ñaõ khôûi ñaàu vôùi vieäc cöû haønh “Ngaøy Chuùa nhaät” ñeå toân kính Ngaøy Chuùa soáng laïi. Vaø ngaøy Chuùa nhaät giaùp naêm Chuùa Nhaät Phuïc Sinh ñaõ ñöôïc cöû haønh long troïng moät caùch ñaëc bieät, baèng caùch toå chöùc “Tam Nhaät Vöôït Qua”, töùc laø ba ngaøy tröôùc leã Phuïc sinh. Ngöôøi ta aên chay, haõm mình ñeå thöïc hieän maàu nhieäm Töû naïn cuûa Chuùa ôû nôi mình, haàu xöùng ñaùng möøng vieäc Chuùa soáng laïi.
Nhöng ba ngaøy thaät quaù ít ñoái vôùi nhöõng ai thaáy mình nhieàu toäi hoaëc ñaõ soáng laâu trong tình traïng toäi loãi. Vaø nhöõng toäi nhaân coâng khai chaéc caàn phaûi coù thôøi giôø nhieàu hôn, ñeå taäp soáng ñaïo ñöùc trôû laïi. Chaúng bao laâu, Tam Nhaät Vöôït Qua ñaõ trôû thaønh nhieàu tuaàn leã. Vaø ñeå môû ñaàu, ngöôøi ta toå chöùc ngaøy raéc tro treân ñaàu vaø maëc aùo nhaëm ñeå ñöa caùc toäi nhaân muoán thoáng hoái vaøo Muøa aên chay ñeàn toäi. Ñoù laø yù nghóa ngaøy Thöù Tö Leã Tro hieän nay.
Chuùng ta coù theå töï hoûi vì sao laïi choïn ngaøy thöù Tö? Tröôùc khi coù Tam Nhaät Vöôït Qua ñeå doïn taâm hoàn möøng giaùp naêm Ngaøy Chuùa soáng laïi, daàn daàn trong Hoäi Thaùnh coù thoùi quen chuaån bò leã moãi ngaøy Chuùa nhaät. Vaø hai ngaøy ñöôïc choïn ñeå laøm coâng vieäc naøy laø thöù Tö vaø thöù Saùu, vì theo loái tính thôøi gian, nhieàu ngöôøi nghó raèng Chuùa Kitoâ ñaõ bò baét ngay töø ñeâm thöù Ba raïng ngaøy thöù Tö vaø Ngöôøi ñaõ töû naïn vaøo ngaøy thöù Saùu. Theá neân muoán keát hôïp vôùi maàu nhieäm Thöông Khoù cuûa Ngöôøi, Phuïng vuï ñaõ khôûi söï tinh thaàn thoáng hoái vaøo ngaøy thöù Tö. Vaø caùc kinh leã ngaøy thöù Tö vaø thöù Saùu trong tuaàn vaãn coù veû ñaëc bieät hôn nhöõng ngaøy khaùc.
Cuoái cuøng ñeå Muøa aên chay ñeàn toäi ñöôïc theâm yù nghóa maàu nhieäm, Phuïng vuï ñaõ quy ñònh thôøi gian 40 ngaøy ñeå gôïi laïi 40 ngaøy Ñöùc Kitoâ aên chay trong sa maïc. Nhöng loøng soát saéng vaãn coù khuynh höôùng noái daøi theâm; thaønh ra tröôùc ñaây ñaõ coù nhöõng Chuùa nhaät 70, 60 vaø 50, maø baây giôø khoâng coøn nöõa. Vaø ñeå baét chöôùc Ñöùc Kitoâ trong nhöõng ngaøy aáy soáng baèng Lôøi Chuùa, Giaùo hoäi ñaõ muoán giuùp ñôõ caùc toäi nhaân thoáng hoái baèng caùch laáy kho taøng maïc khaûi maø giaùo huaán hoï laïi.
Coâng vieäc giaùo huaán naøy laïi truøng vôùi vieäc chuaån bò caùc taân toøng ñoùn nhaän ôn pheùp Röûa toäi trong Ñeâm Phuïc Sinh. Thaønh ra, Muøa Chay hieän nay mang nhieàu yù nghóa:
* noái daøi Tam Nhaät Vöôït Qua: Giaùo hoäi muoán con caùi mình söûa soaïn taâm hoàn döï leã giaùp naêm Ngaøy Chuùa Phuïc Sinh;
** ñaëc bieät ñoái vôùi nhöõng toäi nhaân coâng khai muoán trôû veà neáp soáng ñaïo ñöùc, Giaùo hoäi coáng hieán cho hoï thôøi gian ñeàn toäi vaø caûi taïo.
*** vaø vôùi caùc taân toøng seõ laõnh nhaän bí tích Röûa Toäi trong Ñeâm Phuïc sinh, Giaùo hoäi toå chöùc vieäc giaùo huaán ôû nhòp ñoä khaån tröông.
Nhöõng yù nghóa ñoù chan hoøa trong Phuïng vuï Muøa Chay, khi aån khi hieän. Moïi haïng ngöôøi, taân toøng, toäi nhaân vaø thaùnh höõu ñeàu coù theå tìm thaáy vaø phaûi ñeán tìm ñöôïc trong maàu nhieäm Chuùa aên chay 40 ngaøy, aân suûng cuûa vieäc Chuùa chòu cheát haàu caûi taïo taâm hoàn vaø ñôøi soáng ñeå xöùng ñaùng haùt baøi ca ALLEÂLUIA möøng söï soáng ñaõ phuïc sinh, baøi ca maø muøa naøy khoâng haùt nöõa ñeå seõ ñöôïc haùt laïi vôùi taâm hoàn môùi meû.
Chuùng ta haõy nhôø Phuïng vuï Lôøi Chuùa vaø Phuïng vuï Thaùnh Theå giuùp ñôõ, ñeå ñoåi môùi taâm hoàn trong Muøa Chay naøy.
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät I Muøa Chay A
Kn 2,7-9; 3,1-7; Rm 5,12-19; Mt 4,1-11
Caâu truyeän Ñöùc Kitoâ bò caùm doã, tuy raát quen thuoäc nhöng vaãn gaây nhieàu chuù yù. Ngöôøi ta muoán hieåu töøng chi tieát, phaân tích tæ mæ caùc côn caùm doã maø Chuùa ñaõ phaûi chòu. Roài baøi ñoïc I hoâm nay laïi noùi veà vieäc Añam - Evaø bò caùm doã vaø sa ngaõ trong vöôøi ñòa ñaøng khieán chuùng ta coù khuynh höôùng goïi Chuùa Nhaät I Muøa Chay laø Chuùa Nhaät Noùi Veà Caùm Doã hoaëc Thöû Thaùch. Kieåu goïi ñoù laïi hôïp vôùi Muøa Chay vì laø muøa phaûi phaán ñaáu choáng laïi toäi loãi.
Nhöng neáu hieåu nhö vaäy, Ngaøy hoâm nay khoâng laøm noåi baät yù nghóa cuûa Ngaøy Chuùa Nhaät nöõa, laø phaûi ñeà cao maàu nhieäm Phuïc sinh. Chính baøi thö Roâma cho ta thaáy chuû yù cuûa Phuïng vuï khi trích ñoïc hai caâu truyeän kia. Thaùnh Phaoloâ noùi: nhö do moät ngöôøi maø nhaân loaïi ñaõ cheát, thì nay do moät Vò maø taát caû ñöôïc soáng. Chuùa nhaät naøy vì theá möøng chieán thaéng cuûa Ñöùc Kitoâ ñeå cöùu chuoäc loaøi ngöôøi sa ngaõ, haàu giuùp chuùng ta phaán khôûi vaø vöõng vaøng böôùc vaøo Muøa Chay.
Chuùng ta haõy xem loaøi ngöôøi ñaõ sa ngaõ theá naøo vaø Ñöùc Kitoâ ñaõ chieán thaéng laøm sao, ñeå chuùng ta lieân keát vôùi Ngöôøi haàu soáng ñuùng tinh thaàn Muøa Chay Thaùnh.
A. Loaøi Ngöôøi Ñaõ Sa Ngaõ
Caâu truyeän Añam-Evaø sa ngaõ ñaõ laøm hao toån nhieàu giaáy möïc. Chuùng ta khoâng ñöôïc coi ñaây nhö laø baûn vaên môùi ñöôïc vieát vaøi naêm. Coù leõ noù ñaõ ñöôïc 3,000 tuoåi vaø ñöôïc vieát trong moät boái caûnh thaät xa laï vôùi chuùng ta, tuy cuõng coù moät vaøi neùt khaù gaàn guõi. Noù thuoäc loaïi vaên “khoân ngoan”, phaùt trieån sau thôøi Löu ñaøy.
Thôøi aáy, con ngöôøi suy nghó nhaän ra raèng ôû moïi nôi ñeàu coù toäi loãi; vaø toäi loãi ôû ngay trong taâm hoàn moãi ngöôøi. Toäi loãi coù ñuû moïi boä maët, nhöng saâu xa ñeàu laø nhöõng hình thöùc baát tuaân phuïc tieáng noùi trong traéng, thaàn thieâng trong loøng con ngöôøi. Dieãn taû söï kieän aáy theá naøo ñaây? Moät taùc giaû “khoân ngoan” ñöôïc ôn linh höùng ñaõ vieát ra caâu chuyeän nguyeân toå.
Añam laø “Ngöôøi”; Evaø laø “Baø”. Añam-Evaø laø ñaøn oâng vaø ñaøn baø, laø loaøi ngöôøi, laø Nguyeân toå ñaõ ñöôïc Thieân Chuùa döïng neân vôùi hai yeáu toá “thaùc laø theå phaùch, coøn laø tinh anh”. Mang yeáu toá theå phaùch coù theå thaùc ñi, loaøi ngöôøi laø taïo vaät chöa coù haïnh phuùc ñaày ñuû vaø baûo ñaûm. Nhöng Thieân Chuùa ñaõ thöông caát nhaéc hoï leân moät baäc, khi ñöa hoï ñaët vaøo vöôøn ñòa ñaøng, hình aûnh veà moät traïng thaùi haïnh phuùc baát taän, vì trong ñoù coù caây haèng soáng. Chæ coù moät ñieàu kieän: con ngöôøi phaûi nhôù ñaây laø tình traïng aân hueä nhöng khoâng, leä thuoäc vaøo loøng toát cuûa Thieân Chuùa, neân ñaùng lyù con ngöôøi luoân phaûi meán yeâu keát hôïp vôùi Ngöôøi.
Nhöng söï thaät ñaõ khoâng nhö vaäy. Vaø ñeå dieãn taû vieäc sa ngaõ naøy, taùc giaû saùch Khôûi nguyeân ñaõ loàng lôøi maïc khaûi trong boä aùo vaên chöông cuûa thôøi ñaïi. Giaùo lyù cuûa Chuùa thaät ñôn sô: toäi loãi hoaøn toaøn khoâng phaûi bôûi Chuùa, nhöng do ngaây ngoâ khôø daïi cuûa loaøi ngöôøi muoán töï kieâu. Giaùo lyù aáy dieãn taû laøm sao cho ngöôøi soáng caùch ñaây 3,000 naêm? Thôøi aáy ngöôøi ta hay noùi ñeán nhöõng thöù caây haèng soáng vaø nhöõng caây ban khoân daïi; ngöôøi ta cuõng coi raén laø loaøi quyû quyeät vaø laø thaàn sinh ñeû. Taùc giaû Thaùnh kinh möôïn ngay nhöõng hình aûnh vaên chöông aáy ñeå dieãn taû Lôøi maïc khaûi. Con raén duï doã ngöôøi ta aên traùi caây khoân daïi. Noù saéc saûo neân ñaõ caùm doã Evaø laø ngöôøi yeáu ñuoái vaø laø ngöôøi ñaõ khoâng tröïc tieáp ñöôïc nghe leänh Chuùa. Noù ñaûo loän leänh Ngaøi: “Caùc ngöôi khoâng ñöôïc aên caây naøo trong vöôøn ö?”, ñang khi Chuùa daïy ñöôïc aên moïi thöù caây, tröø caây bieát toát xaáu. Vaø noùi xuyeân taïc yù nghóa leänh truyeàn: chaúng cheát choùc gì ñaâu! Chæ coù ñieàu Thieân Chuùa bieát: ngaøy naøo aên noù, caùc ngöôi seõ neân nhö nhöõng Thieân Chuùa. Noù phænh loøng hieáu thaéng töï kieâu cuûa Evaø, loâi baø vaøo toäi baát vaâng phuïc, khieán caû Añam cuõng sa ngaõ.
Ñieàu quan troïng khoâng phaûi laø nhöõng chi tieát cuûa caâu truyeän maëc daàu veà phöông dieän vaên chöông, taâm lyù, baûn vaên raát coù giaù trò. Chuû yù cuûa taùc giaû chæ muoán trình baøy moät soá thöïc taïi: moïi ngöôøi ñeàu toäi loãi, toäi loãi khoâng phaûi bôûi Chuùa nhöng bôûi Satan quyû quyeät; noù ranh maõnh vaën veïo tieáng noùi thaàn linh trong loøng con ngöôøi vaø phænh loøng töï aùi cuûa hoï; con ngöôøi khôø daïi nghe theo noù, phaïm toäi baát vaâng phuïc, vaø khi môû maét ra thì thaät laø beõ baøng... Chuùng ta coù theå suy nghó nhieàu hôn nöõa veà nhöõng söï kieän treân, nhöng ñeå cöû haønh Phuïng vuï chuùng ta chæ caàn nhaän bieát loaøi ngöôøi ñaõ sa ngaõ phaïm toäi, ñaõ baïi traän hoaøn toaøn, chæ coøn bieát chôø mong ôn cöùu vôùt. Vaø ôn Chuùa cöùu ñoä ñaõ ñeán nôi Ñöùc Yeâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta, nhö baøi Tin Möøng hoâm nay cho chuùng ta thaáy.
B. Ñöùc Kitoâ Ñaõ Chieán Thaéng
Thaùnh Mattheâoâ ñaõ töôøng thuaät tæ mæ. Baûn vaên roõ raøng, nhöng che giaáu nhieàu yù töù quan troïng.
Tröôùc heát, söï vieäc ñaõ xaûy ra vaøo luùc Ñöùc Kitoâ khôûi söï coâng trình cöùu theá. Ngöôøi vöøa chòu pheùp röûa cuûa Yoan; ñöôïc Thaùnh Thaàn hieän xuoáng; vaø coù tieáng Chuùa Cha tuyeân boá: “Ñaây laø Con Chí AÙi cuûa Ta”. Ngöôøi ñöôïc Thaùnh Thaàn ñöa vaøo sa maïc ñeå chòu caùm doã nhö Israel ñaõ ñöôïc coät löûa daãn vaøo hoang ñòa ñeå chòu thöû thaùch. 40 ñeâm ngaøy cuûa Ngöôøi trong sa maïc khaùc naøo nhö 40 naêm cuûa Israel nôi hoang ñòa vì Ngöôøi laø Israel môùi ñeán cöùu Israel cuõ. Hôn nöõa, Ngöôøi laø Moâseâ môùi. Vaø nhö Moâseâ cuõ ñaõ ôû treân nuùi 40 ñeâm ngaøy tröôùc khi ban Luaät phaùp cho daân, Ngöôøi cuõng muoán soáng moät thôøi gian nhö theá ôû nôi u tòch tröôùc khi ban boá Luaät phaùp Nöôùc Trôøi. Ngöôøi ta cuõng coù theå thôøi gian 40 ngaøy naøy gôïi laïi hình aûnh moät EÂlya, sau 40 ngaøy treân ñöôøng ñi gaëp Thieân Chuùa, ñaõ caûm thaáy ñoùi meät.
Chính luùc cô theå Ngöôøi thay ñoåi nhö vaäy, Satan ñaõ ñeán gaàn. Noù chöa hieåu roõ Ngöôøi, vì 30 naêm ôû Nagiareùt Ngöôøi aâm thaàm vaø khieâm nhu quaù! Noù vöøa ñöôïc nghe tuyeân boá Ngöôøi laø Con Thieân Chuùa; nhöng coù thaät vaäy khoâng? Laäp tröôøng vaø ñöôøng loái cuûa Ngöôøi nhö theá naøo? Noù muoán bieát. Noù caàn phaûi thöû. Noù naém laáy cô hoäi Ngöôøi ñang ñoùi. Noù ñi töø chính töôùc hieäu Ngöôøi laø Con Thieân Chuùa, ñeå xem “boä maët ñích thöïc” cuûa Ngöôøi. Noù vöøa xuùi, vöøa thöû: neáu OÂng laø Con Thieân Chuùa haõy hoùa nhöõng vieân ñaù naøy neân baùnh. Nhöng caâu traû lôøi cuûa Ngöôøi ñaõ laøm noù chöng höûng. Ngöôøi trích daãn caâu saùch Thöù luaät (8,2-5) gôïi laïi caâu chuyeän Israel ngaøy xöa nôi sa maïc bò thöû thaùch khi ñoùi aên (Xh 16). Israel cuõ ñaõ ngaõ, nhöng Israel môùi khoâng theå nhö vaäy. Ngöôøi noùi: “Con ngöôøi khoâng soáng nguyeân nhôø baùnh, nhöng coøn nhôø Lôøi Thieân Chuùa”. Ngöôøi khoâng soáng nhôø phöông tieän vaät chaát; Ngöôøi ñaõ coù moät thöù löông thöïc khaùc: ñoù laø Thaùnh YÙ cuûa Chuùa Cha. Ngöôøi khoâng ñeán ñeå tìm söï soáng cho baûn thaân. Ñaõ coù Chuùa Cha ban söï soáng ñích thöïc cho Ngöôøi, vì Ngöôøi laø Con Chuùa Cha. Satan khoâng theå laàm veà con ngöôøi cuûa Ngöôøi nöõa.
Nhöng coøn söù maïng cuûa Ngöôøi? Chaéc chaén Ngöôøi ñeán ñeå thieát laäp thôøi ñaïi caùnh chung, thôøi ñaïi phaân bieät toát xaáu laønh döõ. Caùc tieân tri noùi raèng khi ñeán thôøi ñaïi aáy nhieàu ngöôøi seõ xuaát hieän baûo mình laø Kitoâ. Vaø thieân haï seõ ñöôïc chöùng kieán nhieàu troø ngoaïn muïc. Ngaøi Yeâsu, Con Thieân Chuùa ñaây laø Kitoâ thuoäc loaïi naøo? Giaû hay thieät? Satan taïo neân moät boái caûnh caùnh chung. Noù ñöa Ngöôøi vaøo thaønh thaùnh vaø ñaët treân thöôïng ñænh Ñeàn thôø ñeå nhö coù quaàn chuùng ñoâng ñaûo ôû döôùi chaân ñang chôø ñôïi daáu thieâng ñieàm laï, ñeán noãi coù theå coù caû nhöõng söï can thieäp cuûa caùc thieân thaàn. Chính danh töø thaønh thaùnh ñaõ baùo hieäu thôøi kyø caùnh chung roài. Satan duøng ngay khí giôùi Ñöùc Kitoâ ñaõ duøng. Noù trích Lôøi Chuùa ñeå hy voïng voâ hieäu hoùa “thöù göôm hai löôõi ñoù”, neáu laøm ñöôïc cho Ngöôøi laïm duïng Lôøi Chuùa, laïm duïng söù maïng vaø quyeàn löïc ñöôïc trao phoù cho Ngöôøi. Noù baûo: neáu OÂng laø Con Thieân Chuùa, haõy gieo mình xuoáng vì nhö ñaõ cheùp, Ngöôøi seõ lònh cho caùc thieân thaàn ñeán ñôõ... Noù ñaâu ngôø ñöôïc Ngöôøi seõ traû lôøi: laïi coù cheùp: Ngöôi ñöøng thöû thaùch Thieân Chuùa. Caâu saùch Thöù Luaät naøy (6,16) laïi gôïi ñeán moät chuyeän ôû hoang ñòa, keå trong saùch Xuaát haønh (17). Chính ôû Massa, daân ñaõ thöû thaùch Chuùa, ñeå xem Chuùa coù ôû giöõa hoï hay khoâng? Ñöùc Kitoâ yù thöùc chaéc chaén Thieân Chuùa ôû vôùi Ngöôøi. Ngöôøi khoâng thöû thaùch Chuùa. Ngöôøi khoâng caàn laøm chöùng veà mình, nhö caùc kitoâ giaû phaûi taïo ra uy tín maø hoï khoâng coù. Chính Chuùa Cha ñaõ laøm chöùng veà Ngöôøi ôû soâng Yorñan; vaø seõ laøm chöùng huy hoaøng hôn nöõa trong maàu nhieäm Phuïc sinh.
Satan coá gaéng moät laàn cuoái cuøng. Noù muoán bieát roõ thaùi ñoä cuûa Ngöôøi ñoái vôùi noù. Ngöôøi phaûi tröïc tieáp nhìn vaøo noù. Vaø nhö vaäy, noù ñöa Ngöôøi leân nuùi cao, baøy caû theá gian ra tröôùc maét Ngöôøi, chæ cho Ngöôøi thaáy taát caû vöông quoác cuûa noù. Noù baûo Ngöôøi chæ caàn laïy noù moät caùi laø ñöôïc taát caû. Noù thaät khoâng ngôø: caûnh töôïng naøy nhaéc Ngöôøi nhôù tôùi hoâm Moâseâ ñöôïc daãn leân nuùi cao ñeå bao quaùt Höùa ñòa chaûy söõa vaø maät. Daân seõ ñöôïc ñaát ñoù laøm sôû höõu, nhöng hoï phaûi traùnh taø giaùo vaø chæ ñöôïc thôø moät Thieân Chuùa maø thoâi. Tieáng cuûa Moâseâ coøn vang roõ trong Xuaát haønh (23,23), trong Thöù luaät (16,16). Vaø hình aûnh EÂlya, ngöôøi chieán só voâ ñòch choáng taø giaùo, coøn nhö ñang ñöùng cao vôùi ngoïn nuùi Karmel. Ñöùc Yeâsu laäp töùc caát tieáng: Satan, xeùo ñi! Bò goïi ñuùng teân, noù bieán maát, ñeå laïi moät Ñöùc Yeâsu toaøn thaéng, ñöôïc caùc thieân thaàn ñeán phuïc vuï. Chuùng ta cuõng haõy ñeán vôùi Ngöôøi ñeå ñöôïc ñöa ra khoûi tình traïng sa ngaõ cuûa loaøi ngöôøi.
C. Lieân Keát Vôùi Ñöùc Kitoâ
Ñoù laø muïc ñích cuûa Phuïng vuï vaø cuûa baøi thô Phaoloâ hoâm nay. Baøi thô naøy muoán laø gaïch noái giöõa baøi saùch Khôûi Nguyeân vaø baøi Tin Möøng.
Chuùng ta ñaõ thaáy taát caû loaøi ngöôøi sa ngaõ hay ít ra ñaõ thaáy göông sa ngaõ cuûa Añam-Evaø laø tieâu bieåu gioáng ñaøn oâng ñaøn baø chuùng ta. Chuùng ta deã ñoàng hoùa mình vôùi hai nguyeân toå, töùc laø cuõng nhaän ra mình laø toäi nhaân trong caû loaøi ngöôøi toäi loãi. Trong khi ñoù, nhìn vaøo chieán thaéng cuûa Ñöùc Kitoâ, chuùng ta thaáy Satan ñaõ bò ñaùnh baïi. Nhöng ñoù laø chieán thaéng cuûa rieâng Ngöôøi, haáp daãn chuùng ta thaät nhöng chöa coù gì moùc noái ta vaøo chieán thaéng ñoù. Baøi thö Phaoloâ ñaùp laïi chôø mong cuûa chuùng ta, ñem ñeán moät tin möøng cöùu ñoä: Ñöùc Kitoâ ñaõ chieán thaéng cho chuùng ta heát thaûy vaø vì chuùng ta heát thaûy. Ngöôøi laø ngöôøi con duy nhaát cuûa Thieân Chuùa ñaõ ñeán laøm laïi lòch söû cuûa Daân Chuùa ñeå cöùu chuoäc toaøn daân ñaõ laàm laãn. Ngöôøi laø Moâseâ môùi ñöôïc göûi ñeán ñeå giuùp daân khoâng coøn thöû thaùch Chuùa nöõa, moät tin vöõng vaøng Ngaøi ñang ôû vôùi mình vaø vì theá chæ ñöôïc thôø moät mình Ngaøi maø thoâi. Ngöôøi cho nhöõng ai tin vaøo ôn goïi laøm con Chuùa ñöôïc lieân ñôùi vôùi Ngöôøi. Vaø söï lieân ñôùi naøy höõu lyù vaø saâu xa hôn söï lieân ñôùi vôùi Añam toäi loãi.
Ñoù laø yù cuûa baøi thö Phaoloâ. Noù xoay quanh tö töôûng lieân ñôùi. Chuùng ta deã thaáy mình lieân ñôùi vôùi Añam vì roõ raøng chính chuùng ta cuõng toäi loãi. AÙn töû maø chuùng ta heát thaûy ñang mang trong mình laø baèng chöùng roõ reät. YÙ thöùc aáy seõ ñöa chuùng ta vaøo tuyeät voïng, neáu khoâng coù moät söï lieân ñôùi khaùc, saâu xa vaø hoaøn toaøn hôn. Söï lieân ñôùi naøy khoâng kinh nghieäm ñöôïc, nhöng hoaøn toaøn töïa vaøo nieàm tin. Chính nieàm tin cöùu soáng loaøi ngöôøi. Trong Cöïu Öôùc, Chuùa ñaõ cöùu nhöõng ai tin Ngöôøi. Nay döôùi thôøi Taân Öôùc, Ngöôøi cuõng cöùu nhöõng ai tin vaøo Ngöôøi Con Chí AÙi cuûa Ngöôøi. Vaø tin vaøo ngöôøi Con naøy, thì phaûi baét chöôùc, soáng ôn goïi laøm con nhö Ngöôøi.
Do ñoù, con ñöôøng Muøa Chay daãn tôùi vinh quang Phuïc sinh laø con ñöôøng baûo ñaûm vaø phaùt huy ôn goïi laøm con Chuùa. ÔÛ baát cöù chaëng ñöôøng naøo, döôøng nhö vaãn coù tieáng noùi nhaéc nhôû chuùng ta: neáu laø con Thieân Chuùa... thì chuùng ta phaûi lieân keát vôùi Ñöùc Kitoâ vaø phaán ñaáu nhö Ngöôøi.
Dó nhieân caùm doã coù nhieàu thöù; nhöng chung quy moïi caùm doã ñeàu muoán keùo ta ra khoûi ôn goïi laøm con Chuùa. Maø ôn goïi naøy, ôû nôi ta cuõng nhö ôû nôi Ñöùc Kitoâ, khoâng theå taùch rôøi khoûi ôn cöùu theá. Ai yù thöùc mình laø con Chuùa cuõng phaûi coi moïi ngöôøi laø anh em vaø ñöa taát caû anh em veà Nhaø Cha. Neân heát moïi caùm doã, khi muoán keùo ta ra khoûi ôn goïi laøm con Chuùa, cuõng ñoàng thôøi loâi ta ra khoûi tình anh em. Vaø vì theá Muøa Chay phaûi laø muøa phaûi trôû veà vôùi coäng ñoàng vì laø muøa phaûi trôû veà vôùi Thieân Chuùa. Chuùng ta haõy coù tinh thaàn yeâu tha nhaân, yeâu ñoàng baøo hôn; haõy söûa chöõa nhöõng thaùi ñoä ích kyû vaø phaùt huy tinh thaàn phuïc vuï coâng ích; haõy muoán cöùu theá ñeå ñöôïc cöùu ñoä, vì coù thöông xoùt môùi ñöôïc xoùt thöông.
Ñöùc Kitoâ giôø ñaây ban Thòt Maùu Ngöôøi cho ta. Taâm hoàn Ngöôøi thaät quaûng ñaïi, neân chæ coù nhöõng ai quaûng ñaïi môùi ñaùng ñoùn nhaän Ngöôøi. Xin Ngöôøi ngöï vaøo loøng chuùng ta, giuùp chuùng ta baûo toaøn vaø phaùt huy ôn goïi laøm con Chuùa, ñeå taêng yù thöùc moïi ngöôøi laø anh em ôû nôi ta, haàu loøng meán Chuùa ôû nôi ta trôû thaønh loøng meán yeâu vaø phuïc vuï moïi ngöôøi.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)