Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm C
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 3 Muøa Chay Naêm C
Chuùa Keâu Goïi Thoáng Hoái
(Xuaát Haønh 3,1-8a.13-15; 1Corintoâ 10,1-6.10-12; Luca 13,1-9)
Phuùc AÂm: Lc 13, 1-9
"Neáu caùc ngöôi khoâng aên naên hoái caûi, thì taát caû caùc ngöôi cuõng seõ bò huyû dieät nhö vaäy".
Khi aáy, coù nhöõng keû thuaät laïi cho Chuùa Gieâsu veà vieäc quan Philatoâ gieát maáy ngöôøi Galileâ, laøm cho maùu hoï hoaø laãn vôùi maùu caùc vaät hoï teá sinh. Ngaøi leân tieáng baûo: "Caùc ngöôi töôûng raèng maáy ngöôøi xöù Galileâ bò ngöôïc ñaõi nhö vaäy laø nhöõng ngöôøi toäi loãi hôn taát caû nhöõng ngöôøi khaùc ôû xöù Galileâ ö? Ta baûo caùc ngöôi: khoâng phaûi theá. Nhöng neáu caùc ngöôi khoâng aên naên hoái caûi, thì taát caû caùc ngöôi cuõng seõ bò huyû dieät nhö vaäy. Cuõng nhö möôøi taùm ngöôøi bò thaùp Siloâe ñoå xuoáng ñeø cheát, caùc ngöôi töôûng hoï toäi loãi hôn nhöõng ngöôøi khaùc ôû Gieârusalem ö? Ta baûo caùc ngöôi: khoâng phaûi theá. Neáu caùc ngöôi khoâng aên naên hoái caûi, thì taát caû caùc ngöôi cuõng seõ bò huyû dieät nhö vaäy".
Ngaøi noùi vôùi hoï duï ngoân naøy: "Coù ngöôøi troàng moät caây vaû trong vöôøn nho mình. OÂng ñeán tìm quaû ôû caây ñoù maø khoâng thaáy, oâng lieàn baûo ngöôøi laøm vöôøn raèng: "Kìa, ba naêm nay ta ñeán tìm quaû caây vaû naøy maø khoâng thaáy coù. Anh haõy chaët noù ñi, coøn ñeå noù choaùn ñaát laøm gì!" Nhöng anh ta ñaùp raèng: "Thöa oâng, xin ñeå cho noù moät naêm nay nöõa, toâi seõ ñaøo ñaát chung quanh vaø boùn phaân; may ra noù coù quaû chaêng, baèng khoâng naêm tôùi oâng seõ chaët noù ñi".
Suy Nieäm:
Vôùi Chuùa nhaät hoâm nay, chuùng ta ñaõ ñi vaøo giöõa Muøa Chay. Phuïng vuï hoái thuùc chuùng ta phaûi laøm coâng vieäc quan troïng nhaát trong muøa naøy, laø thoáng hoái aên naên toäi loãi vaø trôû veà vôùi Chuùa. Nhöõng tö töôûng naøy ñöôïc trình baøy roõ reät trong baøi Tin Möøng vaø baøi Thaùnh Thö. Nhöng chuùng ta caàn xem baøi Cöïu Öôùc tröôùc, ñeå thaáy Chuùa thöông xoùt nhöõng ngöôøi khoå sôû nhö theá naøo vaø Ngöôøi saün saøng giaûi thoaùt hoï. Ñöôïc nieàm tin nhö vaäy, chuùng ta seõ sung söôùng ñoùn nhaän Lôøi Chuùa keâu goïi aên naên thoáng hoái ñeå ñöôïc cuoäc haønh trình muøa Chay noùi rieâng vaø ñôøi soáng noùi chung cuûa chuùng ta seõ toát ñeïp hôn cuoäc haønh trình cuûa con caùi Israen nôi sa maïc maø baøi Thaùnh thö hoâm nay coøn gôïi laïi. Chuùng ta haõy baét ñaàu vôùi baøi Cöïu Öôùc.
1. Chuùa Muoán Cöùu Daân
Baøi saùch Xuaát Haønh hoâm nay thuaät chuyeän Chuùa goïi Moâseâ ñi cöùu daân. Chính oâng ñaõ ñöôïc cöùu ra khoûi nöôùc khi môùi sinh ñöôïc ít thaùng. Hoaøng ñeá Ai Caäp baáy giôø ra leänh gieát heát con trai môùi sinh cuûa ngöôøi Do Thaùi. Meï cuûa Moâseâ thöông con, daáu dieám trong nhaø cho ñeán ngaøy khoâng daáu ñöôïc nöõa. Baø boû con vaøo thuùng ñaõ treùt haéc ín vaø ñem ñaët beân bôø soâng, nhaèm luùc Coâng chuùa cuûa Pharaoân ñeán taém. Naøng thaáy ñöùa beù xinh, cho tìm vuù nuoâi vaø sau ñem vaøo hoaøng cung giaùo duïc. Khi ñaõ thaønh nhaân, moät hoâm ra khoûi ñeàn vua, Moâseâ thaáy caûnh noâ leä man rôï cuûa ñoàng baøo mình. OÂng ñaõ gieát moät teân Ai Caäp ñeå beânh vöïc moät ngöôøi ñoàng höông; vaø sau ñoù sôï loä chuyeän, oâng phaûi troán ñi vaø trôû thaønh muïc töû chaên deâ cöøu cho nhaïc phuï laø Jeáthro ôû ñaát Mañian.
Hoâm nay Moâseâ luøa ñaøn vaät ñi aên, ngang qua sa maïc vaø ñeán nuùi cuûa Thieân Chuùa. Ngöôøi Do Thaùi mieàn Baéc goïi nuùi naøy laø Horeb; coøn ngöôøi mieàn Nam goïi noù laø Sinai. Vaø daân cuûa caû hai mieàn ñeàu coi noù laø nuùi thaùnh vaø laø nuùi cuûa Thieân Chuùa. Vì noù vaãn laø nôi coù ñieän thôø vaø coù söï hieän dieän cuûa Chuùa moät caùch ñaëc bieät, hay noù chæ môùi trôû neân thaùnh ñòa keå töø ngaøy coù caâu chuyeän Chuùa hieän ra hoâm nay vôùi Moâseâ? Beùthel (Kn 28,11) cuõng laø moät nôi gioáng nhö vaäy. Israen ñeán ñoù vaø mô thaáy coù moät baäc thang baéc töø ñaát ñeán trôøi. OÂng böøng daäy vaø nhaän ra nôi naøy laø thaùnh ñòa. Nôi aáy xöa nay vaãn thaùnh, hay môùi chæ thaùnh töø khi Israen ñöôïc Chuùa hieän ra trong chieâm bao ôû treân ñaát naøy? Duø sao vieäc Chuùa hieän ra cuõng ñaõ laøm cho nhöõng nôi kia trôû neân thaùnh ñòa moät caùch khaùc thöôøng. Vaø moãi khi Ngöôøi hieän ra, caùc taùc giaû Thaùnh Kinh ñeàu noùi raèng "thaàn söù" cuûa Ngöôøi hieän ra chöù khoâng daùm noùi raèng chính Ngöôøi xuaát hieän. Vaø töø ngöõ "thaàn söù Giaveâ" ñaõ trôû thaønh coâng thöùc noùi veà "Thieân Chuùa hieän ra".
Vaäy hoâm nay thaàn söù Giaveâ ñaõ hieän ñeán vôùi Moâseâ trong ngoïn löûa giöõa buïi gai. Thoaït ñaàu Moâseâ ñaâu coù bieát. OÂng chæ thaáy moät ngoïn löûa chaùy giöõa buïi gai maø gai khoâng bò thieâu huûy. Thaáy laï, Moâseâ muoán mon men laïi gaàn ñeå quan saùt. Nhöng töø trong löûa giöõa buïi gai coù tieáng goïi: "Moâseâ, Moâseâ"; roài baûo oâng chôù laïi gaàn vì ñaây laø nôi thaùnh ñòa.
Ñoái vôùi chuùng ta, moät hình thöùc Chuùa hieän ra nhö vaäy toû ra theá naøo aáy! Nhöng ñoái vôùi ngöôøi xöa ñoù laø hình thöùc quaù töï nhieân ñeå hoï khoûi khieáp ñaûm. Hoï vaãn quan nieäm thaàn linh ôû trong löûa, trong khoùi. Coù ngoïn löûa laï luøng giöõa moät buïi gai nhö vaäy laø daáu chaéc chaén coù thaàn linh muoán hieän ra vôùi ngöôøi ta. Trong tieáng Do Thaùi, chöõ buïi gai cuõng na naù nhö chöõ Sinai. Vaø vì theá löûa chaùy giöõa buïi gai hoâm nay, nhö baùo tröôùc moät ngaøy naøo ñoù löûa cuõng seõ nghi nguùt treân ñænh Sinai khi Chuùa muoán kyù keát giao öôùc vôùi ñoaøn daân maø Moâseâ vöøa daãn ra khoûi Ai Caäp. Chuùa giöõa buïi gai cuõng laø Chuùa ôû nuùi Sinai, Ngöôøi ñaõ hieän dieän ñeán vôùi Moâseâ ban cho oâng nhöõng maïc khaûi voâ cuøng quan troïng.
Ngöôøi töï xöng laø Chuùa cuûa Abraham, Isaac vaø Giacob, nhöõng toå phuï xa xoâi cuûa con caùi Israen. Ngöôøi ñaõ thaáy nhöõng noãi thoáng khoå cuûa hoï beân Ai Caäp. Ngöôøi ñaõ nghe tieáng roi cuûa caùc ñoác coâng ngöôøi Ai Caäp quaát treân hoï. Ngöôøi nghe heát nhöõng tieáng keâu ñau khoå cuûa con caùi Israen. Ngöôøi seõ ra tay cöùu hoï ra khoûi Ai Caäp, vaø ñöa hoï vaøo Ñaát Höùa chaûy söõa vaø maät. Theá neân Ngöôøi baûo Moâseâ: "Vaäy baây giôø ngöôi haõy ñi! Ta sai ngöôi ñeán vôùi Pharaoâ; ngöôi haõy ñem daân cuûa Ta, con caùi Israen ra khoûi Ai Caäp".
Leänh truyeàn ñaày cöông quyeát vaø thaät an uûi. Noù noùi leân loøng thöông ñaày thoâng caûm vaø hieåu bieát cuûa Chuùa. Noù cho thaáy Chuùa quan taâm saên soùc nhöõng ngöôøi khoå sôû. Hoï laø "phaàn rieâng" cuûa Ngöôøi. Hoï seõ trôû thaønh "sôû höõu" cuûa Ngöôøi. Chuùng ta muoán nhaän ñöôïc tình thöông cuûa Chuùa, haõy ñöùng vaøo haøng nguõ nhöõng thaønh phaàn khoù ngheøo vaø khoå sôû. Nhaát ñònh chuùng ta seõ nhaän ñöôïc nhieàu tình thöông cöùu ñoä, neáu chöa daùm noùi laø nhaän ñöôïc taát caû loøng thöông xoùt cuûa Chuùa...
Maø chuùng ta ñaâu coù caàn ñöùng vaøo haøng nguõ nhöõng thaønh phaàn ñaùng thöông aáy. Baûn chaát chuùng ta laø toäi nhaân ñaày nhöõng yeáu ñuoái vaø roài ñaây seõ phaûi cheát. Khoâng ai khoå sôû vaø ñaùng thöông hôn chuùng ta; chæ coù ñieàu chuùng ta deã queân vaø muoán queân thaân phaän cuûa mình. Chuùng ta töï aùi muoán che daáu toäi loãi cuûa chuùng ta. Chuùng ta muoán baùm vaøo nhöõng lôùp sôn coù theå che daáu ñöôïc con ngöôøi thaät cuûa mình. Chuùng ta che thaân baèng quaàn aùo thì cuõng muoán che taâm hoàn vaø ñôøi soáng heøn haï döôùi nhöõng caùi "maõ" töôûng laø deã coi. Chính söï boû queân cuõng laø moät bình phong vaø laø moät taám maøn phuû leân con ngöôøi xaáu xa cuûa chuùng ta...
Nhöng voâ ích, löông taâm nhö moät con saâu luoân ruùc ræa taâm hoàn. Baøi Kinh Thaùnh hoâm nay, nhöõng Lôøi Chuùa vöøa tuyeân boá, muøa Chay ñang cöû haønh, taát caû keâu goïi chuùng ta haõy giaùc ngoä, thuù nhaän toäi loãi vaø caàu xin ôn tha thöù. Thieân Chuùa ñang ñeán. Ngöôøi ñaày loøng xoùt thöông. Ngöôøi muoán cöùu keû laàm than khoå sôû. Ngöôøi sai moät Moâseâ Môùi ñi cöùu nhöõng ai thuù nhaän mình yeáu ñuoái. Ñoù laø Ñöùc Gieâsu Kitoâ. Nhöng ñeå hieåu bieát Ngöôøi, chuùng ta haõy tieáp tuïc xem Moâseâ cuõ.
Nghe Chuùa muoán sai mình ñi cöùu daân. OÂng xin ñöôïc muoán ñích danh cuûa Ngöôøi ñeå khi con caùi Israen hoûi oâng bieát ñaøng maø thöa. Nhöng khoâng leõ oâng chöa bieát danh Giaveâ! Vaø chaéc chaén oâng cuõng ñaõ bieát con caùi Israen vaãn duøng danh Giaveâ maø xöng tuïng Chuùa. Coù leõ ôû ñaây taùc giaû vieát nhö vaäy laø vì muoán giaûi thích danh Giaveâ vaø muoán cho lôøi giaûi thích naøy khôûi söï töø Moâseâ vaø töø mieäng Chuùa. Ngöôøi traû lôøi cho Moâseâ: Ta laø Ñaáng "Ta coù".
Vaãn bieát lôøi cuûa Chuùa noùi ôû ñaây khoù dòch ra tieáng Vieät Nam. Nhöng trong moïi thöù tieáng vaø ngay trong tieáng Do Thaùi, yù nghóa cuûa caâu Chuùa traû lôøi ñeå maïc khaûi Danh cuûa Ngöôøi cuõng thaät khoù hieåu. Noù khoù hieåu ñeán noãi coù theå noùi ñöôïc raèng nghe roài ngöôøi ta cuõng chaúng hieåu gì hôn. Vaø ñieàu naøy chöùng toû khoâng töø ngöõ vaø quan nieäm naøo coù theå dieãn taû ñöôïc Thieân Chuùa. Ngöôøi laø Ñaáng Voâ Danh theo nghóa cuûa Laõo Töû, töùc laø theo nghóa khoâng theå naøo goïi teân ñöôïc. Moïi danh xöng ñeàu baát löïc noùi veà baûn tính Thieân Chuùa.
Nhöng khi noùi Giaveâ Ñaáng ñang coù, ngöôøi ta cuõng coù theå nghó ñeán söï tröôøng toàn cuûa Ngöôøi, ñang khi heát thaûy laø phuø vaân khoâng coù neàn taûng hieän höõu. Nhaát laø töïa vaøo yù nghóa aáy, ngöôøi ta coù theå nghó raèng Giaveâ laø Ñaáng luoân hieän dieän vôùi Moâseâ vaø vôùi daân Ngöôøi ñeå ôû vôùi hoï, höôùng daãn hoï, giuùp ñôõ hoï thi haønh keá hoaïch cuûa Ngöôøi. Vaø ñieàu naøy seõ ñöôïc trieån khai khi cuõng taùc giaû Xuaát Haønh vieát: Giaveâ laø Chuùa chaïnh thöông, hueä aùi, bao dung, ñaày nhaân nghóa vaø tín thaønh (34,6). Maø quaû thaät moïi trang Kinh Thaùnh maïc khaûi ñeàu noùi leân loøng töø nhaân cuûa Thieân Chuùa Giaveâ. Ngöôøi khoâng ôû xa con caùi loaøi ngöôøi, nhöng haèng quan taâm ñoä trì hoï.
Ñaëc bieät trong baøi saùch Xuaát Haønh hoâm nay Ngöôøi toû ra thoâng caûm, lo laéng cho soá phaän con caùi Israen. Ngöôøi hieän ra vôùi Moâseâ vôùi taâm traïng aáy, thì khi Ngöôøi giaûi thích danh xöng Giaveâ cuûa Ngöôøi, chuùng ta coù theå vaø coù leõ phaûi hieåu theo yù nghóa töø nhaân naøy. Vaø phuïng vuï hoâm nay cuõng muoán chuùng ta bieát Thieân Chuùa laø Ñaáng ñaày loøng thöông xoùt ñang muoán cöùu ñoä chuùng ta. Chuùng ta haõy nghe theâm lôøi Con cuûa Ngöôøi noùi trong baøi Tin Möøng ñeå hieåu Ngöôøi hôn vaø meán Ngöôøi hôn nöõa.
2. Chuùa Keâu Goïi Thoáng Hoái
Thaùnh Luca keå, hoâm aáy ngöôøi ta ñöa tin cho Ñöùc Gieâsu bieát: Pilatoâ môùi gieát moät soá ngöôøi Galileâ, khi hoï daâng leã. Vuï naøy ai cuõng bieát neân taùc giaû khoâng caàn noùi roõ theâm. Ñaøng khaùc Pilatoâ ñaõ laøm nhieàu vuï nhö vaäy maø söû saùch coøn keå laïi. Phaûn öùng cuûa Ñöùc Gieâsu khoâng chính trò tí naøo, maø chæ hoaøn toaøn ñaïo ñöùc. Ngöôøi ñaùp: caùc ngöôi töôûng ñoù laø nhöõng ngöôøi toäi loãi hôn moïi ngöôøi Galileâ khaùc sao? Khoâng ñaâu, neáu khoâng hoái caûi, caùc ngöôi heát thaûy cuõng seõ bò tieâu dieät nhö theá.
Ngöôøi coøn noùi theâm veà vuï 18 ngöôøi bò thaùp Siloâam ñoå xuoáng ñeø cheát. Vuï naøy chaéc cuõng phaûi thôøi danh laém. Ai nghe noùi cuõng hieåu töùc thôøi. Nhöng 18 ngöôøi kia coù phaûi laø haïng toäi loãi hôn moïi keû cö nguï ôû Gieârusalem khoâng? Khoâng ñaâu, Ngöôøi noùi: "Neáu caùc ngöôi khoâng hoái caûi, caùc ngöôi cuõng seõ bò tieâu dieät in nhö theá".
Trong phaûn öùng cuûa Ngöôøi, chuùng ta coù theå nhaän ra moät soá quan nieäm Ngöôøi khoâng coi nhöõng keû bò tai hoïa beân ngoaøi taát nhieân phaûi laø haïng toäi loãi hôn moïi ngöôøi khaùc. Cuõng nhö trong saùch cuûa Gioan, Ngöôøi khoâng coi moät keû muø töø khi môùi sinh laø vì toäi cuûa noù, hay cuûa cha meï noù. Ñoái vôùi Ngöôøi ai cuõng coù toäi heát, caû nhöõng ngöôøi ôû Galileâ vaø caû nhöõng ngöôøi ôû Gieârusalem. Taát caû nhöõng ngöôøi ñang ôû tröôùc maët Ngöôøi vaø nghe Ngöôøi noùi ñeàu coù toäi. Hoï haõy thoáng hoái vaø caûi thieän; neáu khoâng hoï cuõng seõ bò tieâu dieät, dó nhieân khoâng phaûi heát thaûy seõ bò gieát hay thaùp ñeø. Nhöng taát caû ñeàu seõ cheát vaø cheát ñôøi ñôøi.
Vaø ñeå thuùc ñaåy ngöôøi ta nhaän thaáy tình caûnh ñaõ khaån tröông, Ñöùc Gieâsu keå tieáp duï ngoân veà caây vaû. Chuû vöôøn muoán chaët noù töùc khaéc, vì ñaõ ba naêm roài, oâng ñeán tìm quaû maø khoâng thaáy moät traùi naøo. Neáu baøi duï ngoân ñaõ döøng laïi ôû ñaây, thì chuùng ta chæ thaáy tính caùch khaån tröông cuûa vaán ñeà hoái caûi. Vaø chuùng ta coù theå nghó raèng Ñöùc Gieâsu ñaõ noùi duï ngoân naøy vaøo khoaûng cuoái ñôøi truyeàn giaùo, sau ba naêm hoaït ñoäng nôi ngöôøi Do Thaùi, nhö Maùttheâu vaø Maùccoâ ñaõ keå chuyeän veà moät caây vaû töông töï vaøo hai, ba ngaøy tröôùc khi Chuùa Gieâsu bò baét noäp.
Nhöng Luca taùc giaû cuûa loøng thöông xoùt, ñaõ khoâng döøng laïi ôû lôøi ngaêm ñe töùc thôøi nhö vaäy. OÂng cho ngöôøi laøm vöôøn ñeán tröôùc maët chuû vaø xin ñeå caây vaû laïi moät naêm nöõa, chôø cuoác xôùi vaø boùn phaân theâm xem theá naøo, khoâng chöøng noù seõ sinh quaû; baèng khoâng seõ chaët noù ñi.
Ngöôøi laøm vöôøn naøo maø laï luøng nhö vaäy? Xeùt theo chuyeân canh, lôøi oâng chuû thaät coù lyù. Ñeå caây vaû laïi trong tình traïng aáy chæ laøm haïi ñaát. Nhöng chính vì laï luøng, ngöôøi laøm vöôøn kia khieán chuùng ta nghó ñeán moät caâu trong saùch cuûa Gioan: "Cha Ta laø ngöôøi troàng nho". Quaû thaät caâu noùi cuûa ngöôøi laøm vöôøn ôû ñaây ñaày loøng nhaân töø. Lôøi ngöôøi aáy buoäc chuùng ta phaûi nghó ñeán loøng thöông xoùt kieân nhaãn cuûa Thieân Chuùa. Ngöôøi muoán cuoác xôùi vaø boùn phaân, töùc laø saên soùc chaêm nom ñeå toäi nhaân trôû laïi sinh quaû toát. Kinh Thaùnh khoâng thöôøng ví daân Chuùa nhö moät thaân nho sao?
Vaø nhö vaäy, khi cho ngöôøi laøm vöôøn xuaát hieän naøi xin oâng chuû vöôøn ñeå caây vaû laïi, taùc giaû Luca muoán cho chuùng ta thaáy loøng thöông xoùt laï luøng cuûa Thieân Chuùa ñaõ toû hieän ñoái vôùi toäi nhaân. Vaø cuï theå ngöôøi muoán noùi ñeán Ñöùc Kitoâ Gieâsu, Ñaáng maø Chuùa Cha ñaõ sai ñeán ñeå keâu goïi ngöôøi toäi loãi. Ngaøi ñang lao nhoïc vaát vaû giaûng daïy vaø khuyeân baûo ngöôøi ta. Ngöôøi ñang cuoác xôùi vaø boùn phaân. Ngaøi ban cho ngöôøi ta moät haïn choùt ñeå trôû laïi: moät naêm nöõa thoâi. Phaûi chaêng Ngaøi ñang ôû trong naêm thöù hai cuûa cuoäc ñôøi truyeàn giaùo? Ñuùng hôn ñoù chæ laø kieåu noùi aùm chæ haïn choùt.
Do ñoù tính caùch khaån tröông cuûa lôøi keâu goïi hoái caûi vaãn coøn y nguyeân. Noù ñöôïc trình baøy keøm vôùi quan nieäm veà loøng thöông xoùt kieân nhaãn cuûa Thieân Chuùa. Vaø nhö vaäy luoân luoân noù seõ coù tính caùch töùc thôøi; khieán hoâm nay ñoïc baøi Tin Möøng naøy, chuùng ta vaãn thaáy ñang ñöôïc thoâi thuùc phaûi aên naên hoái caûi vaø sinh quaû coâng chính.
Hôn nöõa, coù theå noùi ñöôïc raèng lôøi hoái thuùc laïi caøng khaån tröông khi noù laïi laø tieáng noùi cuûa moät taám loøng ñaày nhaân nghóa, noù laøm chuùng ta laïi nhôù tôùi Lôøi Chuùa thoå loä vôùi Moâseâ tröôùc khi sai oâng ñi cöùu daân. bao giôø Chuùa cuõng töø nhaân vaø muoán cöùu ñoä; chuùng ta coù theå laøm ngô tröôùc keâu goïi tha thieát nhö vaäy khoâng? Thaùnh Phaoloâ baûo chuùng ta phaûi coi chöøng. Chuùng ta haõy ñoïc thö Ngöôøi.
3. Chuùa Ñaõ Chaúng Haøi Loøng
Thaùnh Toâng ñoà khoâng vieát cho daân thôøi Moâseâ, cuõng chaúng gôûi cho ngöôøi Do Thaùi thôøi Chuùa Gieâsu, maø laø cho caùc Kitoâ höõu, nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc laõnh nhaän Thaùnh taåy vaø thöôøng cöû haønh thaùnh leã taï ôn. Hoï ñöôïc öu ñaõi nhö theá, nhöng cuõng phaûi coi chöøng, vì daân Cöïu Öôùc cuõng ñaõ ñöôïc nhöõng ôn töông töï, nhöng ñaõ cheát nôi sa maïc vaø khoâng ñöôïc vaøo Höùa Ñòa. Hoï cuõng ñaõ thanh taåy khi tin vaøo Moâseâ maø ñi qua nöôùc Bieån. Hoï ñaõ ñöôïc aên Manna, cuõng laø moät thöù löông thöïc thieâng lieâng. Hoï ñaõ uoáng ñöôïc ôû Taûng Ñaù giöõa sa maïc chaûy ra vaø nhö vaäy nöôùc aáy cuõng linh thieâng vì voït ra töø moät taûng ñaù laï luøng (Ds 20,8) maø truyeàn thoáng Do Thaùi noùi raèng noù ñi theo con caùi Israen suoát trong thôøi gian nôi sa maïc. Neáu coù moät söï kieän nhö theá, thì theo Phaoloâ, taûng ñaù aáy phaûi laø hình aûnh veà Ñöùc Gieâsu Kitoâ cöùu theá, vì noù coù söùc ñoä trì daân khaùt nöôùc nhö vaäy. Do ñoù daân Cöïu Öôùc ñaõ coù taát caû nhöõng söï thaùnh thieän töông töï cuûa Taân Öôùc laø "Thaùnh taåy vaø Thaùnh theå"... nhöng hoï ñaõ cheát vì ñam meâ (Ds 11,4-6); vì thôø quaáy (Xh 32,6); vì daâm daät (Ds 25,1-5); vì thöû thaùch Chuùa (Ds 21,4-6); vaø vì keâu ca Ngöôøi (Ds 13,25...). Taát caû nhöõng vieäc aáy ñaõ xaûy ra ñeå laøm göông cho chuùng ta. Ñöøng ai töôûng mình ñaõ ñöùng vöõng trong söï thaùnh thieän. Haõy coi chöøng keûo ngaõ. Haõy khieâm nhöôøng thuù nhaän toäi loãi ñeå ñöôïc höôûng nhôø loøng Chuùa xoùt thöông.
Trong caû ba baøi Kinh Thaùnh hoâm nay, chuùng ta ñaõ thaáy loøng töø bi cuûa Chuùa khaån thieát keâu goïi chuùng ta thoáng hoái aên naên. Chuùa Gieâsu trong maàu nhieäm baøn thôø maø chuùng ta cöû haønh baây giôø caøng mong muoán chuùng ta trôû laïi hôn nöõa. Ngöôøi ñeán khoâng nhöõng ñeå tha thöù maø coøn ñeå hoaùn caûi. Chuùng ta haõy döï leã ñeå theâm ôn Phuïc sinh; ñeå caûi taïo ñôøi soáng, ñeå laøm cho muøa Chay thaønh muøa ñoåi môùi con ngöôøi vaø xaõ hoäi, ñaùp laïi loøng Chuùa luoân xoùt thöông muoán cöùu ñoä moïi ngöôøi.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)