Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 5 Muøa Thöôøng Nieân Naêm A
Trôû neân aùnh saùng
(Ys 58,7-10; 1 C 2,1-5; Mt 5,13-16)
Phuùc AÂm: Mt 5, 13-16
"Caùc con laø söï Saùng theá gian".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu phaùn cuøng caùc moân ñeä raèng: "Caùc con laø muoái ñaát. Neáu muoái ñaõ laït, ngöôøi ta bieát laáy gì maø öôùp cho maën laïi? Muoái ñoù khoâng coøn söû duïng vaøo vieäc chi nöõa, chæ coøn neùm ra ngoaøi cho ngöôøi ta chaø ñaïp leân noù.
"Caùc con laø söï saùng theá gian. Moät thaønh phoá xaây döïng treân nuùi, khoâng theå che giaáu ñöôïc. Vaø ngöôøi ta cuõng khoâng thaép ñeøn roài ñeå döôùi ñaùy thuøng, nhöng ñaët noù treân giaù ñeøn, haàu soi saùng cho moïi ngöôøi trong nhaø. Söï saùng cuûa caùc con cuõng phaûi chieáu giaõi ra tröôùc maët thieân haï, ñeå hoï xem thaáy nhöõng vieäc laønh cuûa caùc con maø ngôïi khen Cha caùc con treân trôøi".
Suy Nieäm:
(Chuùa Nhaät 5 Thöôøng Nieân A)
(Ys 58,7-10; 1 C 2,1-5; Mt 5,13-16)
Chuùa daïy chuùng ta phaûi laø muoái ñaát vaø aùnh saùng cuûa theá gian. Ngöôøi baûo chuùng ta phaûi laøm vieäc laønh ñeå aùnh saùng cuûa chuùng ta röïc saùng leân tröôùc maét moïi ngöôøi. Tieân tri Isaia ñan cöû moät soá vieäc laønh ñeå thaät söï chuùng ta laø aùnh saùng; ñang khi thaùnh Phaoloâ khaúng ñònh chính vieäc ngöôøi rao giaûng Ñöùc Kitoâ bò ñoùng ñinh laø söï khoân ngoan soi saùng cho moïi ngöôøi. Nhö vaäy chuû ñeà trong Lôøi Chuùa hoâm nay laø AÙnh Saùng. Vaø chuùng ta phaûi suy nghó veà vai troø aùnh saùng cuûa mình.
A. Chuùng Ta Laø AÙnh Saùng Theá Gian
Chuùng ta chæ laø ngöôøi nhö moïi ngöôøi. Hôn nöõa xeùt veà nhieàu maët, chuùng ta coøn thua keùm nhieàu ngöôøi. Chính Chuùa ñaõ goïi chuùng ta laø ñaøn chieân nhoû vaø thaùnh Phaoloâ ñaõ coù laàn nhìn vaøo Giaùo hoäi vaø baûo: anh em chæ laø nhöõng gì khoâng khoâng tröôùc maët theá gian. Theá maø hoâm nay Chuùa laïi khaúng ñònh chuùng ta laø muoái ñaát vaø laø aùnh saùng cuûa theá gian; Ngöôøi muoán chuùng ta phaûi vöôn leân, saùng leân ôû tröôùc maët moïi ngöôøi, chaúng khaùc naøo thaønh xaây ôû treân nuùi vaø nhö ñeøn ñaët treân ñeá. Dung hoøa theá naøo ñöôïc giöõa nhöõng quan nieäm maâu thuaãn nhö vaäy? Baøi giaûng treân Nuùi, ñoïc ngaøy Chuùa nhaät tröôùc, baûo chuùng ta phaûi khieâm nhöôøng, hieàn laønh, saün saøng chòu khinh bæ, baét bôù... Hoâm nay tieáp noái Baøi giaûng aáy Chuùa laïi daïy chuùng ta phaûi saùng leân tröôùc maët moïi ngöôøi. Nhö theá khoâng maâu thuaãn sao? Vaø phaûi hieåu theá naøo ñaây?
Chaéc chaén chuùng ta khoâng ñöôïc boû maát nhöõng keát quaû ñaõ thu löôïm ñöôïc trong khi suy nghó veà Baøi giaûng treân Nuùi. Chuùng ta luoân luoân phaûi coù tinh thaàn khoù ngheøo. Vaø chính tinh thaàn naøy phaûi giuùp chuùng ta ñoùn nhaän Lôøi Chuùa hoâm nay.
Tröôùc heát khoâng neân boû qua Lôøi Chuùa daïy: chuùng ta laø muoái ñaát. Hình aûnh naøy khieâm toán hôn. Noù giuùp chuùng ta suy nghó veà caâu sau: chuùng ta laø aùnh saùng theá gian. Chöõ “muoái ñaát” ñaõ laøm toán möïc cuûa nhieàu hoïc giaû. Muoái öôùp ñoà aên hay laø phaân muoái? Muoái thöôøng hay laø muoái duøng raéc treân caùc teá vaät? Muoái öôùc maën thì chaéc chaúng bao giôø hoùa nhaït ñöôïc. Phaân muoái thì coù theå hö ñi ñöôïc laém vì ñoù laø moät hoùa chaát, khoâng theå ñeå laâu. Duø sao hình aûnh muoái ñaát cuõng raát khieâm toán. Hôn nöõa, ñi vôùi caâu Chuùa phaùn sau, noù taïo neân moät caûm giaùc ñaùng sôï. Chuùa baûo: neáu muoái nhaït noù seõ bò neùm ra ngoaøi cho ngöôøi ta ñaïp leân. Quaû thaät, phaân muoái hö roài thì seõ bò quaúng ñi. Nhöng Lôøi Chuùa ôû ñaây gôïi leân nhöõng caâu khaùc veà ngaøy thaåm phaùn: con caùi trong nhaø seõ bò haát ra ngoaøi, toáng vaøo nôi toái taêm, ôû ñoù seõ phaûi khoùc loùc nghieán raêng. Phaûi, ôû ñaây cuõng nhö ôû nhieàu ñoaïn Tin Möøng khaùc, Chuùa caûnh caùo chuùng ta neáu khoâng soáng ñaày ñuû ôn goïi cuûa mình seõ bò gaït ra ngoaøi Nöôùc Trôøi. Nhöõng yù töôûng naøy chuùng ta khoâng neân queân khi suy nghó veà vai troø aùnh saùng cuûa mình, vì chính Chuùa ñaõ gôïi leân, tröôùc khi daïy: “Chuùng con laø aùnh saùng theá gian”.
Töï nhieân, chuùng ta khoâng phaûi laø aùnh saùng. Tröôùc kia chuùng ta cuõng ôû nôi toái taêm. Nhöng daân ñi trong taêm toái ñaõ nhìn thaáy moät aùnh saùng lôùn. Chính Chuùa laø AÙnh saùng ñaõ soi doïi chuùng ta, ñöa chuùng ta ra khoûi toái taêm, ñi vaøo Nöôùc AÙnh saùng cuûa Con yeâu daáu Ngöôøi. Nhö vaäy moïi veû saùng ôû nôi chuùng ta chæ laø thöù vay möôïn sao? Khoâng phaûi theá. Chuùa yeâu chuùng ta voâ ngaàn, khoâng nhöõng ñaõ ñöa ta vaøo Nöôùc saùng laùng ñeå ta ñöôïc saùng, maø coøn cho ta tham döï vaøo baûn tính saùng laùng cuûa Ngöôøi ñeå thaät söï chuùng ta trôû thaønh aùnh saùng. Chuùng ta mang trong mình söï soáng cuûa Chuùa, chuùng ta mang Ñöùc Kitoâ trong mình, chuùng ta laø Kitoâ höõu. Nhö vaäy, nhôø pheùp Röûa toäi, chuùng ta thaät söï ñaõ trôû neân taïo vaät môùi; chuùng ta khoâng coøn laø con caùi cuûa toái taêm, nhöng ñaõ laø con caùi söï saùng. Ngaøy chòu pheùp Röûa toäi, chuùng ta ñöôïc trao caây neán saùng, thaép töø ngoïn neán Phuïc sinh bieåu hieäu cuûa Ñöùc Kitoâ soáng laïi, ñeå chuùng ta ñi trong aùnh saùng vaø soi saùng moïi ngöôøi moïi nôi.
Ñoù laø vieäc Chuùa laøm cho chuùng ta moät caùch nhöng khoâng, hoaøn toaøn do loøng thöông xoùt voâ bôø. Neáu coù ai töï phuï, thì cuõng chæ ñöôïc töï phuï trong Chuùa. Nhöng toát hôn, neân chuù taâm tìm hieåu aùnh saùng mình ñang mang vaø coá gaéng ñeå noù khoûi taét.
B. AÙnh Saùng Ñoù Laø Gì?
Nhö treân ñaõ noùi, baûn chaát chuùng ta khoâng phaûi laø aùnh saùng. Caùc vieäc chuùng ta laøm chæ laø toái taêm. Nhöng nhôø ôn pheùp Röûa, chuùng ta ñaõ trôû neân aùnh saùng. Ñoù laø moät söï gì môùi ôû nôi chuùng ta caàn ñöôïc tìm hieåu.
Noùi thaät ra, chính söï soáng môùi maø pheùp Röûa mang ñeán cho chuùng ta laø aùnh saùng ôû nôi ta. Ñoù laø söï soáng Thieân Chuùa, söï soáng cuûa Ñöùc Kitoâ phuïc sinh. Ngöôøi ñoàng thôøi laø söï soáng vaø laø söï saùng. Nhöng dieãn taû söï soáng thaàn linh vaø phuïc sinh aáy nhö theá naøo ñeå ngöôøi ta coù theå hieåu ñöôïc? Tröïc tieáp trình baøy söï soáng aáy chaéc chaén laø khoù. Coù leõ deã hôn neáu ta thöû troû cho ngöôøi ta thaáy nhöõng gì ñem laïi söï soáng ñoù cho chuùng ta.
Khi ñoù chuùng ta seõ thaáy chính Lôøi Chuùa maø chuùng ta tin ñaõ khieán chuùng ta ñöôïc laõnh nhaän söï soáng cuûa Chuùa vì: “Ai tin vaø chòu pheùp Röûa, seõ ñöôïc soáng ñôøi ñôøi”. Nhö vaäy, Lôøi Chuùa vaø ñöùc tin ñaõ ñöa chuùng ta vaøo Nöôùc saùng laùng cuûa Con Chuùa. Lôøi Chuùa vaø ñöùc tin ñaõ soi saùng chuùng ta vaø ñang höôùng daãn ta ñi trong aùnh saùng. Chuùng ta laø aùnh saùng theá gian, khi mang Lôøi Chuùa vaø ñöùc tin trong mình. Lôøi Chuùa vaø ñöùc tin caøng saùng vaø caøng soáng ôû nôi ta, ta caøng coù khaû naêng soi saùng cho ngöôøi khaùc. Do ñoù khi baûo aùnh saùng cuûa ta phaûi saùng leân tröôùc maét moïi ngöôøi vaø phaûi ñaët leân nôi cao nhö ñeøn treân ñeá, nhö thaønh treân nuùi, Tin Möøng Luca muoán daïy chuùng ta phaûi suy toân Lôøi Chuùa, phaûi soáng ñöùc tin, phaûi ñem Lôøi Chuùa vaøo ñôøi soáng, phaûi laáy nieàm tin maø suy nghó cuøng haønh ñoäng. Caù nhaân chuùng ta coù ñöôïc vinh döï thì cuõng chæ nhö caây ñeøn mang aùnh saùng. Caây ñeøn khoâng chieáu saùng; aùnh saùng maø moïi ngöôøi ñöôïc nhôø, phaùt ra töø aùnh saùng treân caây ñeøn. Chuùng ta coù theå noùi nhö Yoan: Ngöôøi phaûi tieán leân, toâi phaûi nhoû ñi, vì Yoan cuõng ñaõ ñöôïc ví nhö caây ñeøn vaø Ñöùc Kitoâ môùi laø aùnh saùng thaät ñeán trong theá gian.
Vaø khi ñeán, khoâng nhöõng Ngöôøi ñaõ trôû thaønh Lôøi haèng soáng ban ñöùc tin, nhöng coøn ban Thòt Maùu vaø chính söï soáng Ngöôøi cho chuùng ta. Caùc Bí tích Ngöôøi ñaõ laäp ñeàu quy veà Thaùnh Theå ñeàu ñem laïi söï soáng hay gia taêng söï soáng vaø söï soáng cuûa Ngöôøi laø aùnh saùng. Theá neân caùc bí tích chuùng ta laõnh nhaän theâm söùc saùng cho chuùng ta. Phaùt trieån caùc ôn bí tích laø soi saùng theâm cho theá gian. Leã nghi bí tích naøo maø khoâng huy hoaøng? Röûa toäi, Theâm söùc, Thaùnh Theå, Hoân nhaân, Truyeàn chöùc... taát caû ñeàu ñöôïc Giaùo hoäi cöû haønh ñeå laøm saùng con ngöôøi. Vaø neáu ngöôøi ta phaùt trieån ôn bí tích ñaõ laõnh nhaän, ñôøi soáng nhaát ñònh phaûi ñeïp, phaûi saùng. Söï saùng naøy khoâng phaùt xuaát töø con ngöôøi tín höõu, nhöng töø caùc bí tích maø hoï ñaõ laõnh nhaän. Do ñoù ngöôøi ta seõ ca tuïng Cha treân trôøi hôn laø khaâm phuïc ngöôøi mang ôn.
Vaø ñeå vaén taét, khoâng keå heát moïi yeáu toá thaàn linh chieáu saùng nôi ngöôøi tín höõu, chuùng ta haõy noùi ñeán ñieàu maø thaùnh Phaoloâ goïi laø söï khoân ngoan vaø söùc maïnh cuûa Thieân Chuùa. Ñoù chính laø Thaùnh giaù Chuùa Kitoâ. Söï soáng cuûa Thieân Chuùa du nhaäp vaøo theá gian vaø xaùc thòt, ñaõ toû ra maïnh meõ hôn heát, saùng laùng hôn heát ôû trong chính söï cheát, khi laøm noù noå tung ñeå chuùng ta nhìn thaáy söï soáng laïi. Chính Ñöùc Kitoâ ñaõ coi vieäc Ngöôøi bò treo leân Thaäp giaù laø ñöôøng ñöa Ngöôøi tôùi vinh quang. Ngöôøi tuyeân boá seõ ñöôïc vinh hieån khi bò treo leân. ÔÛ nôi ngöôøi tín höõu, Lôøi Chuùa vôùi ñöùc tin vaø caùc ôn bí tích toû ra thaàn dieäu moät caùch ñaëc bieät trong ñau khoå vaø söï cheát. Caùc töû ñaïo töùc khaéc ñöôïc vinh quang. Caùc baäc chaân tu deã ñöôïc ngöôøi ta ngöôõng moä. Theá neân chuùng ta hieåu lôøi thaùnh Phaoloâ “Öôùc gì toâi ñöøng coù vinh vang nôi moät ñieàu gì tröø phi laø nôi Thaäp giaù cuûa Chuùa chuùng ta” (Ga 6,14). Hay nhö hoâm nay ngöôøi noùi: toâi khoâng muoán bieát gì ngoaøi Ñöùc Kitoâ vaø laø Ñöùc Kitoâ bò ñoùng ñinh Thaäp giaù.
C. Chieáu Giaûi AÙnh Saùng Ñoù
Nhö vaäy chuùng ta khoâng caàn noùi theâm veà thö Phaoloâ. Chuùng ta ñaõ bieát yù cuûa Chuùa khi Ngöôøi daïy: chuùng con laø aùnh saùng theá gian, vaø aùnh saùng cuûa chuùng con phaûi röïc leân tröôùc maét moïi ngöôøi. Chuùng ta khoâng sôï phaûi ñeà cao mình. Ngöôïc laïi khi bieát aùnh saùng chuùng ta ñang mang laø cuûa Chuùa, chuùng ta phaûi coù tinh thaàn khoù ngheøo ñeå luoân luoân nhaän ñöôïc theâm vaø phaûi coù thaùi ñoä khieâm nhu keûo “aùnh saùng aáy taét ñi vì gioù kieâu ngaïo”. Hôn nöõa caùc baøi Kinh Thaùnh hoâm nay thuùc giuïc chuùng ta phaûi laøm cho aùnh saùng aáy röïc leân.
Isaia ñaõ ñeà ra moät soá caùc vieäc laøm giuùp ta thi haønh boån phaän treân. Thöïc ra khoâng phaûi Isaia, nhöng laø moät taùc giaû voâ danh, moät tieân tri maø ta khoâng bieát, ñaõ soáng vôùi Daân Chuùa sau thôøi löu vong. Töø Babylon veà xaây döïng laïi Thaùnh ñòa, ngöôøi ta ñaõ toå chöùc laïi ñôøi soáng toân giaùo, töø vieäc truøng tu Ñeàn Thôø ñeán vieäc cöû haønh leã teá vaø tuaân thuû Luaät phaùp. Daân muoán trôû neân huy hoaøng, caäy döïa vaøo ñaïo Chuùa. Nhöng keát quaû: ñôøi soáng vaãn khoâng tieán boä vaø döôøng nhö aùnh saùng cuûa Yeârusalem cöù taét daàn. Chính luùc ñoù, nhaø tieân tri xuaát hieän. OÂng coâng boá Lôøi Chuùa. Daân muoán saùng leân trong ñeâm toái vaø trôû thaønh aùnh saùng cho muoân nöôùc, nhöng taïi sao cöù laøm nhöõng vieäc baát coâng? Khoâng theå laáy caùc leã nghi, kinh keä maø phuû laáp ñöôïc toäi loãi. Lôøi Chuùa vaø ñöùc tin, kinh keä vaø caùc bí tích chæ röïc leân trong ñôøi soáng cuï theå cuûa con ngöôøi. Taùch bieät ñôøi soáng ñaïo ñôøi ñeå chæ thôø phöôïng baèng moâi mieäng vaø loøng thì ôû xa Chuùa, laø giaû hình, khoâng phaûi toân thôø chaân thaät.
Ñöùc Kitoâ ñaõ cho ta moät tieâu chuaån ñôn sô, saùng toû ñeå kieåm ñieåm vieäc thôø phöôïng chaân thaät laø haõy thôø phöôïng trong ngoâi ñeàn môùi, töùc thaân xaùc cuûa Ngöôøi ñaõ soáng laïi sau 3 ngaøy naèm xuoáng trong maàu nhieäm Töû naïn. Chæ trong Ñeàn thôø ñoù, chuùng ta môùi ñöôïc soi saùng, môùi trôû neân aùnh saùng vaø môùi röïc saùng leân tröôùc maét moïi ngöôøi. Ñi vaøo Ngoâi ñeàn ñoù, ôû trong Thaùnh ñieän aáy, chuùng ta phaûi chaáp nhaän keát hieäp vôùi maàu nhieäm Thaäp giaù. Ñoïc Thaùnh Kinh maø khoâng ñeå Lôøi Chuùa trôû thaønh göôm hai löôõi xeù naùt xaùc thòt, ñöùc tin khoâng theå chieáu saùng nôi chuùng ta. Laõnh nhaän caùc bí tích maø khoâng tham döï vaøo maàu nhieäm Töû naïn - Phuïc sinh laø laøm moät nghi leã beà ngoaøi chöù khoâng coù yù laõnh nhaän söï soáng môùi cuûa Ñöùc Kitoâ phuïc sinh. Sau cuøng soáng ñaïo maø khoâng ñem tinh thaàn môùi meû vaøo ñôøi soáng, khoâng ñöa maàu nhieäm Thaäp giaù vaøo caùc sinh hoaït, nhöng luoân luoân vò kyû vaø truïc lôïi, thì chæ khieán ngöôøi ta laêng nhuïc Danh Chuùa.
Ñöùc Kitoâ laøm Hieån Danh Chuùa Cha khi ñi vaøo maàu nhieäm Thaäp giaù; vaø chính khi aáy cuõng nhö chæ khi aáy Ñöùc Kitoâ ñaõ ñöôïc toân vinh. Ngaøy nay, ñaëc bieät trong caùc thaùnh leã, Ngöôøi coøn môû ra con ñöôøng aáy ñeå keâu goïi chuùng ta ñi vaøo. Neáu chuùng ta chaáp nhaän töø boû mình, söï soáng phuïc sinh cuûa Ngöôøi seõ uøa vaøo trong chuùng ta. Chuùng ta seõ trôû neân con caùi söï saùng; ñôøi soáng cuûa chuùng ta seõ coù khaû naêng chieáu saùng, khi trong thöïc teá chuùng ta thöïc hieän tinh thaàn Thaùnh giaù: hy sinh duïc voïng ích kyû vaø phaùt trieån loøng baùc aùi phuïc vuï tha nhaân. Chuùng ta haõy tham döï Thaùnh leã trong chieàu höôùng aáy.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)