Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm C
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 1 Muøa Chay Naêm C
Göông Phaán Ñaáu Tröôùc Côn Caùm Doã
(Thöù luaät 26,4-10; Roâma 10,8-13; Luca 4,1-13)
Phuùc AÂm: Lc 4, 1-13
"Thaùnh Thaàn thuùc ñaåy Chuùa vaøo hoang ñòa, vaø chòu caùm doã".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu ñöôïc ñaày Thaùnh Thaàn, lieàn rôøi vuøng soâng Gioñan vaø ñöôïc Thaùnh Thaàn ñöa vaøo hoang ñòa ôû ñoù suoát boán möôi ngaøy, vaø chòu ma quyû caùm doã. Trong nhöõng ngaøy aáy, Ngöôøi khoâng aên gì vaø sau thôøi gian ñoù, Ngöôøi ñoùi. Vì theá, ma quyû ñeán thöa Ngöôøi: "Neáu oâng laø Con Thieân Chuùa, thì haõy truyeàn cho ñaù naøy bieán thaønh baùnh ñi". Chuùa Gieâsu ñaùp: "Coù lôøi cheùp raèng: Ngöôøi ta khoâng phaûi chæ soáng baèng côm baùnh, maø coøn baèng lôøi Chuùa nöõa".
Roài ma quyû laïi ñem Ngöôøi leân cao hôn cho xem ngay moät luùc taát caû caùc nöôùc thieân haï vaø noùi vôùi Ngöôøi raèng: "Toâi seõ cho oâng heát thaûy quyeàn haønh vaø vinh quang cuûa caùc nöôùc naøy, vì taát caû ñoù laø cuûa toâi vaø toâi muoán cho ai tuyø yù. Vaäy neáu oâng saáp mình thôø laïy toâi, thì moïi söï aáy seõ thuoäc veà oâng!" Nhöng Chuùa Gieâsu ñaùp laïi: "Coù lôøi cheùp raèng: Ngöôi phaûi thôø laïy Chuùa laø Thieân Chuùa ngöôi vaø chæ phuïng thôø moät mình Ngöôøi thoâi".
Roài ma quyû laïi ñöa Ngöôøi leân Gieârusalem, ñeå Ngöôøi treân goùc töôøng cao ñeàn thôø vaø baûo raèng: "Neáu oâng laø Con Thieân Chuùa, thì haõy gieo mình xuoáng, vì coù lôøi cheùp raèng: "Chuùa seõ truyeàn cho Thieân Thaàn gìn giöõ oâng!" Vaø coøn theâm raèng: "Caùc vò ñoù seõ giô tay naâng ñôõ oâng khoûi vaáp phaûi ñaù". Chuùa Gieâsu ñaùp laïi: "Coù lôøi cheùp raèng: Ngöôi ñöøng thöû thaùch Chuùa laø Thieân Chuùa ngöôi!" Sau khi laøm ñuû caùch caùm doã, ma quyû ruùt lui ñeå chôø dòp khaùc.
Suy Nieäm:
Muøa Chay ñaõ khôûi söï töø thöù Tö Leã Tro. Noù chöa phaûi laø muøa Thöông Khoù ñeå chuùng ta tröïc tieáp suy nieäm veà cuoäc Töû Naïn sinh ôn Cöùu Ñoä. Noù laø ñaøng daãn chuùng ta tôùi chaân caây Thaùnh Giaù ñeå ñöôïc taùi sinh, nhôø Maùu hy teá vaø Nöôùc Thaùnh Thaàn töø caïnh söôøn Chuùa chaûy ra. Khoâng ai coù theå ñi vaøo con ñöôøng aáy neáu khoâng hoïc phaán ñaáu...
Ñoù laø lyù do khieán phuïng vuï hoâm nay nhaéc laïi vieäc Chuùa Gieâsu bò caùm doã nôi sa maïc. Chuùng ta seõ ñoïc laïi vieäc aáy trong saùch Tin Möøng theo thaùnh Luca. Roài nhôø aùnh saùng cuûa maàu nhieäm Chuùa Gieâsu, chuùng ta seõ xem kyõ laïi baøi Cöïu Öôùc ñeå thaáy ñaây cuõng coøn laø moät göông phaán ñaáu raát hôïp thôøi. Vaø chuùng ta seõ ñöôïc khích leä ñeå thi haønh caùc lôøi khuyeân nhuû cuûa thaùnh Phaoloâ trong baøi Thaùnh Thö, maïnh meû ñi tôùi ngaøy toaøn thaéng cuûa lòch söû loaøi ngöôøi.
1. Tröôùc Heát, Göông Chuùa Gieâsu Phaán Ñaáu
Cuõng nhö hai taùc giaû Maùttheâu vaø Maùccoâ, thaùnh Luca ñaõ thuaät laïi vieäc Chuùa Gieâsu khaùng cöï vôùi Satan nôi sa maïc. Baûn vaên cuûa ngöôøi coù nhöõng neùt khaùc vôùi hai taùc giaû thaùnh söû kia vaø coù duïng yù. Nhöng, nhöõng neùt gioáng nhau giöõa ba taùc giaû vaãn nhieàu hôn vaø yù töôûng chung vaãn laø moät.
Caû ba ñaõ ñaët caâu chuyeän Chuùa bò caùm doã vaøo luùc tröôùc khi Chuùa ra ñi giaûng ñaïo. Caâu chuyeän xaûy ra vaøo luùc baáy giôø haún phaûi coù yù nghóa. Noù baùo tröôùc cuoäc ñôøi coâng khai ñaày phaán ñaáu cam go cuûa Chuùa Cöùu Theá. Nhaát laø noù cho chuùng ta thaáy roõ chung cuoäc Ñöùc Gieâsu seõ chieán thaéng vinh hieån, vì ngay töø luùc khôûi ñaàu, coâng cuoäc cöùu theá cuûa Ngöôøi ñaõ laøm cho Satan phaûi thaùo lui.
Caû ba taùc giaû cuõng ñaõ moâ taû cuoäc ñoï söùc giöõa Satan vaø Chuùa Gieâsu nhö laø moät cuoäc vaän duïng Lôøi Chuùa. Satan bieát Thaùnh Kinh. Noù duøng Lôøi Chuùa ñeå phuïc vuï tham voïng rieâng cuûa mình. Ñang khi aáy, Ñöùc Gieâsu coù loøng thaønh kính ñoái vôùi Lôøi Chuùa vaø chæ muoán khieâm cung vaâng lôøi Thieân Chuùa moïi ñaøng. Ngöôøi khoâng gioáng nhö Adong bieát luaät Chuùa maø vaãn phaïm toäi. Ngöôøi cuõng chaúng nhö daân Do Thaùi coù Lôøi Chuùa maø toaøn laøm nhöõng vieäc khaùc yù Chuùa. Ngöôøi cho chuùng ta thaáy: khoâng söùc maïnh naøo xoâ ngaõ ñöôïc keû naém vöõng Lôøi Chuùa.
Caû ba taùc giaû cuõng ñaõ ñoàng yù coi vieäc Satan ñeán caùm doã Chuùa Gieâsu nhö laø haäu quaû cuûa vieäc Ngöôøi ñöôïc Chuùa Cha tuyeân boá Ngöôøi laø Con Chí AÙi cuûa Ngaøi. Satan ñaõ baét ñaàu caùm doã Ngöôøi raèng: neáu oâng laø Con Thieân Chuùa... Ñieàu naøy khieán chuùng ta coù theå quaû quyeát, khoâng thöû thaùch naøo khoâng nhaèm tieâu dieät vinh döï cuûa chuùng ta ñöôïc laøm con caùi Chuùa. Nhöng moïi söï caùm doã ñeàu baát löïc ñoái vôùi nhöõng ai ñöôïc ñaày Thaùnh Thaàn, nhö Ñöùc Gieâsu ñaõ ñöôïc Thaùnh Thaàn laáy hình chim boà caâu ñaùp xuoáng tröôùc khi vaøo sa maïc ñeå chòu caùm doã.
Tuy nhieân nhöõng neùt chung vaø chính yeáu treân ñaây ñaõ ñöôïc moät taùc giaû caùc saùch Tin Möøng trình baøy vôùi nhöõng neùt rieâng bieät vaø saép ñaët laïi ñeå phuïc vuï moät soá quan ñieåm rieâng bieät. ÔÛ ñaây chuùng ta ñeå yù ñeán moät soá neùt ñoäc ñaùo cuûa taùc giaû Luca.
Ngöôøi ñaõ khoâng töôøng thuaät vieäc Chuùa bò caùm doã ngay sau khi Ngaøi chòu pheùp Röûa cuûa Gioan ôû soâng Hoøa Giang. Ngöôøi ñaõ cho xen keû vaøo giöõa hai söï kieän lòch söû naøy moät ñoaïn saùch noùi veà gia phaû cuûa Ñöùc Gieâsu. Ngöôøi khoâng muoán thieân haï bieát Ñöùc Gieâsu veà phöông dieän loaøi ngöôøi tröôùc khi Ngaøi laø Con Thieân Chuùa. Hoaëc noùi nhö thaùnh Phaoloâ, duø tröôùc ñaây coù ai bieát Ñöùc Gieâsu veà phöông dieän loaøi ngöôøi, thì hoï cuõng haõy laøm nhö khoâng bieát ñeå nhìn nhaän Ngaøi laø Thieân Chuùa vaø laø Con Thieân Chuùa ñaõ, roài haõy nhìn laïi phöông dieän loaøi ngöôøi ôû nôi Ngaøi: bôûi vì xaùc thòt naøo coù aên thua gì, chæ coù thaàn khí laø ñaùng keå. Theá neân Luca ñaõ keå veà gia phaû cuûa Ñöùc Gieâsu sau khi Ngaøi ñaõ ñöôïc tuyeân boá laø Con Chí AÙi cuûa Thieân Chuùa ôû bôø soâng Hoøa Giang.
Vaø khi vieát laïi gia phaû naøy, Luca ñaõ khoâng döøng laïi ôû Abraham, töùc laø ôû daân toäc Do Thaùi... Ngöôøi ñaõ laàn leân xa hôn ñeå thaáy Ñöùc Gieâsu laø ngöôøi cuûa taát caû loaøi ngöôøi chöù khoâng phaûi cuûa rieâng daân Do Thaùi. Vaø bieát ñaâu khi noùi Ñöùc Gieâsu laø con oâng Adong tröôùc khi Ngaøi bò Satan caùm doã, Luca ñaõ chaúng coù yù nhaéc nhôû chuùng ta veà caâu chuyeän caùm doã ñaõ xaûy ra trong vöôøn ñòa ñaøng? Vaø chieán thaéng cuûa Ngaøi trong caâu chuyeän naøy ñaõ khoâng "phuïc thuø" cho taát caû loaøi ngöôøi sao? Ít nhaát khi nhaán maïnh vieäc Ñöùc Gieâsu laø Con Chí AÙi cuûa Thieân Chuùa tröôùc khi Ngaøi bò caùm doã, Luca ñaõ cuûng coá truyeàn thoáng cuûa Phuùc AÂm hôn laø ñaõ taïo ra moät neùt naøo khaùc bieät. Caû hai taùc giaû Maùttheâu vaø Maùccoâ cuõng ñaõ ñeå cho Satan baét ñaàu caùm doã Chuùa baèng caâu: Neáu oâng laø Con Thieân Chuùa...
Trong Maùttheâu, Satan noùi vôùi Ñöùc Gieâsu haõy "truyeàn cho caùc vieân ñaù naøy bieán thaønh caùc oå baùnh". Döôøng nhö taùc giaû chuù troïng ñeán soá nhieàu ñeå caùm doã moät ngöôøi ñang ñoùi aên vaø ñeå kheâu gôïi loøng tham lam cuûa loaøi ngöôøi veà vaán ñeà côm aùo. Theo Luca, Satan chæ caùm doã Chuùa: truyeàn cho moät vieân ñaù naøy bieán thaønh baùnh maø thoâi. Coù leõ Ngöôøi chuù troïng ñeán vaán ñeà quyeàn naêng. Vaø nhö vaäy Satan khoâng muoán caùm doã Chuùa veà vaán ñeà aên uoáng, nhöng veà vieäc duøng quyeàn naêng, laïm duïng söù maïng vaø ôn goïi cuûa mình ñeå phuïc vuï baûn thaân chöù khoâng phaûi ñeå laøm theo yù Chuùa. Theá neân, trong Luca, Chuùa chæ ñaùp vaén taét raèng: "Ngöôøi ta soáng khoâng chæ nhôø baùnh", ñang khi trong Maùttheâu, Ngaøi coøn noùi tieáp: "... nhöng laø nhôø vaøo moïi lôøi xuaát töø mieäng Thieân Chuùa".
Roài töø caùm doã thöù hai trôû ñi, hai taùc giaû coøn xa nhau hôn nöõa, Luca ñaõ ñaûo loän thöù töï cuûa Maùttheâu. Caùm doã thöù hai nôi Maùttheâu trôû thaønh caùm doã thöù ba nôi Luca, vì taùc giaû naøy luoân muoán Ñöùc Gieâsu ñi daàn tôùi Gieârusalem. ngöôøi muoán noùi raèng moïi vieäc quan troïng trong cuoäc ñôøi Chuùa Gieâsu phaûi xaûy ra taïi thaønh thaùnh, vaø neáu coù theå ñöôïc taïi Ñeàn Thôø nöõa. ÔÛ ñaây, trong ba caùm doã, coù moät laáy ñeàn thôø laøm khung caûnh neân Luca phaûi laáy noù laøm tuyeät ñænh cho caâu chuyeän Ngöôøi keå. Ngöôøi ñaët noù laøm caùm doã choùt, ñang khi trong Maùttheâu noù laø caùm doã thöù nhì. Ñaøng khaùc laáy Gieârusalem laøm nôi "phaân thaéng baïi" trong caâu chuyeän caùm doã naøy, Luca muoán baùo tröôùc nôi maø Chuùa Gieâsu seõ hoaøn taát maàu nhieäm cöùu theá trong vieäc töû naïn phuïc sinh.
Vaäy caùm doã thöù ba trong Maùttheâu ñaõ ñöôïc Luca laáy laøm caùm doã thöù hai. Vaø vieát laïi caùm doã naøy, Luca cuõng muoán toû ra ñoäc ñaùo. trong Maùttheâu, Satan ñöa Ñöùc Gieâsu leân nuùi cao choùt voùt vaø chæ cho Ngöôøi thaáy heát caùc nöôùc thieân haï cuøng vinh quang cuûa chuùng ta maø noùi vôùi Ngaøi: "Toâi hieán cho Ngaøi heát moïi ñieàu ñoù neáu Ngaøi phuïc mình baùi laïy toâi". Taùc giaû döôøng nhö muoán gôïi laïi caâu chuyeän Moâseâ ñöôïc Chuùa ñöa leân nuùi Neâboâ ñeå nhìn thaáy Ñaát Höùa ôû ñaøng xa tröôùc khi cheát (Tl 34,1-4); vaø roõ raøng oâng ñeå yù ñeán "caùc söï vinh quang cuûa theá gian".
Trong khi aáy, Luca chæ noùi Satan ñem Ñöùc Gieâsu leân cao; nhöng Ngöôøi nhaán maïnh raèng "trong nhaùy maét" noù chæ cho Ngaøi thaáy heát caùc nöôùc thieân haï. Hai ñieåm naøy laøm cho baøi cuûa Luca khoâng chaân thöïc baèng baøi cuûa Maùttheâu, nhöng sieâu thöïc vaø hôïp vôùi moät caùm doã hôn. Nhaát laø ôû ñaây Luca khoâng chuù yù ñeán "uy quyeàn" cuûa Satan ñoái vôùi caùc nöôùc thieân haï. Noù töï phuï coù toaøn quyeàn ñònh ñoaït veà theá gian vaø muoán hieán cho ai tuøy yù. Taùc giaû Gioan cuõng coù laàn goïi Satan laø thuû laõnh cuûa theá gian vaø goïi chính trò theá giôùi hieän nay laø "giôø" cuûa noù. Noù muoán Ñöùc Gieâsu veà phe cuûa noù vaø giöõ theá gian naøy trong quyeàn haønh cuûa noù. Nhöng noù laàm. Ñöùc Gieâsu ñeán ñeå cöùu theá, töùc laø ñeå gôõ theá gian ra khoûi uy quyeàn cuûa Satan, Ngaøi chæ coù theå nhaän quyeàn bôûi Thieân Chuùa. Theá neân Ngaøi ñaõ traû lôøi Satan: Ñaõ vieát: Ngöôi phaûi baùi laïy Chuùa, Thieân Chuùa cuûa ngöôi, vaø chæ thôø laïy moät mình Ngöôøi.
Nhöng teân caùm doã khoâng chòu thua. Noù coøn coá gaéng moät laàn nöõa. Vaø laàn nöõa noù caùm doã Ñöùc Gieâsu nghi ngôø chính Thieân Chuùa. Ngaøi vaãn töïa vaøo Chuùa thì noù caàn phaûi laøm cho Ngaøi hoaøi nghi chính söùc maïnh Ngaøi nghó luoân luoân gìn giöõ Ngaøi.
Do ñoù, noù ñem Ngaøi ñeán Gieârusalem, nôi coù ñeàn thôø Chuùa. Noù ñaët Ngaøi treân thöôïng ñænh ñeàn thôø, ñeå Ngaøi coù caûm giaùc cuûa thôøi kyø caùnh chung, luùc maø taát caû caùc tín ñoà muoán nhìn thaáy vò tieân tri naøo quyeàn pheùp hôn heát. Vaø noù xuùi Ngaøi gieo mình xuoáng ñaát vì ñaõ vieát raèng: Chuùa seõ ra leänh cho caùc Thieân Thaàn... naâng ngöôøi treân baøn tay keûo ngöôi lôõ vaáp chaân phaûi ñaù. Sau naøy, khi bò treo treân thaäp giaù, Ñöùc Gieâsu cuõng seõ phaûi nghe moät lôøi thaùch thöùc töông töï: "Neáu oâng laø Kitoâ, haõy xuoáng khoûi Thaäp Giaù... vaø haõy cöùu mình vaø cöùu chuùng ta nöõa". Vaø chính luùc aáy Ngaøi cuõng caûm thaáy nhö bò Thieân Chuùa boû rôi. Nhöng laäp töùc, Ngaøi ñaõ phaûn öùng maïnh meõ. Ngaøi khoâng theå naøo hoà nghi loøng toát cuûa Thieân Chuùa Cha. Vaø Ngaøi baûo: Chôù coù thöû thaùch Chuùa, Thieân Chuùa cuûa ngöôi.
Chuùng ta coù quyeàn kieân keát caâu chuyeän caùm doã hoâm nay vôùi thöû thaùch sau naøy ñang chôø Ñöùc Gieâsu ôû treân caây thaùnh giaù khoâng? Caâu keát baøi töôøng thuaät vieäc caùm doã trong saùch Luca ñaõ traû lôøi cho chuùng ta. Ngöôøi vieát: "Khi ma quæ ñaõ xong moïi chöôùc caùm doã, thì noù lìa boû Ngaøi maø ñôïi dòp". Dòp naøo? Roài ñaây trong cuoäc ñôøi coâng khai truyeàn giaùo, Ñöùc Gieâsu seõ coù nhieàu dòp ñuïng ñoä vôùi Satan, ñaëc bieät nhöõng khi Ngaøi chöõa caùc keû bò ma quæ aùm. Nhöng dòp giaùp maët quyeát lieät seõ laø cuoäc khoå naïn vaø nôi thaäp giaù. Chuùng ta seõ thaáy Ngaøi ñaéc thaéng vì hoâm nay trong caâu chuyeän caùm doã, Ngaøi ñaõ chaúng chòu nhöôïng Satan moät ñieåm naøo.
Nhö vaäy, baøi töôøng thuaät hoâm nay nhö ñaõ baùo tröôùc nhöõng gì seõ xaûy ra trong giôø phuùt quyeát lieät cuûa maàu nhieäm thaäp giaù. Noù cuõng môû maøn cho cuoäc ñôøi hoaït ñoäng ñaày gian khoå vaø phaán ñaáu cuûa Ñöùc Gieâsu.
Taùc giaû Luca coøn noùi raèng: Thaùnh Thaàn ñaõ ñöa Ngaøi vaøo sa maïc maø chòu caùm doã boán möôi ngaøy. Con soá naøy gôïi laïi 40 naêm daân Israen ñi trong sa maïc ñeå chòu thöû thaùch. Hoï ñaõ bò caùm doã naëng neà khi thieáu aên (Xh 16) thieáu uoáng (Xh 17) vaø nhaát laø khi gaëp gôõ taø giaùo ôû ñaát Canaan (Xh 23). Hoï ñaõ muoán cuûa caûi vaät chaát; hoï ñaõ phaøn naøn muoán thöû thaùch Chuùa; hoï theøm thôø baùi ngaãu töôïng. Laàn naøo Lôøi Chuùa cuõng caên daën hoï, ñöøng soáng nguyeân vì baùnh (Tl 8,2-5); ñöøng hoaøi nghi uy quyeàn cuûa Thieân Chuùa (Tl 6,16) vaø nhaát laø luoân chæ ñöôïc thôø moät mình Thieân Chuùa maø thoâi (Tl 6,13). Hoâm nay Ñöùc Gieâsu laäp laïi nhöõng lôøi Kinh Thaùnh naøy ñeå xua ñuoåi ba côn caùm doã naëng neà maø con caùi Israen ñaõ vaáp ngaõ. Phaûi chaêng Ngaøi chaúng muoán gôõ laïi cho loaøi ngöôøi nhöõng laàn thaát baïi naøy? Ngaøi ñaõ laøm laïi cuoäc haønh trình vaøo Ñaát Höùa cuûa daân Do Thaùi maø toaøn thaéng Satan ñeå cöùu vôùt nhöõng keû sa ngaõ trong Cöïu Öôùc. Vaø ñoàng thôøi Ngaøi cuõng muoán ñaûm baûo chieán thaéng cho nhöõng ai sau naøy ñi vaøo ñöôøng loái cuûa Ngaøi ôû traàn gian naøy.
Boán möôi ngaøy chòu thöû thaùch cuûa Ngaøi nôi sa maïc vì theá ñaõ höôùng veà töông lai nhö muoán söûa chöõa laïi quaù khöù. Vaø khi phuïng vuï toå chöùc muøa Chay trong thôøi gian 40 ngaøy thì haún cuõng chæ muoán chuùng ta baét chöôùc göông phaán ñaáu cuûa Chuùa, ñeå nhöõng tuaàn leã muøa Chay khoâng nhöõng ñöa chuùng ta ñeán maàu nhieäm thaùnh giaù cöùu ñoä maø coøn thao luyeän chuùng ta cho taát caû cuoäc ñôøi traàn gian. Chuùng ta phaûi quyù hoùa thôøi gian naøy vaø phaûi luoân nhôù göông phaán ñaáu cuûa Chuùa ñeå cuøng Ngöôøi chieán thaéng möu chöôùc cuûa Satan khoâng ngôùt muoán laøm hö hoûng ñôøi soáng cuûa chuùng ta, cuõng nhö noù ñaõ khoâng ngöøng caùm doã daân Cöïu Öôùc. Baøi saùch Thöù Luaät sau ñaây cho chuùng ta thaáy moät khía caïnh cuûa cuoäc caùm doã tröôøng kyø naøy.
2. Moät Caùm Doã Trieàn Mieân
Thoaït nghe, chuùng ta khoâng thaáy ñoaïn vaên Thöù Luaät hoâm nay noùi leân moät söï phaán ñaáu naøo. Nhöng thaät ra noù che daáu moät yù chí khaùng cöï maõnh lieät.
Theo giaû ñònh, ñaây laø nhöõng lôøi Moâseâ caên daën con caùi Israen tröôùc khi vaøo Höùa Ñòa. Nhöng nhö caû quyeån saùch Thöù Luaät, ñaây thaät laø nhöõng lôøi khoân ngoan ñaïo ñöùc ñöôïc ñöa ra ñeå khuyeân daân sau nhieàu naêm vaø nhieàu ñôøi kinh nghieäm taïi Ñaát Höùa. Tröôùc kia, Israen laø daân du muïc, nay ñaây mai ñoù nôi sa maïc. Hoï ñöôïc Chuùa höùa ban moät ñaát chaûy söõa vaø maät ñeå hoï troàng caáy. Söï phoàn thònh nôi queâ höông môùi meû chaúng tuøy thuoäc ôû muøa maøng toát töôi sao? Chính daân baûn xöù, nhöõng ngöôøi Canaan, ñaõ yù thöùc ñieàu naøy. Hoï chaúng thôø thaàn naøo khaùc ngoaøi Baals, laø nhöõng thaàn cuûa maàu môõ vaø sinh saûn. Neáu khoâng ñöôïc baùo tröôùc vaø ñeà phoøng caån thaän, chaéc chaén con caùi Israen khi ñaët chaân vaøo Ñaát Môùi cuõng seõ quyø raïp xuoáng baùi laïy Baals. Toân giaùo ñoäc thaân seõ gaëp khuûng hoaûng vaø ngöôøi ta daàn daàn queân Giaveâ. Thaáy tröôùc hieåm nguy naøy, Moâseâ ñaõ caûnh giaùc con caùi Israen trong baøi saùch hoâm nay. Vaø chuùng ta phaûi ñoïc ñoaïn vaên Thöù Luaät naøy trong boái caûnh ñoù.
Moâseâ daïy con caùi Israen, khi vaøo Ñaát Höùa, luùc gaët haùi xong, phaûi ñem cuûa ñaàu muøa moïi thöù hoa lôïi ñaát ruoäng ñeán ñieän thôø maø daâng leân cho Chuùa. Vaø ôû ñoù, hoï phaûi nhôù vaø tuyeân xöng raèng: Chính Chuùa ñaõ ban cho hoï ñöôïc ñaát chaûy söõa vaø maät naøy ñeå hoï coù ñöôïc caùc thoå saûn phong phuù hoâm nay. Thaät vaäy toå phuï cuûa hoï xöa kia laø moät ngöôøi Aram phieâu baït khoâng ñaát ñai, khoâng nhaø cöûa. OÂng xuoáng Ai Caäp vaø sinh con ñaøn chaùu ñoáng. Nhöng ñaùm daân ñoâng ñaûo naøy phaûi noâ leä ngöôøi baûn xöù vaø phaûi chòu traêm beà vaát vaû tuûi nhuïc. Chính Giaveâ ñaõ xoùt thöông, ra tay huøng maïnh ñöa hoï ra khoûi nhaø noâ leä vaø daãn hoï ñeán Ñaát chaûy söõa vaø maät naøy. Khoâng coù Ngöôøi vaø khoâng nhôø quyeàn naêng cuûa Ngöôøi laøm sao ngaøy nay hoï coù muøa maøng toát töôi? Neân khoâng phaûi Baals maø Giaveâ, laø Chuùa cuûa hoï. Vaø hoï phaûi thôø laïy Ngöôøi. Hoï phaûi daâng hoa maøu vaø ñaát naøy cho Ngöôøi chöù khoâng phaûi cho Baals.
Lôøi cuûa Moâseâ thaät lyù söï... nhöng khoù giöõ laøm sao? Lòch söû Do Thaùi cho thaáy con caùi Israen luoân luoân thôø cuùng Baals. Ñoù laø moät caùm doã trieàn mieân. Hoï chæ muoán bieát coù thoå thaàn vaø queân Ñaáng Thaùnh ñaõ laøm ra lòch söû cho hoï. Loaøi ngöôøi noùi chung, khoâng gioáng nhö hoï sao? Loaøi ngöôøi luoân chæ ngöôõng moä nhöõng nhaân toá laøm ra cuûa caûi vaø queân Ñaáng sinh thaønh vaø cöùu chuoäc hoï. Nhöõng lôøi cuûa saùch Thöù Luaät luoân coù giaù trò thöùc thôøi. Vaø vieäc Moâseâ daïy con caùi Israen phaûi laøm khi sinh soáng taïi Höùa Ñòa cuõng laø vieäc maø phuïng vuï cuûa Hoäi Thaùnh ngaøy nay baûo chuùng ta phaûi laøm. Haèng ngaøy chuùng ta mang baùnh röôïu ñeán daâng leân baøn thôø, ñoù laø hoa maøu ruoäng ñaát vaø lao coâng cuûa con ngöôøi, nhöng ñeå trôû neân cuûa aên, cuûa uoáng thieâng lieâng nuoâi soáng chuùng ta. Vaø nhö vaäy chuùng ta coù quan ñieåm cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ. Ngöôøi ñaõ choáng laïi côn caùm doã thöù nhaát khi laäp laïi lôøi saùch Thöù Luaät: con ngöôøi khoâng soáng nguyeân baèng baùnh.
Tuy nhieân ñeå coù quan nieäm aáy, ngöôøi ta phaûi coù nieàm tin vaøo Thieân Chuùa cuûa lòch söû, nhö Moâseâ ñaõ khuyeân con caùi Israen vaø nhö thaùnh Phaoloâ coøn daïy chuùng ta roõ raøng hôn nöõa trong baøi thö hoâm nay.
3. Moät Nieàm Tin Cöùu Ñoä
Thaùnh Toâng ñoà ñang baøn veà ôn cöùu ñoä, ñieàu öôùc mong duy nhaát cuûa moïi ngöôøi. Cuûa caûi, quyeàn bính vaø khaû naêng chæ laø phöông tieän ñeå con ngöôøi ñöôïc haïnh phuùc. Nhöng haïnh phuùc khoâng naèm trong phöông tieän aáy. Satan ñaõ laøm vì töôûng raèng Ñöùc Gieâsu cuõng deã laàm nhö nhieàu ngöôøi. Hoï cöù töôûng hoaëc coù cuûa, hoaëc coù quyeàn, hoaëc coù taøi laø ñöôïc haïnh phuùc. Nhöng khoâng, haïnh phuùc laø khi ñöôïc cöùu ñoä khoûi toäi loãi vaø söï cheát.
Theá maø ôn cöùu ñoä ñaõ ñöôïc höùa ban cho heát moïi ngöôøi chaúng kyø laø Hy Laïp hay Do Thaùi, vaên minh hay chaäm tieán, ôû nôi Ñöùc Kitoâ Chuùa chuùng ta. Ngöôøi ta phaûi tuyeân xöng Ngöôøi trong taâm hoàn vaø nôi mieäng löôõi, töùc laø trong taâm hoàn vaø trong ñôøi soáng. Ai tin nhö vaäy seõ chaúng phaûi hoå ngöôi trong ngaøy Chuùa xeùt xöû vì Ngöôøi seõ cöùu hoï vaø ñoä hoï vaøo Nöôùc Trôøi.
Chuùng ta heát thaûy ñaõ coù nieàm tin nhö vaäy, Hoäi Thaùnh thuùc giuïc chuùng ta nhoùm laïi nieàm tin aáy trong muøa Chay naøy. Ñaây laø thôøi gian thuaän lôïi. Phuïng vuï seõ laøm soáng laïi caùc maàu nhieäm cöùu theá. Thieân Chuùa seõ ban ôn doài daøo. Chuùng ta haõy tham döï muøa Chay cuûa Hoäi Thaùnh. Thôøi gian 40 ngaøy naøy nhaéc laïi 40 ngaøy cuûa Chuùa Gieâsu nôi sa maïc. Ngöôøi ñaõ phaán ñaáu ñeå neâu göông cho chuùng ta. Ngöôøi seõ ñöa chuùng ta vaøo maàu nhieäm Töû naïn Phuïc sinh cuûa Ngöôøi ñeå chuùng ta ñöôïc cöùu ñoä. Chuùng ta haõy yeâu meán Ngöôøi, tuyeân xöng Ngöôøi trong taâm hoàn vaø ñôøi soáng, baét chöôùc Ngöôøi chæ tin töôûng vaøo Chuùa Cha vaø Lôøi Saùch Thaùnh. Moïi möu chöôùc cuûa keû thuø loaøi ngöôøi laø Satan seõ laïi thua, neáu Chuùa Gieâsu luoân ngöï nôi taâm hoàn vaø trong ñôøi soáng cuûa chuùng ta.
Giôø ñaây Ngöôøi ñeán nôi baøn thôø ñeå gaëp gôõ vaø ñeán ôû vôùi chuùng ta. Chuùng ta haõy soát saéng ñoùn nhaän Ngöôøi vaø soáng vôùi Ngöôøi haèng ngaøy trong muøa Chay thaùnh naøy.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)