Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Ngaøy 6 Thaùng Gieâng
Leã Hieån Linh
Haïnh Phuùc Cuûa Daân Chuùa
(Ys 60,1-6; Ep 3,2-3a.5-6; Mt 2,1-12)
Phuùc AÂm: Mt 2, 1-12
"Chuùng toâi töø phöông Ñoâng ñeán thôø laïy Ñöùc Vua".
Khi Chuùa Gieâsu sinh haï taïi Beâlem thuoäc xöù Giuña, trong ñôøi vua Heâroâñeâ, coù maáy nhaø ñaïo só töø Ñoâng phöông tìm ñeán Gieâ-rusalem. Caùc oâng noùi: "Vua ngöôøi Do-thaùi môùi sinh ra hieän ñang ôû ñaâu? Chuùng toâi ñaõ nhaän thaáy ngoâi sao cuûa Ngöôøi ôû Ñoâng phöông, vaø chuùng toâi ñeán ñeå trieàu baùi Ngöôøi". Nghe noùi theá, vua Heâroâñeâ boái roái, vaø taát caû Gieârusalem cuøng vôùi nhaø vua. Vua ñaõ trieäu taäp taát caû caùc ñaïi giaùo tröôûng vaø luaät só trong daân, vaø hoûi hoï cho bieát nôi maø Ñöùc Kitoâ sinh haï. Hoï taâu nhaø vua raèng: "Taïi Beâlem thuoäc xöù Giuña, vì ñoù laø lôøi do Ñaáng Tieân tri ñaõ cheùp: Caû ngöôi nöõa, hôõi Beâlem, ñaát Giuña, khoâng leõ gì ngöôi beù nhoû hôn heát trong caùc thaønh trì cuûa Giuña, vì töï nôi ngöôi seõ xuaát hieän moät thuû laõnh, Ngöôøi ñoù seõ chaên nuoâi Israel daân toäc cuûa Ta".
Baáy giôø Heâroâñeâ ngaàm trieäu taäp maáy nhaø ñaïo só tôùi, caën keõ hoûi han hoï veà thôøi giôø ngoâi sao ñaõ hieän ra. Roài vua ñaõ phaùi hoï ñi Beâlem vaø daën raèng: "Caùc khanh haõy ñi ñieàu tra caån thaän veà Haøi Nhi, roài khi ñaõ gaëp thaáy, haõy baùo tin laïi cho Traãm, ñeå caû Traãm cuõng ñeán trieàu baùi Ngöôøi". Nghe nhaø vua noùi, hoï leân ñöôøng. Vaø kìa ngoâi sao hoï xem thaáy ôû Ñoâng phöông, laïi ñi tröôùc hoï, maõi cho tôùi nôi vaø ñaäu laïi treân choã Haøi Nhi ôû. Luùc nhìn thaáy ngoâi sao, hoï heát söùc vui möøng. Vaø khi tieán vaøo nhaø, hoï ñaõ gaëp thaáy Haøi Nhi vaø Baø Maria Meï Ngöôøi, vaø hoï ñaõ quyø goái xuoáng suïp laïy Ngöôøi. Roài, môû kho taøng ra, hoï ñaõ daâng tieán Ngöôøi leã vaät: vaøng, nhuõ höông vaø moäc döôïc. Vaø khi nhaän ñöôïc lôøi moäng baùo ñöøng trôû laïi vôùi Heâroâñeâ, hoï ñaõ qua ñöôøng khaùc trôû veà xöù sôû mình.
Suy Nieäm:
Leã Hieån Linh
(Ys 60,1-6; Ep 3,2-3a.5-6; Mt 2,1-12)
Caâu chuyeän caùc nhaø ñaïo só ñi thôø laïy Chuùa vöøa hay vöøa deã hieåu; nhöng khoâng phaûi vì vaäy maø hoâm nay Leã Ba Vua, cho duø chuùng ta muoán ñoàng hoùa caùc ñaïo só vôùi ba vua. Phuùc AÂm khoâng noùi roõ con soá ngöôøi ñi thôø laïy Chuùa vaø nhaát laø nhöõng ngöôøi aáy khoâng nhaát thieát phaûi laø vua. Coù leõ hoï laø nhöõng nhaø chieâm tinh. Nhöng vì baøi Tin Möøng keå hoï daâng 3 thöù leã vaät, neân ngöôøi ta ñaõ muoán coù moãi ngöôøi mang moät thöù (?). Vaø khung caûnh caâu chuyeän moät phaàn ñaõ xaûy ra trong ñeàn vua, neân daân chuùng deã coi hoï laø vua. Hôn nöõa Thaùnh vònh 72 noùi ñeán caùc vua Tarsis, AÛraäp vaø Saba ñeán daâng leã cho Chuùa, laïi theâm moät côù cho ngöôøi ta khaúng ñònh caùc ngöôøi ñeán thôø laïy Chuùa trong caâu chuyeän hoâm nay laø caùc vua.
Duø sao, neáu hieåu leã hoâm nay laø leã kính nhôù caâu truyeän caùc vua ñi thôø laïy Chuùa, thì khoâng ñuùng tí naøo. Ngay töø ñaàu, Phuïng vuï ñaõ goïi teân ngaøy leã hoâm nay laø Hieån Linh, töùc laø Chuùa vinh hieån hieän ra, toû mình cho chuùng ta, maø vieäc soi saùng cho löông daân ñeán thôø laïy chæ laø moät dieän, maëc daàu laø dieän quan troïng hôn caû. Nhö vaäy Chuùa ñaõ hieån linh khi giaùng sinh, ñeå cho ngöôøi ta thaáy Ngöôøi nôi maùng coû; Ngöôøi ñaõ hieån linh cho caùc muïc ñoàng vaø Ngöôøi cuõng ñaõ hieån linh trong ngaøy chòu caét bì vaø nhaän Teân laø Yeâsu. Nhöng hoâm nay Phuïng vuï nhaán maïnh ñeán vieäc Ngöôøi toû mình ra cho löông daân. Maø vì Giaùo hoäi goàm haàu heát caùc daân toäc tröôùc kia laø löông daân, neân Giaùo hoäi möøng leã naøy thaät lôùn, vì thaáy Chuùa thöông yeâu mình quaù ñoãi.
A. Haïnh Phuùc Cuûa Daân Chuùa
Hai baøi ñoïc Kinh Thaùnh ñaàu tieân noùi leân haïnh phuùc cuûa Daân Chuùa. Isaia say söa nhìn ngaém vinh quang cuûa Yeârusalem. Ñang khi caùc daân toäc chìm ñaém trong u toái, moät mình Yeârusalem noåi leân röïc saùng. Khoâng phaûi töï söùc mình nhöng ñoù laø aùnh saùng cuûa Chuùa chieáu soi, vinh quang cuûa Ngöôøi toûa xuoáng. Caùc daân toäc lieàn chaâu veà Yeârusalem: naøo thuyeàn beø töø ñaïi döông, naøo laïc ñaø töø sa maïc, chôû muoân daân ñeán thôø laïy Chuùa.
Isaia coù bao giôø nhìn thaáy moät caûnh töôïng töng böøng nhö theá khoâng? Lòch söû Israel ñöôïc maáy luùc nhö thôøi Salomon, laø vua maø baø Saba nghe tieáng ñaõ tìm tôùi? Chaéc chaén Isaia ñaõ tieân baùo veà thôøi cöùu theá. Nhöõng lôøi tieân tri cuûa oâng seõ chæ thöïc hieän hoaøn toaøn khi, nhö lôøi Chuùa noùi: ngöôøi phöông Ñoâng phöông Taây seõ tuoân vaøo Nhaø Chuùa, trong khi con caùi trong nhaø seõ bò ñuoåi ra ngoaøi. Chæ trong ngaøy Chuùa quang laâm môùi thöïc hieän hoaøn toaøn nhöõng lôøi tieân tri treân.
Nhöng hieän nay ñaõ khôûi söï thöïc hieän roài! Ngoâi sao ñaõ ñöùng laïi treân nhaø Haøi Nhi ôû; Yeârusalem böøng saùng chính laø con ngöôøi Ñöùc Kitoâ maø caùc ñaïo só ñeán thôø laïy; vaø vieäc muoân daân ngaøy nay gia nhaäp Giaùo hoäi ñeå thôø laïy Chuùa laøm chöùng Hoäi Thaùnh laø Yeârusalem môùi; moãi giaùo ñoaøn, moãi nhaø thôø, moãi ngöôøi tín höõu - ñeàn thôø cuûa Chuùa - laø moät Yeârusalem ñöôïc röïc saùng nhôø mang trong mình söï thaùnh thieän cuûa Chuùa. Ñoù laø aân suûng ñaõ ñöôïc ban phaùt cho ta, nhö lôøi thö Phaoloâ noùi; vaø laø maïc khaûi ñaëc bieät cuûa Taân Öôùc.
Nhö vaäy, khi noùi ñeán haïnh phuùc cuûa Daân Chuùa, phaûi nghó ñeán vinh döï cuûa ngöôøi daân tín höõu cuûa heát thaûy chuùng ta, ñeå moãi ngöôøi caûm meán hoàng aân cuûa Chuùa ñaõ ñoaùi thöông choïn mình laøm nôi cho Ngöôøi hieån linh. Töø ngaøy chòu pheùp Röûa toäi, moïi tín höõu ñaõ ñöôïc trao caây neán chaùy ñeå trôû thaønh aùnh saùng cuûa Chuùa giöõa theá gian, ñeå neân Yeârusalem röïc saùng tröôùc maét tieân tri Isaia. Hoâm nay chuùng ta haõy nhaän ra vinh quang cuûa mình, töùc vinh quang cuûa Chuùa saùng treân ta, ñeå chuùng ta saùng leân tröôùc maét moïi ngöôøi.
Nhöng ñaëc bieät chuùng ta phaûi nghó ñeán Hoäi Thaùnh, ñeán caùc giaùo hoäi vaø giaùo ñoaøn. Chuùng ta phaûi caàu xin, phaûi xaây döïng ñeå moïi coäng ñoaøn Kitoâ giaùo laøm troøn söù meänh cuûa mình; trôû neân caùc Yeârusalem röïc saùng cho moïi ngöôøi mang leã vaät ñeán thôø laïy Chuùa, keát hôïp moïi daân vaøo gia nghieäp Lôøi Höùa. Vaø cho ñöôïc nhö vaäy, cho ñöôïc coù nhöõng Giaùo hoäi böøng saùng, phaûi coù nhöõng ñaïo só ñi thôø laïy, phaûi coù chuùng ta noái tieáp truyeàn thoáng caùc ñaïo só. Vaø vì theá phaûi suy nghó caâu truyeän Tin Möøng hoâm nay.
B. Caùc Ñaïo Só Ñi Thôø Laïy Chuùa
Caùc baøi töôøng thuaät trong Phuùc AÂm thöôøng vaén taét, khoâng thoûa maõn moïi thaéc maéc vuïn vaët cuûa ta. Caùc ñaïo só kia töø beân Ñoâng tôùi nhöng thuoäc nöôùc naøo? Heâroâñeâ ñaõ caën keõ hoûi hoï veà thôøi gian ngoâi sao ñaõ hieän ra khi naøo, nhöng thaùnh Mattheâoâ khoâng ghi laïi caâu traû lôøi. Vaø nhaát laø laøm sao hoï ñaõ nhaän ra ngoâi sao laï ñoù, bieát ngay laø daáu chæ moät vua Dothaùi môùi sinh ra, vaø vì sao laïi phaûi thôø laïy vua ñoù? Thaùnh Mattheâoâ döôøng nhö khoâng ñeå yù ñeán nhöõng chi tieát chuùng ta vöøa neâu leân. Ngaøi chæ khaúng ñònh moät ñieàu: caùc ñaïo só tin chaéc chaén Haøi Nhi môùi sinh laø Vua vaø laø Chuùa, töùc laø Chuùa Cöùu theá maø muoân daân troâng ñôïi. Theá neân hoï ñaõ mang theo vaøng, nhuõ höông vaø moäc döôïc laøm leã vaät. Ñoù laø nhöõng saûn phaåm quyù giaù cuûa mieàn AÛraäp, duøng trong ñeàn vua. Maø ôû phöông Ñoâng, vua cuõng laø chuùa neân ñeàn vua sôn son thieáp vaøng thöôøng phaûng phaát muøi höông. Vaø moäc döôïc ñöôïc duøng trong vieäc öôùp hoaëc lieäm xaùc caùc hoaøng ñeá.
Caùc ñaïo só tin nhö vaäy chæ vì moät aùnh sao, ñang khi caùc tö teá vaø luaät só Dothaùi coù saùch Thaùnh vaø thuoäc Thaùnh Kinh laïi khoâng nhaän ra Chuùa vöøa giaùng sinh. Ñoù laø ñieàu thaùnh Mattheâoâ muoán nhaán maïnh trong baøi tröôøng thuaät naøy, vôùi moät caûm tình chua chaùt trong loøng. Ngaøi nhö muoán phaùc hoïa tröôùc caâu truyeän töû naïn cuûa Chuùa ôû ñaây. Heâroâñeâ ñoùng vai chính quyeàn seõ ra leänh gieát Chuùa, nhöng chính haøng tö teá vaø luaät só seõ cung caáp cho oâng taøi lieäu ñeå thi haønh toäi aùc kia. Trong khi ñoù, löông daân ñöôïc Ôn Chuùa soi saùng, ñaõ nhaän bieát Chuùa vaø thôø laïy Ngöôøi. Caùc ñaïo só ôû ñaây tieâu bieåu cho hoï. Caùc oâng dieãn taû khuoân maët ñöùc tin cuûa nhöõng ngöôøi ñöôïc Chuùa keâu goïi vaø soi saùng. Thaáy aùnh sao, caùc oâng ñaõ boû heát moïi suy nghó cuõ kyõ, töø giaõ moïi söï ñeå leân ñöôøng haân hoan vaø ñôn thaät ñeán noãi döôøng nhö khoâng ñoaùn bieát yù ñoà ñen toái cuûa Heâroâñeâ, cuõng nhö khoâng ngaàn ngaïi saáp mình thôø laïy moät Haøi Nhi maø beà ngoaøi xem ra chaúng coù gì khaùc thöôøng.
Chuùng ta coù theå baét chöôùc nieàm tin nhö vaäy khoâng?
C. Neáp Soáng Ñöùc Tin
Khoâng nhöõng chuùng ta coù theå maø coøn phaûi baét chöôùc nieàm tin cuûa caùc ñaïo só, vì muïc tieâu cuûa ngaøy leã hoâm nay laø vaäy. Chuùng ta chæ caàn töø boû thaùi ñoä cuûa haøng tö teá vaø luaät só Dothaùi laø coù theå theo chaân caùc ñaïo só. Thaät ra, neáu khoâng caån thaän, chuùng ta luoân soáng nhö caùc tö teá vaø luaät só Dothaùi. Nhö hoï, chuùng ta coù Thaùnh Kinh ôû trong tay; chuùng ta thuoäc giaùo lyù cuûa Chuùa nöõa; ai hoûi chuùng ta tö töôûng ñaïo ñöùc naøo, chuùng ta coù theå traû lôøi ngay. Nhöng chuùng ta chaúng bao giôø thöïc haønh, chaúng muoán soáng theo lôøi Chuùa daïy baûo. Chuùng ta chæ muoán queân caùc ñoøi hoûi cuûa Tin Möøng ñeå soáng theo baûn naêng, duïc voïng; coá gaéng höôûng ñôøi theo caùc phöông tieän ích kyû. Chuùng ta maát roài loøng nhieät thaønh cuûa hoài ñöôïc Chuùa soi saùng, nhö khi röôùc leã laàn ñaàu, chòu pheùp Theâm söùc, hoaëc Hoân phoái, tónh taâm vaø ñöôïc nhöõng ôn ñaëc bieät. Nhöõng hoài aáy, chuùng ta ñaõ queân mình, chæ nhieät thaønh meán Chuùa vaø muoán cöùu giuùp caùc linh hoàn, daán thaân xaây döïng Giaùo hoäi vaø xaõ hoäi theo coâng bình baùc aùi. Thaùi ñoä nhieät thaønh cuûa nhöõng ngöôøi môùi theo ñaïo nhaéc laïi cho ta nhôù taâm tình vaø neáp soáng cuûa mình trong nhöõng hoài soát saéng kia. Vaø chaéc chaén chuùng ta phaûi coâng nhaän con ngöôøi chuùng ta luùc ñoù thaät röïc saùng, khaùc naøo Yeârusalem ñöôïc böøng saùng döôùi vinh quang cuûa Chuùa.
Xaõ hoäi môùi ñang thuùc giuïc ta töø boû con ngöôøi vaø neáp soáng cuõ kyõ. Giaùo hoäi Vieät Nam ñang muoán vöôn leân trong giai ñoaïn môùi. Phuïng vuï Thaùnh Theå luoân luoân ñöa chuùng ta vaøo maàu nhieäm Phuïc sinh, töùc laø soáng laïi, soáng môùi. Moãi Thaùnh leã laø moät cuoäc hieån linh cuûa Chuùa. ÔÛ ñaây, höông neán ñang môøi chuùng ta ñeán thôø laïy Chuùa. Phuïng vuï cuûa chuùng ta seõ chaân thaät, khi baét chöôùc caùc ñaïo só, hoâm nay chuùng ta ra veà “baèng con ñöôøng khaùc”, töùc laø vaøo ñôøi vôùi thaùi ñoä môùi, nhieät thaønh xoùa boû caùi cuõ, xaây döïng caùi môùi ñeå nhö lôøi thö EÂpheâsoâ: moïi daân, moïi ngöôøi ñoàng thöøa keá, ñoàng tham döï, ñoàng chia seû Lôøi Höùa cuûa Thieân Chuùa nhôø Tin Möøng cöùu ñoä cuûa Ñöùc Yeâsu Kitoâ.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)