Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Ngaøy 25 Thaùng 12
Leã Chuùa Giaùng Sinh
Thaùnh Leã Ban Ngaøy
Vieäc Kyø Dieäu
(Ys 52,7-10; Hr 1,1-6; Gn 1,1-18)
Phuùc AÂm: Ga 1, 1-18 {hoaëc 1-5. 9-14}
"Ngoâi Lôøi ñaõ hoaù thaønh nhuïc theå, vaø Ngöôøi ñaõ cö nguï giöõa chuùng ta".
Töø nguyeân thuyû ñaõ coù Ngoâi Lôøi, vaø Ngoâi Lôøi vaãn ôû vôùi Thieân Chuùa, vaø Ngoâi Lôøi vaãn laø Thieân Chuùa. Ngöôøi vaãn ôû vôùi Thieân Chuùa ngay töø nguyeân thuûy.
Moïi vaät ñeàu do Ngöôøi laøm neân, vaø khoâng coù Ngöôøi, thì chaúng vaät chi ñaõ ñöôïc taùc thaønh trong moïi caùi ñaõ ñöôïc taùc thaønh. ÔÛ nôi Ngöôøi vaãn coù söï soáng, vaø söï soáng laø söï saùng cuûa nhaân loaïi; söï saùng chieáu soi trong u toái, vaø u toái ñaõ khoâng tieáp nhaän söï saùng.
Coù moät ngöôøi ñöôïc Thieân Chuùa sai ñeán, teân laø Gioan. OÂng ñaõ ñeán nhaèm vieäc chöùng minh, ñeå oâng chöùng minh veà söï saùng, haàu cho moïi ngöôøi nhôø oâng maø tin. Chính oâng khoâng phaûi laø söï saùng, nhöng ñeán ñeå chöùng minh veà söï saùng.
Vaãn coù söï saùng thöïc, söï saùng soi toû cho heát moïi ngöôøi sinh vaøo theá gian naøy. Ngöôøi vaãn ôû trong theá gian, vaø theá gian ñaõ do Ngöôøi taùc taïo, vaø theá gian ñaõ khoâng nhaän bieát Ngöôøi. Ngöôøi ñaõ ñeán nhaø caùc gia nhaân Ngöôøi, vaø caùc gia nhaân Ngöôøi ñaõ khoâng tieáp nhaän Ngöôøi. Nhöng phaøm bao nhieâu keû ñaõ tieáp nhaän Ngöôøi, thì Ngöôøi cho hoï ñöôïc quyeàn trôû neân con Thieân Chuùa, töùc laø cho nhöõng ai tin vaøo danh Ngöôøi. Nhöõng ngöôøi naøy khoâng do khí huyeát, khoâng do yù muoán xaùc thòt, cuõng khoâng do yù muoán cuûa ñaøn oâng, nhöng do Thieân Chuùa maø sinh ra.
Vaø Ngoâi Lôøi ñaõ hoaù thaønh nhuïc theå, vaø Ngöôøi ñaõ cö nguï giöõa chuùng toâi, vaø chuùng toâi ñaõ nhìn thaáy vinh quang cuûa Ngöôøi, vinh quang Ngöôøi nhaän ñöôïc bôûi Chuùa Cha, nhö cuûa ngöôøi Con Moät ñaày aân suûng vaø chaân lyù.
Gioan laøm chöùng veà Ngöôøi khi tuyeân xöng raèng: "Ñaây laø Ñaáng toâi tieân baùo. Ngöôøi ñeán sau toâi, nhöng xuaát hieän tröôùc toâi, vì Ngöôøi coù tröôùc toâi".
Chính do söï sung maõn Ngöôøi maø chuùng ta heát thaûy tieáp nhaän ôn naøy tôùi ôn khaùc. Bôûi vì Chuùa ban Leà luaät qua Moâseâ, nhöng ôn thaùnh vaø chaân lyù thì ban qua Ñöùc Gieâsu Kitoâ. Khoâng ai nhìn thaáy Thieân Chuùa, nhöng chính Con Moät Chuùa, Ñaáng ngöï trong Chuùa Cha, seõ maïc khaûi cho chuùng ta.
Suy Nieäm:
(Ngaøy 25 Thaùng 12 Leã Chuùa Giaùng Sinh - Thaùnh Leã Ban Ngaøy)
(Ys 52,7-10; Hr 1,1-6; Gn 1,1-18)
Thaùnh leã baây giôø khoâng coøn nhöõng maøu saéc cuûa Thaùnh leã Nöûa Ñeâm nöõa. Chuùng ta coù theå tieác baàu khí linh thieâng aám aùp, thi vò cuûa Ñeâm Giaùng sinh. Chuùng ta muoán ñöôïc nghe laïi caâu chuyeän Chuùa ra ñôøi nôi maùng coû vaø theo chaân caùc muïc ñoàng ñeán Beâlem. Giôø ñaây, trong Thaùnh leã naøy, Phuïng vuï coøn daãn ta ñeán vôùi Haøi Nhi; nhöng qua caùc baøi Thaùnh Kinh naëng chaát thaàn hoïc, phuïng vuï môøi ta suy nghó saâu saéc hôn veà vieäc Chuùa Giaùng sinh laøm ngöôøi. Theá neân, ta phaûi duøng hieän töôïng ñeå ñi vaøo baûn chaát cuûa maàu nhieäm Giaùng sinh; ta phaûi ñi qua caâu chuyeän Chuùa ra ñôøi ñeå tìm hieåu yù nghóa vieäc Chuùa Giaùng traàn.
A. Vieäc Kyø Dieäu Chuùa Laøm Cho Ta
Baøi tieân tri Isaia vaén taét, nhöng muoán thu huùt söï chuù yù cuûa ta. Naøy, chaân ngöôøi ñem tin möøng ñaõ ñeán. Chuùng ta haõy môû maét ra nhìn ôn Chuùa cöùu ñoä chuùng ta. Isaia baáy giôø noùi vôùi Yeârusalem trong thôøi bò boû rôi, tieâu ñieàu, xô xaùc, laàm than, khoå sôû, maát quyeàn töï chuû, khoâng coù ñoäc laäp vaø töï do. Yeârusalem vaãn coøn laø hình aûnh cuûa taát caû chuùng ta, khi chuùng ta khoâng laøm chuû ñöôïc baûn thaân, ñôøi soáng vaø vaän maïng cuûa mình. Ai yù thöùc mình nhö theá, haõy nghe lôøi tieân baùo cuûa Isaia: ñeïp thay böôùc chaân ngöôøi ñem tin möøng, ngöôøi loan baùo hoøa bình cöùu ñoä! Chính Chuùa ñaõ ra tay tröôùc maët muoân daân vaø khaép choán ñaõ nhìn thaáy Ôn cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa chuùng ta.
Laø vì, theo lôøi thö Hipri, ñaõ laém phen cuøng nhieàu kieåu, xöa kia Thieân Chuùa ñaõ noùi vôùi cha oâng qua caùc tieân tri, nay vaøo thôøi sau heát, Ngöôøi ñaõ noùi vôùi ta nôi Con Moät cuûa Ngöôøi. Nhö vaäy leã Chuùa Giaùng sinh cho ta thaáy coâng vieäc vó ñaïi cuoái cuøng maø Thieân Chuùa laøm ñeå döùt khoaùt cöùu ñoä chuùng ta. Khoâng ai coøn coù theå chôø ñôïi haønh ñoäng giaûi thoaùt naøo khaùc. Vaø moïi coâng vieäc tröôùc ñaây chæ laø taïm thôøi ñeå chuaån bò hoaëc ñeå tieân baùo.
Ñeå thu huùt moïi suy nghó cuûa chuùng ta vaøo coâng vieäc Chuùa laøm ñaây, taùc giaû thö Hipri cho chuùng ta thaáy: ngay caùc thieân thaàn treân trôøi baây giôø cuõng chaâu ñaàu thôø laïy Con Thieân Chuùa giaùng traàn. Noùi caùch khaùc, Haøi Nhi môùi sinh töø nay trôû thaønh trung taâm ñieåm cuûa vuõ truï vaø cuûa lòch söû. Muoán tìm thaáy Thieân Chuùa, phaûi chaïy ñeán vôùi Ngöôøi. Muoán bieát keá hoaïch cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa, cuõng phaûi tìm hieåu nôi Ngöôøi Con aáy. Ngöôøi laø maïc khaûi cuoái cuøng vaø toaøn veïn, bao goàm moïi maïc khaûi tröôùc sau; chuùng ta khoâng theå tìm ñöôïc gì toát ñeïp khaùc ôû ngoaøi Ngöôøi. Haïnh phuùc vaø cöùu ñoä cuûa chuùng ta tuøy ôû vieäc nhaän ra YÙ Ngöôøi vaø thi haønh meänh leänh Ngöôøi. Hoâm nay Chuùa Cha ñaõ sinh ra Ngöôøi cho ta, ñeå mai ngaøy cuõng chính Chuùa Cha seõ phaùn: caùc ngöôi heát thaûy haõy nghe Lôøi Ngöôøi.
Yoan laø ngöôøi hieåu roõ yù nghóa cuûa maàu nhieäm Giaùng sinh. OÂng khoâng döøng laïi ôû hieän töôïng vaø khoâng moâ taû vieäc Chuùa sinh ra. Nhöng oâng ñaõ suy nghó veà vieäc Chuùa ra ñôøi vaø thaáy ñoù laø caû moät coâng trình cöùu ñoä cuûa chuùng ta. OÂng ñaõ vieát neân baøi Tin Möøng chuùng ta vöøa nghe ñoïc vaø Phuïng vuï muoán chuùng ta suy nghó baøi Tin Möøng aáy ñeå ñoùn nhaän ôn Chuùa Giaùng sinh.
B. Baøi Tin Möøng Yoan
Yoan nhìn maùng coû, nhìn maàu nhieäm Chuùa ra ñôøi nhö laø moät saùng taïo vaø moät theá giôùi môùi. Saùch Tin Möøng cuûa oâng baét ñaàu baèng maáy chöõ: “luùc Khôûi Nguyeân”. Laäp töùc chuùng ta phaûi nghó tôùi nhöõng chöõ ñaàu tieân cuûa toaøn boä Kinh Thaùnh laø saùch Khôûi Nguyeân noùi ñeán vieäc Chuùa saùng taïo vaïn vaät vaø laøm ra lòch söû. Nhö vaäy khi duøng nhöõng chöõ “luùc khôûi nguyeân” ñeå baét ñaàu noùi veà Tin Möøng cuûa Ñöùc Yeâsu vaø gôïi leân vieäc Ngöôøi sinh ra, Yoan roõ reät muoán noùi vôùi chuùng ta raèng: vieäc Chuùa Giaùng sinh baét ñaàu moät saùng taïo môùi, moät lòch söû môùi, khoâng phaûi ñeå thay theá lòch söû vaø saùng taïo cuõ, nhöng ñeå laøm cho chuùng neân môùi meû.
Theá neân trong baøi Tin Möøng naøy, Yoan noùi ñi noùi laïi vaán ñeà aùnh saùng, vaán ñeà söï soáng, vaán ñeà sung maõn, vaán ñeà vinh quang laø nhöõng nhaân toá trong vieäc saùng taïo. Chuùng ta haún coøn nhôù baøi töôøng thuaät cuûa saùch Khôûi nguyeân veà vieäc döïng neân trôøi ñaát. Ngaøy töø ngaøy ñaàu tieân, taùc giaû ñaõ noùi ñeán aùnh saùng, vì khoâng coù aùnh saùng, ai coù theå laøm ñöôïc vieäc gì? Roài trong nhöõng ngaøy sau, taùc giaû noùi ñeán söï soáng sinh soâi naûy nôû ôû treân trôøi, ôû döôùi nöôùc vaø treân maët ñaát. Taùc giaû keát thuùc moïi vieäc saùng taïo baèng moät caâu: vaø Thieân Chuùa thaáy moïi söï ñaõ laøm ra ñeàu toát laønh vaø Ngaøi chuùc phuùc cho vaïn söï. ÔÛ ñaây, Yoan cuõng luoân luoân noùi ñeán aân suûng vaø chaân lyù, töùc laø chaân thieän myõ, dieãn taû söï toát laønh vaø haïnh phuùc.
Vaø cuõng nhö trong baøi saùng taïo cuûa saùch Khôûi nguyeân, taát caû ñaõ quy vaøo vieäc döïng neân con ngöôøi thì chaéc chaén caâu then choát cuûa baøi Tin Möøng hoâm nay cuõng coù caâu: “Vaø Ngoâi Lôøi ñaõ laøm ngöôøi vaø ôû cuøng chuùng toâi. Chuùng toâi ñaõ ñöôïc ngaém vinh quang cuûa Ngöôøi, vinh quang nhö cuûa Con Moät töï nôi Cha, ñaày ôn nghóa vaø söï thaät”. Theá neân, ta chæ ñaùp öùng nguyeän voïng cuûa Yoan vaø cuûa Phuïng vuï, neáu ta chaêm chuù nhìn vaøo Haøi Nhi môùi sinh nôi maùng coû nhö laø saùng taïo vaø coâng trình môùi cuûa Thieân Chuùa, ñeå ñi vaøo theá giôùi môùi, lòch söû môùi, söï soáng môùi maø Haøi Nhi thaønh Beâlem mang ñeán cho chuùng ta.
C. Ñieàu Kieän Ñoùn Nhaän
Khoâng phaûi heát moïi ngöôøi nhaän ra ñieàu ñoù. Vaø cuõng nhö trong buoåi Khôûi nguyeân cuûa lòch söû ñaõ coù cuoäc tranh chaáp giöõa laønh döõ, thì baøi Tin Möøng Yoan hoâm nay cuõng cho ta thaáy nhöõng thaùi ñoä cuûa loaøi ngöôøi tröôùc keá hoaïch saùng taïo cuûa Thieân Chuùa. Vöøa noùi ñeán vieäc Ngoâi Lôøi laø aùnh saùng vaø laø söï soáng thaät ñeán trong theá gian, Yoan ñaõ nhaän xeùt ngay: theá maø theá gian laïi khoâng ñoùn nhaän Ngöôøi. Coù moät caùi gì chua chaùt trong gioïng vaên cuûa taùc giaû khi oâng vieát: Ngöôøi ñeán trong nhaø cuûa Ngöôøi, maø ngöôøi nhaø ñaõ khoâng tieáp nhaän Ngöôøi. Yoan aùm chæ ñeán ngöôøi Dothaùi, nhöng cuõng giaùn tieáp noùi veà moïi ngöôøi khoâng ñoùn nhaän Ñöùc Kitoâ vôùi söù ñieäp cöùu ñoä cuûa Ngöôøi, vì taát caû loaøi ngöôøi chæ laø coâng trình cuûa tay Chuùa laøm ra. Leõ ra ai ai cuõng phaûi ñoùn nhaän Ôn ban cuûa Thieân Chuùa khi Ngaøi ban Con Moät Ngaøi cho ta. Nhöng bieát bao ngöôøi ñaõ töø khöôùc! Ngöôøi Dothaùi khoâng ñoùn nhaän vì hoï döïa vaøo caùc tieân tri vaø coøn tin vaøo Yoan Taåy Giaû, laáy leõ oâng naøy coøn troåi vöôït hôn Ñöùc Kitoâ. Nhöng chính Yoan Taåy Giaû ñaõ noùi: Ñaáng ñeán sau toâi ñaõ coù tröôùc toâi; Ngaøi hôn toâi boäi phaàn. Cuõng nhö Moâseâ ñaõ chæ ban ñöôïc Luaät phaùp, chöù laøm sao coù khaû naêng ban ôn nghóa vaø söï thaät! Theá maø ngöôøi Dothaùi vaãn coøn tin vaøo Yoan vaø Moâseâ; theá maø bao ngöôøi khaùc vaãn baét chöôùc hoï maø khöôùc töø Ñöùc Kitoâ.
Taïi sao vaäy?
Yoan ñaùp: taïi hoï sinh ra bôûi huyeát nhuïc vaø xaùc thòt; hoï keá thöøa nhöõng öôùc muoán cuûa nam nhaân; hoï soáng theo duïc voïng vaø suy nghó theo theá tuïc; hoï muoán söï cöùu ñoä vaø haïnh phuùc traàn ai, ích kyû; hoï khoâng chaáp nhaän moät Thieân Chuùa sinh laøm Haøi Nhi nôi maùng coû; hoï töø khöôùc ñi vaøo con ñöôøng Ngöôøi ñaõ ñi khi sinh ra ôû ñôøi naøy vaø ôû cuøng chuùng toâi. Noùi toùm laïi, hoï muoán xaây döïng haïnh phuùc theo yù hoï, chöù khoâng muoán taäp hoïp treân moät con ñöôøng daãn tôùi haïnh phuùc chung.
Theá maø ngay töø ñaàu, Thieân Chuùa ñaõ caáu taïo baûn chaát con ngöôøi cho moät haïnh phuùc taäp theå. Caû moïi ngöôøi vaø caû moïi vaät ñeàu chæ maõn nguyeän ôû trong söï duy nhaát. Adam-Evaø ñaõ muoán phaù caùi moái lieân keát taát caû, laø Thieân Chuùa; khieán töø khöôùc Thieân Chuùa roài, moïi ngöôøi vaø moïi vaät khoâng coøn cô sôû naøo ñeå duy nhaát laïi nöõa. Nay chính Thieân Chuùa phaûi giaùng sinh laøm ngöôøi, keát hôïp laïi vôùi con ngöôøi, ñeå roài con ngöôøi keát hôïp laïi vôùi nhau vaø vôùi vaïn vaät. Ngöôøi ban cho nhöõng ai tin vaøo Ngöôøi, keát hôïp vôùi Ngöôøi Con cuûa Ngöôøi, ñöôïc khaû naêng nhö theá, töùc laø ñöôïc khaû naêng khoâng coøn soáng theo yù muoán cuûa huyeát nhuïc xaùc thòt vaø nam nhi nöõa, moät theo yù Chuùa, laø yù muoán yeâu thöông cöùu ñoä moïi ngöôøi, ñeå ai ai cuõng nhö Ngöôøi Con aáy traøn ñaày ôn nghóa vaø söï thaät. Ñoù laø nhöõng ngöôøi sinh bôûi Chuùa, nhö Yoan noùi töùc laø nhöõng ngöôøi coù söï soáng cuûa Chuùa, söï soáng yeâu thöông ñaõ sinh ra laøm ngöôøi vì chuùng ta.
Nhö vaäy, möøng leã Giaùng sinh, ñoùn nhaän ôn Chuùa ra ñôøi, laø tieáp nhaän moät söï soáng môùi, maø Chuùa Cöùu Theá mang tôùi. Söï soáng aáy khoâng nguyeân laø ôn nghóa giao hoøa chuùng ta vôùi Chuùa, töùc laø ôn tha thöù toäi loãi vaø yeâu meán Thieân Chuùa; nhöng khi ta chia seû söï soáng cuûa Ngöôøi, ta cuõng theo söùc maïnh tình yeâu cuûa Ngöôøi maø muoán giao hoøa vôùi moïi ngöôøi vaø moïi vaät. Ta boû neáp soáng ích kyû tìm tö lôïi, ñeå muoán duy nhaát taát caû laïi trong Ñöùc Kitoâ. Vaø cho ñöôïc nhö vaäy, ta phaûi ñi vaøo ñöôøng loái Ngöôøi ñaõ ñi, maø giôø ñaây trong Thaùnh Leã, Ngöôøi coøn khaúng ñònh roõ reät: Naøy laø Mình Ta seõ chòu noäp vì caùc con; naøy laø Maùu Ta seõ ñoå ra cho muoân ngöôøi ñöôïc khoûi toäi. Ñöùc Kitoâ ñaõ töø boû ñeán caû maïng soáng vì anh em. Maø ñaâu ñaõ coù ai ñoøi hoûi ta ñeán nhö theá? Cöù xem Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa ñaõ phaûi hy sinh ñeán möùc naøo ñeå chaáp nhaän cuoäc ñôøi taïi theá haàu laøm chöùng tình yeâu cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi con ngöôøi, ñeå chuùng ta ñöôïc thuùc ñaåy baét chöôùc Ngöôøi maø ñi vaøo con ñöôøng hy sinh xaû kyû haàu laøm chöùng chuùng ta muoán coù tình ñoàng baøo, ñoàng loaïi vôùi moïi ngöôøi.
Xin Thaùnh Theå Chuùa seõ keát hôïp chuùng ta vaøo vôùi Ngöôøi cuõng seõ keát hôïp chuùng ta laïi vôùi nhau, ñeå khoâng nhöõng chuùng ta meán Chuùa hôn maø cuõng yeâu ngöôøi nhieàu hôn. Chuùa ñaõ xuoáng theá vaø ñeán ôû cuøng chuùng ta thì ñeán löôït chuùng ta cuõng phaûi muoán ñeán vôùi anh em vaø cuøng soáng vôùi anh em nhö anh em moät nhaø, vì taát caû chuùng ta chæ coù moät Cha treân trôøi, Ñaáng ñaõ saùng taïo laïi taát caû trong Ngöôøi Con duy nhaát maø Ngöôøi ñaõ ban cho theá gian trong maàu nhieäm Giaùng sinh chuùng ta ñang cöû haønh.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)