Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Ñeâm Khuya Ngaøy 24 Thaùng 12 - Raïng Saùng Ngaøy 25 Thaùng 12
Leã Chuùa Giaùng Sinh
Thaùnh Leã Nöûa Ñeâm
Baøi Hoïc Giaùng Sinh
(Ys 9,2-4.6-7; Tt 2,11-14; Lc 2,1-14)
Phuùc AÂm: Lc 2, 1-14
"Hoâm nay Ñaáng Cöùu Theá ñaõ giaùng sinh cho chuùng ta".
Ngaøy aáy, coù leänh cuûa hoaøng ñeá Ceâsareâ Augustoâ ban ra, truyeàn cho khaép nôi phaûi laøm soå kieåm tra. Ñaây laø cuoäc kieåm tra ñaàu tieân, thöïc hieän thôøi Quirinoâ laøm thuû hieán xöù Syria. Moïi ngöôøi ñeàu leân ñöôøng trôû veà queâ quaùn mình. Giuse cuõng rôøi thò traán Nadareùt, trong xöù Galileâa, trôû veà queâ quaùn cuûa Ñavít, goïi laø Beâlem, vì Giuse thuoäc hoaøng gia vaø laø toân thaát doøng Ñavít, ñeå khai kieåm tra cuøng vôùi Maria, baïn ngöôøi, ñang coù thai.
Söï vieäc xaûy ra trong luùc oâng baø ñang ôû ñoù, laø Maria ñaõ tôùi ngaøy maõn nguyeät khai hoa, vaø baø ñaõ haï sinh con trai ñaàu loøng. Baø boïc con treû trong khaên vaûi vaø ñaët naèm trong maùng coû, vì hai oâng baø khoâng tìm ñöôïc choã trong haøng quaùn.
Baáy giôø trong mieàn ñoù coù nhöõng muïc töû ñang ôû ngoaøi ñoàng vaø thöùc ñeâm ñeå canh giöõ ñoaøn vaät mình. Boãng coù thieân thaàn Chuùa hieän ra ñöùng gaàn beân hoï, vaø aùnh quang cuûa Thieân Chuùa bao toaû chung quanh hoï, khieán hoï heát söùc kinh sôï. Nhöng thieân thaàn Chuùa ñaõ baûo hoï raèng: "Caùc ngöôi ñöøng sôï, ñaây ta mang ñeán cho caùc ngöôi moät tin möøng ñaëc bieät, ñoù cuõng laø tin möøng cho caû toaøn daân: Hoâm nay Chuùa Kitoâ, Ñaáng Cöùu Theá, ñaõ giaùng sinh cho caùc ngöôi trong thaønh cuûa Ñavít. Vaø ñaây laø daáu hieäu ñeå caùc ngöôi nhaän bieát Ngöôøi: Caùc ngöôi seõ thaáy moät haøi nhi môùi sinh, boïc trong khaên vaûi vaø ñaët naèm trong maùng coû".
Vaø boãng choác, cuøng vôùi caùc thieân thaàn, coù moät soá ñoâng thuoäc ñaïo binh thieân quoác ñoàng thanh haùt khen Chuùa raèng: "Vinh danh Thieân Chuùa treân caùc taàng trôøi, vaø bình an döôùi theá cho ngöôøi thieän taâm".
Giôùi Thieäu Muøa Giaùng Sinh
Muøa Voïng ñöa ta sang Muøa Giaùng sinh. Chuùng ta ñaõ noã löïc trong Muøa Voïng, thì laïi caøng phaûi bieát soáng Muøa Giaùng sinh. Vì Muøa Voïng chæ laø ñöôøng daãn tôùi ñích ñieåm laø Muøa Giaùng sinh; vaø ngöôøi ta ñi ñöôøng laø coát ñeå ñi tôùi nôi ñònh ñeán. Neáu ñeán nôi maø khoâng thaáy gì, ñöôïc gì thì coâng lao ñi ñöôøng thaät laø uoång phí. Do ñoù chuùng ta phaûi tìm cho ñöôïc nhieàu ôn trong Muøa Giaùng sinh naøy ñeå boõ coâng noã löïc trong Muøa Voïng.
Theá maø coù ngöôøi töôûng chæ caàn döï leã Giaùng sinh laø xong, döôøng nhö theå caû Muøa Voïng chæ ñeå chuaån bò cho Thaùnh leã Giaùng sinh. Döï leã Ñeâm hay leã Ngaøy xong laø heát, laø nghæ. Phuïng vuï Muøa Giaùng sinh khoâng coøn loâi cuoán hoï nöõa, ñang khi roõ raøng Giaùo hoäi laïi muoán coáng hieán cho con caùi mình quaù nhieàu maàu nhieäm phong phuù trong moät thôøi gian töông ñoái ít ngaøy.
Nhöng trong soá ít ngaøy naøy, Phuïng vuï vaãn muoán traûi ra tröôùc maét ta moïi khía caïnh cuûa maàu nhieäm Chuùa sinh ra laøm ngöôøi ñeå laøm giaøu cho ñôøi soáng chuùng ta. Phuùc cho ai ñeå taâm chieâm ngöôõng, suy nghó Phuïng vuï Muøa Giaùng sinh naøy haàu ñoùn nhaän ñöôïc moïi Ôn Chuùa ñem tôùi.
Ñoù laø nhöõng ôn naøo?
Chaéc chaén khoâng phaûi laø nhöõng ôn maø ña soá Israel ngaøy xöa troâng chôø nôi ÑaángThieân Sai. Hoï töôûng Ngöôøi ñeán ñeå phaân xöû coâng minh, tieâu dieät heát boïn baát nhaân vaø ñöa moïi ngöôøi coâng chính vaøo moät xaõ hoäi haïnh phuùc traàn gian lyù töôûng. Theá neân hoï ñaõ khoâng ñoùn nhaän Ñöùc Yeâsu vaø muoán chôø ñôïi moät Ñaáng Cöùu Theá khaùc. Thaùi ñoä cuûa hoï khoâng ñuùng vì cuoái cuøng hoï muoán Thieân Chuùa phaûi laøm theo yù hoï. Coøn chuùng ta, chuùng ta haèng ngaøy caàu xin ñeå YÙ Cha theå hieän döôùi ñaát cuõng nhö treân trôøi, vì chuùng ta yù thöùc Thieân Chuùa sieâu vieät hôn chuùng ta veà moïi maët vaø yù cuûa Ngaøi toát laønh hôn yù cuûa chuùng ta boäi phaàn. Neân chuùng ta muoán ñoùn nhaän Ngaøi nhö Ngaøi muoán ñeán vôùi chuùng ta vaø chuùng ta sung söôùng nhaän laáy Ôn maø Ngaøi mang ñeán.
Sau naøy, khi lôùn leân vaø nhaát laø khi ñi giaûng ñaïo, chòu cheát ñeå cöùu chuoäc chuùng ta, Ñöùc Kitoâ seõ cho chuùng ta thaáy roõ Ngaøi ñem ñeán cho chuùng ta nhöõng ôn gì. Nhöng trong maàu nhieäm Giaùng sinh, Ngaøi chæ laø moät Haøi Nhi. Vaø nhö moïi sô sinh, Ngaøi mang ñeán moät söï hieän dieän phong phuù, moät veû trong traéng deã thöông, moät baàu khí aám aùp tình ngöôøi. Ñoù khoâng phaûi laø nhöõng ôn nhoû beù ñaâu! Ta haõy nghó tôùi nhöõng ôn laønh maø moät haøi nhi chaøo ñôøi coù theå mang laïi cho gia ñình em noùi rieâng vaø cho nhaân loaïi noùi chung. Moät em beù sinh ra khoâng nhöõng ñoùng goùp theâm moät söï hieän dieän cho gia ñình nhaân loaïi, nhaát laø khi em ñoù laïi laø ñöùa con ñaàu loøng vaø laø ñöùa con duy nhaát cuûa gia ñình. Cha meï em vui möøng dó nhieân. Ñaáy laø keát quaû cuûa tình yeâu! Hai ngöôøi caûm thaáy nhö ñöôïc thaêng tieán. Laàn ñaàu tieân hoï ñoùng goùp cho ñôøi moät caùi gì thaät laø bôûi thòt maùu mình. Hoï nôû maøy nôû maët khi nhìn vaøo em beù. Chính veû voâ toäi, trong traéng hoàn nhieân laøm cho khuoân maët cuûa hoï raïng ngôøi. Hoï yeâu ñôøi hôn vì töø nay coù moät söï soáng nhö ñang maáp maùy, giaõy giuïa trong cuoäc ñôøi hoï. Ñoù chæ laø nhöõng ôn laønh töï nhieân maø moät haøi nhi môùi ñem laïi cho gia ñình, chöa keå töông lai cuûa baát cöù em beù môùi sinh naøo cuõng coù theå raát veû vang.
Coøn noùi gì ñeán nhöõng ôn voâ hình maø Haøi Nhi thaønh Beâlem mang laïi! Vì ñaây laø Con Moät Thieân Chuùa sinh ra laøm ngöôøi, laø hieän thaân cuûa Tình Yeâu Chuùa Cha ñaõ yeâu thöông loaøi ngöôøi ñeán noãi ban caû Con Moät Ngaøi cho ta, laø ñoái töôïng cuûa Lôøi Höùa töø bao ngaøn naêm lòch söû vaø laø AÂn Ban bao goàm moïi ôn thieâng quaù khöù, hieän taïi vaø töông lai. Phuïng vuï Muøa Giaùng sinh môøi goïi chuùng ta chieâm ngöôõng khaùm phaù, ñoùn nhaän Hoàng AÂn cao caû naøy. Chuùng ta chæ neân sôï khoâng coù ñuû giôø nhaän thöùc ñöôïc vaø laõnh hoäi ñöôïc moïi khía caïnh phong phuù, chöù khoâng theå daïi doät coi nheï vieäc suy nieäm maàu nhieäm Muøa Giaùng sinh.
Phuïng vuï ñeà ra ba ñeà taøi chuû yeáu: Chuùa Giaùng sinh, Ñöùc Maria Meï Thieân Chuùa vaø leã Hieån Linh. Ñeà taøi I dó nhieân phong phuù hôn caû. Nhöng chuùng ta phaûi nhôø Ñöùc Meï Thieân Chuùa ñeå chieâm ngöôõng Chuùa Haøi Nhi. Vaø chuùng ta phaûi haân hoan nhìn thaáy: Kìa ôn cöùu ñoä Chuùa mang tôùi ñang soi saùng caùc daân toäc. Maàu nhieäm Chuùa Giaùng sinh vì theá chæ hoaøn taát trong maàu nhieäm Chuùa Hieån linh, khoâng phaûi chæ hieån linh theo kieåu ngaøy tröôùc khi Ngaøi keâu goïi ba nhaø ñaïo só ôû phöông Ñoâng ñeán thôø laïy, nhöng Ngaøi seõ chæ hieån linh hoaøn toaøn khi trôû laïi sau naøy trong vinh quang ñeå vónh vieãn ñöa taát caû chuùng ta vaøo trong haïnh phuùc baát dieät.
Muøa Giaùng sinh vì theá vaãn chöa thöïc söï chaám döùt Muøa Voïng. Noù chæ ñem laïi ôn Nghóa töû ñeå chuùng ta coù taâm tö haønh ñoäng nhö Con Moät Thieân Chuùa Giaùng sinh laøm ngöôøi, haàu haèng ngaøy laáy thaùnh YÙ Chuùa Cha laøm leõ soáng, ñi vaøo keá hoaïch cöùu theá cuûa Thieân Chuùa chuùng ta.
Leã Chuùa Giaùng Sinh
Moïi söï ñaõ saün saøng ñeå chuùng ta cöû haønh Leã Chuùa Giaùng Sinh. Phuïng vuï toû ra töng böøng vaø phong phuù. Ai cuõng chuù troïng ñeán Thaùnh Leã Nöûa Ñeâm; nhöng leã Raïng Ñoâng vaø Ban Ngaøy cuõng ñaày ñuû yù nghóa. Côù sao laïi muoán cöû haønh Thaùnh Leã ñuùng Nöûa Ñeâm? Vaø taïi sao laïi coøn theâm hai thaùnh leã Raïng Ñoâng vaø Ban Ngaøy?
Chuùng ta ñaõ bieát: chaúng ai coù theå chaéc chaén veà ngaøy giôø Chuùa sinh ra. Nhöng ngöôøi ta ñaõ choïn ngaøy Ñoâng Chí ñeå khaúng ñònh chính Ñöùc Kitoâ môùi laø Maët Trôøi Coâng Chính ñeán ñem aùnh saùng vaø söï soáng môùi vaøo theá gian. Vaø nhö ngöôøi ta quen tính ngaøy töø nöûa ñeâm, Ñöùc Kitoâ cuõng phaûi sinh ra vaøo luùc 0 giôø ñeå thaät söï ñöôïc coi nhö laø maët trôøi baét ñaàu moïc leân töø ñuùng nöûa ñeâm. AÙnh saùng môùi, söï soáng môùi, cuoäc ñôøi môùi, lòch söû môùi baét ñaàu töø luùc 0 giôø. Vaø giôø Chuùa sinh ra phaûi ñöôïc duøng ñeå tính kyû nguyeân môùi cuûa ta hieän nay.
Nhöng khi choïn luùc Nöûa Ñeâm laøm giôø Chuùa sinh ra, Phuïng vuï ñaõ khoâng nghó tröôùc tieân ñeán khía caïnh môùi meû cuûa luùc 0 giôø. Khía caïnh ñaïo ñöùc môùi laø yeáu toá quyeát ñònh. Baàu khí tónh mòch cuûa ñeâm khuya giuùp con ngöôøi deã suy nieäm, caàu nguyeän vaø keát hôïp vôùi Thieân Chuùa hôn luùc ban ngaøy... Khaùc vôùi taäp tuïc Do Thaùi giaùo, ngay töø buoåi ban ñaàu Giaùo hoäi ñaõ coù thoùi quen “canh thöùc”. Vaø nhö vaäy ñeå noi göông Ñöùc Kitoâ thöôøng thích caàu nguyeän trong ñeâm khuya vaø ñeå theo lôøi Ngöôøi daïy: haõy tænh thöùc vaø caàu nguyeän vì Con Ngöôøi seõ ñeán nhö keû troäm. Giaùo hoäi ñaõ baét ñaàu canh thöùc khi cöû haønh maàu nhieäm Phuïc sinh. Giaùo hoäi thaáy caùc bieán coá troïng ñaïi nhaát trong lòch söû cöùu chuoäc ñeàu xaûy ra vaøo luùc ñeâm khuya: naøo khi Chuùa cöùu daân ra khoûi Ai Caäp, naøo luùc Chuùa laäp Pheùp Thaùnh Theå vaø khi Ngaøi soáng laïi. Vieäc Chuùa Giaùng sinh naèm trong Lòch söû ñoù, vaø laø bieán coá then choát. Saùch Khoân ngoan ñaõ coù lôøi: “Trong khi maøn thinh laëng eâm ru goùi caû vaïn vaät vaø ñeâm nheï böôùc chaïy ñöôïc nöûa ñöôøng, lôøi toaøn naêng cuûa Chuùa ñaõ rôøi ngai trôøi xuoáng theá” (18,14). Lôøi saùch vieát veà thaàn söù xuoáng gieát con ñaàu loøng ñaát Aicaäp ñeå giaûi phoùng daân. Nhöng lôøi aáy seõ chaân thaät bieát bao neáu aùp duïng vaøo vieäc Chuùa giaùng theá vì chính Ngöôøi môùi thaät laø Ñaáng ñeán ñeå cöùu theá. Phuïng vuï ñaõ caên cöù vaøo lôøi treân vaø vaøo thoùi quen canh thöùc ñeå aán ñònh Giôø Chuùa sinh ra vaøo 0 giôø vaø cöû haønh Thaùnh Leã Giaùng Sinh vaøo Nöûa Ñeâm.
ÔÛ Yeârusalem, Giaùo hoäi daâng leã Ñeâm taïi Beâlem. Sau leã, tín höõu veà tôùi Yeârusalem thì trôøi vöøa böøng saùng. Ñeàn thôø Chuùa soáng laïi thu huùt moïi ngöôøi vaøo ñoù ñeå lieân keát hai maàu nhieäm Giaùng sinh vaø Phuïc sinh laïi vôùi nhau ñeå thaáy Leã naøo cuõng chæ ñem laïi tinh thaàn môùi vaø ñôøi soáng môùi. Theá laø coù Thaùnh leã Raïng Ñoâng. Coøn leã Ban Ngaøy daàn daàn trôû thaønh caàn thieát ñeå moïi ngöôøi coù theå möøng Ngaøy Chuùa ñaûn sinh trong baàu khí long troïng deã toå chöùc. Moïi nôi khaùc ñaõ laàn löôït baét chöôùc Giaùo hoäi Yeârusalem.
Phuïng vuï cöû haønh ba Thaùnh Leã Ngaøy Chuùa Giaùng Sinh vaø gaùn cho moãi Thaùnh Leã moät yù nghóa rieâng bieät. Thaùnh leã Nöûa Ñeâm chuù troïng ñeán AÙnh Saùng töø trôøi cao ñaõ xeù maøn ñeâm xuoáng soi saùng ñòa caàu, ñöa ta ñi vaøo suy nieäm vieäc Giaùng sinh cuûa Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa. Thaùnh leã Raïng Ñoâng khuyeân ta theo goùt caùc muïc ñoàng ñi thôø laïy Haøi Nhi môùi sinh. Coøn Thaùnh leã Ban Ngaøy giôùi thieäu cho ta thaáy “Moät Con Treû ñaõ sinh ra” ñeå vónh vieãn ôû vôùi chuùng ta haøng ngaøy.
Chuùng ta haõy ñi vaøo töøng Thaùnh Leã.
Suy Nieäm:
(Ngaøy 24 Thaùng 12 Leã Chuùa Giaùng Sinh - Thaùnh Leã Nöûa Ñeâm)
(Ys 9,2-4.6-7; Tt 2,11-14; Lc 2,1-14)
Baøi Tin Möøng Luca haáp daãn, ñeán noãi chuùng ta nhö queân hai baøi ñoïc tröôùc. Nhöng coù leõ chuùng ta vaãn seõ phaûi trôû veà ñeå hieåu roõ baøi Tin Möøng hôn vaø ñeå nhaän ra thaùi ñoä ñaïo ñöùc phaûi coù tröôùc maàu nhieäm Chuùa Giaùng Sinh.
A. Vieäc Chuùa Sinh Ra
Luca laø taùc giaû duy nhaát noùi tæ mæ vieäc Chuùa Giaùng sinh. OÂng vieát quyeån Tin Möøng cuûa oâng sau hai thaùnh Mattheâoâ vaø Marcoâ. Vaø oâng laïi vieát cho nhöõng ngöôøi soáng ôû ngoaøi ñaát Israel, khoâng bieát gì veà cuoäc ñôøi cuûa Chuùa vaø cuõng khoâng quen caùc taäp tuïc Dothaùi. Ñoäc giaû cuûa oâng phaàn lôùn laø daân ngoaïi môùi theo ñaïo. Hoï soáng trong neàn vaên hoùa La-Hy. Luca toû ra laø moät hoïc giaû trong neàn vaên minh ñoù. OÂng söu taäp taøi lieäu, vieát truyeän coù ñaàu coù ñuoâi. OÂng khoâng theå baét ñaàu keå chuyeän veà Chuùa töø khi Ngaøi ra ñi giaûng ñaïo. Loái vieát tieåu söû cuûa Hylaïp ñoøi phaûi khôûi söï töø vieäc Chuùa Giaùng sinh.
Khoâng nhöõng theá, Luca coøn baét chöôùc caùc vaên só coå ñieån cuûa La-Hy. Vieát veà moät nhaân vaät xuaát chuùng khoâng nhöõng phaûi keå laïi ñuùng bieán coá ñaõ xaûy ra nhöng coøn phaûi cho ñoäc giaû thaáy ngay veû xuaát chuùng qua nhaân vaät aáy. Luca sung söôùng tieáp nhaän loái haønh vaên cuûa ngöôøi ñoàng thôøi ñeå giôùi thieäu hai maàu nhieäm cuûa vieäc Chuùa Giaùng sinh, cuõng laø hai baûn tính trong Haøi Nhi vöøa sinh ra ôû Beâlem.
Baøi Tin Möøng roõ raøng coù hai phaàn. Phaàn treân keå laïi söï kieän treân bình dieän loaøi ngöôøi; vieäc Chuùa sinh ra raát chaân thöïc, khoâng coù gì khaùc laï. Nhöng trong phaàn sau, Luca ñaõ laáy aùnh saùng bôûi trôøi, aùnh saùng cuûa ñöùc tin sieâu nhieân ñeå baûo ta nhaän bieát Haøi Nhi vöøa sinh ra kia laø Thieân Chuùa. Caû hai khía caïnh töï nhieân vaø sieâu nhieân ñöôïc chuù troïng nhö nhau ñeå noùi leân söï kieän Ñöùc Kitoâ laø Con ngöôøi - Thieân Chuùa vaø ta phaûi nhìn nhaän nôi Con Treû thaønh Beâlem caû nhaân tính laãn thieân tính.
Noùi theá chöù caû khi keå laïi vieäc Chuùa sinh ra treân bình dieän loaøi ngöôøi, Luca cuõng ñaõ toû ra laø moät caây buùt raát ñaïo ñöùc. OÂng xaùc ñònh thôøi buoåi Chuùa sinh ra döôùi thôøi Ceùsar-Augustoâ vaø Quirinoâ baáy giôø laø Toång traán Syri. Roõ reät hôn nöõa, söï vieäc ñaõ xaûy vaøo ñuùng luùc kieåm tra daân soá. Vaø Chuùa ñaõ Giaùng sinh taïi moät ñòa ñieåm roõ raøng: ôû Beâlem xöù Yuñeâ, vaø trong moät hoaøn caûnh cuï theå: hai oâng baø Yuse vaø Maria khoâng tìm ñöôïc nôi naøo trong quaùn troï, neân phaûi ñaët Haøi Nhi choã maùng aên cuûa suùc vaät. Vôùi nhöõng neùt taû chính xaùc nhö vaäy, Luca laøm cho ngöôøi ta thaáy Ñöùc Kitoâ thaät laø moät ngöôøi, ñaõ sinh ra trong thôøi gian vaø khoâng gian nhaát ñònh vaø ñaõ phaûi chaáp nhaän moät hoaøn caûnh lòch söû cuï theå. Ai muoán kieåm chöùng cuõng coù theå laøm ñöôïc. Neân khoâng moät ai coù theå phuû nhaän baûn tính loaøi ngöôøi nôi Ñöùc Kitoâ, vaø heát thaûy chuùng ta phaûi ñoùn nhaän Ngöôøi nhö laø moät anh em trong soá loaøi ngöôøi chuùng ta.
Nhöng ñoàng thôøi khi keå laïi caâu chuyeän lòch söû aáy, Luca coøn ñeå yù ñeán khía caïnh Tin Möøng. Nhö Ñöùc Kitoâ seõ cho ta thaáy sau naøy, Tin Möøng cuûa Ngöôøi luoân luoân gaén boù vôùi ñöùc Khoù ngheøo vaø maàu nhieäm Töû naïn. Thieân Chuùa luoân ban Tin Möøng cöùu ñoä qua caùc phöông tieän taàm thöôøng vaø ñoøi coá gaéng hy sinh. Vieäc Chuùa Giaùng sinh mang ôn cöùu ñoä ñeán, ñaõ xaûy ra trong caûnh khoù ngheøo vaø nhö bò cheøn eùp, boû rôi, haát huûi. Luca cho ta thaáy ngay boä maët ñeá quoác to lôùn cuûa Ceùsar-Augustoâ thôøi baáy giôø vôùi söùc maïnh voâ ñòch truyeàn kieåm tra khaép nôi. Coøn Chuùa mang ôn cöùu ñoä ñeán thì sinh ra laøm moät Haøi Nhi naèm trong maùng aên cuûa suùc vaät. Ngöôøi khoâng tìm ñöôïc choã ñöùng naøo trong xaõ hoäi vaø bò haát huûi. Ngöôøi seõ xaây döïng laïi haïnh phuùc cho loaøi ngöôøi töø thaân phaän ngheøo heøn, ñoùi reùt.
Vaø ñeå laøm noåi baät khía caïnh tin möøng cöùu ñoä, Luca ñaõ duøng laïi phöông phaùp cuûa Cöïu Öôùc. OÂng moâ taû vieäc Chuùa Giaùng sinh theo kieåu so saùnh, bieàn ngaãu. Ñoaïn vaên naøy maø ñöôïc ñoïc vôùi ñoaïn Tin Möøng keå chuyeän Yoan Taåy Giaû sinh ra, seõ cho ta thaáy roõ thaâm yù cuûa taùc giaû muoán duøng laïi kieåu vieát vaên so saùnh cuûa Cöïu Öôùc. Vaø chuùng ta coù theå thaáy oâng duøng laïi nhöõng töø cuûa saùch Khôûi nguyeân 25,24 ñeå haøm yù Ñöùc Kitoâ vöôït xa Yoan Taåy Giaû vaø Yacob (cuõng goïi laø Israel), neân Ngaøi thaät laø Israel môùi, laø Con Thieân Chuùa, laø Daân Môùi cuûa Thieân Chuùa.
Xaùc quyeát nhö vaäy cuõng chöa ñuû, Luca trong phaàn coøn laïi cuûa baøi Tin Möøng coøn giôùi thieäu vôùi chuùng ta chaân töôùng ñích thöïc cuûa Haøi Nhi vaø nhöõng ôn Ngöôøi mang laïi cho ta. Ngöôøi laø Thieân Chuùa vì aùnh saùng cuûa Thieân Chuùa phuû treân Ngöôøi vaø bao nhieâu thaàn ñang thôø laïy xöôùng ca. Ngöôøi ñeán khoâng mang theo söï sôï haõi nhö trong thôøi Cöïu Öôùc moãi laàn coù vieäc Chuùa hieån linh; traùi laïi, Ngöôøi mang theo Tin Möøng to lôùn cho toaøn daân, vì Ngöôøi laø Cöùu Chuùa. Ngöôøi ta chæ ñoùn nhaän Ôn ñoù neáu chaáp nhaän “daáu chæ” cuûa Thieân Chuùa, töùc laø chaáp nhaän tính caùch khoù ngheøo vaø con ñöôøng thaäp giaù cuûa Phuùc AÂm. Luùc ñoù ngöôøi ta seõ thaáy vinh quang cuûa Chuùa vaø vinh quang aáy ñem laïi an bình vì hoï thaáy roõ mình ñöôïc Chuùa thöông.
Nhö vaäy, baøi Tin Möøng Luca quaù suùc tích. Noù cho ta khoâng nhöõng ñeà taøi phong phuù ñeå suy nghó maø coøn gôïi leân nhieàu thaùi ñoä phaûi coù ñöùng tröôùc maàu nhieäm Chuùa Giaùng sinh. Ta haõy nhaän thöùc nhôø söï hoã trôï cuûa hai baøi ñoïc tröôùc.
B. Baøi Hoïc Giaùng Sinh
Isaia töø ngaøn xöa ñaõ nhìn thaáy vieäc Haøi Nhi sinh ra cho ta ñeâm nay laø nhö moät luoàng saùng maïnh ñeán môû maêt cho ta ñang laåm caåm ñi trong boùng toái söï cheát. Ñôøi soáng con ngöôøi töø tröôùc tôùi nay nhö chæ luaån quaån trong caûnh cheùm gieát boùc loät laãn nhau. Nay Ñaáng kyø dieäu ñeán mang laïi hoøa bình vaø tình thöông. Ngöôøi beû gaõy moïi aùch noâ leä, khoâng baèng söùc maïnh nhöng baèng thieân tính maø Yoan ñaõ ñònh nghóa laø Tình Yeâu, vaø Phaoloâ trong thö ñoïc hoâm nay ñaõ khaúng ñònh yeâu thöông laø hieän thaân cöùu chuoäc. Thieân Chuùa trong maàu nhieäm Giaùng sinh hieän thaân ñeå cöùu chuoäc chuùng ta. Vì loaøi ngöôøi chuùng ta maø Ngöôøi ñaõ xuoáng theá. Phuïng vuï baûo ta haõy quyø goái thôø laïy maàu nhieäm naøy. Nhöng roài Phuïng vuï laïi baûo ta ñöùng leân ñi theo con ñöôøng Ngöôøi ñaõ ñi, laø xaû thaân cöùu ñôøi.
Chuùng ta chæ möøng leã Chuùa Giaùng sinh caùch xöùng ñaùng khi nghe lôøi Phaoloâ khuyeân baûo Titoâ: haõy ñeå cho Ôn Chuùa Cöùu Theá daïy doã mình töø boû moïi ham muoán theá tuïc vaø ích kyû, taäp soáng coâng bình vaø ñaïo haïnh ôû ñôøi naøy, ñeå ñi ñeán nieàm troâng ñôïi haïnh phuùc vinh quang. Möøng leã Chuùa Giaùng sinh nhö vaäy laø suy nghó veà nguyeân nhaân naøo ñaõ taïo neân caûnh baát haïnh trong ñôøi soáng con ngöôøi tröôùc ñaây, nhaän thöùc giaù trò ñöôøng loái ñaïo ñöùc coâng bình cuûa Tin Möøng khoù ngheøo vaø baùc aùi; ñeå xaây döïng hoøa bình haïnh phuùc cho moïi ngöôøi. Dó nhieân Chuùa sinh ra ñeå cöùu ta khoûi toäi, nhöng toäi loäi cuï theå laø taát caû nhöõng chöôùng tai gai maét, baát coâng boùc loät giam giöõ con ngöôøi trong theá löïc phi nhaân phi nghóa cuûa ñoàng tieàn vaø duïc voïng.
Ôn Thaùnh Theå maø chuùng ta laõnh nhaän trong Thaùnh Leã naøy chính laø thieân tính vaø thaàn löïc ñeå giuùp chuùng ta baét ñaàu neáp soáng môùi, boû moïi duïc voïng vò kyû haàu soáng cho moïi ngöôøi, nhö Ñöùc Kitoâ ñaõ giaùng sinh laøm ngöôøi chæ vì heát thaûy moïi ngöôøi chuùng ta.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)