Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 4 Muøa Voïng Naêm A
Ñöùc Maria Ban Chuùa Cöùu Theá
(Ys 7,10-14; Rm 1,1-7; Mt 1,18-24)
Phuùc AÂm: Mt 1, 18-24
"Chuùa Gieâsu sinh ra bôûi Ñöùc Maria, ñính hoân vôùi Thaùnh Giuse con vua Ñavít".
Chuùa Kitoâ giaùng sinh trong hoaøn caûnh sau ñaây: Meï Ngöôøi laø Maria ñính hoân vôùi Giuse, tröôùc khi veà chung soáng vôùi nhau, ñaõ thuï thai bôûi pheùp Chuùa Thaùnh Thaàn. Giuse, baïn cuûa baø, laø ngöôøi coâng chính, khoâng muoán toá caùo baø, ñònh taâm lìa boû baø caùch kín ñaùo.
Nhöng ñang khi ñònh taâm nhö vaäy thì thieân thaàn Chuùa hieän ñeán cuøng oâng trong giaác mô vaø baûo: "Hôõi Giuse, con vua Ñavít, ñöøng ngaïi nhaän Maria veà nhaø laøm baïn mình, vì Maria mang thai laø bôûi pheùp Chuùa Thaùnh Thaàn: baø seõ haï sinh moät con trai maø oâng seõ ñaët teân laø Gieâsu: vì chính Ngöôøi seõ cöùu daân mình khoûi toäi".
Taát caû söï kieän naøy ñaõ ñöôïc thöïc hieän ñeå laøm troïn lôøi Chuùa duøng mieäng Tieân tri phaùn xöa raèng: "Naøy ñaây moät trinh nöõ seõ mang thai vaø haï sinh moät con trai, ngöôøi ta seõ goïi teân con treû laø Emmanuel, nghóa laø Thieân-Chuùa-ôû-cuøng-chuùng-ta".
Khi tænh daäy, Giuse ñaõ thöïc hieän nhö lôøi thieân thaàn Chuùa truyeàn: oâng tieáp nhaän baïn mình, nhöng khoâng aên ôû vôùi nhau cho ñeán khi Maria sinh con trai ñaàu loøng, thì Giuse ñaët teân con treû laø Gieâsu.
Suy Nieäm:
(Chuùa Nhaät IV Muøa Voïng Naêm A)
(Ys 7,10-14; Rm 1,1-7; Mt 1,18-24)
Truyeàn thoáng vaãn goïi Chuùa nhaät naøy laø Chuùa nhaät cuûa Ñöùc Meï. Baøi saùch tieân tri Isaia noùi veà moät Trinh nöõ seõ sinh con trai. Vaø baøi Tin Möøng keå chuyeän veà vieäc Ñöùc Maria mang thai. Nhö vaäy, Phuïng vuï muoán ta suy nghó veà vieäc Ñöùc Meï ban Chuùa Cöùu Theá cho chuùng ta vaø chuùng ta haõy ñoùn nhaän Ngöôøi.
A. Ñöùc Maria Ban Chuùa Cöùu Theá
Thaät ra, baøi tieân tri Isaia khoâng tröïc tieáp noùi veà Ñöùc Meï vaø Chuùa Cöùu Theá. Caùc hoïc giaû baøn nhieàu veà ñoaïn vaên vaén taét naøy. Ñaïi khaùi boái caûnh cuûa ñoaïn vaên nhö sau: Akkaz baáy giôø laø vua xöù Yuña. Maáy vua phía Baéc laêm le xaâm laêng xöù sôû cuûa oâng. OÂng sôï haõi. Thay vì troâng caäy vaøo Chuùa, oâng laïi chæ nghó ñeán vieäc xin vieän trôï nöôùc ngoaøi. Isaia ñeán can giaùn oâng, khuyeân oâng tin töôûng vaøo Chuùa. OÂng vaãn khoâng nghe vaø sai söù ra ngoaïi quoác xin vieän binh. Ñoàng thôøi oâng tieáp tuïc ñöôøng loái toäi loãi, laäp caùc ñeàn thôø quaáy, ñeán noãi thieâu sinh caû con mình ñeå laøm leã teá. Isaia ñeán can thieäp laàn nöõa. Vaø ñeå baûo ñaûm lôøi khuyeân cuûa mình, nhaø Tieân tri giuïc vua cöù xin moät daáu chæ, duø ôû treân trôøi hay ôû döôùi ñaát: töùc laø nhaø vua xin daáu chæ naøo, Chuùa cuõng seõ cho ñeå laøm chöùng raèng lôøi tieân tri noùi laø thaät. Nhöng nhaø vua voán khoâng tin Chuùa. Vua laïi sôï xin ñöôïc daáu chæ seõ phaûi tin lôøi tieân tri vaø phaûi töø boû taø thaàn ñeå soáng trung thaønh vôùi Chuùa. OÂng giôû gioïng ñaïo ñöùc, noùi raèng loaøi ngöôøi khoâng neân thöû thaùch Thieân Chuùa, coát yù ñeå oâng khoûi phaûi nghe Lôøi Chuùa daïy. Isaia böïc mình, coi nhaø vua nhö daân ngoaïi roài. OÂng noùi: laøm loaøi ngöôøi khoù chòu thoâi chöa ñuû sao maø coøn laøm cöïc loøng Chuùa toâi? Chuùa toâi, chöù khoâng phaûi laø Chuùa cuûa caùc oâng nöõa, Isaia muoán noùi nhö theá. Tuy nhieân, chaúng ai cöôõng laïi ñöôïc leänh Chuùa: Naøy, Chuùa seõ cho nhaø Ñavít moät daáu chæ: Coâ Nöông seõ sinh con trai vaø Danh Ngöôøi laø Chuùa-ôû-cuøng-chuùng-ta.
Ñaây laø moät söï voâ cuøng baát ngôø. Ngöôøi ta cöù töôûng daáu chæ maø Chuùa seõ cho laø moät ñieàm döõ vì thaùi ñoä cuûa Akkaz nhö vaäy. Nhöng ngöôïc laïi ñaây laø moät ñieàm laønh, moät daáu chæ voâ cuøng quyù hoùa. Nhaø Ñavít seõ coù thaùi töû keá vò vaø vò hoaøng ñeá naøy seõ ñeïp loøng Chuùa, ñeán noãi Chuùa seõ ôû giöõa daân. Nhö vaäy khoâng phaûi lo gì chieán tranh. Töông lai cuûa Yuña coøn ñoù vì sau nhaø vua naøy vaãn coøn hoaøng töû keá vò. Hôn nöõa vò Vua töông lai seõ ñöôïc Chuùa ôû cuøng vaø daân chuùng seõ ñöôïc haïnh phuùc.
Maø quaû thaät, caùc vua phöông Baéc ñaõ phaûi ruùt quaân. Akhaz coù hoaøng töû keá vò laø Ezeâkia. Thoaït ñaàu nhaø vua naøy raát ñaïo ñöùc, khieán caû nöôùc ñeàu vui möøng. Nhöng veà sau, oâng ñaõ toäi loãi, sa ngaõ... Nhö vaäy oâng chöa öùng duïng heát lôøi tieân tri. Coù leõ ngay töø cuoái ñôøi Isaia, ngöôøi ta ñaõ nghó lôøi tieân tri kia coøn phaûi ñi xa hôn nöõa vaø phaûi ñöa veà Ñaáng Cöùu Theá. Do ñoù lôøi Isaia ñaõ trôû thaønh lôøi tieân baùo veà Ñaáng Thieân Sai, maëc daàu gaàn thì ñöa veà Eâzeâkia. Vaø truyeàn thoáng Taân Öôùc ñaõ mau maén duøng baûn dòch HyLaïp ñeå ñoïc chöõ “Coâ Nöông” trong lôøi tieân tri treân laø “Trinh Nöõ”. Vaø töø ñoù ta coù caâu: “Moät Trinh Nöõ seõ thuï thai vaø sinh moät Con Trai, ñöôïc goïi teân laø Emmanuel”.
Ñaët trong boái caûnh cuûa lòch söû, lôøi tieân tri naøy noùi leân loøng Chuùa toát laønh nhöôøng bao! Ñang khi loaøi ngöôøi, (nhö Akkaz vua Yuña) toäi loãi vaø khöôùc töø moïi coá gaéng yeâu thöông cöùu giuùp cuûa Chuùa, Chuùa ñaõ khoâng giaän döõ, nhöng vaãn döï tính chöông trình cöùu chuoäc ñaày tình thöông, khoâng theå ngôø ñöôïc.
B. Chuùng Ta Ñoùn Nhaän Theá Naøo?
Chaéc chaén khoâng ai muoán baét chöôùc Akkaz. Nhöng trong thöïc teá nhieàu ngöôøi ñaõ theo ñöôøng loái cuûa oâng. Thieân Chuùa ñaõ ban cho ta moät Haøi Nhi. Nhieàu ngöôøi khoâng nhaän, vì sôï phaûi boû neáp soáng cuõ. Leã Giaùng sinh saép ñeán nhaéc laïi AÂn ban cuûa Chuùa. Chuùng ta seõ ñoùn nhaän theá naøo? Baøi Tin Möøng hoâm nay neâu cho chuùng ta moät göông maãu. Chuùa daïy Yuse haõy nhaän laáy Maria vaø Con Treû. Caâu truyeän xem ra coù nhieàu ñieàu khoù hieåu. Chuùng ta haõy nhôù laïi boái caûnh vaø yù cuûa thaùnh Mattheâoâ khi vieát baøi naøy.
Ai cuõng bieát, caùc tín höõu thôøi Giaùo hoäi sô khai khoâng quan taâm nhieàu laém ñeán cuoäc ñôøi thô aáu cuûa Ñöùc Kitoâ. Hoï tin Ngaøi ñaõ soáng laïi sau khi cheát. Vieäc naøy laøm chöùng Ngaøi laø Ngöôøi Thieân Chuùa Cha göûi tôùi, vaø laø Thieân Chuùa. Do ñoù phaûi nghe Lôøi Ngaøi, giöõ leänh Ngaøi vaø chôø ñôïi Ngaøi vaø chôø ñôïi Ngaøy Ngaøi trôû laïi. Thaùnh Mattheâoâ, khi vieát quyeån Tin Möøng, cuõng chæ quan taâm trình baøy nhöõng ñieàu aáy. Vaø ñeå cho ngöôøi Dothaùi hieåu: Ñöùc Kitoâ thöïc söï laø Ñaáng Thieân Sai do Chuùa Cha gôûi tôùi, ngaøi phaûi laøm chöùng Ñöùc Kitoâ laø con vua Ñavít. Theá maø ngaøi laïi bieát Ñöùc Kitoâ ñaõ khoâng sinh bôûi yù muoán nam nhaân, nhöng do töï Thieân Chuùa Cha. Ñöùc Kitoâ chæ coù moät ngöôøi meï ñoàng trinh nhö lôøi Isaia ñaõ tieân baùo. Laøm theá naøo ñeå coù theå noùi Ngaøi laø Con Vua Ñavít? Thaùnh Mattheâoâ ñaõ phaûi tìm hieåu. Vaø baøi Tin Möøng hoâm nay laø keát quaû. Yuse, thuoäc doøng doõi Ñavít ñaõ ñính hoân vôùi Maria. Maria ñöôïc choïn, ñöôïc truyeàn tin. Yuse thaéc maéc. Söù thaàn Chuùa hieän ra baùo tin cho Yuse. Moät ngöôøi coâng chính chôø ñôïi Ñaáng Thieân Sai nhö oâng laäp töùc chæ coøn moät thaùi ñoä: haân hoan ñoùn nhaän tin möøng; ñöôïc tin naøy laø ñöôïc taát caû: khoâng gì ôû traàn gian naøy coøn ñaùng keå nöõa; töø nay chæ coøn soáng cho Tin Möøng, vì nhö lôøi Ñöùc Kitoâ noùi sau naøy: Ai tìm ñöôïc Nöôùc Trôøi roài seõ baùn taát caû, cho ñi taát caû ñeå nhaän laáy Tin Möøng, soáng vôùi Tin Möøng, hy sinh cho Tin Möøng. Theá neân thaùnh Mattheâoâ ñaõ khoâng caàn keå chuyeän daøi doøng. Nhöõng thaéc maéc cuûa ta, cuûa nhöõng con ngöôøi ít ñaïo ñöùc, coù theå noùi laø tieåu nhaân thích ñeå yù ñeán nhöõng chi tieát nhoû moïn vaø boû rôi ñieàu chính yeáu, nhöõng thaéc maéc cuûa ta lieân quan tôùi lieân heä giöõa Maria vaø Yuse ñaõ khoâng ñöôïc Mattheâoâ gôïi ñeán. Ta haõy theo göông thaùnh nhaân: nhìn vaøo ñieåm chính yeáu vaø Tin Möøng Chuùa gôûi ñeán cho ta. Qua mieän söù thaàn, Chuùa baùo tin: “Moät Trinh Nöõ seõ sinh cho ta moät Con Trai”. Nghe tin aáy, Yuse ñaõ ñoùn nhaän ôn cöùu ñoä haèng chôø mong. Vaø nhôø vieäc oâng ñoùn nhaän, vaø laõnh traùch nhieäm ñaët teân cho Con Treû, nhaän Con Treû laø con cuûa mình, Ñöùc Kitoâ trôû thaønh Con vua Ñavít nhö lôøi caùc tieân tri ñaõ loan baùo. Yuse thaáy mình gaàn Maria hôn, hieäp nhaát vôùi nhau hôn caû nhöõng ñoâi baïn uyeân öông, vì caû hai ñaõ ñoàng thaân ñoàng phaän, trôû thaønh duïng cuï cho chöông trình cuûa Thieân Chuùa, ñöôïc laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân laõnh nhaän Lôøi Höùa töø bao ngaøn naêm ñeå ñem laïi cho loaøi ngöôøi. Chæ nhöõng ai khoâng hieåu giaù trò ôn cöùu chuoäc vaø khoâng ñaùnh giaù ñuùng möùc tinh thaàn cuûa Yuse vaø Maria, môùi coøn neâu ra nhöõng caâu hoûi vuïn vaët. Ngöôïc laïi, ai coi vieäc Chuùa ban Ôn Cöùu Ñoä laø lôùn, laø haïnh phuùc vöôït quaù moïi haïnh phuùc vaø bao goàm heát thaûy moïi phuùc loäc, seõ baét chöôùc Maria vaø Yuse, töø boû moïi söï, hy sinh moïi söï ñeå ñoùn nhaän Ôn Chuùa vaø cho ñeán cheát seõ chæ coøn bieát soáng cho Ôn ñoù.
C. Thaùi Ñoä Thöïc Teá
Leã Chuùa Giaùng sinh ñaõ gaàn ñeán. Chuùng ta muoán ñoùn nhaän Chuùa saâu xa ö? Haõy theo göông Ñöùc Maria vaø thaùnh Yuse. Laáy Chuùa laøm ñuû vaø saün saøng hy sinh moïi söï vì Chuùa. Vaø nhö Ñöùc Maria goùp maùu thòt vôùi Ngoâi Lôøi, nhö Yuse giuùp Chuùa trôû thaønh Con vua Ñavít, chuùng ta phaûi laøm gì ñeå ñöa Chuùa vaøo theá gian, vaøo xaõ hoäi? Maø theá gian, xaõ hoäi tröôùc heát laø con ngöôøi vaø ñôøi soáng cuûa ta. Neáu Chuùa ngöï trò trong con ngöôøi cuûa ta hôn, khi ta xua ñuoåi moïi taâm tö, caûm nghó, khuynh höôùng xaùc thòt vaø theá gian ñi, Chuùa seõ nhaäp theá nôi ta vì ta ñaõ trôû thaønh Kitoâ höõu nhieàu hôn. Vaø neáu thaùi ñoä, haønh vi cuûa ta nôi xaõ hoäi chieáu toûa tinh thaàn cuûa Chuùa, xaõ hoäi seõ thaáy Ôn Chuùa hieän ñeán vôùi moïi ngöôøi vaø ta seõ nhö Yuse ñöa Chuùa vaøo doøng doõi loaøi ngöôøi.
Chuùng ta khoâng caàn ñôïi ñeán leã Giaùng sinh ñeå ñoùn nhaän Chuùa vaø soáng cho Chuùa nhö vaäy. Thaùnh leã cöû haønh baây giôø cuõng ban cho chuùng ta moät Haøi Nhi. Neáu ta ñoùn nhaän nhö Ñöùc Maria vaø thaùnh Yuse, ra khoûi nhaø thôø hoâm nay ta coù theå coi mình nhö moät Phaoloâ: toâi ñaõ ñöôïc choïn laøm Toâng ñoà cuûa Ñöùc Yeâsu Kitoâ. Ngaøi laø Lôøi Höùa töø ngaøn xöa, ñaõ nhaäp theá trong loøng Ñöùc Maria vaø ñaõ sinh ra laø Con vua Ñavít nhôø thaùnh Yuse. Nay Ngaøi duøng toâi vaø ñôøi soáng cuûa toâi ñem Tin Möøng cuûa Ngaøi ñeán cho moïi ngöôøi, ñeå taát caû chuùng ta ñeàu trôû neân thaùnh thieän vaø chöùa chan ôn laønh vaø bình an.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)