Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 1 Muøa Voïng Naêm A
Doïn Möøng Giaùng Sinh
(Ys 2,1-5; Rm 13,11-14; Mt 24,37-44)
Phuùc AÂm: Mt 24, 37-44
"Haõy tænh thöùc ñeå saün saøng".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu phaùn cuøng caùc moân ñeä raèng: "Trong thôøi oâng Noe xaûy ra theá naøo, thì luùc Con Ngöôøi ñeán cuõng nhö vaäy. Cuõng nhö trong nhöõng ngaøy tröôùc ñaïi hoàng thuyû, ngöôøi ta aên uoáng, döïng vôï gaû choàng, maõi ñeán chính ngaøy oâng Noe vaøo taøu maø ngöôøi ta cuõng khoâng ngôø, thình lình ñaïi hoàng thuyû ñeán vaø cuoán ñi taát caû, thì khi Con Ngöôøi ñeán, cuõng seõ xaûy ra nhö vaäy. Khi aáy seõ coù hai ngöôøi ñaøn oâng ñang ôû ngoaøi ñoàng, moät ngöôøi ñöôïc tieáp nhaän, moät ngöôøi bò boû rôi. Vaø coù hai ngöôøi ñaøn baø ñang xay boät, moät ngöôøi ñöôïc tieáp nhaän, coøn ngöôøi kia bò boû rôi. Vaäy haõy tænh thöùc, vì khoâng bieát giôø naøo Chuùa caùc con seõ ñeán.
"Nhöng caùc con phaûi bieát ñieàu naøy, laø neáu chuû nhaø bieát giôø naøo keû troäm ñeán, haún oâng ta seõ canh phoøng, khoâng ñeå cho ñaøo ngaïch khoeùt vaùch nhaø mình. Vaäy caùc con cuõng phaûi saün saøng, vì luùc caùc con khoâng ngôø, Con Ngöôøi seõ ñeán".
Giôùi Thieäu Muøa Voïng:
1. Naêm Phuïng Vuï:
Thieân Chuùa ñaõ coù moät chöông trình, moät keá hoaïch ñoái vôùi vuõ truï noùi chung vaø loaøi ngöôøi noùi rieâng. Noùi ñuùng hôn, Ngöôøi döï tính cho loaøi ngöôøi moät lòch söû thaät toát ñeïp vaø xeáp ñaët moïi söï theo quan nieäm ñoù. Döï lieäu cuûa Ngöôøi ñöôïc traûi ra trong thôøi gian. Vaø töø ngaøy ñaàu tieân taïo thaønh thieân ñòa cho ñeán ngaøy theá maït ñöôïc goïi laø Lòch Söû Cöùu Ñoä.
Giaùo hoäi muoán chuùng ta soáng Lòch söû naøy trong chu kyø moät naêm Phuïng vuï. Töø leã naøy qua leã kia, Phuïng vuï cuûa Giaùo hoäi traûi ra cho chuùng ta thaáy chöông trình vaø keá hoaïch cöùu chuoäc maàu nhieäm cuûa Chuùa; ñeå chuùng ta ñoùn nhaän ôn laønh Chuùa ban, ñem lòch söû cöùu ñoä vaøo trong taâm hoàn vaø ñôøi soáng cuûa mình, haàu ñöôïc cöùu chuoäc vaø tham gia vaø chöông trình cöùu theá.
2. Caùc Muøa Phuïng Vuï:
Naêm Phuïng vuï baét ñaàu töø hoâm nay, vôùi Chuùa nhaät I Muøa Voïng. Vì sao laïi khôûi söï vaøo moät ngaøy maø xaõ hoäi khoâng thaáy coù gì khaùc thöôøng? Lòch söû cho bieát, ngay töø ñaàu, Giaùo hoäi ñaõ möøng ngaøy Chuùa Phuïc sinh, töùc laø caùc ngaøy Chuùa nhaät vaø ñaëc bieät ngaøy Chuùa nhaät Phuïc sinh. Bieán coá Phuïc sinh laø khôûi ñieåm cuûa nieàm tin, loøng caäy vaø tình meán cuûa Giaùo hoäi ñoái vôùi Ñöùc Kitoâ. Möøng bieán coá naøy moät hoâm, Giaùo hoäi khoâng laáy laøm thoûa maõn. Caùc ngaøy Chuùa nhaät nhaéc laïi cuõng khoâng ñuû. Maàu nhieäm Phuïc sinh khoâng nhöõng goàm vieäc Chuùa soáng laïi, maø coøn bao haøm vieäc Ngöôøi leân trôøi vaø ban Thaùnh Thaàn xuoáng. Neân Muøa Phuïc Sinh keùo daøi maõi tôùi ngaøy leã Nguõ Tuaàn, töùc laø 50 ngaøy sau khi Chuùa soáng laïi, ngaøy Thaùnh Thaàn xuoáng chan hoøa treân caùc moân ñeä Chuùa.
Ñeå caùc tín höõu doïn mình ñoùn nhaän caùc ôn phong phuù cuûa maàu nhieäm Phuïc sinh, vaø nhaát laø ñeå caùc taân toøng chuaån bò saâu saéc vieäc nhaäp ñaïo, trôû thaønh Daân ñöôïc cöùu chuoäc nhôø maàu nhieäm Chuùa chòu cheát vaø soáng laïi, Giaùo hoäi ñaõ ñaët ra Muøa Chay, goàm 4 tuaàn leã vaø Muøa Töû Naïn, goàm 2 tuaàn leã, tröôùc leã Phuïc sinh. Suyùt soaùt taát caû 40 ngaøy nhaéc laïi vieäc Chuùa chay tònh 40 ngaøy tröôùc khi ra ñi cöùu theá. Tuaàn leã I cuûa Muøa Töû naïn, vì cöû haønh nhöõng maàu nhieäm thaùnh thieän nhaát cuûa lòch söû cöùu ñoä, neân ñöôïc goïi laø Tuaàn leã Thaùnh.
Nhö vaäy, trong nhieàu theá kyû ñaàu, Giaùo hoäi chæ chuù troïng ñeán maàu nhieäm Phuïc sinh, bao goàm moïi maàu nhieäm khaùc trong keá hoaïch cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa. Cho maõi tôùi theá kyû VI, Phuïng vuï môùi döùt khoaùt choïn moät maàu nhieäm nöõa laøm moät caùi truïc thöù hai ñeå khai trieån, daãn vaøo maàu nhieäm Phuïc sinh. Ñoù laø maàu nhieäm Chuùa Nhaäp Theå cöùu ñôøi. Leã Sinh nhaät vaø Hieån linh cuûa Ñöùc Kitoâ trôû thaønh moät Muøa Phuïng vuï môùi, goïi laø Muøa Giaùng Sinh vaø Hieån Linh. Vaø cuõng nhö Muøa Phuïc sinh ñaõ ñöôïc chuaån bò baèng moät soá tuaàn leã laøm thaønh Muøa Chay vaø Muøa Töû naïn, thì Muøa Giaùng sinh - Hieån linh cuõng ñöôïc söûa soaïn baèng 4 tuaàn leã Muøa Voïng, maø muïc ñích cuõng laø ñeå chuaån bò taâm hoàn tín höõu vaø giuùp ñôõ taân toøng chòu pheùp Röûa toäi.
Nhöng ñang khi bieán coá Phuïc sinh roõ reät ñaõ xaûy ra vaøo dòp leã Vöôït Qua cuûa ngöôøi Dothaùi, vieäc Chuùa giaùng sinh vaøo ñuùng ngaøy naøo, ai maø bieát roõ? Vaäy vì sao laïi choïn ngaøy 25 thaùng 12 ñeå xeáp ñaët Muøa Giaùng sinh vaø Muøa Voïng nhö hieän nay?
3. Muøa Voïng vaø Muøa Giaùng Sinh:
Thöïc ra, luùc ñaàu ngöôøi ta chæ chuù troïng ñeán vieäc Chuùa chòu cheát vaø soáng laïi, vì laø haønh vi döùt khoaùt cöùu chuoäc chuùng ta. Ñeán khi muoán bieát roõ ngaøy naøo Chuùa sinh ra, Ñöùc Meï ñaõ veà trôøi roài, khoâng coøn chöùng nhaân chaéc chaén naøo ñeå hoûi nöõa. Nhöng khoâng theå khoâng coù ngaøy giôø Chuùa sinh ra. Choïn ngaøy giôø naøo thích hôïp hôn caû? ÔÛ Ñoâng phöông, ngöôøi ta tính Ñoâng chí laø ngaøy 6 thaùng 1; coøn ôû Taây phöông, ñoù laïi laø ngaøy 25 thaùng 12. Caû Ñoâng Taây ñeàu möøng rôõ trong ngaøy Ñoâng chí, ngaøy muøa Ñoâng xuoáng ñeán ñieåm cuoái cuøng, vaø maët trôøi laïi baét ñaàu ñi leân quyõ ñaïo, ñem aùnh saùng môùi söôûi aám traàn gian sau nhöõng ngaøy ñoâng laïnh buoát. Taïo vaät baét ñaàu hoài sinh. Söï soáng môùi laïi xuaát hieän, ngaøy Ñoâng chí thaät thích hôïp ñeå kyû nieäm ngaøy Chuùa ñem söï soáng môùi xuoáng theá gian. Löông daân quyù meán ngaøy ñoù ñeán noãi haân hoan möøng rôõ chaøo ñoùn maët trôøi ñi leân nhö vò thaàn ñem söï soáng ñeán cho loaøi ngöôøi. Vaø nhö trong caùc cuoäc lieân hoan quaù ñoä, khoâng thieáu nhöõng haønh vi say söa, daâm daät khoâng toát ñeïp. Giaùo hoäi muoán con caùi mình “luoân vui vôùi ngöôøi vui”, nhöng khoâng muoán coù nhöõng laïm duïng. Khoâng ñöôïc thôø maët trôøi, vì khoâng phaûi laø thaàn thaùnh maø chæ laø taïo vaät. Khoâng ñöôïc say söa töûu saéc. Chuùa môùi laø Maët Trôøi Coâng Chính; vaø aùnh saùng cuûa Ngöôøi moïc leân phaûi ñuoåi xa toäi loãi vaø baêng hoaïi. Theá laø ngaøy 25 thaùng 12 ñöôïc choïn ôû Taây phöông ñeå möøng Ngaøy Chuùa Giaùng Sinh; coøn Ñoâng phöông choïn ngaøy 6 thaùng 1 ñeå möøng Chuùa Hieån Linh khi cho Ngoâi Sao cuûa Ngöôøi moïc leân treân neàn trôøi phía Ñoâng. Nhöng Giaùng sinh cuõng laø Hieån linh vaø caâu chuyeän Ngoâi Sao laï hieän ra ôû Ñoâng phöông cuõng gaén lieàn vôùi vieäc Chuùa Giaùng sinh. Giaùng sinh - Hieån linh laøm thaønh moät Muøa Phuïng vuï; vaø 4 tuaàn leã ñi tröôùc laø Muøa Voïng ñeå chuaån bò taâm hoàn tín höõu vaø giaùo huaán taân toøng.
4. Thöïc Haønh Theá Naøo?
Khoûi noùi ñeán vieäc daïy doã taân toøng. Theo lòch söû vaø xeáp ñaët cuûa Phuïng vuï, Muøa Chay môùi laø thôøi gian chuaån bò chính ñeå taân toøng chòu thanh taåy. Nhöng Muøa Voïng cuõng ñaõ ñöôïc coi nhö giai ñoaïn phuï. Leã Ñeâm Giaùng sinh thaät thích hôïp ñeå ngöôøi taân toøng thaáy hoï ñöôïc “keùo ra khoûi nôi toái taêm vaø ñöa vaøo trong Nöôùc aùnh saùng cuûa Chuùa”. Choïn Muøa Voïng ñeå khôûi söï giaùo huaán taân toøng cho ñeán Ñeâm Phuïc sinh, laïi caøng quyù hoùa, vì hoï seõ coù thôøi gian taäp soáng ñaïo daøi hôn. Dó nhieân chuùng ta ñaõ bieát phaûi daïy doã taân toøng nhö theá naøo roài.
Vieäc chuaån bò taâm hoàn ñoùn nhaän maàu nhieäm Giaùng sinh, thöïc teá coù theå khoù hôn, vì seõ ñoøi caù nhaân chuùng ta phaûi coá gaéng ñoái vôùi chính mình. Ñöøng ñôn sô nghó raèng chæ caàn ñi xöng toäi, doïn mình möøng leã laø xong! Quaû thaät, Phuïng vuï duøng leã phuïc maøu tím ñeå noùi leân thôøi giôø thoáng hoái aên naên. Nhöng caùc Thaùnh ca vaø Kinh leã Muøa Voïng laïi chöùa chan nhöõng caûm tình noàng nhieät, phaán khôûi. Nhaát laø töø ngaøy 17 thaùng 12 trôû ñi, thôøi gian ñaàu tieân chuaån bò leã Giaùng sinh, vôùi caùc tieàn khuùc baét ñaàu baèng tieáng “OÂi”, Phuïng vuï chæ muoán ñoát to daàn daàn ngoïn löûa tình yeâu noàng naøn ñi ñoùn Chuùa Cöùu Theá moãi ngaøy moãi tôùi gaàn.
Nhö vaäy taâm tình chính phaûi phaùt trieån trong Muøa Voïng laø tình yeâu. Ngöôøi tín höõu haõy ñoát löûa loøng mình leân ñeå khao khaùt Chuùa hôn. Khoâng phaûi ñeå roài khö khö giöõ laáy Chuùa cho thoûa maõn khaùt voïng cuûa mình. Nhöng vì Chuùa ñeán vôùi chuùng ta laø Cöùu Chuùa, neân ngöôøi tín höõu phaûi khao khaùt Chuùa Cöùu Theá, Ñaáng ñeán cöùu mình khi cöùu chuoäc moïi ngöôøi. Do ñoù khoâng theå chôø ñoùn Ngöôøi moät caùch rieâng reõ. Phaûi chia seû taâm tình troâng ñôïi vôùi moïi ngöôøi. Phaûi khôi daäy caû moät nieàm tin yeâu cöùu theá trong moâi tröôøng mình soáng. Muøa voïng töï baûn chaát khoâng phaûi laø muøa ñaïo ñöùc caù nhaân rieâng reõ, nhöng laø muøa soáng taäp theå, vöøa truyeàn giaùo vöøa coâng giaùo.
Huaán giaùo, söûa mình, tin yeâu, baùc aùi laø nhöõng coâng taùc lôùn cuûa Muøa Voïng. Chuùng ta ñoïc Lôøi Chuùa ñeå tu thaân haàu meán Chuùa vaø thöông ngöôøi hôn thì Nöôùc Chuùa khoâng nhöõng seõ tôùi maø coøn lan roäng. Maàu nhieäm Chuùa Nhaäp theå giaùng theá cöùu ñôøi ñaõ xaûy ra ngaøy tröôùc trong lòch söû, seõ nhö doäi laïi ôû nôi ta, ñem ôn cöùu ñoä lan xa hôn nhö laøn soùng, ñeå sang naêm baèng giôø laïi cuoän leân, laáy ñaø ñoå xuoáng mang ôn cöùu theá ñi xa hôn nöõa, cho ñeán muùt cuøng ñòa caàu, ñeå cuoái cuøng ôû chaân trôøi theá maït Ñöùc Kitoâ seõ laïi xuaát hieän nhö Vöøng Ñoâng, toûa saùng vinh quang treân toaøn theå vuõ truï vaø ñaëc bieät treân caû nhaân loaïi ñöôïc cöùu ñoä, thieát laäp Nöôùc Trôøi haïnh phuùc vónh cöûu, cho Vinh Danh Chuùa Cha ñaõ xeáp ñaët moät keá hoaïch cöùu ñoä toát ñeïp nhö vaäy.
5. Caùc Chuùa Nhaät Muøa Voïng Naêm A:
Toång quaùt:
Danh töø Muøa Voïng ñuùng veà yù nghóa, nhöng caàn giaûi thích. Noâm na maø goïi thì ñaây laø “Muøa Chuùa Ñeán” (bôûi chöõ Adventus, advenire laø ñeán). Danh töø naøy, caùc tín höõu ngaøy xöa coù leõ ñaõ möôïn cuûa daân ngoaïi. Thôøi ñoù ôû Taây phöông (cuõng gioáng nhö ôû Vieät Nam) vaø luùc Ñoâng chí hay sang Xuaân, daân ngoaïi coù thoùi quen röôùc thaàn hoaøng. Ñoù laø ngaøy thaàn ñeán ôû vôùi daân laøng trong suoát naêm. Nhöng Chuùa chuùng ta khoâng chæ ñeán ñeå ôû giöõa chuùng ta, nhö moät Ñaáng “Emmanuel”, maø coøn ñeå cöùu chuoäc chuùng ta. Theá neân Muøa Voïng khoâng phaûi laø thôøi gian saém söûa trang hoaøng cho moät ngaøy ñaïi leã, nhöng laø muaø khaùt khao ôn cöùu ñoä.
Ngöôøi ta coù theå töôûng Phuïng vuï muoán ñoàng hoùa muøa naøy vôùi thôøi gian daân Israel ngaøy xöa troâng chôø Ñaáng Cöùu Theá. Cao ñoä cuûa vieäc mong ñôïi naøy theå hieän trong giai ñoaïn löu ñaøy. Theá neân Phuïng vuï möôïn caùc baøi ñoïc Cöïu Öôùc muøa naøy trong saùch Isaia, quyeån II. Nhöng phaûi caån thaän! Khoâng ñöôïc ñoàng hoùa Muøa Voïng vôùi lòch söû Israel gaàn ngaøy Chuùa ñeán. Phuïng vuï khoâng dieãn xuaát, khoâng ñoùng kòch. Chuùng ta khoâng giaû vôø soáng laïi taâm tình cuûa Daân Chuùa ngaøy xöa. Nhìn veà Ngaøy Chuùa “seõ ñeán trong vinh quang ñeå phaùn xeùt keû soáng vaø keû cheát”, chuùng ta thaät söï phaûi trôû thaønh nhöõng ngöôøi chôø ñôïi Ngaøy Chuùa ñeán cöùu Daân Ngöôøi. Chuùng ta möôïn laïi nhöõng lôøi saùch Isaia ñeå höôùng daãn, kích thích nhöõng taâm tình thaät söï chuùng ta phaûi coù ñeå soáng ñuùng giai ñoaïn hieän taïi. Nhö lôøi thaùnh Phaoloâ noùi Cöïu Öôùc ñoùng vai troø “quaûn giaùo” hay maãu giaùo, caàn cho tuoåi lôùn leân, ta phaûi soáng nhôø Taân Öôùc.
Caùc lôøi thö thaùnh Phaoloâ trong caùc baøi ñoïc II seõ nhaén nhuû ta nhöõng thaùi ñoä Kitoâ giaùo trong thôøi gian troâng chôø Ngaøy Chuùa quang laâm. Chính thaùnh Toâng ñoà cuõng chæ ruùt ra nhöõng baøi hoïc ñoù töø Maïc khaûi cuûa Chuùa Gieâsu maø caùc baûn Tin Möøng coøn laøm voïng laïi. Chuùng ta seõ ñöôïc nghe nhöõng ñoaïn Tin Möøng veà Gioan Taåy Giaû vaø veà Ñöùc Maria tröôùc ngaøy sinh con. Nhö vaäy caùc baøi ñoïc III cuõng roõ reät muoán cho chuùng ta ñaøo saâu maàu nhieäm chôø Ngaøy Chuùa ñeán. Isaia, Gioan Taåy Giaû, Ñöùc Maria seõ höôùng daãn chuùng ta trong muøa naøy. Vaø ta seõ ñöôïc söùc maïnh ñeå söûa soaïn ngaøy Chuùa ñeán nhö caùc ngaøi, nhôø ôû chính thaàn löïc Thaùnh Theå maø ta ñöôïc chòu laáy moãi khi tham döï thaùnh leã.
Nhö vaäy, ta taïm coi ngaøy Chuùa nhaät I nhö ñeå nghe tieáng noùi cuûa Isaia, giôùi thieäu yù nghóa saâu xa cuûa Muøa Voïng, cuõng nhö ñeå noùi leân thaùi ñoä toång quaùt cuûa taâm hoàn ngöôøi tín höõu trong khi chôø mong Chuùa ñeán.
Chuùa nhaät II vaø III cuõng coøn voïng tieáng noùi cuûa Isaia, nhöng nôi Gioan Taåy Giaû, vò Thaàn söù ñeán tröôùc Chuùa cho ta thaáy nhöõng söûa soaïn cuï theå vaø khaån tröông hôn vì kìa “Con Thieân Chuùa gaùnh toäi thieân haï ñaõ ñeán”.
Chuùa nhaät IV doïn deïp chính nôi Chuùa ngöï ñeán trong loøng Trinh nöõ Maria. Ñoù laø chuaån bò cuoái cuøng vaø maät thieát, ñöa ta vaøo maàu nhieäm ñoùn nhaän Chuùa Kitoâ nhö laø baèng chöùng cuûa tình yeâu nôi Thieân Chuùa: Ngöôøi ñaõ yeâu thöông ta ñeán noãi ñaõ ban chính Con Moät Ngöôøi ñeán cöùu chuoäc chuùng ta, ñeå ai ñoùn nhaän Ngöôøi Con aáy cuõng seõ yeâu meán Cha treân trôøi nhö Ngaøi vaø baét chöôùc Ngaøi trong vieäc thi haønh yù Cha treân trôøi laø cöùu ñoä traàn gian veà cho Ngöôøi. Boán Chuùa nhaät Muøa Voïng ñöa ta ñeán neáp soáng ñaïo chaân thöïc meán Chuùa-yeâu ngöôøi vaäy.
Suy Nieäm:
(Chuùa Nhaät 1 Muøa Voïng Naêm A
(Ys 2,1-5; Rm 13,11-14; Mt 24,37-44)
Vôùi nhöõng baøi Thaùnh Kinh treân, Phuïng vuï cho chuùng ta moät caùi nhìn saâu saéc veà yù nghóa Muøa Voïng, cuõng nhö veà thaùi ñoä caên baûn cuûa ngöôøi tín höõu trong Muøa naøy.
A. YÙ Nghóa Muøa Voïng
Isaia ñaõ noùi veà töông lai. OÂng nhìn thaáy “vaøo nhöõng ngaøy mai sau, heát thaûy moïi nöôùc seõ tuoán leân Ñeàn thôø Thieân Chuùa... Ngaøi seõ phaân xöû moïi daân toäc vaø thieân haï seõ reøn göôm laøm caøy, nghóa laø khoâng coøn luyeän binh ñao nöõa”. Ñoù laø caùi nhìn cuûa nhaø tieân tri. OÂng khoâng nghó raèng xaõ hoäi lyù töôûng kia seõ xaûy ra vaøo thôøi oâng. Ngöôïc laïi oâng chaéc chaén daân toäc Israel ñang ñi vaøo con ñöôøng ñen toái. Noùi raèng ñaây laø nhöõng lôøi an uûi oâng ñöa ra tröôùc ñeå noùi veà thôøi phuïc höng sau löu ñaøy, cuõng chæ moät phaàn naøo ñuùng thoâi; vì xaõ hoäi toát ñeïp oâng nhìn thaáy lyù töôûng quaù, khoù xaûy ra trong moät queâ höông bò naïn binh ñao taøn phaù. Cuõng coù ngöôøi töôûng, ñoaïn vaên Isaia ôû ñaây laø moät vaên phaåm sau thôøi gian löu ñaøy. Daân Israel ñöôïc khuyeán khích trôû veà Yeârusalem xaây döïng laïi Ñeàn thôø cuûa Chuùa. Nhöng lòch söû cho bieát soá ngöôøi trôû veà cuõng khoâng raàm roä ñaéc thaéng vaø cuoäc truøng tu Ñeàn thôø ñaõ gaëp raát nhieàu khoù khaên. Nhö vaäy, nhöõng lôøi tieân tri khoâng aùm chæ töông lai gaàn thôøi Isaia. Cuøng laém caùi nhìn thôøi cuoäc luùc baáy giôø chæ laø khôûi ñieåm hay ñieåm töïa ñeå nhaø Tieân tri phaùc hoïa ra töông lai cuûa nieàm tin. OÂng dieãn taû ñöùc tin maïnh meõ cuûa oâng vaøo Lôøi Chuùa. Ngay töø ñaàu, vôùi Abraham, Ngaøi ñaõ höùa cho Israel trôû thaønh daân ñoâng ñaûo vaø moïi nöôùc seõ ñöôïc chuùc phuùc ôû trong oâng. Lôøi höùa moãi ngaøy moãi ñöôïc cuûng coá, ñaøo saâu vaø phoå bieán. Daàn daàn lòch söû ñaõ môû maét vaø höôùng daãn cho daân Israel ñeå hoï hieäu Lôøi Höùa treân seõ khoâng thöïc hieän ñaày ñuû trong caùc bieán coá lòch söû do con ngöôøi taïo ra. Hoï yù thöùc raèng: duy chæ moät mình Chuùa coù theå thöïc hieän Lôøi Höùa treân: vaø khi Ngaøi ra tay laøm söï nghieäp vó ñaïi aáy, lòch söû seõ ñi vaøo thôøi ñaïi hoaøn toaøn môùi meû, thôøi ñaïi cuûa chính Thieân Chuùa, cuûa Ñaáng Thieân Sai maø Ngaøi sai ñeán. Nhö vaäy, lôøi saùch Isaia ôû treân noùi veà thôøi Thieân Sai, thôøi Ñaáng Cöùu Theá.
Chuùng ta bieát: Ngaøi ñaõ ñeán. Ñoù laø Ñöùc Yeâsu Kitoâ Chuùa chuùng ta. Vaø caùc lôøi saùch Isaia cuõng ñaõ thöïc hieän. Caùc daân toäc ñaõ tuoán veà nhaø Chuùa laø Giaùo hoäi vaø ngöôøi ta ñang ñi trong ñöôøng loái cuûa Ngaøi. Tuy nhieân chuùng ta ñeàu bieát, chöa coù söï hoaøn toaøn vaø ñaày ñuû. Chính Ñöùc Kitoâ, trong baøi Tin Möøng hoâm nay, baûo chuùng ta phaûi chôø ñôïi “Ngaøy Con Ngöôøi seõ ñeán”, khieán thaät söï, caùc lôøi tieân tri Isaia chæ thöïc hieän hoaøn toaøn sau naøy, trong töông lai. Vaäy duøng nhöõng lôøi aáy ñeå khai maïc Muøa Voïng, vaø duøng chính lôøi Tin Möøng ñeå giaûi thích roõ lôøi Tieân tri, Phuïng vuï hoâm nay ñaõ noùi leân yù nghóa ñích thöïc cuûa muøa naøy, laø höôùng loøng chuùng ta veà Ngaøy “Con Ngöôøi seõ ñeán”. Vì theá chuû yeáu cuûa Muøa Voïng khoâng nhaèm vieäc doïn möøng leã Giaùng sinh; nhöng muoán khôi laïi nieàm tin veà Ngaøy Chuùa seõ trôû laïi, ñeå taát caû cuoäc ñôøi cuûa chuùng ta laø Muøa Voïng, troâng ñôïi “Ngaøy Chuùa laïi ñeán”.
B. Vai Troø Cuûa Vieäc Doïn Möøng Giaùng Sinh
Tuy nhieân vieäc doïn möøng leã Giaùng sinh raát caàn thieát cho Muøa Voïng. Caû ñôøi chuùng ta phaûi chôø Ngaøy Chuùa trôû laïi. Nhöng ñeå nuoâi döôõng vaø phaán khích loøng chôø ñôïi naøy, chuùng ta caàn laøm soáng laïi maàu nhieäm Chuùa ñeán trong xaùc thòt haàu khi thaáy Chuùa ñaõ nhaäp theå theá naøo, chuùng ta ñöôïc theâm vöõng tin veà vieäc Ngaøi seõ trôû laïi nhö theá. Vaø nhaát laø chuùng ta caàn ñeán ôn Nhaäp theå cuûa Chuùa, môùi bieát chôø ñôïi vaø môùi coù khaû naêng chôø ñôïi Ngaøy Con Ngöôøi seõ ñeán sau naøy. Coù theå noùi Phuïng vuï muoán giuùp chuùng ta doïn möøng leã Chuùa Giaùng sinh ñeå ta theâm khaû naêng söûa soaïn cho Ngaøy Chuùa trôû laïi. Nhö vaäy Muøa Voïng nhaém leã Giaùng sinh nhö muïc tieân gaàn ñeå vöôn tôùi vaø ñaït tôùi muïc tieâu cuoái cuøng laø Ngaøy Ñöùc Kitoâ laïi ñeán ñeå phaân xöû caùc nöôùc vaø phaùn xeùt moïi daân toäc.
Nhöng vieäc doïn möøng leã Giaùng sinh chæ coù theå ñoùng ñöôïc vai troø vöøa noùi, neáu Phuïng vuï khoâng phaûi chæ laø kính nhôù hay nhôù laïi. Phuïng vuï phaûi mang ñeán ôn Chuùa Giaùng sinh thaät söï, nghóa laø phaûi laøm soáng laïi thaät söï cho chuùng ta söï kieän Ñöùc Kitoâ ñaõ laøm ngöôøi. Phuïng vuï phaûi hieän ñaïi hoùa cho chuùng ta ngaøy nay vieäc Ngaøi ñaõ giaùng sinh ôû Beâlem ngaøy tröôùc, ñeå chuùng ta ñöôïc tieáp nhaän Ngaøi nhö Ñöùc Maria vaø thaùnh Giuse, ñeå chuùng ta laïi ñöôïc nhö caùc Toâng ñoà laéng nghe Lôøi Chuùa vaø thaáy caùc vieäc Ngaøi laøm, haàu chuùng ta coù theå chôø ñôïi Ngaøi trôû laïi. Thaønh ra khoâng keå vieäc Chuùa ñaõ ñeán moät laàn trong lòch söû khi sinh ra laøm ngöôøi, vaø khoâng keå vieäc Ngaøi seõ ñeán sau naøy trong töông lai, coøn coù vieäc Ngaøi ñeán caùch maàu nhieäm trong taâm hoàn tín höõu nhôø vieäc laõnh nhaän Bí tích vôùi nieàm tin yeâu. Vieäc Ngaøi ñeán caùch maàu nhieäm naøy laø keát quaû cuûa vieäc Ngaøi ñaõ ñeán trong xaùc thòt; vaø laø baûo chöùng cho vieäc Ngaøi seõ ñeán trong vinh quang. Chuùng ta doïn mình möøng leã Giaùng sinh, vì theá, vöøa ñeå taï ôn vöøa ñeå xin ôn. Nhôù laïi vieäc Chuùa ñaõ giaùng sinh, chuùng ta caûm meán caùc ôn laønh Ngöôøi ban ñeå bieát chôø mong haïnh phuùc vieân maõn seõ ñeán sau naøy.
C. Laøm Theá Naøo?
Isaia ñaõ khuyeân nhaø Yacob, haõy ñi trong aùnh saùng cuûa Chuùa. Thaùnh Phaoloâ cuõng baûo, haõy töø boû coâng vieäc cuûa ñeâm toái vaø maëc laáy maõ giaùp cuûa söï saùng. Vì Chuùa ñaõ ñeán trong theá gian khi Ngaøi giaùng sinh laøm ngöôøi. Ngaøi ñaõ ñem giaùo lyù chaân thaät laøm aùnh saùng daãn ñöa caùc tín höõu cuûa Ngaøi treân ñöôøng löõ thöù traàn gian. Trong baøi Tin Möøng hoâm nay, Ngaøi daïy chuùng ta bieát thaùi ñoä caên baûn trong thôøi “Con Ngöôøi chöa ñeán”. Ngaøi baûo: “Vaäy chuùng con haõy saün saøng”. Vaø ñeå chuùng ta hieåu roõ khaåu leänh naøy, chính Ngaøi ñaõ cho chuùng ta hai thí duï, hay hai duï ngoân ñeå so saùnh. Ngaøi noùi: haõy nhôù laïi thôøi Noe; cho ñeán khi nöôùc luït aäp ñeán cuoán ñi taát caû. Thaät ra saùch Khôûi nguyeân coøn yeám theá hôn. Taùc giaû noùi thôøi aáy ngöôøi ta cöù aên uoáng, cöôùi xin nhö khoâng coù vieäc gì saép xaûy tôùi. Nhö vaäy, Ngaøi khoâng caûnh caùo rieâng gì keû toäi loãi. Ngaøi daïy moïi ngöôøi khoâng ñöôïc soáng “bình chaân nhö vaïi”, chæ lo vieäc ñôøi naøy, döôøng nhö khoâng coù ñôøi sau. Khoâng coù vieäc Chuùa trôû laïi, khoâng coù leã Giaùng sinh saép tôùi. Nhöõng ngöôøi soáng nhö vaäy chaéc chaén seõ khoâng ñöôïc ôn gì cuûa leã Giaùng sinh vaø seõ ngôõ ngaøng khi Ngaøy Con Ngöôøi ñeán. Vaø ñeå dieãn taû söï ngôõ ngaøng naøy, Chuùa Yeâsu ñaõ laáy hình aûnh hai ngöôøi (ñaøn oâng) cuøng ñang ôû ngoaøi ñoàng vaø hai ngöôøi (ñaøn baø) cuøng ñang xay boät ôû nhaø. Ngöôøi saün saøng chôø ñôïi Chuùa ñeán seõ ñöôïc Ngaøi ñem ñi (höôûng nôi haïnh phuùc); coøn ngöôøi khoâng chôø ñôïi seõ chöng höûng thaáy ngöôøi baïn cuøng laøm vôùi mình ñöôïc caát leân trôøi, coøn mình phaûi ôû laïi nôi traàn tuïc. Nhö vaäy roõ raøng Chuùa muoán baûo chuùng ta, ñang khi chu toaøn caùc phaän söï ôû ñôøi naøy, phaûi thao thöùc veà vieäc Ngaøi trôû laïi. Vaø ai soáng nhö theá, chaéc chaén seõ ñöôïc nhö lôøi Thaùnh Toâng ñoà noùi: khoâng beâ tha töûu saéc vaø giaønh giaät gaây chuyeän vôùi ngöôøi khaùc, moät seõ caøng ngaøy caøng maëc laáy Chuùa Yeâsu ñeå trôû neân gioáng Ngaøi.
Chuùa coøn laáy moät thí duï khaùc ñeå noùi leân thaùi ñoä soáng ñaïo caên baûn. Neáu ngöôøi chuû hoä bieát giôø naøo keû troäm ñeán, aét oâng seõ thöùc ñeán luùc ñoù, khoâng ñeå cho noù ñaøo ngaïch khoeùt vaùch. Nhieàu lôøi khaùc nhö theá ñaõ taïo neân trong Giaùo Hoäi thoùi quen canh thöùc caàu nguyeän ban ñeâm. ÔÛ ñaây, Chuùa khoâng ñoøi moïi ngöôøi ñeán möùc ñoä ñoù. Ngaøi chæ baûo: vì chaúng bieát giôø naøo, Con Ngöôøi seõ ñeán, neân luoân luoân phaûi saün saøng. Vaø nhö treân ñaõ noùi, thaùi ñoä saün saøng laø luoân nuoâi döôõng yù thöùc vieäc Chuùa trôû laïi, ñeå chuùng ta ñöôïc xöùng ñaùng trong Ngaøy Chuùa ñeán caát nhaéc chuùng ta leân vôùi Ngaøi. YÙ thöùc ñoù phaân bieät ngöôøi tin vôùi keû khoâng tin. Ngöôøi khoâng tin chæ bieát noùi ñeán nhöõng söï vieäc ñôøi naøy; coøn keû tin laøm taát caû moïi vieäc ôû traàn gian maø vaãn khoâng ngôi quy höôùng moïi söï veà ñôøi sau vaø Chuùa. Hoï phaûi laøm toát caùc nhieäm vuï traàn gian ñeå ñöôïc nhìn thaáy laø xöùng ñaùng trong Ngaøy Chuùa trôû laïi. Khoâng nhöõng theá, hoï coøn bieát raèng baát cöù giaây phuùt naøo Chuùa cuõng muoán ñeán goõ cöûa taâm hoàn hoï ñeå vaøo ôû vôùi hoï trong tình thaân maät. Neân thaùi ñoä saün saøng ñoøi hoï giöõ taâm hoàn trong traéng vaø muoán caàu nguyeän tieáp xuùc vôùi Chuùa vaø ñoùn nhaän ôn Ngaøi.
Nhö vaäy, khi neáu cao yù thöùc “Chuùa Seõ Ñeán” Muøa Voïng muoán chuùng ta trôû thaønh nhöõng con ngöôøi coù thaùi ñoä saün saøng, saün saøng ñoái vôùi ôn Chuùa ñeán vieáng thaêm vaø laøm giaøu cho ñôøi soáng, neân luoân luoân thao thöùc soáng ñeïp loøng Chuùa. Thaùi ñoä aáy phaûi thöïc hieän ngay trong vieäc daâng leã, ñeå coù Chuùa ñeán trong taâm hoàn, chuùng ta coù khaû naêng ñoùn möøng leã Giaùng sinh vaø ñöôïc Chuùa caát nhaéc khi Ngaøi laïi ñeán.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)